Z Wikipedii

Strefa czasowa – wytyczony obszar powierzchni Ziemi o szerokości 15° długości geograficznej, rozciągający się południkowo między biegunami, w którym urzędowo obowiązuje jednakowy czas (czas strefowy). Jest on czasem słonecznym średnim środkowego południka tej strefy, który różni się o całkowitą liczbę godzin od czasu uniwersalnego.

Spis treści 1 Geneza i zasady podziału 2 Lista stref czasowych i terytoriów w nich leżących 2.1 UTC -12:00 2.2 UTC -11:00 2.3 UTC -10:00 2.4 UTC -9:30 2.5 UTC -9:00 2.6 UTC -8:00 2.7 UTC -7:00 2.8 UTC -6:00 2.9 UTC -5:00 2.10 UTC -4:30 2.11 UTC -4:00 2.12 UTC -3:30 2.13 UTC -3:00 2.14 UTC -2:00 2.15 UTC -1:00 2.16 UTC 0:00 2.17 UTC +1:00 2.18 UTC +2:00 2.19 UTC +3:00 2.20 UTC +3:30 2.21 UTC +4:00 2.22 UTC +4:30 2.23 UTC +5:00 2.24 UTC +5:30 2.25 UTC +5:45 2.26 UTC +6:00 2.27 UTC +6:30 2.28 UTC +7:00 2.29 UTC +8:00 2.30 UTC +9:00 2.31 UTC +9:30 2.32 UTC +10:00 2.33 UTC +10:30 2.34 UTC +11:00 2.35 UTC +11:30 2.36 UTC +12:00 2.37 UTC +12:45 2.38 UTC +13:00 2.39 UTC +14.00 3 Czas letni 4 Linia Zmiany Daty 5 Zobacz też

[edytuj] Geneza i zasady podziału

Wszystkie punkty położone na tym samym południku mają ten sam czas lokalny (miejscowy). Każda zmiana długości geograficznej powoduje zmianę lokalnego czasu - w okresie, gdy ludzie zaczęli przemieszczać się coraz częściej i szybciej, stawało się to bardzo niewygodne. Całą Ziemię podzielono na 24 strefy czasowe. Czas uniwersalny i strefy czasowe zostały zaproponowane w 1878 roku przez kanadyjskiego wynalazcę Sandforda Fleminga, zaś wprowadzono je w 1884 roku.

Strefy czasowe w niezmienionym kształcie obowiązują na morzach i oceanach. Na lądach ich kształt został zmodyfikowany tak, by małe i średnie państwa znalazły się w obrębie jednej strefy czasowej, czyli obowiązywał w nich jeden czas. Większe państwa, takie jak Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia, Rosja czy Australia, znajdują się w kilku strefach czasowych. Największym krajem na świecie, w którym na całym terytorium obowiązuje ta sama strefa czasowa są Chiny i to pomimo tego, iż różnice w czasie słonecznym między wschodnimi i zachodnimi prowincjami wynoszą ponad 3 godziny!

[edytuj] Lista stref czasowych i terytoriów w nich leżących

[edytuj] UTC -12:00

• Baker (ang. United States Minor Outlying Islands)

[edytuj] UTC -11:00

• Midway
•  Niue
•  Samoa
•  Samoa Amerykańskie
• Palmyra i Jarvis (ang. United States Minor Outlying Islands)

[edytuj] UTC -10:00

• Aleuty*
• Hawaje (stan w USA)
•  Polinezja Francuska (Papeete)
• Tokelau
•  Wyspy Cooka
• Johnston (ang. United States Minor Outlying Islands)

(* półkula północna: czas letni UTC -9:00)

[edytuj] UTC -9:30

•  Polinezja Francuska (Wyspy Markizy)

[edytuj] UTC -9:00

• Alaska*
•  Polinezja Francuska (Wyspy Gambiera)

(* półkula północna: czas letni UTC -8:00)

[edytuj] UTC -8:00

•  Kanada (Vancouver)*
•  Meksyk (Mexicali)*
•  Pitcairn
• Clipperton
•  Stany Zjednoczone (Los Angeles)*

(* półkula północna: czas letni UTC -7:00)

[edytuj] UTC -7:00

•  Kanada (Calgary)*
•  Meksyk (Hermosillo)
•  Meksyk (Ciudad Juárez, Wyspy Revilla Gigedo)*
•  Stany Zjednoczone (Phoenix)
•  Stany Zjednoczone (Denver)*

(* półkula północna: czas letni UTC -6:00)

[edytuj] UTC -6:00

•  Belize
•  Gwatemala
•  Honduras*
•  Kanada (Regina)
•  Kanada (Winnipeg)*
•  Meksyk (Meksyk)*
•  Kostaryka
•  Nikaragua
•  Salwador
•  Stany Zjednoczone (Chicago)*
• Wyspa Wielkanocna**
• Galapagos

(*półkula północna, ** półkula południowa: czas letni UTC -5:00)

[edytuj] UTC -5:00

•  Brazylia (Rio Branco)
•  Ekwador
•  Haiti*
•  Jamajka
•  Kajmany
•  Kanada (Ottawa, Toronto)*
•  Kolumbia
•  Kuba*
• Navassa
•  Panama
•  Peru
•  Stany Zjednoczone (Waszyngton, Nowy Jork)*
•  Turks i Caicos*

(* półkula północna: czas letni UTC -4:00)

[edytuj] UTC -4:30

•  Wenezuela

[edytuj] UTC -4:00

•  Anguilla
•  Antigua i Barbuda
•  Antyle Holenderskie
•  Aruba
•  Barbados
•  Bermudy*
•  Boliwia
•  Brazylia (Manaus)
•  Brazylia (Campo Grande)**
•  Brytyjskie Wyspy Dziewicze
•  Chile**
  • wyspy: Sala y Gómez, San Félix, Juan Fernández*
•  Dominika
•  Dominikana
•  Falklandy**
•  Grenada
•  Grenlandia (Qaanaaq/Thule)*
•  Gujana
• Gwadelupa
•  Kanada (Halifax)*
• Martynika

•  Saint Kitts i Nevis
•  Saint Lucia
•  Saint Vincent i Grenadyny
•  Trynidad i Tobago
• Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych
• Stacja Polarna "Arctowski" (Antarktyda)

(* półkula północna, ** półkula południowa: czas letni UTC -3:00)

[edytuj] UTC -3:30

•  Kanada (Saint John's (Kanada))*

(* półkula północna: czas letni UTC -2:30)

[edytuj] UTC -3:00

•  Argentyna**
•  Brazylia (Brasília, São Paulo)**
•  Brazylia (Salvador)
•  Grenlandia (Nuuk/Godthåb)*
• Gujana Francuska*
• Orkady Południowe i Szetlandy Południowe
• Saint-Pierre i Miquelon*
•  Surinam
•  Urugwaj**

(* półkula północna, ** półkula południowa: czas letni UTC -2:00)

[edytuj] UTC -2:00

• Georgia Południowa i Sandwich Południowy
•  Brazylia, wyspy: Fernando de Noronha, Trindade i São Pedro e São Paulo

[edytuj] UTC -1:00

•  Azory*
•  Grenlandia (Ittoqqortoormiit (Scoresbysund))*
•  Republika Zielonego Przylądka

(* półkula północna: czas letni UTC)

[edytuj] UTC 0:00

czas uniwersalny, zachodnioeuropejski (WET)

•  Burkina Faso
•  Gambia
•  Ghana
•  Gwinea
•  Gwinea Bissau
•  Irlandia*
•  Islandia
•  Liberia
• Madera*
•  Maroko*
•  Mali
•  Mauretania
•  Portugalia*
•  Sahara Zachodnia
•  Senegal
•  Sierra Leone
•  Święta Helena (z Wyspą Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha)
•  Togo
•  Wielka Brytania*
•  Wybrzeże Kości Słoniowej
• Wyspa Bouveta
• Wyspy Kanaryjskie*
•  Wyspy Owcze*
•  Wyspy Świętego Tomasza i Książęca

(* półkula północna: czas letni UTC +1:00)

[edytuj] UTC +1:00

Czas środkowoeuropejski (CET)

•  Albania*
•  Algieria
•  Andora*
•  Angola
•  Austria*
•  Belgia*
•  Benin
•  Bośnia i Hercegowina*
• Ceuta i Melilla*
•  Chorwacja*
•  Czad
•  Czarnogóra*
•  Czechy*
•  Dania*
•  Demokratyczna Republika Konga (Kinszasa)
•  Francja*
•  Gabon
•  Gibraltar*
•  Gwinea Równikowa
•  Hiszpania*
•  Holandia*
•  Kamerun
•  Kongo
•  Liechtenstein*
•  Luksemburg*
•  Macedonia*
•  Malta*
•  Monako*
•  Namibia**
•  Niemcy*
•  Niger
•  Nigeria
•  Norwegia*
•  Polska*
•  Republika Środkowoafrykańska
•  San Marino*
•  Serbia i  Kosowo*
•  Słowacja*
•  Słowenia*
• Svalbard i Jan Mayen*
•  Szwajcaria*
•  Szwecja*
•  Tunezja*
•  Watykan*
•  Węgry*
•  Włochy*

(* półkula północna, ** półkula południowa: czas letni UTC +2:00).

[edytuj] UTC +2:00

czas wschodnioeuropejski (EET)

•  Białoruś*
•  Botswana
•  Bułgaria*
•  Burundi
•  Cypr i Cypr Północny*
•  Demokratyczna Republika Konga (Lubumbashi)
•  Egipt*
•  Estonia*
•  Finlandia*
•  Grecja*
•  Izrael i Autonomia Palestyńska*
•  Jordania*
•  Lesotho
•  Liban*
•  Libia
•  Litwa*
•  Łotwa*
•  Malawi
•  Mołdawia*
•  Mozambik
•  Republika Południowej Afryki
•  Rumunia*
•  Rosja (Kaliningrad)*
•  Rwanda
•  Suazi
•  Syria*
•  Turcja*
•  Ukraina*
•  Zambia
•  Zimbabwe

(*półkula północna: czas letni UTC +3:00)

[edytuj] UTC +3:00

czas moskiewski

•  Arabia Saudyjska
•  Bahrajn
•  Dżibuti
•  Erytrea
•  Etiopia
•  Irak
•  Jemen
•  Katar
•  Kenia
•  Komory
•  Kuwejt
•  Madagaskar
• Majotta
•  Rosja (Moskwa)*
•  Somalia i Somaliland
•  Sudan
•  Tanzania
•  Uganda
• Wyspa Europa i Wyspy Glorieuses (fr. Îles Éparses de l'Océan Indien)
• Wyspy Księcia Edwarda

(* półkula północna: czas letni UTC +4:00)

[edytuj] UTC +3:30

•  Iran*

[edytuj] UTC +4:00

•  Armenia*
•  Azerbejdżan*
• Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne (Wyspy Crozeta)
•  Gruzja
•  Mauritius
•  Oman
• Reunion
•  Rosja (Samara)*
•  Seszele
•  Zjednoczone Emiraty Arabskie

(* półkula północna: czas letni UTC +5:00)

[edytuj] UTC +4:30

•  Afganistan

[edytuj] UTC +5:00

• Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne (Wyspy Kerguelena)
•  Kazachstan (Aktiubińsk)
•  Malediwy
•  Pakistan
•  Rosja (Jekaterynburg)*
•  Tadżykistan
•  Turkmenistan
•  Uzbekistan
• Wyspa Heard
• Stacja Polarna "Mawson" (Antarktyda)

(* półkula północna: czas letni UTC +6:00)

[edytuj] UTC +5:30

• Andamany i Nikobary
•  Indie
•  Sri Lanka

[edytuj] UTC +5:45

•  Nepal

[edytuj] UTC +6:00

•  Bangladesz
•  Bhutan
•  Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego
•  Kazachstan (Astana, Ałmaty)
•  Kirgistan
•  Rosja (Nowosybirsk)*

(* półkula północna: czas letni UTC +7:00)

[edytuj] UTC +6:30

•  Birma
• Wyspy Kokosowe

[edytuj] UTC +7:00

•  Indonezja (Dżakarta)
•  Kambodża
•  Laos
•  Mongolia (zachód)
•  Rosja (Krasnojarsk)*
•  Tajlandia
•  Wietnam
• Wyspa Bożego Narodzenia

(* półkula północna: czas letni UTC +8:00)

[edytuj] UTC +8:00

•  Australia (Perth)**
•  Brunei
•  Chińska Republika Ludowa (z Hongkongiem i Makau)
•  Filipiny
•  Indonezja (Makassar)
•  Malezja
•  Mongolia (centralny i wschód)
•  Rosja (Irkuck)*
•  Singapur
• Republika Chińska (Tajwan)
• Wyspy Paracelskie
• Wyspy Spratly

(* półkula północna: czas letni UTC +9:00)

[edytuj] UTC +9:00

•  Indonezja (Ambon)
•  Japonia (wraz z wyspami Riukiu)
  • wyspy: Minami Tori-shima i Ogasawara Shotō
•  Korea Południowa
•  Korea Północna
•  Palau
•  Rosja (Czyta i Jakuck)*
•  Timor Wschodni

(* półkula północna: czas letni UTC +10:00)

[edytuj] UTC +9:30

•  Australia (Adelaide)**
•  Australia (Darwin)

(** półkula południowa: czas letni UTC +10:30)

[edytuj] UTC +10:00

•  Australia (Brisbane)
•  Australia (Canberra, Sydney)**
• Federacja Mikronezji (stany: Yap i Chuuk)
•  Guam
•  Mariany Północne
•  Papua-Nowa Gwinea
•  Rosja (Władywostok)*

(* półkula północna, ** półkula południowa: czas letni UTC +11:00)

[edytuj] UTC +10:30

• Lord Howe**

(** półkula południowa: czas letni UTC +11:00)

[edytuj] UTC +11:00

• Wyspa Macquarie
• Federacja Mikronezji (stany: Pohnpei i Kosrae)
• Nowa Kaledonia (Numea)
•  Rosja (Magadan)*
•  Vanuatu
• Wyspy Salomona

(* półkula północna: czas letni UTC +12:00)

[edytuj] UTC +11:30

• Norfolk

[edytuj] UTC +12:00

•  Fidżi
•  Kiribati (Wyspy Gilberta)
•  Nauru
•  Nowa Zelandia**
  • wyspy: Antypodów, Auckland, Bounty, Wyspa Campbella**
  • Wyspy Kermadec
•  Rosja (Pietropawłowsk Kamczacki i Anadyr)*
•  Tuvalu
•  Wallis i Futuna
• Wyspa Wake (należąca do Dalekich Wysp Mniejszych Stanów Zjednoczonych, ang. United States Minor Outlying Islands)
•  Wyspy Marshalla
• Stacja Polarna "Amundsen-Scott" (Antarktyda)

(* półkula północna, **półkula południowa: czas letni UTC +13:00)

[edytuj] UTC +12:45

• Wyspy Chatham**

(** półkula południowa: czas letni UTC +13:45)

[edytuj] UTC +13:00

• Kiribati (Wyspy Feniks)
• Tonga

[edytuj] UTC +14.00

• Kiribati (Wyspy Line)

[edytuj] Czas letni

Czas letni na półkuli północnej występuje w okresie od kwietnia do końca października, a na południe od równika od listopada do końca marca.

[edytuj] Linia Zmiany Daty

Na południku 180° (pomiędzy strefami UTC +12 do +14, a UTC -12) została wytyczona Międzynarodowa linia zmiany daty. Bez względu na porę dnia i nocy terytoria położone na zachód od tej linii mają czas przesunięty o 24 godziny do przodu od terytoriów położonych na wschód od niej, np. w Nowej Zelandii (UTC +12) jest taki sam czas jak na Wyspie Baker (UTC -12), ale dzień później.

[edytuj] Zobacz też

• czas lokalny, czas słoneczny, czas urzędowy
• Podstawowe zagadnienia z zakresu astronomii
• [2] — Zegar Światowy, Flash mapa stref czasowych na świecie.