Martynika

Martynika to górzysta wyspa pochodzenia wulkanicznego. Posiada ona kilka wulkanów, z których najbardziej znany, a zarazem najwyższy, to Montagne Pelée (1397 m n.p.m.). Podczas erupcji 8 maja 1902 gorąca chmura wulkaniczna zniszczyła całkowicie nadmorskie miasto Saint-Pierre. Zginęło wówczas 30 tysięcy osób. Ostatni wybuch tego wulkanu miał miejsce w 1929.

Na wyspie panuje klimat podzwrotnikowy gorący ze średnimi temperaturami 24-28°C. Średnie roczne sumy opadów wynoszą od 1250 mm na wybrzeżu po 5000 mm we wnętrzu wyspy.

Na żyznych glebach wulkanicznych rosną bujne lasy równikowe, choć występują tu również sprowadzone z Europy gatunki drzew. Na wybrzeżach spotyka się roślinność namorzynową.

[edytuj] Historia

Wyspa została odkryta przez Krzysztofa Kolumba w 1502 podczas jego czwartej podróży do Ameryki. Pierwsi francuscy osadnicy pojawili się w 1635. Od tego czasu wyspa pozostaje nieomal nieprzerwanie w rękach Francuzów. Francuscy plantatorzy sprowadzali na wyspę niewolników do pracy przy trzcinie cukrowej. Dopiero w 1848 uzyskali oni wolność. Od tej pory tworzą oni swoistą kreolską kulturę wyspy.

W 1946 Martynika uzyskała status departamentu zamorskiego Francji. Z inspiracji komunistycznych władz kubańskich od 2 połowy lat 60. XX wieku zaczęły aktywnie działać na wyspie ugrupowania o orientacji lewicowej i lewackiej, których celem jest niepodległość wyspy. W latach 70. i 80 cieszyły się poparciem nawet kilkunastu procent Martynikańczyków. Ugrupowania te do końca lat 80. XX wieku zorganizowały łącznie kilkanaście demonstracji proniepodległościowych. By rozładować społeczne napięcie, władze francuskie w roku 1982 zdecydowały się na ograniczone reformy decentralizacyjne i samorządowe. W ich wyniku Martynika, będąc departamentem zamorskim Francji, uzyskała również status regionu zamorskiego. Z budżetu centralnego Francji wydzielono znaczne środki na rozwój tego biednego i przeludnionego terytorium. W 1998 roku wyspa uzyskała dodatkowe, ograniczone uprawnienia autonomiczne, m.in. powołano do życia Radę Regionalną. Działania te przyniosły skutek w postaci zaniku żądań niepodległościowych (popiera je 2-4% obywateli). Skuteczność działań władz francuskich potwierdziły wyniki referendum z 7 grudnia 2003 roku przy frekwencji wynoszącej 43,94% uprawnionych, minimalna większość z głosujących bo 50,34%, opowiedziała się za politycznym i administracyjnym status quo wyspy (departament i region zamorski Francji — DOM i ROM). Za autonomią wewnętrzną w ramach tzw. zbiorowości zamorskiej (collectivité d'outremer) na wzór innych francuskich terytoriów zależnych: Majotty, Polinezji Francuskiej, Saint-Barthélemy, Saint-Martin, Saint-Pierre i Miquelon oraz Wallis i Futuna, opowiedziało się 49,52% głosujących. Martynika, jako integralna część Republiki Francuskiej, jest członkiem Unii Europejskiej.

[edytuj] Ustrój polityczny

Martynika ma jednocześnie status departament i regionu administracji Francji, co oznacza, że ma swoich bezpośrednich przedstawicieli we francuskim Zgromadzeniu Narodowym wybieranych bezpośrednio w wyborach. Na czele wyspy stoi prefekt, który zarządza radą generalną. W 2003 pojawił się projekt połączenia administracji regionalnej i departamentalnej, ale został on odrzucony podczas referendum.

Departament Martyniki dzieli się na 34 gminy (fr. commune).

[edytuj] Społeczeństwo

Martynika jest gęsto zaludnioną wyspą - na 1 km² przypada 245 mieszkańców. Jest zróżnicowana pod względem etnicznym: mieszkają tu Murzyni, Mulaci, Hindusi, Chińczycy, Kreole i Europejczycy. Większość ludności wyznaje katolicyzm. Językiem urzędowym kraju jest język francuski, ale mieszkańcy wysp posługują się językiem kreolskim.

[edytuj] Gospodarka

Gospodarka wyspy opiera się na dwóch sektorach: rolnictwie i turystyce. Uprawy mają głównie charakter plantacji, produkujących głównie na potrzeby eksportu trzcinę cukrową, banany i kwiaty egzotyczne. Ponadto na potrzeby miejscowej ludności uprawia się bataty i maniok. Pewne znaczenie ma hodowla zwierząt. Za to słabo rozwinięte jest leśnictwo i rybołówstwo.

Martynikański przemysł ogranicza się głównie do przemysłu cukrowniczego, któremu obok produkcji cukru towarzyszy destylacja rumu.

Wyspę najczęściej odwiedzają oczywiście turyści z Francji, a także ze Stanów Zjednoczonych. Z tymi dwoma krajami Martynika ma regularne połączenia lotnicze z portu w Le Lamentin, koło Fort-de-France.

Głównym partnerem handlowym Martyniki jest Francja.

[edytuj] Linki zewnętrzne

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Martynika

Prefektura Martyniki
Fotografia podróżnicza - Martynika - zdjęcia i informacje

[edytuj] Przypisy

↑ Nowa Encyklopedia Podręczna PWN, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, marzec 2006

p • d • e

Terytoria zależne Francji

Departamenty zamorskie
Gwadelupa (971) • Martynika (972) • Gujana Francuska (973) • Reunion (974)

Zbiorowości zamorskie
Saint-Pierre i Miquelon (975) • Majotta (985) • Wallis i Futuna (986) • Polinezja Francuska (987) • Saint-Barthélemy • Saint-Martin

Nowa Kaledonia
Nowa Kaledonia (988)

Terytoria bez stałej ludności
Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne (984) • Clipperton

Zobacz też Podział administracyjny Francji

p • d • e

Państwa Ameryki Północnej

Antigua i Barbuda • Bahamy • Barbados • Belize • Dominika • Dominikana • Grenada • Gwatemala • Haiti • Honduras • Jamajka • Kanada • Kostaryka • Kuba • Meksyk • Nikaragua • Panama • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Salwador • Stany Zjednoczone • Trynidad i Tobago

Terytoria autonomiczne i zależne: Anguilla • Antyle Holenderskie¹ • Aruba • Bermudy • Brytyjskie Wyspy Dziewicze • Grenlandia • Gwadelupa • Kajmany • Martynika • Montserrat • Navassa • Portoryko • Saint-Barthélemy • Saint-Martin • Saint-Pierre i Miquelon • Turks i Caicos • Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych

¹ 15 grudnia 2008 Antyle Holenderskie przestaną istnieć, a w ich miejsce utworzonych zostanie 5 osobnych terytoriów zależnych Holandii: Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius i Sint Maarten

p • d • e

Unia Europejska

Państwa członkowskie	Austria • Belgia • Bułgaria • Cypr • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Malta • Niemcy • Polska • Portugalia • Rumunia • Słowacja • Słowenia • Szwecja • Węgry • Wielka Brytania • Włochy
Terytoria specjalne wchodzące w skład Unii	Athos (gr.) • Azory (port.) • Büsingen am Hochrhein (niem.) • Campione d'Italia (wł.) • Ceuta (hiszp.) • Gibraltar (bryt.) • Gujana Francuska (fr.) • Gwadelupa (fr.) • Livigno (wł.) • Helgoland (niem.) • Madera (port.) • Martynika (fr.) • Melilla (hiszp.) • Reunion (fr.) • Saint-Barthélemy (fr.) • Saint-Martin (fr.) • Wyspy Alandzkie (fiń.) • Wyspy Kanaryjskie (hiszp.)
Oficjalni kandydaci	Chorwacja • Macedonia • Turcja
Terytoria, które wchodziły w skład EWG/UE	Algieria (do 1962 jako część Francji)^{[potrzebne źródło]} • Grenlandia (do 1985)