Benin
Z Wikipedii
Benin (do 1975 pod nazwą Dahomej) – państwo w Afryce nad Zatoką Gwinejską. Graniczy z Burkina Faso, Nigrem, Nigerią i Togo, członek Unii Afrykańskiej.
République du Bénin Republika Beninu |
|||||
|
|||||
Dewiza: (fr.) Fraternité, Justice, Travail (Braterstwo, Sprawiedliwość, Praca) |
|||||
Hymn: L'Aube Nouvelle | |||||
Język urzędowy | francuski | ||||
Stolica | Porto-Novo1 | ||||
Ustrój polityczny | republika | ||||
Głowa państwa | prezydent Yayi Boni |
||||
Szef rządu | prezydent Yayi Boni |
||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
99. na świecie 112 6202 km² 2000 km² (1,78%) |
||||
Liczba ludności (2008) • całkowita • gęstość zaludnienia |
91. na świecie 8 295 0003▲ 74 osób/km² |
||||
Jednostka monetarna | frank CFA (XOF) | ||||
Niepodległość | od Francji 1 sierpnia 1960 |
||||
Strefa czasowa | UTC +1 | ||||
Kod ISO 3166 | BJ | ||||
Domena internetowa | .bj | ||||
Kod samochodowy | DY | ||||
Kod telefoniczny | +229 | ||||
1 Siedziba władz to Kotonu 2 Dane podane za CIA The World Factbook (źródło:CIA) (en) 3 Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (źródło:CIA) (en) |
Spis treści |
[edytuj] Historia
Kalendarium:
- XII-XIII wiek
- Adża przybywają na tereny obecnego Beninu i mieszają się z tubylcami, tak powstaje lud Fonów.
- XVII wiek
- na południe królestwa Fonów przybywają Europejczycy; handel niewolnikami
- 1800-1850
- król Dezo z Dahomeju atakuje ziemie Jorubów (na wschodzie) dla zdobycia niewolników
- 1892-1894
- wojna francusko-dahomejska; niepodległy Dahomej
- 1899
- Dahomej prowincją Francuskiej Afryki Zachodniej
- 1960
- niepodległość Dahomeju oraz przyjęcie do ONZ
- 1972
- płk Mathieu Kérékou na czele rządu wojskowych wprowadza zasady "naukowego socjalizmu"
- 1975
- zmiana nazwy kraju na Benin
- 1989
- odejście od zasad marksizmu-leninizmu i gospodarki planowanej centralnie
- 1990
- powrót do wielopartyjności; uchwalenie nowej konstytucji
- 1991
- pierwsze wolne wybory; Nicéphore Soglo zostaje prezydentem Beninu; wprowadzenie gospodarki wolnorynkowej
- 1996
- Mathieu Kérékou minimalną ilością głosów wygrywa wybory prezydenckie (opozycja zarzuca mu sfałszowanie wyników)
- 2006
- Mathieu Kérékou decyduje się opuścić swoje stanowisko, wybory prezydenckie wygrywa Yayi Boni.
[edytuj] Podział administracyjny
Kraj podzielony jest na 12 departamentów. Do 1999 było ich 6.
Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny Beninu
[edytuj] Geografia
Północną część kraju pokrywa sawanna z akacjami i baobabami, natomiast na wybrzeżu rosną namorzyny. Wewnątrz kraju występują lasy suche, okresowo zrzucające liście. Zdarzają się również enklawy wilgotnych, wiecznie zielonych lasów. Tutejsze parki narodowe, tj. Pendjari i W du Niger, rezerwaty dzikich zwierząt reprezentowane przez takie gatunki jak m.in. lamparty, antylopy, słonie, hieny i wiele gatunków małp, stanowią dużą atrakcję turystyczną.
[edytuj] Miasta
10 największych miast kraju:
- Kotonu - 680 000
- Abomey-Calavi - 359 500
- Porto-Novo - 230 100
- Djougou - 195 500
- Natitingou - 178 350
- Parakou - 158 500
- Bohicon - 120 900
- Kandi - 105 900
- Lokossa - 83 700
- Ouidah - 81 700
[edytuj] Religia
28% mieszkańców Beninu to chrześcijanie (głównie katolicy), 15% to Muzułmanie. Pozostali wyznają miejscowe religie: głównie animistyczne (departamenty Atakora i Donga) oraz Voodoo (plemiona Yoruba i Tado w centrum i na południu kraju).
[edytuj] Gospodarka
Benin to kraj rolniczy z przewagą gospodarstw karłowatych. Uprawy dające produkty eksportowe - olej palmowy i kakao - prowadzi się w wilgotniejszej, gęściej zaludnionej części południowej państwa. Miasto Kotonu jest portem i ośrodkiem przemysłowym.
ludność: Fan, Adża, Joniba
[edytuj] Kultura
Paolo Valente, Opowieści szeptane przez wiatr, [1], Wydawnictwo WAM, Kraków 2008
[edytuj] Święta państwowe
Data | Polska nazwa | Oryginalna nazwa |
1 stycznia | Nowy Rok | - |
10 stycznia | Dzień Suwerenności Państwowej | - |
2 lutego | - | Eid-ul-Adha |
12 kwietnia | Poniedziałek Wielkanocny | - |
2 maja | Urodziny Proroka | Eid-Milad Nnabi |
20 maja | Wniebowstąpienie | - |
1 sierpnia | Dzień Niepodległości | - |
15 sierpnia | Wniebowzięcie | - |
26 października | Dzień Sił Zbrojnych | - |
1 listopada | Wszystkich Świętych | - |
14 listopada | - | Koniec Ramadanu |
25 grudnia | Boże Narodzenie | - |
Zobacz też: Afryka, cywilizacja afrykańska
Algieria • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Czad • Demokratyczna Republika Konga • Dżibuti • Egipt • Erytrea • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Gwinea • Gwinea Bissau • Gwinea Równikowa • Kamerun • Kenia • Komory • Kongo • Lesotho • Liberia • Libia • Madagaskar • Malawi • Mali • Maroko • Mauretania • Mauritius • Mozambik • Namibia • Niger • Nigeria • Republika Południowej Afryki • Republika Środkowoafrykańska • Republika Zielonego Przylądka • Rwanda • Senegal • Seszele • Sierra Leone • Somalia • Suazi • Sudan • Tanzania • Togo • Tunezja • Uganda • Wybrzeże Kości Słoniowej • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca • Zambia • Zimbabwe
Terytoria zależne
Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego • Majotta • Reunion • Święta Helena
Państwa nieuznawane na arenie międzynarodowej
Sahara Zachodnia • Somaliland
Integralne części państw położonych poza Afryką
Ceuta (część Hiszpanii) • Isla de Alborán (część Hiszpanii) • Isla del Perejil (część Hiszpanii) • Islas Chafarinas (część Hiszpanii) • Madera (część Portugalii) • Melilla (część Hiszpanii) • Peñón de Alhucemas (część Hiszpanii) • Peñón de Vélez de la Gomera (część Hiszpanii) • Sokotra (część Jemenu) • Wyspy Kanaryjskie (część Hiszpanii) • Wyspy Rozproszone (część Francuskich Terytoriów Południowych i Antarktycznych) • Wyspy Selvagens (część Portugalii)
Algieria · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Czad · Demokratyczna Republika Konga · Dżibuti · Egipt · Erytrea · Etiopia · Gabon · Gambia · Ghana · Gwinea · Gwinea Bissau · Gwinea Równikowa · Kamerun · Kenia · Komory · Kongo · Lesotho · Liberia · Libia · Madagaskar · Malawi · Mali · Mauretania · Mauritius · Mozambik · Namibia · Niger · Nigeria · Republika Południowej Afryki · Republika Środkowoafrykańska · Republika Zielonego Przylądka · Rwanda · Sahara Zachodnia · Senegal · Seszele · Sierra Leone · Somalia · Suazi · Sudan · Tanzania · Togo · Tunezja · Uganda · Wybrzeże Kości Słoniowej · Wyspy Świętego Tomasza i Książęca · Zambia · Zimbabwe
Benin · Burkina Faso · Gambia · Ghana · Gwinea · Gwinea Bissau · Liberia · Mali · Niger · Nigeria · Republika Zielonego Przylądka · Senegal · Sierra Leone · Togo · Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
Zachodnioafrykański frank CFA: Benin · Burkina Faso · Gwinea Bissau · Mali · Niger · Senegal · Togo · Wybrzeże Kości Słoniowej
Środkowoafrykański frank CFA: Czad · Gabon · Gwinea Równikowa · Kamerun · Kongo · Republika Środkowoafrykańska
Albania • Angola • Antigua i Barbuda • Argentyna • Armenia • Australia • Bahrajn • Bangladesz • Barbados • Belize • Benin • Boliwia • Botswana • Brazylia • Brunei • Burkina Faso • Birma • Burundi • Kambodża • Kamerun • Kanada • Republika Środkowoafrykańska • Czad • Chile • Chiny • Kolumbia • Demokratyczna Republika Kongo • Kongo • Kostaryka • Wybrzeże Kości Słoniowej • Chorwacja • Kuba • Dżibuti • Dominika • Dominikana • Ekwador • Egipt • Salwador • Macedonia • Fidżi • Gabon • Gambia • Gruzja • Ghana • Grenada • Gwatemala • Gwinea • Gwinea Bissau • Gujana • Haiti • Honduras • Hongkong • Islandia • Indie • Indonezja • Izrael • Jamajka • Japonia • Jordania • Kenia • Korea Południowa • Kuwejt • Kirgistan • Lesotho • Liechtenstein • Makau • Madagaskar • Malawi • Malezja • Malediwy • Mali • Mauretania • Mauritius • Meksyk • Mołdawia • Mongolia • Maroko • Mozambik • Namibia • Nepal • Nowa Zelandia • Nikaragua • Niger • Nigeria • Norwegia • Oman • Pakistan • Panama • Papua-Nowa Gwinea • Paragwaj • Peru • Filipiny • Katar • Rwanda • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Arabia Saudyjska • Senegal • Sierra Leone • Singapur • Wyspy Salomona • Republika Południowej Afryki • Sri Lanka • Surinam • Suazi • Szwajcaria • Republika Chińska • Tanzania • Tajlandia • Togo • Tonga • Trynidad i Tobago • Tunezja • Turcja • Uganda • Ukraina • Zjednoczone Emiraty Arabskie • Stany Zjednoczone • Urugwaj • Wenezuela • Wietnam • Zambia • Zimbabwe • Wspólnota Europejska w tym poszczególne kraje członkowskie: Austria • Belgia • Bułgaria • Cypr • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Malta • Niemcy • Polska • Portugalia • Rumunia • Słowacja • Słowenia • Szwecja • Węgry • Wielka Brytania • Włochy