Madera

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy geografii. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Região Autónoma da Madeira


Flaga Madery	Godło Madery

Dewiza: (port.) Das ilhas as mais belas e livres

Hymn: Hino da Região Autónoma da Madeira

prezydent Alberto João Jardim

Szef rządu

prezydent Alberto João Jardim

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

797 km²
0

Liczba ludności (1991)
• całkowita
• gęstość zaludnienia

250 000
313 osób/km²

Jednostka monetarna

Euro (€)

Strefa czasowa

UTC - zima
UTC+1 - lato

Madera (port. Madeira) – oficjalnie; Region Autonomiczny Madery jest niezależnym politycznie i posiadającym odrębną administrację terytorium portugalskim.

[edytuj] Warunki naturalne

Archipelag pochodzenia wulkanicznego na Oceanie Atlantyckim u północnych wybrzeży Afryki, na północ od Wysp Kanaryjskich. Obejmuje wyspy: Madera (741 km²), Porto Santo (42,5 km²) i kilka mniejszych wysp.

powierzchnia: 794 km²
liczba mieszkańców: 253 tys. (1991)
główne miasto: Funchal

Powierzchnia wysp jest górzysta. Najwyższym szczytem jest Pico Ruivo na wyspie Madera (1861 m n.p.m.). Uprawia się winorośl, trzcinę cukrową, warzywa i drzewa owocowe. Hoduje się bydło. Mieszkańcy trudnią się też rybołówstwem. Występuje przemysł winiarski (wina Madera), a także hafciarstwo i wikliniarstwo. Region turystyczny o światowej sławie. Klimat łagodny określany mianem 'wiecznej wiosny'. Średnia temperatura w styczniu wynosi ok. 16°C, a w lipcu ok. 22°C. Posiada bogatą, podzwrotnikową roślinność (lasy wawrzynowe zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO).

[edytuj] Historia Madery

W starożytności znana Fenicjanom, jednak nie zamieszkana. W czasie wypraw Portugalczyków w 1418 i 1420 odkryta przez nich, zasiedlona i zagospodarowana (najstarsze plantacje trzciny cukrowej z XV w.). W latach 1580-1640 wraz z Portugalią wchodziła w skład Hiszpanii. W 1801 i w latach 1807-1814 pod zarządem brytyjskim.

W 1922 na Maderze, w Funchal ostatnie miesiące swego życia spędził Karol I Habsburg, ostatni cesarz Austrii i król Węgier (został pochowany w tamtejszym kościele). Od 21 grudnia 1930 do 23 marca 1931 przebywał tu na wypoczynku Józef Piłsudski - jego pobyt upamiętnia tablica w wilii Quinta Bettencourt na przedmieściach Funchal. Rok później na wyspie wybuchła rebelia przeciw lizbońskiej dyktaturze generała Carmony. Od 1976 region autonomiczny.

Legenda portugalska głosi, iż król Polski i Węgier Władysław Warneńczyk przeżył bitwę pod Warną, by następnie osiąść na Maderze.¹

¹ Tak m.in. Joao Reis Gomes (1941), Joao C.D.Nacimento (1934), Conego Homen (1934), Alberto Artur Sarmento (1953) i in. L. Kielanowski, Odyseja Władysława Warneńczyka, Londyn 1991; Z. Święch, Ostatni krzyżowiec Europy. Oddychający sarkofag Warneńczyka?, Kraków 1995.

[edytuj] Geografia

Autonomiczny Region Madery jest złożony z wyspy Madera, wyspy Porto Santo, wysp Desertas i Selvagens.

Funchal, stolica Madery, położone jest na południowym wybrzeżu wyspy. Pozostałe główne miasta: Porto Santo (znane też jako Vila Baleira), Ribeira Brava, Machico, Câmara de Lobos, Santa Cruz i Santana.

Archipelag leży około 570 km od wybrzeży Afryki, 850 kilometrów od Lizbony, 370 kilometrów od Gran Canarii, i 770 km od wyspy Santa Maria, najbliższej z Azorów. Madera jest największą wyspą archipelagu o powierzchni 741 km², długości 57 km (z zachodu na wschód), szerokości 22 km w najszerszym miejscu, i długości wybrzeża około 140 km.