Wybrzeże Kości Słoniowej
Z Wikipedii
| République de Côte d'Ivoire Republika Wybrzeża Kości Słoniowej |
|||||
|
|||||
| Dewiza: (fr.) Union, Discipline, Travail (Jedność, Dyscyplina, Praca) |
|||||
| Hymn: L'Abidjanaise (Pieśń Abidżanu) |
|||||
 |
|||||
| Język urzędowy | francuski | ||||
| Stolica | Jamusukro1 | ||||
| Ustrój polityczny | republika | ||||
| Głowa państwa | prezydent Laurent Gbagbo | ||||
| Szef rządu | premier Guillaume Soro | ||||
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
67. na świecie 322 4602 km² 4460 km² (1,38%) |
||||
| Liczba ludności (2008) • całkowita • gęstość zaludnienia |
58. na świecie 18 373 0003▲ 57 osób/km² |
||||
| Jednostka monetarna | frank CFA (XOF) | ||||
| Niepodległość | od Francji 15 sierpnia 1960 |
||||
| Strefa czasowa | UTC +1 | ||||
| Kod ISO 3166 | CI | ||||
| Domena internetowa | .ci | ||||
| Kod samochodowy | CI | ||||
| Kod telefoniczny | +225 | ||||
 |
|||||
| 1 Siedzibą rządu jest Abidżan 2 Dane podane za CIA The World Factbook (źródło:CIA) (en) 3 Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (źródło: CIA) (en) |
|||||
Wybrzeże Kości Słoniowej (franc. Côte d'Ivoire, nieoficjalnie: Republika Wybrzeża Kości Słoniowej, oficjalnie tylko: Republika Côte d'Ivoire, République de Côte d'Ivoire) – państwo w Zachodniej Afryce, położone nad Zatoką Gwinejską. Stolica Jamusukro, dawną stolicą jest Abidżan.
Wybrzeże Kości Słoniowej graniczy z państwami:
- Liberia 716 km
- Gwinea 610 km
- Mali 532 km
- Burkina Faso 584 km
- Ghana 668 km
Państwo wzięło nazwę od nazwy części wybrzeża Zatoki Gwinejskiej (Ocean Atlantycki), skąd francuscy handlarze wywozili w XVII wieku kość słoniową.
Spis treści |
[edytuj] Ustrój polityczny
Wybrzeże Kości Słoniowej jest republiką. Konstytucja została uchwalona w 1960. Głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5 lat. Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego Zgromadzenia Narodowego o kadencji 5-letniej, z wyborów powszechnych. Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na którego czele stoi premier powoływany przez prezydenta. Jednak według rankingu organizacji Freedom In The World na rok 2005 prawa polityczne i swobody obywatelskie są tu mocno ograniczone.
[edytuj] Geografia
Powierzchnia w większej części wyżynno-górzysta. Na zachodzie, przy granicy z Gwineą masyw górski Nimba (1752 m). W południowej części aluwialna nizina nadbrzeżna. Wybrzeże słabo rozczłonkowane, na zachodzie skaliste, na wschodzie płaskie z licznymi mierzejami i lagunami. Na południu klimat równikowy wybitnie wilgotny z opadami całorocznymi (1500–2300 mm) i 2 maksimami opadów (kwiecień–lipiec i wrzesień–listopad). Na pozostałym obszarze klimat podrównikowy (opady roczne 1000–1800 mm) — w części środkowej 2 maksima opadów z zaznaczoną porą suchą (listopad–luty), na północy jedna pora deszczowa (maj–październik). Na południu w porze suchej wieje harmattan. Średnia temperatura miesięczna od 24–25°C w sierpniu do 28–30°C w marcu, kwietniu. Gęsta sieć rzeczna. Głównie rzeki: Bandama, Komoé, Sassandra. Dominującą formacją roślinną jest sawanna. Na południu zdegradowane lasy równikowe (ok. 22% pow.). Na wybrzeżach namorzyny. Ponad 6% pow. stanowią parki narodowe, w tym wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Przyrody UNESCO (Komoé, Taï).Graniczy z wybrzeżem zatoki Gwinejskiej, której wybrzeże jest dobrze rozwinięte.
[edytuj] Historia
Od XV do XIX wieku Wybrzeże Kości Słoniowej wabiło Europejczyków perspektywą zysków z handlu kością słoniową i niewolnikami. U schyłku tego okresu opanowała je Francja. W 1960 Wybrzeże Kości Słoniowej uzyskało niepodległość. Ważniejsze wydarzenia:
- 1903-1935 Zbudowanie linii kolejowej między Wybrzeżem Kości Słoniowej a Burkina Faso
- 1940-1942 Rząd Vichy (tzw. Państwa Francuskiego Pétaina) opanowuje Wybrzeże Kości Słoniowej
[edytuj] Gospodarka
Kraj uzyskał w 1960 niepodległość. Postępuje elektryfikacja, jest też sieć dróg i kolej. Miasto Abidżan, jest ośrodkiem turystycznym. Większość mieszkańców Wybrzeża Kości Słoniowej uprawia ziemię, kraj ten jest największym producentem kakao na świecie. W kraju tym pozostającym pod silnym wpływem zwyczajów i języka francuskiego, żyje obok licznych plemion afrykańskich wielu osadników europejskich.
[edytuj] Demografia
Zobacz więcej w osobnym artykule: Ludność Wybrzeża Kości Słoniowej.Dane można znaleźć w CIA Factbook
[edytuj] Ciekawostki
W państwie tym (dokładnie w jego konstytucyjnej stolicy) znajduje się największa budowla chrześcijańska: jest to Bazylika Matki Boskiej Królowej Pokoju w Jamusukro - replika Bazyliki św. Piotra. Jest od niej dwukrotnie większa, a oprócz tego jest najwyższą świątynią afrykańską.
[edytuj] Zobacz też
- Wybrzeże Pieprzowe
- Złote Wybrzeże
- Wybrzeże Niewolnicze
- Reprezentacja Wybrzeża Kości Słoniowej w piłce nożnej.
Algieria • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Czad • Demokratyczna Republika Konga • Dżibuti • Egipt • Erytrea • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Gwinea • Gwinea Bissau • Gwinea Równikowa • Kamerun • Kenia • Komory • Kongo • Lesotho • Liberia • Libia • Madagaskar • Malawi • Mali • Maroko • Mauretania • Mauritius • Mozambik • Namibia • Niger • Nigeria • Republika Południowej Afryki • Republika Środkowoafrykańska • Republika Zielonego Przylądka • Rwanda • Senegal • Seszele • Sierra Leone • Somalia • Suazi • Sudan • Tanzania • Togo • Tunezja • Uganda • Wybrzeże Kości Słoniowej • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca • Zambia • Zimbabwe
Terytoria zależne
Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego • Majotta • Reunion • Święta Helena
Państwa nieuznawane na arenie międzynarodowej
Sahara Zachodnia • Somaliland
Integralne części państw położonych poza Afryką
Ceuta (część Hiszpanii) • Isla de Alborán (część Hiszpanii) • Isla del Perejil (część Hiszpanii) • Islas Chafarinas (część Hiszpanii) • Madera (część Portugalii) • Melilla (część Hiszpanii) • Peñón de Alhucemas (część Hiszpanii) • Peñón de Vélez de la Gomera (część Hiszpanii) • Sokotra (część Jemenu) • Wyspy Kanaryjskie (część Hiszpanii) • Wyspy Rozproszone (część Francuskich Terytoriów Południowych i Antarktycznych) • Wyspy Selvagens (część Portugalii)
Algieria · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Czad · Demokratyczna Republika Konga · Dżibuti · Egipt · Erytrea · Etiopia · Gabon · Gambia · Ghana · Gwinea · Gwinea Bissau · Gwinea Równikowa · Kamerun · Kenia · Komory · Kongo · Lesotho · Liberia · Libia · Madagaskar · Malawi · Mali · Mauretania · Mauritius · Mozambik · Namibia · Niger · Nigeria · Republika Południowej Afryki · Republika Środkowoafrykańska · Republika Zielonego Przylądka · Rwanda · Sahara Zachodnia · Senegal · Seszele · Sierra Leone · Somalia · Suazi · Sudan · Tanzania · Togo · Tunezja · Uganda · Wybrzeże Kości Słoniowej · Wyspy Świętego Tomasza i Książęca · Zambia · Zimbabwe
| Język francuski |
Francja • Haiti • Monako • Senegal • Wybrzeże Kości Słoniowej |
 |
| Język hiszpański |
Argentyna • Dominikana • Ekwador • Filipiny • Gwatemala • Hiszpania • Honduras • Kolumbia • Kostaryka • Kuba • Meksyk • Nikaragua • Panama • Paragwaj • Peru • Urugwaj • Wenezuela |
|
| Język kataloński | ||
| Język portugalski |
Angola • Brazylia • Gwinea Bissau • Mozambik • Portugalia • Republika Zielonego Przylądka • Timor Wschodni • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca |
|
| Język rumuński | ||
| Język włoski |
Zachodnioafrykański frank CFA: Benin · Burkina Faso · Gwinea Bissau · Mali · Niger · Senegal · Togo · Wybrzeże Kości Słoniowej
Środkowoafrykański frank CFA: Czad · Gabon · Gwinea Równikowa · Kamerun · Kongo · Republika Środkowoafrykańska
Albania • Angola • Antigua i Barbuda • Argentyna • Armenia • Australia • Bahrajn • Bangladesz • Barbados • Belize • Benin • Boliwia • Botswana • Brazylia • Brunei • Burkina Faso • Birma • Burundi • Kambodża • Kamerun • Kanada • Republika Środkowoafrykańska • Czad • Chile • Chiny • Kolumbia • Demokratyczna Republika Kongo • Kongo • Kostaryka • Wybrzeże Kości Słoniowej • Chorwacja • Kuba • Dżibuti • Dominika • Dominikana • Ekwador • Egipt • Salwador • Macedonia • Fidżi • Gabon • Gambia • Gruzja • Ghana • Grenada • Gwatemala • Gwinea • Gwinea Bissau • Gujana • Haiti • Honduras • Hongkong • Islandia • Indie • Indonezja • Izrael • Jamajka • Japonia • Jordania • Kenia • Korea Południowa • Kuwejt • Kirgistan • Lesotho • Liechtenstein • Makau • Madagaskar • Malawi • Malezja • Malediwy • Mali • Mauretania • Mauritius • Meksyk • Mołdawia • Mongolia • Maroko • Mozambik • Namibia • Nepal • Nowa Zelandia • Nikaragua • Niger • Nigeria • Norwegia • Oman • Pakistan • Panama • Papua-Nowa Gwinea • Paragwaj • Peru • Filipiny • Katar • Rwanda • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Arabia Saudyjska • Senegal • Sierra Leone • Singapur • Wyspy Salomona • Republika Południowej Afryki • Sri Lanka • Surinam • Suazi • Szwajcaria • Republika Chińska • Tanzania • Tajlandia • Togo • Tonga • Trynidad i Tobago • Tunezja • Turcja • Uganda • Ukraina • Zjednoczone Emiraty Arabskie • Stany Zjednoczone • Urugwaj • Wenezuela • Wietnam • Zambia • Zimbabwe • Wspólnota Europejska w tym poszczególne kraje członkowskie: Austria • Belgia • Bułgaria • Cypr • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Malta • Niemcy • Polska • Portugalia • Rumunia • Słowacja • Słowenia • Szwecja • Węgry • Wielka Brytania • Włochy
