Sierra Leone

Z Wikipedii

Republic of Sierra Leone
Flaga Sierra Leone Herb Sierra Leone
Dewiza: (ang.) Unity - Freedom - Justice (Jedność - Wolność - Sprawiedliwość)
Hymn: High We Exalt Thee, Realm of the Free
Język urzędowy	angielski
Stolica	Freetown
Ustrój polityczny	republika
Głowa państwa	prezydent Ernest Bai Koroma
Szef rządu	prezydent Ernest Bai Koroma
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	116. na świecie 71 740 km² 0,2%
Liczba ludności (2007)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	103. na świecie 6 150 000▲ 86 osób/km²
Jednostka monetarna	leone (SLL)
Niepodległość	od Wielkiej Brytanii 27 kwietnia 1961
Strefa czasowa	UTC ±0
Kod ISO 3166	SL
Domena internetowa	.sl
Kod samochodowy	WAL
Kod telefoniczny	+232

Sierra Leone – państwo położone w zachodniej Afryce, na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego. Sierra Leone na północy graniczy z Gwineą (652 km), a na południowym wschodzie z Liberią.

Spis treści 1 Historia 2 Ustrój państwa 3 Geografia 3.1 Podział administracyjny 4 Gospodarka 5 Ludność 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Pierwsze zapiski o Sierra Leone pochodzą z 1462, kiedy to portugalscy odkrywcy, między innymi Pedro de Cintra, przybili do brzegów kraju, który ochrzcili mianem "Gór Lwich" czyli Sierra Leone. Dwa główne plemiona: Mende i Temne, w tym okresie przywędrowały z innych terenów środkowej Afryki. Z tej krainy Europejczycy przez ponad trzy stulecia pozyskiwali niewolników. Kwitło tam także piractwo. Datą kończącą ten proces był rok 1787. Właśnie wtedy brytyjskie Towarzystwo Antyniewolnicze wykupiło przybrzeżne tereny i założyło dzisiejszą stolicę - Freetown. Było to miasto dla byłych niewolników żyjących w Londynie.

Pod koniec XVIII wieku rozpoczęła się brytyjska kolonizacja Sierra Leone, przede wszystkim przez The Sierra Leone Company Alexandra Falconbridge'a. W 1808 Sierra Leone stało się kolonią brytyjską, pozostając nią do wieku XX, kiedy rozpoczął się proces dekolonizacji. W 1896 Sierra Leone uczyniono brytyjskim protektoratem, który był oddzielony od Freetown i przyległych terenów (do 1951). Początek niepodległości tego afrykańskiego państwa to 27 kwietnia 1961. Pierwszym premierem został Sir Milton Margai. W 1971 proklamowano republikę.

W latach 80. XX wieku na skutek korupcji, waśni plemiennych i biedy kraj pogrążył się w walkach wewnętrznych. Od 1985 Sierra Leone zaczęła rządzić monopartia Kongres Ogólnoludowy. W 1991 w republice rozgorzała wojna domowa. Przeciwko rządowi zbuntował się Zjednoczony Front Rewolucyjny (Revolutionary United Front - RUF) pod wodzą Fodaya Sankoha. W wojnie śmierć poniosły dziesiątki tysięcy osób, a ponad 2 miliony (więcej niż jedna trzecia populacji) były zmuszone opuścić swoje domostwa. Wielu z nich do dziś przebywa na uchodźstwie w państwach sąsiedzkich. W maju 1997 miał miejsce zamach stanu - dotychczasowy prezydent Ahmad Tejan Kabbah został obalony, a na jego miejsce powołano majora J.P.Koromaha (wkrótce jednak Kabbah został przywrócony na stanowisko).

Traktat pokojowy podpisany 7 lipca 1999 w Lomé, Togo dawał nadzieję na załagodzenie wewnętrznego konfliktu o diamenty oraz na odbudowanie zrujnowanej gospodarki i infrastruktury Sierra Leone. Od końca 1999 prawie 6000 ochotników starało się przywrócić ład i porządek w tym rejonie.

W rok później sytuacja stała się na tyle niebezpieczna, że musiały interweniować wojska brytyjskie. W "Operacji Palliser" ewakuowano zagranicznych obywateli. Żołnierze doprowadzili do zawieszenia broni i długo oczekiwanego końca wojny domowej.

[edytuj] Ustrój państwa

Sierra Leone jest republiką w której obowiązuje system wielopartyjny, a władzę wykonawczą sprawuje wybierany co 5 lat prezydent. Kieruje on też Radą Ministrów. Jednoizbowy parlament składa się ze 124 posłów. 112 z nich wybieranych jest razem z prezydentem, pozostali zaś to najważniejsze osoby w państwie. Prawa człowieka oraz wolność wyznania są respektowane.

[edytuj] Geografia

Długość geograficzna: 10°-13°W

Szerokość geograficzna: 7°-10°N

Z wyjątkiem półwyspu, na którym leży stolica kraju, tereny nadbrzeżne i wyspy Tasso, Banana, Sherbro oraz York są bagnistymi terenami nizinnymi, na których występują lasy namorzynowe. Reszta kraju to w większości wyżynny, pagórkowaty płaskowyż (ok. 300 m n.p.m.) pokryty lasami, w części wschodniej znajdują się góry z najwyższym szczytem - Bintumani (Loma Mansa) (1948 m n.p.m.). Największe rzeki to Mano, Moro, Sierra Leone, Sewa, Pampana, Rokel, Great Scarcies i Little Scarcies.

Klimat równikowy wilgotny z porą deszczową od maja do grudnia i z odpadami sięgającymi 3400 mm w skali roku.

Główne miasta to stolica Freetown oraz Koidu, Bo, Kenema i Makeni.

Granice mają łączną długość 958 km. Z tego z Gwineą 652 km, a z Liberią 306 km. Linia brzegowa ma długość 402 km.

[edytuj] Podział administracyjny

Sierra Leone podzielone jest na 3 prowincje i Obszar Zachodni o statusie prowincji. Jednostki te dzielą się dalej na łącznie 14 dystryktów.

[edytuj] Gospodarka

Sierra Leone jest jednym z najbiedniejszych państw na świecie. Swoją gospodarkę opiera prawie wyłącznie na wydobyciu diamentów. Obecne są też złoża innych minerałów, takich jak tytan, rutyl, boksyty. Około dwóch trzecich ludności żyje z rolnictwa i rybołówstwa, jednak te dziedziny, podobnie jak cała gospodarka i infrastruktura są bardzo słabo rozwinięte. Winę za to ponosi (zakończona już) dziesięcioletnia wojna domowa. Rozwój gospodarczy zależy od utrzymania pokoju oraz od nieustannej pomocy z krajów bogatszych.

PKB na mieszkańca 580 USD (2002)

68% populacji żyje poniżej granicy ubóstwa.

[edytuj] Ludność

W Sierra Leone żyje około 20 plemion, które stanowią 90% populacji. Najważniejsze z nich to Temne na północy i Mende w centrum i na południu. Resztę mieszkańców stanowią Kreole, Azjaci i potomkowie angielskich kolonizatorów.

Angielski jest językiem urzędowym, jednak posługuje się nim mniejszość, większość natomiast używa języków plemiennych. Dominującą religią jest islam (60%), wierzenia miejscowe wyznaje 30% populacji, a chrześcijaństwo 10%. Sierra Leone ma najwyższy na świecie wskaźnik zgonów podczas porodów oraz zgonów kobiet w ciąży.

Średnia długość życia w latach: kobiety: 45,5; mężczyźni: 40,3.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Nieoficjalna strona Sierra Leone