Papua-Nowa Gwinea

Z Wikipedii

Independent State of Papua New Guinea
Independen Stet bilong Papua Niugini
Niezależne Państwo Papui-Nowej Gwinei


Flaga Papui-Nowej Gwinei	Godło Papui-Nowej Gwinei

Dewiza: Unity in diversity

Hymn: O arise all you sons of this land

Język urzędowy

angielski, tok pisin, hiri motu

Stolica

Port Moresby

Ustrój polityczny

monarchia konstytucyjna

Głowa państwa

królowa Elżbieta II

w jej imieniu

gubernator generalny
Paulias Matane

Szef rządu

premier Michael Somare

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

53. na świecie
462 840 km²
0%

Liczba ludności (2008)
• całkowita
• gęstość zaludnienia

106. na świecie
5 932 000¹▲
12,8 osób/km²

Jednostka monetarna

kina (PGK)

Niepodległość

od Australii
16 września 1975

UTC +10

PNG

+675

¹ Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (Źródło:CIA)

Papua-Nowa Gwinea (Papua New Guinea, Niezależne Państwo Papui-Nowej Gwinei – Independent State of Papua New Guinea) – państwo w Oceanii, w Melanezji, położone w większości na wyspie Nowa Gwinea oraz dodatkowo na około 2800 wyspach. Lądowo graniczy jedynie z Indonezją, ale w najbliższym otoczeniu leżą również Australia i Wyspy Salomona. Papuę-Nową Gwineę oblewają wody Oceanu Spokojnego, Morza Nowogwinejskiego oraz Morza Koralowego.

[edytuj] Geografia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Geografia Papui-Nowej Gwinei.

Papua-Nowa Gwinea położona jest we wschodniej części Nowej Gwinei oraz sąsiednich archipelagach (przede wszystkim Archipelagu Bismarcka i Wyspach Salomona). Od pn-zach. graniczy z Indonezją . Jest to kraj w dużej mierze górzysty z najwyższym szczytem sięgającym 4509 m n.p.m. Występują tu liczne wulkany oraz trzęsienia ziemi (występuje ryzyko tsunami).

Klimat równikowy, gorący i wilgotny. Występuje gęsta sieć rzeczna. Roślinność reprezentują głównie bujne lasy równikowe. Występują tu endemiczne gatunki zwierząt.

[edytuj] Historia

Pierwsi ludzie przybyli na Nową Gwineę ponad 60 tys. lat temu. Pochodzili oni z Azji Południowo-Wschodniej. Na wyspie stworzyli prostą kulturę opartą na rolnictwie. Europejczycy odkryli wyspę w XVI wieku, ale do XIX wieku pozostawała ona nieomal całkowicie niezbadana. Hiszpańscy żeglarze nadali wyspie nazwę Nowa Gwinea, gdyż według nich jej mieszkańcy przypominali wyglądem ludy Gwinei afrykańskiej.

Dzisiejsza Papua-Nowa Gwinea powstała z połączenia dwóch terytoriów kolonialnych, które obejmowały wschodnią część Nowej Gwinei oraz pobliskie wyspy. Papua, której nazwa wywodząca się z języka malajskiego oznacza kręcone włosy typowe dla Melanezyjczyków, obejmowała południowo-wschodnią część wyspy. Początkowo stanowiła ona kolonię brytyjską (Nowa Gwinea Brytyjska), by później zostać przekazaną pod administrację australijską. Północno-wschodnia część wyspy jako Ziemia Cesarza Wilhelma stanowiła część niemieckiego protektoratu Nowej Gwinei Niemieckiej. Po przegranej I wojnie światowej Niemcy musiały zrezygnować z posiadłości kolonialnych, a ich część Nowej Gwinei przypadła również Australii jako terytorium mandatowe. W 1949 oba australijskie terytoria połączono w jedno Terytorium Papui i Nowej Gwinei, później nazywane po prostu Papua-Nowa Gwinea.

Papua-Nowa Gwinea uzyskała niepodległość 16 września 1975. Historią niepodległej Papui-Nowej Gwinei wstrząsnęła próba oderwania się od niej w 1988 wyspy Bougainville. Walki z secesjonistami kosztowały życie 20 tys. osób. Ostatecznie konflikt rozwiązano w 1997, a wyspa otrzymała pewien stopień autonomii.

Rdzenny mieszkaniec Papui-Nowej Gwinei

[edytuj] Demografia

Kraj deklaruje się jako chrześcijański, ciężko jednak ustalić w jakiej części ludność wyznaje tę religię.

[edytuj] Podział administracyjny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny Papui-Nowej Gwinei.

Papua-Nowa Gwinea dzieli się na 18 prowincji, jeden region autonomiczny oraz jeden dystrykt stołeczny.

[edytuj] Linki zewnętrzne

p • d • e

Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN)

Birma • Brunei • Filipiny • Indonezja • Kambodża • Laos • Malezja • Singapur • Tajlandia • Wietnam

Obserwatorzy: Papua-Nowa Gwinea

Dialog: Wspólnota Europejska

Kraje kandydujące: Timor Wschodni

p • d • e

Państwa w Australii i Oceanii

Australia • Fidżi • Kiribati • Mikronezja • Nauru • Nowa Zelandia • Palau • Papua-Nowa Gwinea • Samoa • Tonga • Tuvalu • Vanuatu • Wyspy Marshalla • Wyspy Salomona

Terytoria zależne
Baker • Clipperton • Guam • Howland • Jarvis • Johnston • Kingman • Mariany Północne • Midway • Niue • Norfolk • Nowa Kaledonia • Palmyra • Pitcairn • Polinezja Francuska • Samoa Amerykańskie • Tokelau • Wake • Wallis i Futuna • Wyspa Bożego Narodzenia • Wyspy Ashmore i Cartiera • Wyspy Cooka • Wyspy Kokosowe • Wyspy Morza Koralowego

Integralne części państw położonych poza Australią i Oceanią
Hawaje (część Stanów Zjednoczonych) • Papua, Papua Zachodnia (część Indonezji) • Wyspa Wielkanocna, Sala y Gómez (część Chile) • Ogasawara Shotō, Minami Tori-shima, Okino Tori-shima, Kazan Rettō (część Japonii)

p • d • e

Wspólnota Narodów (Commonwealth of Nations)

Europa	Wielka Brytania • Malta
Ameryka Północna	Kanada • Jamajka • Trynidad i Tobago • Barbados • Bahamy • Grenada • Dominika • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Antigua i Barbuda • Belize • Saint Kitts i Nevis Reunion
Ameryka Południowa	Gujana
Azja	Indie • Pakistan • Sri Lanka • Malezja • Cypr • Singapur • Bangladesz • Malediwy • Brunei
Australia i Oceania	Australia • Nowa Zelandia • Samoa • Tonga • Papua-Nowa Gwinea • Wyspy Salomona • Vanuatu • Tuvalu • Kiribati • Nauru
Afryka	RPA • Ghana • Nigeria • Sierra Leone • Tanzania • Uganda • Kenia • Malawi • Zambia • Gambia • Botswana • Lesotho • Mauritius • Suazi • Seszele • Namibia • Mozambik • Kamerun
Członkostwo zawieszone	Fidżi • Pakistan
Dawne państwa członkowskie	Irlandia • Hongkong • Nowa Fundlandia • Zimbabwe