Burkina Faso
Z Wikipedii
Le Burkina Faso Burkina Faso |
|||||
|
|||||
Dewiza: (fr.) Unité, Progrés, Justice (Jedność, Postęp, Sprawiedliwość) |
|||||
Hymn: Une Seule Nuit | |||||
Język urzędowy | francuski | ||||
Stolica | Wagadugu | ||||
Ustrój polityczny | republika | ||||
Głowa państwa | prezydent Blaise Compaoré | ||||
Szef rządu | premier Tertius Zongo |
||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
72. na świecie 274 2001 km² 400 km² (0,15%) |
||||
Liczba ludności (2008) • całkowita • gęstość zaludnienia |
64. na świecie 15 265 0002▲ 56 osób/km² |
||||
Jednostka monetarna | Frank CFA (XOF) | ||||
Niepodległość | od Francji 5 sierpnia 1960 |
||||
Religia dominująca | Chrześcijaństwo i Islam | ||||
Strefa czasowa | UTC ±0 | ||||
Domena internetowa | .bf | ||||
Kod samochodowy | BF | ||||
Kod telefoniczny | +226 | ||||
1 Dane podane za CIA The World Factbook (źródło:CIA) (en) 2 Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (źródło:CIA) (en) |
Burkina Faso (fr. (le) Burkina Faso) – państwo w Afryce Zachodniej bez dostępu do morza. Dawniej Górna Wolta (Republique du Haute-Volta), w 1984 prezydent Thomas Sankara nadał mu nową nazwę, która oznacza "kraj prawych ludzi" w językach mossi i diula, będących głównymi rdzennymi językami kraju.
Burkina Faso, dawna kolonia francuska, uzyskała niepodległość w 1960 roku. Destabilizacja państwa w latach 70. i 80. XX w. poprzedziła wielopartyjne wybory we wczesnych latach 90.
Stolicą kraju jest Wagadugu (Ouagadougou), nazywane przez Burkińczyków Ouaga.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Teren kraju jest przeważnie równinny z lokalnymi fałdowaniami, zwłaszcza w zachodniej części kraju, gdzie sięga Wyżyna Gwinejska - znajduje się tu najwyższy szczyt kraju Pic de Nakourou (Tena Kuru) - 749 m n.p.m. przy samej granicy z Mali. Nieco dalej na wschód rozciąga się pasmo Chaîne de Banfora z główną atrakcją turystyczną kraju - wodospadami Cascades de Karfiguéla. Na terenie Burkiny Faso rozpoczynają swój bieg także trzy ważne rzeki regionu: Wolta Czarna, Wolta Czerwona i Wolta Biała, które zlewają się następnie, tworząc rzekę Wolta.
Naturalną szatą roślinną państwa jest sawanna. Na południowym zachodzie przy granicy z Mali oraz Wybrzeżem Kości Słoniowej występuje bujna roślinność sawannowa. Na północy natomiast rozciąga się sawanna sucha z niskimi akacjami i kolczastymi krzewami. Na północnym-wschodzie kraju występuje roślinność pustynna. Często spotykanymi tu przedstawicielami świata zwierząt są żyrafy, słonie, lwy, zebry i sępy.
[edytuj] Historia
Burkina Faso została skolonizowana w latach 90. XIX w. przez Francję, po pokonaniu miejscowych Mossi. Pierwotnie była administrowana jako część kolonii Wybrzeże Kości Słoniowej, ale już w 1919 r. została oddzielną kolonią, by później utracić ten status. Odzyskała go w 1947 r.
Burkina Faso uzyskała samorządność w 1958 r., a pełną niepodległość w 1960 r. Pierwszy przewrót wojskowy miał miejsce w 1966 r. W 1978 r. nastąpiła restauracja administracji cywilnej, ale już w 1980 r. dokonany został kolejny przewrót pod wodzą Saye Zerbo. Zamach stanu w 1983 r. pozwolił kpt. Thomasowi Sankarze przejąć władzę. W 1984 r. zmieniono nazwę kraju z Górna Wolta na Burkina Faso. Sankara został obalony w wyniku kolejnego zamachu stanu w 1987 r., a władzę przejął Blaise Compaoré, który nadal sprawuje władzę.
[edytuj] Gospodarka
Jeden z najbiedniejszych krajów świata. Jest to efekt systematycznego wzrostu liczby ludności i słabej gleby. Rolnictwo i hodowla zwierząt wytwarzają 32% produktu krajowego brutto, a trudni się nimi 80% ludności czynnej zawodowo. Główne uprawy to: sorgo, proso, kukurydza, orzeszki ziemne, ryż, i bawełna. Przemysł słabo rozwinięty, przede wszystkim tekstylny i przetwórstwa żywności. Niewielka ilość surowców naturalnych jak: miedź, żelazo, rudy manganu i najważniejsze z nich złoto. Kilkaset tysięcy osób co roku migruje do państw sąsiednich w poszukiwaniu pracy, szczególnie do Wybrzeża Kości Słoniowej i Ghany.
[edytuj] Religia
Ok. 6 mln mieszkańców to muzułmanie, 2 mln to chrześcijanie, z czego 1,5 mln to katolicy.
[edytuj] Podział administracyjny
Burkina Faso podzielona jest na: 13 regionów i 45 prowincji.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Regiony
Boucle du Mouhoun • Cascades • Centre • Centre-Est • Centre-Nord • Centre-Ouest • Centre-Sud • Est • Hauts-Bassins •
Nord • Plateau-Central • Sahel • Sud-Ouest
Prowincje
Balé • Bam • Banwa • Bazéga • Bougouriba • Boulgou • Boulkiemdé • Comoé • Ganzourgou • Gnagna • Gourma • Houet • Ioba • Kadiogo • Kénédougou • Komondjari • Kompienga • Kossi • Koulpélogo • Kouritenga • Kourwéogo • Léraba • Loroum • Mouhoun • Nahouri • Namentenga • Nayala • Noumbiel • Oubritenga • Oudalan • Passoré • Poni • Sanguié • Sanmatenga • Séno • Sissili • Soum • Sourou • Tapoa • Tuy • Yagha • Yatenga • Ziro • Zondoma • Zoundwéogo
Algieria • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Czad • Demokratyczna Republika Konga • Dżibuti • Egipt • Erytrea • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Gwinea • Gwinea Bissau • Gwinea Równikowa • Kamerun • Kenia • Komory • Kongo • Lesotho • Liberia • Libia • Madagaskar • Malawi • Mali • Maroko • Mauretania • Mauritius • Mozambik • Namibia • Niger • Nigeria • Republika Południowej Afryki • Republika Środkowoafrykańska • Republika Zielonego Przylądka • Rwanda • Senegal • Seszele • Sierra Leone • Somalia • Suazi • Sudan • Tanzania • Togo • Tunezja • Uganda • Wybrzeże Kości Słoniowej • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca • Zambia • Zimbabwe
Terytoria zależne
Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego • Majotta • Reunion • Święta Helena
Państwa nieuznawane na arenie międzynarodowej
Sahara Zachodnia • Somaliland
Integralne części państw położonych poza Afryką
Ceuta (część Hiszpanii) • Isla de Alborán (część Hiszpanii) • Isla del Perejil (część Hiszpanii) • Islas Chafarinas (część Hiszpanii) • Madera (część Portugalii) • Melilla (część Hiszpanii) • Peñón de Alhucemas (część Hiszpanii) • Peñón de Vélez de la Gomera (część Hiszpanii) • Sokotra (część Jemenu) • Wyspy Kanaryjskie (część Hiszpanii) • Wyspy Rozproszone (część Francuskich Terytoriów Południowych i Antarktycznych) • Wyspy Selvagens (część Portugalii)
Algieria · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Czad · Demokratyczna Republika Konga · Dżibuti · Egipt · Erytrea · Etiopia · Gabon · Gambia · Ghana · Gwinea · Gwinea Bissau · Gwinea Równikowa · Kamerun · Kenia · Komory · Kongo · Lesotho · Liberia · Libia · Madagaskar · Malawi · Mali · Mauretania · Mauritius · Mozambik · Namibia · Niger · Nigeria · Republika Południowej Afryki · Republika Środkowoafrykańska · Republika Zielonego Przylądka · Rwanda · Sahara Zachodnia · Senegal · Seszele · Sierra Leone · Somalia · Suazi · Sudan · Tanzania · Togo · Tunezja · Uganda · Wybrzeże Kości Słoniowej · Wyspy Świętego Tomasza i Książęca · Zambia · Zimbabwe
Benin · Burkina Faso · Gambia · Ghana · Gwinea · Gwinea Bissau · Liberia · Mali · Niger · Nigeria · Republika Zielonego Przylądka · Senegal · Sierra Leone · Togo · Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
Zachodnioafrykański frank CFA: Benin · Burkina Faso · Gwinea Bissau · Mali · Niger · Senegal · Togo · Wybrzeże Kości Słoniowej
Środkowoafrykański frank CFA: Czad · Gabon · Gwinea Równikowa · Kamerun · Kongo · Republika Środkowoafrykańska
Stali członkowie: |
Chiny • Francja • Rosja • Stany Zjednoczone • Wielka Brytania |
|
Do 31 grudnia 2008: |
Belgia • Indonezja • Panama • Republika Południowej Afryki • Włochy |
|
Do 31 grudnia 2009: |
Albania • Angola • Antigua i Barbuda • Argentyna • Armenia • Australia • Bahrajn • Bangladesz • Barbados • Belize • Benin • Boliwia • Botswana • Brazylia • Brunei • Burkina Faso • Birma • Burundi • Kambodża • Kamerun • Kanada • Republika Środkowoafrykańska • Czad • Chile • Chiny • Kolumbia • Demokratyczna Republika Kongo • Kongo • Kostaryka • Wybrzeże Kości Słoniowej • Chorwacja • Kuba • Dżibuti • Dominika • Dominikana • Ekwador • Egipt • Salwador • Macedonia • Fidżi • Gabon • Gambia • Gruzja • Ghana • Grenada • Gwatemala • Gwinea • Gwinea Bissau • Gujana • Haiti • Honduras • Hongkong • Islandia • Indie • Indonezja • Izrael • Jamajka • Japonia • Jordania • Kenia • Korea Południowa • Kuwejt • Kirgistan • Lesotho • Liechtenstein • Makau • Madagaskar • Malawi • Malezja • Malediwy • Mali • Mauretania • Mauritius • Meksyk • Mołdawia • Mongolia • Maroko • Mozambik • Namibia • Nepal • Nowa Zelandia • Nikaragua • Niger • Nigeria • Norwegia • Oman • Pakistan • Panama • Papua-Nowa Gwinea • Paragwaj • Peru • Filipiny • Katar • Rwanda • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Arabia Saudyjska • Senegal • Sierra Leone • Singapur • Wyspy Salomona • Republika Południowej Afryki • Sri Lanka • Surinam • Suazi • Szwajcaria • Republika Chińska • Tanzania • Tajlandia • Togo • Tonga • Trynidad i Tobago • Tunezja • Turcja • Uganda • Ukraina • Zjednoczone Emiraty Arabskie • Stany Zjednoczone • Urugwaj • Wenezuela • Wietnam • Zambia • Zimbabwe • Wspólnota Europejska w tym poszczególne kraje członkowskie: Austria • Belgia • Bułgaria • Cypr • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Malta • Niemcy • Polska • Portugalia • Rumunia • Słowacja • Słowenia • Szwecja • Węgry • Wielka Brytania • Włochy