Erytrea

Z Wikipedii

ሃገረ ኤርትራ
إريتريا
Państwo Erytrea


Flaga Erytrei	Godło Erytrei

Hymn: Ertra, Ertra, Ertra

przejściowy

prezydent Isajas Afewerki

Szef rządu

prezydent Isajas Afewerki

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

96. na świecie
121 320 km²
~0%

Liczba ludności (2008)
• całkowita
• gęstość zaludnienia

114. na świecie
5 028 000¹▲
41 osób/km²

Jednostka monetarna

nakfa (ERN)

Niepodległość
• proklamowana
• uznana

od Etiopii
29 maja 1991
24 maja 1993

UTC +3

ERI

+291

¹ Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook [1]

Erytrea (Ertra, Państwo Erytrea - Hagere Ertra) – państwo w Afryce Wschodniej, nad Morzem Czerwonym. Graniczy z Etiopią, Dżibuti i Sudanem. Erytrea została sklasyfikowana na ostatnim, 169. miejscu w rankingu organizacji obrony wolności prasy "Reporterzy bez Granic", dotyczącego wolności mediów.^[1]

[edytuj] Ustrój polityczny

Głową państwa i szefem rządu jest od 8 czerwca 1993 Isajas Afewerki. Cały ustrój opiera się na konstytucji z 1997. Głową państwa i szefem rządu jest prezydent, wybierany na 4-letnią kadencję przez Komitet Centralny Ludowego Frontu na Rzecz Demokracji i Sprawiedliwości. Komitet Centralny wybiera też jednoizbowe Zgromadzenie Narodowe liczące 150 członków, którego przewodniczącym jest prezydent. Jedyną legalną partią polityczną w Erytrei jest Ludowy Front na Rzecz Demokracji i Sprawiedliwości, założony w 1970 roku.

[edytuj] Podział administracyjny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny Erytrei.

Erytrea jest podzielona na 6 regionów administracyjnych.

p • d • e

Regiony Erytrei

Anseba • Debub • Debub Kej Bahri • Gasz-Barka • Maykel • Semien Kej Bahri

[edytuj] Geografia

W Erytrei wyróżnia się trzy strefy geograficzne. Część wschodnią stanowią pustynie i półpustynie, klimat jest gorący i suchy (oprócz wybrzeża), a ludność zajmuje się pasterstwem i rybołówstwem. Należący do tej strefy region Denakil to jedno z najgorętszych miejsc na Ziemi, leży on częściowo w depresji. Część centralna to żyzne wyżyny, gdzie rozwinięte jest rolnictwo, średnia roczna temperatura wynosi 18°C, pora deszczowa trwa od czerwca do września. Część zachodnia to suche i gorące niziny.

Linia brzegowa Erytrei ma ok. 1000 km. Do Erytrei należy ok 350 wysp na Morzu Czerwonym, m. in. archipelag Dahlak.

Największe miasta Erytrei to Asmara, Keren, Agordat, Nakfa oraz porty Massawa i Assab.

[edytuj] Historia

Do VII wieku Erytrea była częścią Królestwa Etiopii. W wiekach średnich nasiliły się w tym regionie wpływy arabskie - nie tylko kulturowe, ale i polityczne. W XVI wieku Erytrea została podbita przez Turków. Na mocy traktatu z Ucialli w 1890 r. stała się kolonią włoską, jednak traktat ten utracił moc po przegranej bitwie pod Aduą, gdzie 1 marca 1896 żołnierze cesarza Etiopii Sahle Marjam, panującego jako Menelik II (1889-1913), rozbili włoski korpus inwazyjny, kładąc tym samym kres planowi uczynienia z wysuniętego w kierunku Arabii cypla Afryki kolonii włoskiej.

W 1936 r. kraj stał się kolonią włoską w ramach Włoskiej Afryki Wschodniej. W latach 1941-1952 Erytreą zarządzali Brytyjczycy. W 1952 r. na mocy rezolucji ONZ kraj wszedł w skład Etiopii jako prowincja autonomiczna i pozostał nią do roku 1962. W latach 60. XX w. w Erytrei zaczęły się rodzić poglądy i ruchy niepodległościowe. Nasiliły się one po zmianie statusu na prowincję Etiopii. Ruchy te były wspierane przez kraje arabskie. W latach 70. toczyła się tam partyzancka wojna domowa. Partyzanci opanowali dużą część Erytrei, ale Etiopia z pomocą ZSRR i Kuby odzyskała całą prowincję. W latach 80. ruchy niepodległościowe wybuchły na nowo. W 1981 r. wojska etiopskie opuściły północną część prowincji. W 1993 r. przeprowadzono referendum, w wyniku którego Erytrejski Ludowy Front Wyzwolenia ogłosił niepodległość Erytrei (czerwiec 1993). W tym samym miesiącu przeprowadzono wybory prezydenckie, które wygrał Isajas Afewerki. W 1997 r. uchwalono nową konstytucję.

W 1998 w wyniku sporów o wytyczenie granicy między dwoma państwami wybuchła wojna erytrejsko-etiopska. Zakończyła się porozumieniem zawartym w Algierze 12 grudnia 2000. Od tego czasu strefa graniczna jest patrolowana przez siły pokojowe ONZ. Pod koniec roku 2005 Erytrea zmusiła ONZ do ewakuowania ze swojego terytorium żołnierzy z Europy, Ameryki i Kanady (zgodziła się na pozostanie żołnierzy z krajów Azji i Afryki). Ten bezprecedensowy krok jest związany z narastającym napięciem między Erytreą i Etiopią, które może doprowadzić do wznowienia wojny ([2]).

Podczas Wojny w Somalii Erytrea wsparła kilkutysięcznym oddziałem Unię Trybunałów Islamskich.

[edytuj] Gospodarka

Gospodarka Erytrei, podobnie jak szeregu innych krajów afrykańskich, bazuje na rolnictwie na potrzeby własne. 80% ludności żyje z uprawy roli i hodowli. Wojna z Etiopią w latach 1998 - 2000 spowodowała dotkliwe straty gospodarcze niszcząc 55 tys. domów. Aczkolwiek nawet podczas wojny budowano nowe drogi, mosty i poprawiano porty. Gospodarka jest kontrolowana przez rząd. Przyszłość gospodarki zależy od likwidacji analfabetyzmu, zmniejszeniu bezrobocia i otwarciu gospodarki dla emigrantów, którzy mogą dostarczyć pieniędzy i ekspertyzy.

Dochód na głowę ludności 900 USD (2004). 50% ludności żyje w ubóstwie. Partnerzy w handlu zagranicznym: Malezja - 66%, Kanada - 13%, Włochy 11%, Francja - 4%