Gwinea Równikowa

Z Wikipedii

República de Guinea Ecuatorial
République de Guinée équatoriale
República da Guiné Equatorial
Republika Gwinei Równikowej


Flaga Gwinei Równikowej	Herb Gwinei Równikowej

Hymn: Caminemos pisando la senda

Język urzędowy

hiszpański, francuski, portugalski

prezydent Teodoro Obiang Nguema Mbasogo

Szef rządu

premier Ricardo Mangue Obama Nfubea

Powierzchnia
• całkowita

141. na świecie
28 051 km²

Liczba ludności (2008)
• całkowita
• gęstość zaludnienia

165. na świecie
616 459¹▲
22 osób/km²

Jednostka monetarna

frank CFA (XAF)

Niepodległość

od Hiszpanii
12 października 1968

UTC +1

+240

¹ Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (Źródło:CIA) (en)

Gwinea Równikowa, Republika Gwinei Równikowej (hiszp. Guinea Ecuatorial, República de Guinea Ecuatorial) – państwo w zachodniej Afryce. W czasach kolonialnych pod nazwą Gwinea Hiszpańska. Graniczy z Kamerunem i Gabonem. Wbrew nazwie żadna część kraju nie leży na równiku.

Spis treści

1 Ustrój polityczny
2 Geografia
- 2.1 Podział administracyjny
3 Historia
4 Demografia
5 Gospodarka
6 Święta

[edytuj] Ustrój polityczny

Zobacz więcej: Ustrój polityczny Gwinei Równikowej,

[edytuj] Geografia

Zobacz więcej: Geografia Gwinei Równikowej

Kontynentalna cześć Gwinei Równikowej – Mbini (dawniej Rio Muni) – leży w zachodniej części centralnej Afryki, wciśnięta między Kamerun i Gabon. Należą do niej też dwie wulkaniczne wyspy w Zatoce Gwinejskiej: Bioko (dawniej Fernando Po) – około 40 km od wybrzeży Kamerunu oraz Pagalu (dawniej Annobón) – około 600 km na południowy zachód od wyspy Bioko. Do tego dochodzą pomniejsze przybrzeżne wyspy: Corisco, Elobey Grande, Elobey Chico i inne.

[edytuj] Podział administracyjny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny Gwinei Równikowej.

Gwinea Równikowa podzielona jest na 7 prowincji:

[edytuj] Historia

Zobacz więcej: Historia Gwinei Równikowej

Pierwszymi mieszkańcami kontynentalnej części Gwinei Równikowej byli prawdopodobnie Pigmeje, których izolowane osady można znaleźć w północnej części regionu Mbini. W XVII-XIX wieku przybyli tu przedstawiciele ludów Bantu – lud Fangów. Na wyspę Bioko migrowali przedstawiciele ludu Bubi, zamieszkującego Kamerun i Mbini. Mieszkańcy Pagalu, pochodzący z Angoli, zostali sprowadzenie przez Portugalczyków.

Pierwszym Europejczykiem, który tu przybył w 1471, był portugalski odkrywca wyspy Bioko Fernão do Pó, który wybrał się tu w poszukiwaniu drogi do Indii. Nadał on wyspie nazwę Flor Formosa, czyli "piękny kwiat". Szybko jednak przyjęła się nazwa od imienia jej odkrywcy, później zhispanizowana na Fernando Po. Wyspa ta i sąsiednia Annobón (obecnie Pagalu) zostały zasiedlone przez Portugalczyków już w 1474. Zachowali kontrolę nad wyspami i wybrzeżem Gwinei aż do 1778, kiedy to na mocy traktatu z El Pardo scedowali prawo do tego obszaru Hiszpanii w zamian za terytoria w Ameryce Południowej. W latach 1827-1843 Brytyjczycy utworzyli na wyspie Bioko bazę wypadową do zwalczania handlu niewolnikami w Zatoce Gwinejskiej.

Kontynentalna część dzisiejszej Gwinei Równikowej, zwana przez Hiszpanów Rio Muni lub Hiszpańska Gwinea Kontynentalna (hiszp. Guinea Continental Española), stała się hiszpańskim protektoratem w 1885, a kolonią – w 1900. Ponadto na początku XX wieku wydzielone były dwie kolonie wyspiarskie Elobey, Annobón y Corisco oraz Fernando Póo. W 1909 zostały one połączone jako Hiszpańskie Terytoria Zatoki Gwinejskiej (Territorios Españoles del Golfo de Guinea), choć częściej używana była nazwa Gwinea Hiszpańska. Od 1935 używano podziału na część wyspiarską (Fernando Póo ze stolicą w Santa Isabel i kontynentalną (Guinea Continental ze stolicą w Bata). 1 kwietnia 1960 dwa dystrykty zmieniły swój oficjalny status kolonii na prowincje zamorskie Fernando Póo i Río Muni. W 1963 zostały ponownie połączone, by utworzyć zamorski region autonomiczny Gwinei Równikowej, która uzyskała ostatecznie niepodległość 12 października 1968.

[edytuj] Demografia

Zmiany ludności między 1961 a 2003 (FAO, 2005). Ludność w tysiącach mieszkańców.

Gwinea Równikowa posiada ludność młodą (45% nie przekracza 15 lat) z przyrostem naturalnym około 42 promili i śmiertelnością 16 promili. Średnia długość życia wynosi 49 lat dla mężczyzn i 53 lat dla kobiet. Tylko 4% ludności ma więcej niż 65 lat.

Wskaźnik analfabetyzmu wynosił w 1992 roku 48%, ale spadł do 20% w 1999.

Większość ludności żyje na wsi.

[edytuj] Etnografia

Ludność narodowa, która stanowi 99% ludności, to głównie Bantu (Fangowie) w Mbini i Bubi na Bioko. Główne grupy etniczne przedstawiają następującą strukturę: Fangowie (72% ludności, w Mbini), Bubi (15%, na Bioko), Fernandinos (na Bioko), Bisios i Ndowes w regionie kontynentalnym i Annobończycy na wyspie Annobón, jedynym terytorium kraju na południowej półkuli. Mniejszości, pochodzące główne z innych ras stanowią biali Europejczycy pochodzenia hiszpańskiego. Gwinea Równikowa sprowadziła Azjatów i Afrykanów do pracy na plantacjach kakao i kawy. Afrykanie pochodzą z Liberii, Angoli i Mozambiku, a Azjaci to głównie Chińczycy. Istnieją również wspólnoty brytyjska, francuska i niemiecka, tylko wspólnota francuska nie przyswoiła oficjalnie hiszpańskiego, jako, że francuski jest drugim językiem oficjalnym.

Po uzyskaniu niepodległości tysiące Gwinejczyków wyjechało do Hiszpanii. Około 100 000 Gwinejczyków wyjechało do Kamerunu, Gabonu i Nigerii z powodu dyktatury Francisca Macíasa Nguemy. Duża liczba gwinejczyków żyje w Brazylii, krajach hispanoamerykańskich, Stanach Zjednoczonych, Portugalii i Francji.

[edytuj] Języki

Językiem oficjalnym jest hiszpański, co jest zapisane w Konstytucji. Po przystąpieniu do Wspólnoty Gospodarczej i Walutowej Afryki Centralnej (aby używać franka CFA) język francuski został również oficjalnym. Artykuł 4 Prawa Fundamentalnego Państwa stanowi, że "językami oficjalnymi Republiki Gwinei Równikowej są hiszpański i francuski. Rozpoznaje się języki tubylcze (byłoby bardziej poprawne powiedzieć miejscowe) jako części składowe kultury narodowej" (Ley constitucional Nº 1/1998 z 21 stycznia): fang używany także w Kamerunie, Gabonie i Demokratycznej Republice Konga; bubi (Bioko), annobonés na wyspie Annobón, balengue w regionie kontynentalnym, ibo kreolski angielski (Pidgin English), również na Bioko.

[edytuj] Religia

Większość ludności jest formalnie katolicka (80,1%), wyznaje się inne wierzenia chrześcijańskie (6,8%), stare religie animistyczne są praktykowane w różnym stopniu przez większość społeczeństwa. Mniejszość muzułmańska stanowi 4%.

[edytuj] Miasta

Wyróżniają się się dwa miasta: Malabo, stolica kraju z 90 tys. mieszkańców, położona na Bioko; i Bata, miasto na obszarze kontynentalnym z 70 tys. mieszkańców. Inne miasta to: Ebebiyín, Mongomo, Evinayong, Luba, Añisoc, Niefang, Mikomeseng, Aconibe, Akurenam, Nsok Nsomo, Nsork, Riaba i San Antonio de Palé (stolica wyspy Annobón).

[edytuj] Imiona i nazwiska

Gwinejczycy mają imię hiszpańskie i afrykańskie. Kiedy je piszą imię hiszpańskie jest pierwsze, a następnie afrykańskie oraz nazwiska ojca i matki.

[edytuj] Gospodarka

Przed uzyskaniem niepodległości gospodarka kraju zarabiała głównie na produkcji i eksporcie kakao. W 1959 była krajem o najwyższym PKB na mieszkańca w Afryce. Odkrycie ogromnych złóż ropy naftowej w 1996 i początek jej eksploatacji przyczyniły się do potężnego wzrostu wpływów budżetowych. W 2004 roku Gwinea Równikowa była trzecim największym producentem ropy naftowej w Afryce subsaharyjskiej. Leśnictwo, rolnictwo i rybołówstwo są także ważnymi elementami gospodarki. Dominuje rolnictwo nastawione na zaspokajanie potrzeb własnych. Wyniszczenie gospodarki rolnej po latach brutalnych rządów zmniejszyło wpływ rolnictwa na rozwój gospodarczy. Pomimo PKB wynoszącego 30000 USD na osobę (50 200 wg CIA Factbook, drugie miejsce po Luksemburgu), kraj zajmuje dopiero pozycję 121. wśród 177 państw na liście Human Development Index (HDI).

[edytuj] Święta

**Święta państwowe w Gwinei Równikowej**
Data	Polska nazwa	Oryginalna nazwa
1 stycznia	Nowy Rok
1 maja	Dzień Pracy
25 maja	Dzień OJA
3 sierpnia	Święto Sił Zbrojnych
12 października	Dzień Niepodległości
10 grudnia	Dzień Praw Człowieka
25 grudnia	Boże Narodzenie