Egipt
Z Wikipedii
جمهوريّة مصر العربيّة Arabska Republika Egiptu |
|||||
|
|||||
Hymn: Bilady, Bilady, Bilady | |||||
Język urzędowy | arabski | ||||
Stolica | Kair | ||||
Ustrój polityczny | republika | ||||
Głowa państwa | prezydent Hosni Mubarak | ||||
Szef rządu | premier. Ahmed Nazif | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
29. na świecie 1 001 450 km² 6000 km² (0,6%) |
||||
Liczba ludności (2008) • całkowita • gęstość zaludnienia • narodowości |
15. na świecie 81 714 0001▲ 82 osób/km² Fellahowie, Koptowie |
||||
Jednostka monetarna | funt egipski (EGP) | ||||
Niepodległość | od Wielkiej Brytanii 28 lutego 1922 |
||||
Religia dominująca | islam | ||||
Strefa czasowa | UTC +2 - zima UTC+3 - lato |
||||
Kod ISO 3166 | EG | ||||
Domena internetowa | .eg | ||||
Kod samochodowy | ET | ||||
Kod telefoniczny | +20 | ||||
1 Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (źródło:CIA) (en) |
Egipt (arab. مصر Misr; dialekt egipski: Masr; łac. Aegyptus, gr. Αίγυπτος Aígyptos), nazwa oficjalna Arabska Republika Egiptu (arab. جمهوريّة مصر العربيّة Dżumhurijjat Misr Al-Arabijja) – państwo położone częściowo w północno-wschodniej Afryce i częściowo w Azji (półwysep Synaj), nad Morzem Śródziemnym i nad Morzem Czerwonym, pomiędzy Libią a Izraelem i Strefą Gazy.
Spis treści |
[edytuj] Informacje podstawowe
Długość granic: całkowita 2689 km (w tym: Strefa Gazy 11 km, Izrael 255 km, Libia 1150 km, Sudan 1273 km)
Długość wybrzeża: 2450 km
Najwyższy punkt: Góra Świętej Katarzyny 2629 m n.p.m.
Najniższy punkt: Al-Kattara 134 m p.p.m.
Współczynnik urbanizacji: 44% (1996)
Ważne miasta: Aleksandria, Asuan, Asjut, Al-Mahalla al-Kubra, Giza, Port Said, Szubra al-Chajma, Suez, Fajum, Kair
Religie: muzułmanie (dominują sunnici) 94%, chrześcijanie koptyjscy i inni 6%
Egipt zamieszkują głównie Arabowie, a dominującą religią jest islam. Ok. 10% ludności stanowią chrześcijańscy Koptowie, którzy są potomkami starożytnych Egipcjan
Język oficjalny: arabski
Powierzchnia : 1,0 mln km2
Ludność : 68 mln
Stolica : Kair 10,3 mln
[edytuj] Ustrój polityczny
.
Ustrojem politycznym Egiptu jest republika prezydencka Głowa państwa prezydent Hosni Mubarak, szef rządu premier Ahmed Nazif
Partie polityczne: Partia Narodowo-Demokratyczna, Postępowa Partia Jedności, Socjalistyczna Partia Liberalna
Parlament: Zgromadzenie Narodowe – 454 miejsca
Konstytucja: z 11 września 1971
System prawny: oparty na prawie anglosaskim, prawie islamskim, kodeksie napoleońskim; sądowniczy organ rewizyjny – Sąd Najwyższy i Rada Stanu (nadzoruje słuszność decyzji administracyjnych); Egipt zaakceptował z zastrzeżeniami zwierzchnictwo Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
Święto narodowe: Rocznica Rewolucji, 23 lipca
[edytuj] Podział administracyjny
Egipt podzielony jest na 27 muhafaz. Prowincje dzielą się dalej na okręgi, wsie i miasta.
[edytuj] Historia
Tereny w dolinie i delcie Nilu są kolebką cywilizacji starożytnego Egiptu.
W układzie chronologicznym:
- Stare Państwo
- Średnie Państwo
- Nowe Państwo
- panowanie asyryjskie
- panowanie perskie
- panowanie Ptolemeuszy
- panowanie rzymskie
- panowanie bizantyjskie
- panowanie arabskie
- panowanie osmańskie
- panowanie francuskie
- panowanie angielskie
- niepodległość – 12 lutego 1922
Niektóre miejscowości egipskie o znaczeniu historycznym:
Niektórzy królowie i królowe starożytnego Egiptu:
Naukowcy
[edytuj] Klimat
Klimat przeważającej części państwa jest skrajnie suchy, zwrotnikowy. Roczna suma opadów na ogół nie przekracza kilkudziesięciu milimetrów. Gdyby nie Nil, Egipt byłby krajem pustynnym i prawie bezludnym. Nad rzeką istnieje oaza nadrzeczna, ciągnąca się przez prawie 3 tys. kilometrów. Od tysiącleci w Egipcie tworzono system sztucznego nawadniania, znacznie zwiększając pow. gruntów uprawnych. System nawadniający rozbudowano w 1970 roku, gdy na Nilu w Asuanie zbudowano zaporę wodną, sztuczny zbiornik i elektrownię wodną.
[edytuj] Ludność
Ludność tworzą w ogromnej większości arabscy Egipcjanie – Fellahowie (99% ogółu), na obszarze Pustyni Zachodniej spotkać można plemiona Berberów, w dolinie górnego Nilu pojedyncze osady ludności negroidalnej.
W miastach zamieszkuje około 47% ludności. Przyrost naturalny w 2005 wyniósł 1,78%.Przeciętna długość życia mężczyzn 68 lat, kobiet 74 lata (2005).
Egipt jest najludniejszym krajem arabskim i drugim pod względem liczby mieszkańców państwem Afryki. Średnia gęstość zaludnienia jest niewielka, a rozmieszczenie ludności bardzo nierównomierne. Większość kraju jest prawie bezludna, a na terenach rolniczych należy do największych na świecie. Kair - stolica kraju i największe miasto Afryki wraz z sąsiadującymi miejscowościami liczy ponad 16 mln mieszkańców, czyli niemal 30% ludności państwa
[edytuj] Kultura i sztuka
- Nadżib Mahfuz – laureat literackiej Nagrody Nobla z roku 1988
[edytuj] Gospodarka
Obecnie największe źródło dochodów Egiptu stanowi turystyka. Rząd w celu ułatwienia rozwoju turystyki powołał policję turystyczną, która ma czuwać nad bezpieczeństwem przybywających z całego świata turystów. Kolejnym źródłem dochodów są opłaty pobierane za korzystanie z Kanału Sueskiego. Trzecie źródło dochodów stanowi eksport ropy naftowej.
Złoża bogactw naturalnych: ropa naftowa, gaz ziemny, ruda żelaza, fosforany, mangan, wapień, gips, talk, azbest, rudy ołowiu i rudy cynku
[edytuj] Rolnictwo
Współczesne rolnictwo egipskie, ze względu na szybko rosnącą liczbę ludności, nie jest w stanie zaspokoić wewnętrznych potrzeb kraju. Pomimo to sektor rolniczy i przemysł przetwórstwa spożywczego należy uznać za jedne z lepiej rozwijających się branż gospodarki w tym kraju.
Rolnictwo nastawione jest przede wszystkim na produkcję roślinną i nie tylko. Do głównych upraw zaliczają się: ryż siewny, trzcina cukrowa, pszenica, kukurydza, proso, jęczmień, lucerna, fasola, ziemniaki, warzywa i owoce. Funkcję podstawowej rośliny przemysłowej pełni bawełna. Hodowla, ze względu na minimalną ilość łąk i pastwisk, jest słabo rozwinięta.
Egipt jest krajem rolniczym z rozwijającym się przemysłem i usługami. Możliwe są tam dwa a nawet trzy zbiory plonów w ciągu roku. Najwięcej gruntów zajmuje uprawa bawełny – głównego produktu eksportowanego. Z roślin żywieniowych najważniejsze są: ryż, kukurydza, pszenica i sorgo (proso murzyńskie, rośliny trawiaste, z których otrzymuje się kaszę i mąkę). Uprawia się również trzcinę cukrową, palmę daktylową, drzewa cytrusowe i warzywa. Hodowla zwierząt odgrywa w Egipcie drugorzędną rolę ze względu na brak pastwisk.
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Przemysł
Dobrze rozwinął się przemysł chemiczny, szczególnie produkcja nawozów sztucznych, włókien syntetycznych, farmaceutyczny, a także przemysł włókienniczy i odzieżowy, dający obecnie ok. 1/4 wartości ogólnej produkcji przemysłowej.
Z bogactw mineralnych Egiptu największe znaczenie mają ropa naftowa i fosforyty. Przemysł przetwórczy widoczny jest w miastach położonych w delcie Nilu, nad Kanałem Sueskim i w Helmanie. Najlepiej rozwinięty jest przemysł włókienniczy, dość dobrze – chemiczny, elektromaszynowy, petrochemiczny i skórzano-obuwniczy. Ważną rolę w gospodarce Egiptu odgrywa Kanał Sueski łączący Morze Śródziemne z Morzem Czerwonym. Przepływają nim między innymi tankowce przewożące ropę naftową z krajów Bliskiego Wschodu do Europy. Główne źródła przychodów pieniężnych kraju to: - opłaty za przejazd obcych statków przez Kanał Sueski - eksport ropy naftowej - dochody z turystyki - pieniądze przesyłane przez Egipcjan zatrudnionych za granicą
[edytuj] Ciekawostki
- Starożytni Egipcjanie do produkcji perfum i kadzidełek używali kardamonu, cynamonu , gorzkich migdałów i kwiatu al-kamana
[edytuj] Znani współcześni Egipcjanie
- Mohamed ElBaradei
- Boutros Boutros-Ghali
- Nadżib Mahfuz
- Hosni Mubarak
- Gamal Abdel Naser
- Anwar Sadat
- Omar Sharif
- Bola Badmash
- Zahi Hawass
[edytuj] Linki zewnętrzne
Poprzednik Królestwo Egiptu |
Okres w historii Egiptu 1953-1958 |
Następca Zjednoczona Republika Arabska |
Poprzednik Zjednoczona Republika Arabska |
Okres w historii Egiptu od 1971 |
Następca - |
Algieria • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Czad • Demokratyczna Republika Konga • Dżibuti • Egipt • Erytrea • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Gwinea • Gwinea Bissau • Gwinea Równikowa • Kamerun • Kenia • Komory • Kongo • Lesotho • Liberia • Libia • Madagaskar • Malawi • Mali • Maroko • Mauretania • Mauritius • Mozambik • Namibia • Niger • Nigeria • Republika Południowej Afryki • Republika Środkowoafrykańska • Republika Zielonego Przylądka • Rwanda • Senegal • Seszele • Sierra Leone • Somalia • Suazi • Sudan • Tanzania • Togo • Tunezja • Uganda • Wybrzeże Kości Słoniowej • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca • Zambia • Zimbabwe
Terytoria zależne
Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego • Majotta • Reunion • Święta Helena
Państwa nieuznawane na arenie międzynarodowej
Sahara Zachodnia • Somaliland
Integralne części państw położonych poza Afryką
Ceuta (część Hiszpanii) • Isla de Alborán (część Hiszpanii) • Isla del Perejil (część Hiszpanii) • Islas Chafarinas (część Hiszpanii) • Madera (część Portugalii) • Melilla (część Hiszpanii) • Peñón de Alhucemas (część Hiszpanii) • Peñón de Vélez de la Gomera (część Hiszpanii) • Sokotra (część Jemenu) • Wyspy Kanaryjskie (część Hiszpanii) • Wyspy Rozproszone (część Francuskich Terytoriów Południowych i Antarktycznych) • Wyspy Selvagens (część Portugalii)
Algieria · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Czad · Demokratyczna Republika Konga · Dżibuti · Egipt · Erytrea · Etiopia · Gabon · Gambia · Ghana · Gwinea · Gwinea Bissau · Gwinea Równikowa · Kamerun · Kenia · Komory · Kongo · Lesotho · Liberia · Libia · Madagaskar · Malawi · Mali · Mauretania · Mauritius · Mozambik · Namibia · Niger · Nigeria · Republika Południowej Afryki · Republika Środkowoafrykańska · Republika Zielonego Przylądka · Rwanda · Sahara Zachodnia · Senegal · Seszele · Sierra Leone · Somalia · Suazi · Sudan · Tanzania · Togo · Tunezja · Uganda · Wybrzeże Kości Słoniowej · Wyspy Świętego Tomasza i Książęca · Zambia · Zimbabwe
Algieria • Arabia Saudyjska • Autonomia Palestyńska • Bahrajn • Dżibuti • Egipt • Irak • Jemen • Jordania • Katar • Komory • Kuwejt • Liban • Maroko • Mauretania • Oman • Somalia • Sudan • Syria • Tunezja • Zjednoczone Emiraty Arabskie
Albania • Angola • Antigua i Barbuda • Argentyna • Armenia • Australia • Bahrajn • Bangladesz • Barbados • Belize • Benin • Boliwia • Botswana • Brazylia • Brunei • Burkina Faso • Birma • Burundi • Kambodża • Kamerun • Kanada • Republika Środkowoafrykańska • Czad • Chile • Chiny • Kolumbia • Demokratyczna Republika Kongo • Kongo • Kostaryka • Wybrzeże Kości Słoniowej • Chorwacja • Kuba • Dżibuti • Dominika • Dominikana • Ekwador • Egipt • Salwador • Macedonia • Fidżi • Gabon • Gambia • Gruzja • Ghana • Grenada • Gwatemala • Gwinea • Gwinea Bissau • Gujana • Haiti • Honduras • Hongkong • Islandia • Indie • Indonezja • Izrael • Jamajka • Japonia • Jordania • Kenia • Korea Południowa • Kuwejt • Kirgistan • Lesotho • Liechtenstein • Makau • Madagaskar • Malawi • Malezja • Malediwy • Mali • Mauretania • Mauritius • Meksyk • Mołdawia • Mongolia • Maroko • Mozambik • Namibia • Nepal • Nowa Zelandia • Nikaragua • Niger • Nigeria • Norwegia • Oman • Pakistan • Panama • Papua-Nowa Gwinea • Paragwaj • Peru • Filipiny • Katar • Rwanda • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Arabia Saudyjska • Senegal • Sierra Leone • Singapur • Wyspy Salomona • Republika Południowej Afryki • Sri Lanka • Surinam • Suazi • Szwajcaria • Republika Chińska • Tanzania • Tajlandia • Togo • Tonga • Trynidad i Tobago • Tunezja • Turcja • Uganda • Ukraina • Zjednoczone Emiraty Arabskie • Stany Zjednoczone • Urugwaj • Wenezuela • Wietnam • Zambia • Zimbabwe • Wspólnota Europejska w tym poszczególne kraje członkowskie: Austria • Belgia • Bułgaria • Cypr • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Malta • Niemcy • Polska • Portugalia • Rumunia • Słowacja • Słowenia • Szwecja • Węgry • Wielka Brytania • Włochy