Gwinea
Z Wikipedii
République de Guinée Republika Gwinei |
|||||
|
|||||
Dewiza: (fr.) Travail, Justice, Solidarité (Praca, Sprawiedliwość, Solidarność) |
|||||
Hymn: Liberté (Wolność) |
|||||
Język urzędowy | francuski | ||||
Stolica | Konakry | ||||
Ustrój polityczny | republika | ||||
Głowa państwa | prezydent Lansana Conté |
||||
Szef rządu | premier Ahmed Tidiane Souaré |
||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
75. na świecie 245 857 km² ~0% |
||||
Liczba ludności (2007) • całkowita • gęstość zaludnienia |
83. na świecie 9 950 670▲ 40,5 osób/km² |
||||
Jednostka monetarna | frank gwinejski (GNF) | ||||
Niepodległość | od Francji 2 października 1958 |
||||
Strefa czasowa | UTC ±0 | ||||
Kod ISO 3166 | GN | ||||
Domena internetowa | .gn | ||||
Kod samochodowy | RG | ||||
Kod telefoniczny | +224 | ||||
Gwinea (Guinée, Republika Gwinei – République de Guinée) – państwo w zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim, graniczące z Gwineą Bissau, Senegalem, Mali, Liberią, Wybrzeżem Kości Słoniowej i Sierra Leone.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwszymi europejskimi kolonizatorami, którzy osiedlili się na terytorium dzisiejszej Gwinei byli Portugalczycy (1460 r.). W początkach epoki nowożytnej Gwinea była jednym z największych dostawców niewolników do pracy na plantacjach Ameryki. Od II połowy XIX wieku znajdowała się pod okupacją francuską. W 1886 i w 1889 r. ustalono granice z posiadłościami brytyjskimi i portugalskimi. Od 1904 r. Gwinea wchodziła w skład Francuskiej Afryki Zachodniej.
W 1958 r. na mocy nowej konstytucji, Francja dała możliwość wyboru swoim koloniom, między niepodległością albo zachowaniem obecnego statusu. Gwinea wybrała niepodległość, która miała miejsce 2 października tego samego roku.
Po uzyskaniu niepodległości władzę objął Ahmed Sèkou Touré. Jego rządy charakteryzowało wprowadzenie socjalizmu (szczególnie w gospodarce), tłumienie wszelkiej opozycji i łamanie praw człowieka. W polityce zagranicznej związał się z blokiem socjalistycznym i z państwami niezaangażowanymi. 26 marca 1984 r. Touré zmarł w Stanach Zjednoczonych po operacji serca. Zastąpił go na krótko premier Louis Lansana Beavogui, lecz ten został obalony 3 kwietnia następnego roku w wyniku zamachu stanu dokonanego przez obecnego prezydenta Lansanę Conté. Conté zaczął odchodzić od socjalizmu i wypuścił wielu więźniów politycznych, jednak jego władza nadal była dyktatorska. Pierwsze wolne wybory w historii kraju odbyły się dopiero w 1993 r. Wygrał je Conté przed liderem opozycji Alphą Condé. Dwa lata później odbyły się pierwsze wolne wybory parlamentarne, które wygrała proprezydencka Partia Jedności i Rozwoju. Opozycja jednak za każdym razem oskarżała rząd o fałszerstwa, a sam Conté był oskarżany o złą sytuację gospodarczą.
[edytuj] Geografia
Powierzchnia:
- całkowita: 245 857 km²
- lądowa: 245 857 km²
- wody: 0 km²
Długość granic:
- całkowita: 3 399 km
- z poszczególnymi krajami:
- Wybrzeże Kości Słoniowej 610 km
- Gwinea Bissau 386 km
- Liberia 563 km
- Mali 858 km
- Senegal 330 km
- Sierra Leone 652 km
Linia brzegowa: 320 km
[edytuj] Podział administracyjny
Gwinea dzieli się na siedem regionów i 33 prefektury. Stolica, Konakry, jest specjalnym regionem administracyjnym.
Region | Powierzchnia (km²) |
Ludność | Stolica | ||
---|---|---|---|---|---|
1 | Region Boké | 31 186 | 760 119 | Boké | |
2 | Region Konakry | 450 | 1 092 436 | Konakry | |
3 | Region Faranah | 35 581 | 602 485 | Faranah | |
5 | Region Kankan | 72 145 | 1 011 644 | Kankan | |
6 | Region Kindia | 28 873 | 928 312 | Kindia | |
7 | Region Labé | 22 869 | 799 545 | Labé | |
8 | Region Mamou | 17 074 | 612 218 | Mamou | |
9 | Region Nzérékoré | 37 658 | 1 348 787 | Nzérékoré |
[edytuj] Gospodarka
Mimo bogatych złóż surowców, jest to jedno z najuboższych państw świata. Podstawą gospodarki jest rolnictwo; uprawy kawy, ryżu, manioku, prosa, sorga, bananów. W Gwinei znajduje się 30% wszystkich światowych złóż boksytów, a kraj jest drugim największym eksporterem tego surowca. Inne surowce to rudy żelaza, tytanu, niklu, diamenty i złoto, których eksploatacja jest rozwijana. Istnieje niewielki przemysł skórzano-obuwniczy, drzewny i spożywczy.
[edytuj] Podstawowe dane gospodarcze
- PKB: 19,4 mld USD (dane z 2006 r.)[1]
- PKB na mieszkańca: 2000 USD
- Wzrost PKB: 2% (2006 r.)
- Udział w PKB poszczególnych dziedzin gospodarki: rolnictwo - 23,7%; przemysł - 36,1%; usługi - 40,2%
[edytuj] Demografia
Najliczniejszą grupą etniczną w Gwinei są Fulanie (ok. 40% ludności), żyją tu także liczni przedstawiciele ludów Mande (gł. Malinke, Susu). Główną religią jest islam, który wyznaje ok. 70% ludności, a ok. 30% animizm. Średni roczny przyrost naturalny wynosi 29‰ (1985–1990). Przeciętna długość trwania życia wynosi 44 lata, a średnia gęstość zaludnienia 25 mieszkańców na km². Najgęściej zaludniony jest obszar masywu Futa Dżalon. W miastach mieszka 26% ludności. Główne miasta to: Konakry, Kankan, Kindia i Labé.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona rządu Gwinei(fr)
- CIA World Factbook
- Strona stałej misji ONZ w Gwinei
- Strona MSZ Gwinei
Algieria • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Czad • Demokratyczna Republika Konga • Dżibuti • Egipt • Erytrea • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Gwinea • Gwinea Bissau • Gwinea Równikowa • Kamerun • Kenia • Komory • Kongo • Lesotho • Liberia • Libia • Madagaskar • Malawi • Mali • Maroko • Mauretania • Mauritius • Mozambik • Namibia • Niger • Nigeria • Republika Południowej Afryki • Republika Środkowoafrykańska • Republika Zielonego Przylądka • Rwanda • Senegal • Seszele • Sierra Leone • Somalia • Suazi • Sudan • Tanzania • Togo • Tunezja • Uganda • Wybrzeże Kości Słoniowej • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca • Zambia • Zimbabwe
Terytoria zależne
Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego • Majotta • Reunion • Święta Helena
Państwa nieuznawane na arenie międzynarodowej
Sahara Zachodnia • Somaliland
Integralne części państw położonych poza Afryką
Ceuta (część Hiszpanii) • Isla de Alborán (część Hiszpanii) • Isla del Perejil (część Hiszpanii) • Islas Chafarinas (część Hiszpanii) • Madera (część Portugalii) • Melilla (część Hiszpanii) • Peñón de Alhucemas (część Hiszpanii) • Peñón de Vélez de la Gomera (część Hiszpanii) • Sokotra (część Jemenu) • Wyspy Kanaryjskie (część Hiszpanii) • Wyspy Rozproszone (część Francuskich Terytoriów Południowych i Antarktycznych) • Wyspy Selvagens (część Portugalii)
Algieria · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Czad · Demokratyczna Republika Konga · Dżibuti · Egipt · Erytrea · Etiopia · Gabon · Gambia · Ghana · Gwinea · Gwinea Bissau · Gwinea Równikowa · Kamerun · Kenia · Komory · Kongo · Lesotho · Liberia · Libia · Madagaskar · Malawi · Mali · Mauretania · Mauritius · Mozambik · Namibia · Niger · Nigeria · Republika Południowej Afryki · Republika Środkowoafrykańska · Republika Zielonego Przylądka · Rwanda · Sahara Zachodnia · Senegal · Seszele · Sierra Leone · Somalia · Suazi · Sudan · Tanzania · Togo · Tunezja · Uganda · Wybrzeże Kości Słoniowej · Wyspy Świętego Tomasza i Książęca · Zambia · Zimbabwe
Benin · Burkina Faso · Gambia · Ghana · Gwinea · Gwinea Bissau · Liberia · Mali · Niger · Nigeria · Republika Zielonego Przylądka · Senegal · Sierra Leone · Togo · Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
Albania • Angola • Antigua i Barbuda • Argentyna • Armenia • Australia • Bahrajn • Bangladesz • Barbados • Belize • Benin • Boliwia • Botswana • Brazylia • Brunei • Burkina Faso • Birma • Burundi • Kambodża • Kamerun • Kanada • Republika Środkowoafrykańska • Czad • Chile • Chiny • Kolumbia • Demokratyczna Republika Kongo • Kongo • Kostaryka • Wybrzeże Kości Słoniowej • Chorwacja • Kuba • Dżibuti • Dominika • Dominikana • Ekwador • Egipt • Salwador • Macedonia • Fidżi • Gabon • Gambia • Gruzja • Ghana • Grenada • Gwatemala • Gwinea • Gwinea Bissau • Gujana • Haiti • Honduras • Hongkong • Islandia • Indie • Indonezja • Izrael • Jamajka • Japonia • Jordania • Kenia • Korea Południowa • Kuwejt • Kirgistan • Lesotho • Liechtenstein • Makau • Madagaskar • Malawi • Malezja • Malediwy • Mali • Mauretania • Mauritius • Meksyk • Mołdawia • Mongolia • Maroko • Mozambik • Namibia • Nepal • Nowa Zelandia • Nikaragua • Niger • Nigeria • Norwegia • Oman • Pakistan • Panama • Papua-Nowa Gwinea • Paragwaj • Peru • Filipiny • Katar • Rwanda • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Arabia Saudyjska • Senegal • Sierra Leone • Singapur • Wyspy Salomona • Republika Południowej Afryki • Sri Lanka • Surinam • Suazi • Szwajcaria • Republika Chińska • Tanzania • Tajlandia • Togo • Tonga • Trynidad i Tobago • Tunezja • Turcja • Uganda • Ukraina • Zjednoczone Emiraty Arabskie • Stany Zjednoczone • Urugwaj • Wenezuela • Wietnam • Zambia • Zimbabwe • Wspólnota Europejska w tym poszczególne kraje członkowskie: Austria • Belgia • Bułgaria • Cypr • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Malta • Niemcy • Polska • Portugalia • Rumunia • Słowacja • Słowenia • Szwecja • Węgry • Wielka Brytania • Włochy