Republika Chińska

Z Wikipedii

中華民國 (Zhōnghuá Mínguó) Republika Chińska (Tajwan)
Flaga Republiki Chińskiej Godło Republiki Chińskiej
Dewiza: (三民主義) San Min Chu-i (Trzy podstawy ludu)
Hymn: San Min Chu I (Trzy podstawy ludu)
Język urzędowy	chiński (Guóyǔ)
Stolica	Tajpej1
Głowa państwa	prezydent Ma Ying-jeou
Szef rządu	premier Liu Chao-shiuan
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	134. na świecie 35 980 km² 10,33%
Liczba ludności (2007)  • całkowita   • gęstość zaludnienia  • narodowości	48. na świecie 22 900 000▲ 637 osób/km² Tajwańczycy (84%), Chińczycy (14%), Aborygeni tajwańscy (2%)
Jednostka monetarna	nowy dolar tajwański (TWD)
Wszczęcie rewolucji Xinhaia	10 października 1911
Religia dominująca	taoizm i konfucjanizm (48,5%)
Strefa czasowa	UTC +8
Kod ISO 3166	TW
Domena internetowa	.tw
Kod samochodowy	RC
Kod telefoniczny	+886
1  Oficjalnie stolicą Republiki Chińskiej pozostaje miasto Nankin w Chinach kontynentalnych, de facto rolę stolicy pełni Tajpej.

UWAGA: Nie mylić z Chińską Republiką Ludową.

Republika Chińska znana zazwyczaj jako Tajwan (Taiwan) – państwo w południowo-wschodniej Azji na wyspie Tajwan (dawniej Formoza) u wybrzeży ChRL. Do Republiki Chińskiej należą również wyspy Peskadory (Penghu Liedao), Kinmen (Quemoy) i Matsu.

• Nazwa oficjalna: Republika Chińska (中華民國 Zhōnghuá Mínguó (pinyin); Chung-hua Min-kuo (Wade-Giles))
• Nazwa zwyczajowa: Tajwan (臺灣)
• Główne miasta: Tajpej (2,6 mln), Kaohsiung (Gaoxiong) (1,5 mln), Tajczung (T'ai-chung, Taizhong) (876 tys.), Tajnan (Tainan) (710 tys.), Panchiao (524 tys.)
• Powierzchnia:
  • całkowita: 35 980 km²
  • lądowa: 32 260 km²
  • wodna: 3 720 km²
• Długość granic: 1 566 km (morska)
• Najwyższy punkt: Yu Shan – 3997 m n.p.m.
• Najniższy punkt: Morze Południowochińskie – 0 m n.p.m.
• Strona uliczna: prawa
• Skład etniczny: Hoklo (chiń. standard. Fulao, od używanego języka: Minnan) – 70%; Hakka (chiń. standard. Kejia) – 14%. Te dwie grupy łącznie zwane są benshengren (chiń. "urodzeni tutaj" – Chińczycy, których przodkowie zamieszkiwali Tajwan przed 1895 r.); waishengren (chiń. "urodzeni na zewnątrz", Chińczycy z kontynentu, przodkowie przybyli w latach 1945-50) – 14%; Aborygeni tajwańscy (pochodzenia austronezyjskiego, 2%, dzielą się na kilkanaście grup etnicznych). Uwaga: określenie "Tajwańczyk" (chiń. Taiwanren) w zależności od kontekstu może oznaczać przedstawiciela grupy Hoklo, benshengrena lub zwolennika niepodległości Tajwanu.
• Religie: taoizm i konfucjanizm (48,5%), buddyzm (43%), chrześcijaństwo (7,4%), islam (0,5%)

Oficjalnie rząd Republiki Chińskiej uznaje się sam za legalną władzę całego obszaru dzisiejszych Chin i Mongolii, acz wskutek trwającej na kontynencie rebelii komunistycznej musiał przenieść się czasowo ze swojej konstytucyjnej stolicy Nankinu na wyspę Tajwan. Obecnie pod faktyczną jurysdykcją Republiki pozostaje całość prowincji Tajwan oraz wysp Penghu, Kinmen i Matsu, należące administracyjnie do prowincji Fujian. Oczywiście, poza organizacjami marginalnymi, nikt nie zamierza kontynuować wojny domowej z komunistami na Kontynencie, toczy się za to zażarta dyskusja polityczna w kwestii ogłoszenia secesji de iure i utworzenia państwa tajwańskiego. Prezydent Chen Shui-bian chciał rozpisać w marcu 2008 referendum na temat wstąpienia do ONZ pod nazwą Tajwan.^[1]

Do 1971 Tajwan reprezentował Chiny w ONZ. Zbliżenie komunistycznych Chin i USA na początku lat 70. i naciski władz w Pekinie spowodowały, że obecnie Republika Chińska jest uznawana przez 24 państwa (2007), głównie słabo rozwinięte ekonomicznie wyspiarskie kraje rejonu Pacyfiku, kraje Ameryki Środkowej i Morza Karaibskiego i kilka małych państw w Afryce. W Europie uznaje ją jedynie Watykan; w latach 1999-2001 uznawała ją również Macedonia w zamian za pomoc finansową (tzw. dyplomacja dolarowa). Od 1 stycznia 2002 Republika Chińska należy do WTO pod nazwą "Oddzielny Obszar Celny Taiwanu, Penghu, Kinmen i Matsu".

O podziale na Republikę Chińską i Chińską Republikę Ludową przeczytaj pod hasłem Chiny (ujednoznacznienie).

[edytuj] Gospodarka

Tajwan należy do państw rozwiniętych przemysłowo. W kraju tym działa kilka elektrowni jądrowych i kilkanaście węglowych. W eksporcie dominują wyraźnie produkty elektroniczne. Na uwagę zasługuje fakt, że niemal wszyscy najwięksi światowi producenci płyt głównych do komputerów mają swe siedziby w tym kraju (ASUS, MSI, Gigabyte, ASRock i inne). Znaczący udział w imporcie ma ropa naftowa. W rolnictwie dominuje chów trzody chlewnej, uprawia się też banany. PKB na jednego mieszkańca w 2003 roku wyniosło 12 537 $.

Głównym portem lotniczym jest port lotniczy Tajpej-Taiwan Taoyuan (23 mln pasażerów w 2006), położony na północy Tajwanu w powiecie Taoyuan, 25 km na zachód od Tajpej. Główną linią lotniczą kraju jest przewoźnik China Airlines, z hubem w Taoyuan. Ruch międzynarodowy obsługują też 3 inne porty lotnicze.

[edytuj] Stosunki z Polską

Polska nie uznaje państwowości Republiki Chińskiej. Nie utrzymuje się więc z nią stosunków dyplomatycznych i nie ma polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego ani urzędu konsularnego na Tajwanie. Jednak ze względu na aktywne kontakty handlowe i kulturalne powołano Warszawskie Biuro Handlowe w Tajpej, oraz Biuro Kulturalno-Gospodarcze Tajpej w Warszawie. Oba biura są podległe Ministerstwom Spraw Zagranicznych danych państw i upoważnione do wydawania wiz. Polacy udający się do Republiki Chińskiej nie dłużej niż na 30 dni mogą starać się o wizę dopiero na miejscu, gdzie zostanie im ona wydana na lotnisku.

[edytuj] Zobacz też

• Wybory do konstytuanty na Tajwanie w 2005

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Biuro Gospodarcze i Kulturalne Tajpej w Polsce
• Pierwszy rok na Tajwanie – wspomnienia w magazynie Histmag
• Inicjatywa "Przyjaciele Tajwanu" – Tajwan: informacje podstawowe, historia Tajwanu, ustrój polityczny, gospodarka i transport, oświata, media, fauna i flora, religia, Tajwan-Chiny, demokracja, odwiedziny na Tajwanie.

Przypisy

p • d • e

Państwa Azji

Afganistan • Armenia • Arabia Saudyjska • Azerbejdżan • Bahrajn • Bangladesz • Bhutan • Birma • Brunei • Chiny • Cypr • Filipiny • Gruzja • Indie • Indonezja • Irak • Iran • Izrael • Japonia • Jemen • Jordania • Kambodża • Katar • Kazachstan • Kirgistan • Korea Południowa • Korea Północna • Kuwejt • Laos • Liban • Malediwy • Malezja • Mongolia • Nepal • Oman • Pakistan • Rosja • Singapur • Sri Lanka • Syria • Tadżykistan • Tajlandia • Timor Wschodni • Turcja • Turkmenistan • Uzbekistan • Wietnam • Zjednoczone Emiraty Arabskie

Terytoria zależne
Akrotiri • Dhekelia

Państwa nieuznawane na arenie międzynarodowej
Abchazja • Cypr Północny • Górski Karabach • Osetia Południowa • Palestyna (Autonomia Palestyńska) • Tajwan

Terytoria autonomiczne (stanowią integralną część państw):
Aceh • Adygeja • Adżaria • Ałtaj • Buriacja • Chakasja • Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny • Czeczenia • Czukocki Okręg Autonomiczny • Dagestan • Górski Badachszan • Guangxi • Hongkong • Inguszetia • Jakucja • Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny • Kabardo-Bałkaria • Karaczajo-Czerkiesja • Karakałpacja • Kurdystan • Makau • Mongolia Wewnętrzna • Muzułmańskie Mindanao • Nachiczewańska Republika Autonomiczna • Ningxia • Osetia Północna • Sinkiang • Tuwa • Tybet • Żydowski Obwód Autonomiczny

 

p • d • e

Światowa Organizacja Handlu (WTO)

Albania • Angola • Antigua i Barbuda • Argentyna • Armenia • Australia • Bahrajn • Bangladesz • Barbados • Belize • Benin • Boliwia • Botswana • Brazylia • Brunei • Burkina Faso • Birma • Burundi • Kambodża • Kamerun • Kanada • Republika Środkowoafrykańska • Czad • Chile • Chiny • Kolumbia • Demokratyczna Republika Kongo • Kongo • Kostaryka • Wybrzeże Kości Słoniowej • Chorwacja • Kuba • Dżibuti • Dominika • Dominikana • Ekwador • Egipt • Salwador • Macedonia • Fidżi • Gabon • Gambia • Gruzja • Ghana • Grenada • Gwatemala • Gwinea • Gwinea Bissau • Gujana • Haiti • Honduras • Hongkong • Islandia • Indie • Indonezja • Izrael • Jamajka • Japonia • Jordania • Kenia • Korea Południowa • Kuwejt • Kirgistan • Lesotho • Liechtenstein • Makau • Madagaskar • Malawi • Malezja • Malediwy • Mali • Mauretania • Mauritius • Meksyk • Mołdawia • Mongolia • Maroko • Mozambik • Namibia • Nepal • Nowa Zelandia • Nikaragua • Niger • Nigeria • Norwegia • Oman • Pakistan • Panama • Papua-Nowa Gwinea • Paragwaj • Peru • Filipiny • Katar • Rwanda • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Arabia Saudyjska • Senegal • Sierra Leone • Singapur • Wyspy Salomona • Republika Południowej Afryki • Sri Lanka • Surinam • Suazi • Szwajcaria • Republika Chińska • Tanzania • Tajlandia • Togo • Tonga • Trynidad i Tobago • Tunezja • Turcja • Uganda • Ukraina • Zjednoczone Emiraty Arabskie • Stany Zjednoczone • Urugwaj • Wenezuela • Wietnam • Zambia • Zimbabwe • Wspólnota Europejska w tym poszczególne kraje członkowskie: Austria • Belgia • Bułgaria • Cypr • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Malta • Niemcy • Polska • Portugalia • Rumunia • Słowacja • Słowenia • Szwecja • Węgry • Wielka Brytania • Włochy

 

p • d • e

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)

państwa członkowskie	Australia • Austria • Belgia • Czechy • Dania • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Islandia • Japonia • Kanada • Korea Południowa • Luksemburg • Meksyk • Niemcy • Norwegia • Nowa Zelandia • Polska • Portugalia • Słowacja • Stany Zjednoczone • Szwajcaria • Szwecja • Turcja • Węgry • Wielka Brytania • Włochy • Wspólnota Europejska
kandydaci	Chile • Estonia • Izrael • Rosja • Słowenia
obserwatorzy	Tajwan
współpraca	Brazylia • Chiny • Indie • Indonezja • Republika Południowej Afryki