Namibia
Z Wikipedii
| Republic of Namibia Republika Namibii |
|||||
|
|||||
| Dewiza: (ang.) Unity, Liberty, Justice (Jedność, Wolność, Sprawiedliwość) |
|||||
| Hymn: Namibia, Land of the Brave | |||||
 |
|||||
| Język urzędowy | angielski, afrikaans, niemiecki | ||||
| Stolica | Windhuk | ||||
| Ustrój polityczny | republika | ||||
| Głowa państwa | prezydent Hifikepunye Pohamba |
||||
| Szef rządu | premier Nahas Angula | ||||
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
33. na świecie 825 418 km² ~0% |
||||
| Liczba ludności (2008) • całkowita • gęstość zaludnienia |
144. na świecie 2 089 0001▲ 2 osób/km² |
||||
| Jednostka monetarna | dolar namibijski (NAD) | ||||
| Niepodległość | od RPA 21 marca 1990 |
||||
| Strefa czasowa | UTC +1 – zima UTC +2 – lato |
||||
| Kod ISO 3166 | NA | ||||
| Domena internetowa | .na | ||||
| Kod samochodowy | NAM | ||||
| Kod telefoniczny | +264 | ||||
 |
|||||
| 1 Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (Źródło:CIA) |
|||||
Namibia (Republika Namibii, ang. Republic of Namibia, afrik. Republiek van Namibië, niem. Republik Namibia) – państwo w południowo-zachodniej Afryce, leżące nad Oceanem Atlantyckim (długość wybrzeża – 1572 km). Graniczy z Angolą (długość granicy 1376 km), Botswaną (1360 km), RPA (967 km), Zambią (233 km) oraz Zimbabwe. Do 1968 Namibia funkcjonowała pod nazwą Afryka Południowo-Zachodnia.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Większość powierzchni Namibii zajmuje rozległy wewnętrzny płaskowyż, położony na wysokości 700-1500 m n.p.m. Jego najwyższym punktem jest szczyt Brandberg 2606 m n.p.m. Płaskowyż opada na zachodzie stromym progiem ku wąskiej nadbrzeżnej nizinie, gdzie ciągnie się pustynia Namib. Na południu płaskowyż ogranicza dolina rzeki Oranje, a od wschodu kotlina Kalahari.
Klimat Namibii to klimat zwrotnikowy. Na wybrzeżu, gdzie zaznacza się wpływ chłodnego prądu morskiego Prądu Benguelskiego, opady nie przekraczają 50 mm. W głębi lądu wzrastają i dochodzą do 500 mm we wschodniej części kraju. Z tego względu sieć rzeczna jest bardzo uboga, poza jedynie rzekami granicznymi: Oranje na południu, Kunene na północy oraz Okawango i Zambezi w północno-wschodniej części kraju, gdzie Namibia wcina się wąskim pasem zwanym Caprivi między terytoria Angoli, Zambii i Botswany.
Główne miasto kraju, stolica Windhoek, znajduje się w centrum kraju. Inne ważne miasta: Walvis Bay, Swakopmund, Luderitz (wszystkie położone na wybrzeżu), Rundu, Oshakati, Katima Mulilo, Rehoboth, Otjiwarongo, Grootfontein, Tsumeb i Keetmanshoop.
[edytuj] Historia
Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Namibii.Terytorium obecnej Namibii od 1884 stanowiło niemiecką kolonię o nazwie Niemiecka Afryka Południowo-Zachodnia. W latach 1903-1906 toczyło się stłumione przez wojska kolonialne powstania ludów Nama i Herero. W 1915 Afrykę Południowo-Zachodnią zajęły wojska południowoafrykańskie, a w 1920 kolonia stała się terytorium mandatowym RPA. W 1959 powstało SWAPO - Organizacja Ludu Afryki Południowo-Zachodniej, która rozpoczęła walkę wyzwoleńczą. ONZ w 1968 zmieniło nazwę kraju na "Namibia" i unieważniło mandat RPA do zarządzania krajem; RPA nie uznała tych decyzji i kontynuowała kontrolę nad krajem. W 1988 układ pokojowy przewidywał niepodległość kraju; w następnym roku wycofane zostały wszystkie jednostki wojskowe RPA i przeprowadzone wolne wybory. 21 marca 1990 Namibia uzyskała niepodległość.
[edytuj] Ustrój polityczny
Namibia jest republiką, członkiem Wspólnoty Narodów. Zgodnie z konstytucją z 9 lutego 1990 głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Prezydent powołuje rząd z premierem na czele spośród członków niższej izby parlamentu – Zgromadzenia Narodowego.
Parlament jest dwuizbowy. W izbie wyższej – Radzie Narodowej zasiada 26 członków, po 2 z każdego regionu, wybieranych przez Rady Regionalne spośród swoich członków na 6-letnią kadencję.
W izbie niższej – Zgromadzeniu Narodowym, zasiada 72 członków, wybieranych w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Prezydent może delegować do 6 przedstawicieli do Zgromadzenia Narodowego, jednak mają oni jedynie status obserwatorów z głosem doradczym.
[edytuj] Podział administracyjny
Namibia podzielona jest na 13 regionów: Caprivi, Erongo, Hardap, Karas, Khomas, Kunene (region), Ohangwena, Okawango, Omaheke, Omusati, Oshana, Oshikoto i Otjozondjupa.
[edytuj] Społeczeństwo
Połowa obywateli Namibii należy do jednego z trzech Kościołów Ewangelicko-Luterańskich, będących obecnie w trakcie jednoczenia struktur kościelnych. Językami używanymi na co dzień przez białych są język angielski (ok. 70%) i język niemiecki (ok. 30%). Połowa ludności kraju posługuje się jako drugim afrikaans.
| Data | Polska nazwa | Oryginalna nazwa |
| 1 stycznia | Nowy Rok | New Year's Day |
| 21 marca | Święto Niepodległości | Independence Day |
| marzec-kwiecień | Wielki Piątek | Good Friday |
| marzec-kwiecień | Poniedziałek Wielkanocny | Easter Monday |
| 1 maja | Święto Pracy | Workers Day |
| 4 maja | Święto Cassingi | Cassinga Day |
| 25 maja | Dzień Afryki | Africa Day |
| kwiecień-maj | Wniebowstąpienie | Ascension Day |
| 26 sierpnia | Dzień Bohaterów | Heroes Day |
| 10 grudnia | Dzień Praw Człowieka | Human Rights Day |
| 25 grudnia | Boże Narodzenie | Christmas Day |
| 26 grudnia | 2. dzień Bożego Narodzenia | Family Day |
9 lutego będące w Namibii Świętem Konstytucji oraz 24 października będące Dniem ONZ nie są oficjalnymi świętami państwowymi, ale zwykle są obchodzone uroczyście.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Strona rządu Namibii (en)
- Konstytucja Namibii (en)
- Ambasada Namibii w Austrii (en)
- Chronologia wydarzeń historycznych (en)
- Biografie ważnych postaci (en)
Algieria • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Czad • Demokratyczna Republika Konga • Dżibuti • Egipt • Erytrea • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Gwinea • Gwinea Bissau • Gwinea Równikowa • Kamerun • Kenia • Komory • Kongo • Lesotho • Liberia • Libia • Madagaskar • Malawi • Mali • Maroko • Mauretania • Mauritius • Mozambik • Namibia • Niger • Nigeria • Republika Południowej Afryki • Republika Środkowoafrykańska • Republika Zielonego Przylądka • Rwanda • Senegal • Seszele • Sierra Leone • Somalia • Suazi • Sudan • Tanzania • Togo • Tunezja • Uganda • Wybrzeże Kości Słoniowej • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca • Zambia • Zimbabwe
Terytoria zależne
Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego • Majotta • Reunion • Święta Helena
Państwa nieuznawane na arenie międzynarodowej
Sahara Zachodnia • Somaliland
Integralne części państw położonych poza Afryką
Ceuta (część Hiszpanii) • Isla de Alborán (część Hiszpanii) • Isla del Perejil (część Hiszpanii) • Islas Chafarinas (część Hiszpanii) • Madera (część Portugalii) • Melilla (część Hiszpanii) • Peñón de Alhucemas (część Hiszpanii) • Peñón de Vélez de la Gomera (część Hiszpanii) • Sokotra (część Jemenu) • Wyspy Kanaryjskie (część Hiszpanii) • Wyspy Rozproszone (część Francuskich Terytoriów Południowych i Antarktycznych) • Wyspy Selvagens (część Portugalii)
Algieria · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Czad · Demokratyczna Republika Konga · Dżibuti · Egipt · Erytrea · Etiopia · Gabon · Gambia · Ghana · Gwinea · Gwinea Bissau · Gwinea Równikowa · Kamerun · Kenia · Komory · Kongo · Lesotho · Liberia · Libia · Madagaskar · Malawi · Mali · Mauretania · Mauritius · Mozambik · Namibia · Niger · Nigeria · Republika Południowej Afryki · Republika Środkowoafrykańska · Republika Zielonego Przylądka · Rwanda · Sahara Zachodnia · Senegal · Seszele · Sierra Leone · Somalia · Suazi · Sudan · Tanzania · Togo · Tunezja · Uganda · Wybrzeże Kości Słoniowej · Wyspy Świętego Tomasza i Książęca · Zambia · Zimbabwe
Angola · Botswana · Demokratyczna Republika Konga · Lesotho · Madagaskar · Malawi · Mauritius · Mozambik · Namibia · Republika Południowej Afryki · Seszele · Suazi · Tanzania · Zambia · Zimbabwe
| Europa |  |
|
| Ameryka Północna |
Kanada • Jamajka • Trynidad i Tobago • Barbados • Bahamy • Grenada • Dominika • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Antigua i Barbuda • Belize • Saint Kitts i Nevis Reunion |
|
| Ameryka Południowa | ||
| Azja |
Indie • Pakistan • Sri Lanka • Malezja • Cypr • Singapur • Bangladesz • Malediwy • Brunei |
|
| Australia i Oceania |
Australia • Nowa Zelandia • Samoa • Tonga • Papua-Nowa Gwinea • Wyspy Salomona • Vanuatu • Tuvalu • Kiribati • Nauru |
|
| Afryka |
RPA • Ghana • Nigeria • Sierra Leone • Tanzania • Uganda • Kenia • Malawi • Zambia • Gambia • Botswana • Lesotho • Mauritius • Suazi • Seszele • Namibia • Mozambik • Kamerun |
|
| Członkostwo zawieszone | ||
| Dawne państwa członkowskie |
Albania • Angola • Antigua i Barbuda • Argentyna • Armenia • Australia • Bahrajn • Bangladesz • Barbados • Belize • Benin • Boliwia • Botswana • Brazylia • Brunei • Burkina Faso • Birma • Burundi • Kambodża • Kamerun • Kanada • Republika Środkowoafrykańska • Czad • Chile • Chiny • Kolumbia • Demokratyczna Republika Kongo • Kongo • Kostaryka • Wybrzeże Kości Słoniowej • Chorwacja • Kuba • Dżibuti • Dominika • Dominikana • Ekwador • Egipt • Salwador • Macedonia • Fidżi • Gabon • Gambia • Gruzja • Ghana • Grenada • Gwatemala • Gwinea • Gwinea Bissau • Gujana • Haiti • Honduras • Hongkong • Islandia • Indie • Indonezja • Izrael • Jamajka • Japonia • Jordania • Kenia • Korea Południowa • Kuwejt • Kirgistan • Lesotho • Liechtenstein • Makau • Madagaskar • Malawi • Malezja • Malediwy • Mali • Mauretania • Mauritius • Meksyk • Mołdawia • Mongolia • Maroko • Mozambik • Namibia • Nepal • Nowa Zelandia • Nikaragua • Niger • Nigeria • Norwegia • Oman • Pakistan • Panama • Papua-Nowa Gwinea • Paragwaj • Peru • Filipiny • Katar • Rwanda • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Arabia Saudyjska • Senegal • Sierra Leone • Singapur • Wyspy Salomona • Republika Południowej Afryki • Sri Lanka • Surinam • Suazi • Szwajcaria • Republika Chińska • Tanzania • Tajlandia • Togo • Tonga • Trynidad i Tobago • Tunezja • Turcja • Uganda • Ukraina • Zjednoczone Emiraty Arabskie • Stany Zjednoczone • Urugwaj • Wenezuela • Wietnam • Zambia • Zimbabwe • Wspólnota Europejska w tym poszczególne kraje członkowskie: Austria • Belgia • Bułgaria • Cypr • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Malta • Niemcy • Polska • Portugalia • Rumunia • Słowacja • Słowenia • Szwecja • Węgry • Wielka Brytania • Włochy
