Abchazja

Z Wikipedii

აფხაზეთი
Абхазия
Аҧсны
Abchazja


Flaga Abchazji	Godło Abchazji

Suchumi²

prezydent Siergiej Bagapsz³

Szef rządu

premier Aleksander Ankwab³

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

8 600 km²
0%

Liczba ludności (2000)
• całkowita
• gęstość zaludnienia

250 000
29 osób/km²

Jednostka monetarna

rubel rosyjski

Jednostronna deklaracja niepodległości

od Gruzji⁴
23 lutego 1992

Strefa czasowa

UTC +3

¹Języki stosowane przez separatystyczny rząd. Wg konstytucji Gruzji języki urzędowe to gruziński i abchaski.
²Legalny rząd przebywa chwilowo w wiosce Czchałta w Górnej Abchazji.
³Władze separatystyczne nieuznawane przez Gruzję. Jako republika autonomiczna Gruzji posiada także legalne władze na wygnaniu (Temur Mżawia, Malchaz Akiszbaja)
⁴Brak uznania międzynarodowego, de jure Abchazja stanowi część Gruzji

Abchazja, Abchaska Republika Autonomiczna (abchaskie: Аҧсны Apsny, gruz.: აფხაზეთი Apchazeti lub Abchazeti, ros.: Абха́зия Abchazija) – formalnie jest to republika autonomiczna wchodząca w skład Gruzji. Leży w północno-zachodniej Gruzji, w rejonie Kaukazu, zajmując powierzchnię 8 550 km². Zamieszkuje ją około 250 000 osób. Od 1992 roku Abchazja jest de facto niepodległym państwem, poza kontrolą władz centralnych Gruzji (z wyjątkiem Wąwozu Kodorskiego). Władzę sprawuje separatystyczny rząd wspierany militarnie, politycznie i gospodarczo przez Federację Rosyjską. Istnieje możliwość zmiany tej sytuacji w związku z transformacjami zachodzącymi w Gruzji po tzw. rewolucji róż i dążeniem do reintegracji terytorialnej Gruzji oraz - z drugiej strony - precedensem kosowskim - czyli uznaniem de jure faktycznej niepodległości Abchazji przez Rosję i inne państwa. Rząd abchaskiej republiki autonomicznej w składzie Gruzji rezyduje w Czchałcie w Górnej Abchazji.

[edytuj] Ustrój polityczny

Organizacje międzynarodowe (ONZ, Rada Europy, Rada Unii Europejskiej itd.) uznają Abchazję za część składową Gruzji i namawiają obydwie strony do pokojowego rozwiązania konfliktu. Sam separatystyczny rząd Abchazji przyjmuje, że jest ona niepodległym państwem.

Tymczasem rosyjska Duma poszukuje prawnych środków które pozwoliłyby włączyć ten region do Federacji Rosyjskiej. Wspierają ją media rosyjskie, otwarcie popierające separatystyczny rząd. Podczas wojny domowej rosyjskie władze przyczyniły się w decydującym stopniu do przetrwania niezależnego państwa abchaskiego poprzez wsparcie militarne i finansowe. Dzisiaj Rosja wciąż posiada szerokie wpływy polityczne i wojskowe we władzach republiki, de facto będąc gwarantem jej istnienia. Stosunki dyplomatyczne z Abchazją utrzymują tylko 2 inne nieuznawane kraje: Naddniestrze i Górski Karabach.

Tuż po proklamowaniu niepodległego państwa przez Kosowo w lutym 2008, również sama Abchazja zechciała pójść w jego ślady i oderwać się od Gruzji. Prezydent Bagapsz zapowiedział, że skieruje wniosek do Rosji i innych państw Wspólnoty Niepodległych Państw o uznanie państwowości swojej republiki.

[edytuj] Geografia

Większą część terytorium zajmują południowe stoki głównego grzbietu Kaukazu (ważniejsze przełęcze: Kłuchorska i Maruchska) oraz jego odgałęzienia: na północnym zachodzie Góry Gagryjskie, w centrum Góry Bzypijskie i Góry Abchaskie, na południowym wschodzie Góry Kodorskie). Najwyższy szczyt Dombaj-Ulgen (4046 m n.p.m.). Niewielkie zasoby węgla kamiennego, rud cynku, ołowiu, miedzi, rtęci i barytu, surowców budowlanych. Liczne źródła mineralne (miejscowość Awdachara). Główne rzeki: Kodori, Bzyb, Gumista, Galidzga. Na wybrzeżu klimat podzwrotnikowy, wilgotny, w górach od 500 do 2000 m n.p.m. górski umiarkowany, powyżej 2000 m n.p.m. – górski chłodny. Średnia temperatura w styczniu od –2°C do 4–7°C, w lipcu 16–24°C, roczne opady 1300-2400 mm. Na wybrzeżu i pogórzu przeważają czerwonoziemy i żółtoziemy, wyżej gleby próchniczno-węglanowe, brunatne gleby leśne i gleby górskie. Pierwotna roślinność, chroniona w rezerwatach (Rica, Gumistyński, Pschuski, Picundyjsko-Miusserski) to do wys. 1000 m n.p.m. zrzucające na zimę lasy liściaste (buk, kasztan, dąb, grab) z podszytem z wiecznozielonych krzewów (laurowiśnia, rododendron, ostrokrzew, bukszpan) Lasy do dziś zajmują ponad 55% powierzchni. W lasach występują niedźwiedzie, dziki, jelenie, sarny, żubry. Z ptactwa bażanty.

Zobacz też: Geografia Abchazji.

[edytuj] Historia

Obszar zamieszkany już w paleolicie jeden z najwcześniejszych ośrodków rolnictwa i obróbki metali. W I tysiącleciu p.n.e. część starożytnego królestwa Kolchidy, skolonizowany przez Greków, 65 p.n.e. przejęty przez Rzymian, od IV wieku. pod wpływami Gruzji (część Lazyki), chrystianizacja (przez Bizancjum) na początku VI wieku, w IX i X wieku niepodległa Abchazja ze stolicą w Kutaisi, którego władca Leon II ogłosił się królem. Abchazja przeżywała rozkwit, rozszerzając panowanie na sąsiednie księstwa, m.in. Imeretię i Kartlię. Następnie przyłączona do Gruzji (po objęciu jej tronu 978 przez króla gruzińskiego Bagrata III). W XV-XIX wieku staje się księstwem zależnym od Turcji (islamizacja, głównie odłam sunnicki). W 1810 po zwycięskiej wojnie z Turcją Abchazję zajęła Rosja (formalnie rządził książę abchaski). W 1864 włączono Abchazję bezpośrednio do administracji rosyjskiej jako suchumski oddział wojskowy. Zniszczona podczas wojny rosyjsko-tureckiej 1877-1878. W 1917-1921 Abchazja wchodziła w skład niepodległej Gruzji.

Od 1921 po podboju przez Armię Czerwoną proklamowana jako Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka, włączona w tym samym roku do Gruzji. W 1931 r. pod nazwą Abchaska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka została włączona dekretem Stalina do Gruzińskiej SRR. W lipcu 1992 Abchazja proklamowała niepodległość, co było przyczyną dwuletniej krwawej wojny z Gruzją. W 1994 podpisano w Moskwie porozumienie, rozszerzające zakres autonomii abchaskiej w ramach państwa gruzińskiego. Na jego mocy w Abchazji stacjonują Kolektywne Siły Pokojowe (złożone wyłącznie z żołnierzy rosyjskich).

[edytuj] Gospodarka

Obecnie ogólna sytuacja gospodarcza jest bardzo zła (90% bezrobotnych, nędza, głód, brak prądu, nie działa poczta, zamknięte są szkoły).^{[potrzebne źródło]}

[edytuj] Rolnictwo

Uprawa winorośli, cytrusów, herbaty, drzewa tungowego i roślin olejkodajnych, hodowla, pszczelarstwo

[edytuj] Przemysł wydobywczy

Wydobycie węgla kamiennego, rud cynku, ołowiu, miedzi, rtęci i barytu.

[edytuj] Przemysł przetwórczy

Rozwinięty przemysł spożywczy (herbaciany, winiarski, tytoniowy).

[edytuj] Usługi

Ważny ośrodek turystyczny (liczne kąpieliska i uzdrowiska).

[edytuj] Komunikacja

Doliną Kodori biegnie Suchumska Droga Wojenna (ze Stawropola). Główny port morski i lotniczy w Suchumi.

[edytuj] Demografia

Rok	Łącznie	Gruzini	Abchazowie	Rosjanie	Ormianie	Grecy
1926	186 004	67 494	55 918	12 553	25 677	14 045
1939	311 885	91 967	56 197	60 201	49 705	34 621
1959	404 738	158 221	61 193	86 715	64 425	9 101
1970	486 959	199 596	77 276	92 889	74 850	13 114
1979	486 082	213 322	83 087	79 730	73 350	13 642
1989	525 061	239 872	93 267	74 913	76 541	14 664
2003	215 972	45 953	94 606	23 420	44 870	1 486

Większe miasta: Gagra, Tkwarczeli, Gudauta, Picunda.

[edytuj] Linki zewnętrzne

[edytuj] Zobacz też

Miasta: Gulripsz

p • d • e

Podział administracyjny Gruzji

Autonomiczne republiki	Abchazja • Adżaria
Regiony	Dolna Kartlia • Guria • Imeretia • Kachetia • Wewnętrzna Kartlia • Mccheta-Mtianetia • Megrelia i Górna Swanetia • Racza-Leczchumi i Dolna Swanetia • Samcche-Dżawachetia
Miasta ze specjalnym statusem	Tbilisi (stolica)