XVI wiek

Z Wikipedii

<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| I |||||||||| |||||||||| ||||||||||>

1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600

---

Spis treści 1 Wydarzenia historyczne 1501-1510 2 Wydarzenia historyczne 1511-1520 3 Wydarzenia historyczne 1521-1530 4 Wydarzenia historyczne 1531-1540 5 Wydarzenia historyczne 1541-1550 6 Wydarzenia historyczne 1551-1560 7 Wydarzenia historyczne 1561-1570 8 Wydarzenia historyczne 1571-1580 9 Wydarzenia historyczne 1581-1590 10 Wydarzenia historyczne 1591-1600 11 Władcy Anglii w XVI wieku 12 Władcy Francji w XVI wieku 13 Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego 14 Władcy Polski w XVI wieku 15 A 16 B 17 C 18 D 19 E 20 F 21 G 22 H 23 I 24 J 25 K 26 L 27 Ł 28 M 29 N 30 O 31 P 32 R 33 S 34 T 35 U 36 V 37 W 38 Z 39 Zobacz też

[edytuj] Wydarzenia historyczne 1501-1510

• 1492 Od odkrycia Ameryki przez Kolumba nastaje wiek wielkich odkryć geograficznych i podboju świata przez Europejczyków.
• 1500-1503 II wojna litewsko-rosyjska
• 1505 - konstytucja Nihil novi
• 1507-1508 - III wojna litewsko-rosyjska

[edytuj] Wydarzenia historyczne 1511-1520

• 1513 - pierwszy Europejczyk dociera do Ameryki Północnej (Hiszpan Ponce de Leon, Floryda)
• 1517 - 95 tez * Marcina Lutra - w Kościele chrześcijańskim dochodzi do schizmy, kiedy przez Europę przetacza się fala Reformacji i będącej odpowiedzią na nią Kontrreformacji
• 1512-1522 - I wojna polsko-rosyjska
• 1528 - Wyprawa Narvaéza przybija do Florydy

[edytuj] Wydarzenia historyczne 1521-1530

• 1522 - Juan de Elcano, kapitan żaglowca Vittoria kończą pierwszy rejs dookoła świata (rozpoczęty przez Magellana w 1519)
• 1525 - traktat krakowski- hołd pruski - sekularyzacja państwa zakonu krzyżackiego i powstanie Prus Książęcych jako księstwa lennego Polski
• 1526 - Śmierć Ludwika Jagiellończyka w bitwie pod Mohaczem.
• 1529 - wydanie I statutu litewskiego

[edytuj] Wydarzenia historyczne 1531-1540

• 1534 - Powstanie zakonu Jezuitów
• 1534-1537 - V wojna litewsko-moskiewska)
• 1537 - wojna kokosza

[edytuj] Wydarzenia historyczne 1541-1550

[edytuj] Wydarzenia historyczne 1551-1560

• 1558-1570 - III wojna polsko-rosyjska o Inflanty (VI wojna litewsko-rosyjska)

[edytuj] Wydarzenia historyczne 1561-1570

• 1564 - sprowadzenie Jezuitów do Polski
• 1569 - zawarcie unii lubelskiej

[edytuj] Wydarzenia historyczne 1571-1580

• 1572 - Noc Św. Bartłomieja
• 1573 - Konfederacja Warszawska
• 1574 - ucieczka Henryka Walezego z Polski
• 1576-1577 Wojna Rzeczypospolitej z Gdańskiem
• 1577-1582 - IV wojna polsko-rosyjska zakończona traktatem w Jamie Zapolskim

[edytuj] Wydarzenia historyczne 1581-1590

• 1588 - pokonanie Wielkiej Armady

[edytuj] Wydarzenia historyczne 1591-1600

• 1598 - edykt nantejski

[edytuj] Władcy Anglii w XVI wieku

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
43	Henryk VII		28 stycznia 1457 Pembroke	21 kwietnia 1509 Richmond	1485-1509	Edmund Tudor (ok. 1430-1456), 1 hrabia Richmond Małgorzata Beaufort (1443-1509), c. Jan Beauforta, 1 księcia Somerset
44	Henryk VIII		28 czerwca 1491 Greenwich	28 stycznia 1547 Whitehall	1509-1547	Henryk VII Tudor (1457-1509), król Anglii Elżbieta (1466-1503), c. Edwarda IV
45	Edward VI		12 października 1537 Hampton Court	6 lipca 1553 Greenwich	1547-1553	Henryk VIII Tudor (1491-1547), król Anglii Jane Seymour (1507-1537), c. sir. Johna Seymoura
46	Joanna Grey		12 października 1537	12 lutego 1554 Tower	1553	Henry Grey (ok. 1515-1554), 1 książę Suffolk Frances Brandon (1517-1559), c. Charles Brandona, 1 ks. Suffolk
47	Maria I Krwawa		18 lutego 1516 Greenwich	17 listopada 1558 St. James's Palace	1553-1558	Henryk VIII Tudor (1491-1547), król Anglii Katarzyna (1485-1536), c. Ferdynanda II Katolickiego, króla Aragonii
48	Elżbieta I Wielka		7 września 1533 Greenwich	24 marca 1603 Richmond	1558-1603	Henryk VIII Tudor (1491-1547), król Anglii Anna Boleyn (1501-1536), c. Tomasza Boleyna, 1 hrabiego Wiltshire

[edytuj] Władcy Francji w XVI wieku

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
39	Ludwik XII		27 czerwca 1462 Chateau de Blois	1 stycznia 1515 Paryż	1498-1515	Karol de Valois (1394-1465), książę Orleanu Maria von Kleve, c. Adolfa I, księcia Kleve
40	Franciszek I		12 września 1494 Cognac	31 lipca 1547 Chateau de Rambouillet	1515-1547	Karol de Valois (1459-1496), hrabia Angoulême Ludwika (1476-1531), c. Filipa II, księcia Sabaudii
41	Henryk II		31 marca 1519 Saint-Germain-en-Laye	10 lipca 1559 Paryż	1547-1559	Franciszek I (1494-1547), król Francji Klaudia de Valois (1499-1524), c. Ludwika XII, króla Francji
42	Franciszek II		19 stycznia 1544 Fontainebleau	5 grudnia 1560 Orlean	1559-1560	Henryk II (1519-1559), król Francji Katarzyna Medycejska (1519-1589), c. Wawrzyńca II Medyceusza, księcia Urbino
43	Karol IX		27 czerwca 1550 Saint-Germain-en-Laye	30 maja 1574 Vincennes	1560-1574	Henryk II (1519-1559), król Francji Katarzyna Medycejska (1519-1589), c. Wawrzyńca II Medyceusza, księcia Urbino
44	Henryk III		19 września 1551 Fontainebleau	2 sierpnia 1589 Saint-Cloud	1574-1589	Henryk II (1519-1559), król Francji Katarzyna Medycejska (1519-1589), c. Wawrzyńca II Medyceusza, księcia Urbino
45	Henryk IV Wielki		13 grudnia 1553 Pau	14 maja 1610 Paryż	1589-1610	Antoni de Bourbon (1518-1562), król Nawarry Joanna III d'Albert (1528-1572), królowa Nawarry, c. Henryka II, króla Nawarry

[edytuj] Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego

#	Imię		Urodzony	Zmarł	Czas rządów	Rodzice
39	Maksymilian I		22 marca 1459 Wiener Neustadt	12 stycznia 1519 Wels	1493-1519	Fryderyk III Habsburg (1415-1493), cesarz rzymski Eleonora d'Aviz (1434-1467), c. Edwarda I, króla Portugalii
40	Karol V		24 lutego 1500 Gent	21 września 1558 Yuste	1519-1556	Filip I Piękny (1478-1506), król Kastylii Joanna Szalona (1479-1555), c. Ferdynanda II Katolickiego, króla Aragonii
41	Ferdynand I		10 marca 1503 Madryt	25 lipca 1564 Wiedeń	1556-1564	Filip I Piękny (1478-1506), król Kastylii Joanna Szalona (1479-1555), c. Ferdynanda II Katolickiego, króla Aragonii
42	Maksymilian II		31 lipca 1527 Wiedeń	12 października 1576 Regensburg	1564-1576	Ferdynand I Habsburg (1503-1564), cesarz rzymski Anna Jagiellonka (1503-1547), c. Władysława II Jagiellończyka, króla Czech i Węgier
43	Rudolf II		18 lipca 1552 Wiedeń	20 stycznia 1612 Praga	1576-1612	Maksymilian II Habsburg (1527-1576), cesarz rzymski Maria Habsburg (1528-1603), c. Karola V, cesarza rzymskiego

[edytuj] Władcy Polski w XVI wieku

• 1501-1506 : Aleksander Jagiellończyk
• 1506-1548 : Zygmunt I Stary
• 1548-1572 : Zygmunt II August (koronowany w 1530)
• 1573-1575 : Henryk Walezy
• 1576-1586 : Stefan Batory
• 1587-1632 : Zygmunt III Waza

[edytuj] A

• Martin Agricola - niemiecki teoretyk muzyki.
• Anna Boleyn - jedna z żon henryka VIII Tudora, stracona jako czarownica.
• Thoinot Arbeau - (1520-1595), francuski pisarz i kompozytor.
• Jakob Arcadelt - kompozytor pochodzenia flamandzko-francuskiego.
• Pietro Aretino - pisarz włoski.

[edytuj] B

• Pierre Bayard - francuski bohater wojenny.
• Francis Beaumont - dramaturg angielski.
• Bernal Díaz del Castillo - hiszpański konkwistador i pamiętnikarz.
• Teodor de Bèze - francuski protestancki reformator religijny i teolog, następca Kalwina.
• Jean Bodin (1530-1596) – francuski prawnik, teoretyk państwa.
• Giovanni Botero - włoski pisarz polityczny.
• Tycho Brahe - duński astronom.
• William Byrd - angielski kompozytor i organista.

[edytuj] C

• John Cabot - odkrywca wenecki w służbie angielskiej.
• Sebastiano Caboto - odkrywca wenecki w służbie angielskiej. syn Giovanniego-Johna.
• Girolamo Cardano – włoski matematyk, astrolog i lekarz epoki renesansu.
• Jacques Cartier - francuski podróżnik i odkrywca.
• Miguel de Cervantes - prozaik hiszpański.
• John Colet- angielski uczony.
• Ludwik I Burbon-Condé - wódz francuski, pierwszy książę de Condé - założyciel domu Kondeuszy.
• Thomas Cranmer - duchowny i polityk angielski.

[edytuj] D

• John Dee - astrolog królowej Anglii Elżbiety I.
• John Dowland - renesansowy kompozytor angielski.
• Francis Drake - angielski żeglarz, korsarz i żołnierz.
• Robert Dudley, 1. hrabia Leicester - faworyt królowej Elżbiety I Tudor.

[edytuj] E

• Erazm z Rotterdamu - holenderski uczony, prekursor Reformacji.
• Erazm Gliczner - przywódca luteran wielkopolskich.

[edytuj] F

• Wilhelm Farel - francuski protestancki reformator religijny.
• John Fletcher - angielski dramaturg.
• Prospero Fontana - malarz włoski.
• Martin Frobisher - angielski żeglarz i odkrywca.
• Leonhart Fuchs - lekarz i botanik niemiecki.

[edytuj] G

• Mikołaj Gomółka - polski kompozytor renesansowy.
• El Greco - malarz hiszpański greckiego pochodzenia.

[edytuj] H

• Hans Holbein - malarz niemiecki w Anglii.
• Hans Holbein starszy - malarz niemiecki, ojciec poprzedniego.
• Katarzyna Howard - V żona Henryka VIII, ścięta.

[edytuj] I

[edytuj] J

• Ben Jonson - dramaturg angielski.

[edytuj] K

• Kalwin właściwie Jean Calvin - francuski reformator religijny osiadły w Szwajcarii.
• Katarzyna Aragońska - I żona Henryka VIII.
• Johannes Keppler - niemiecki astronom.
• Mikołaj Kopernik - polski astronom z Torunia.
• Jan Kochanowski - polski poeta.

[edytuj] L

• Orlando di Lasso - belgijski kompozytor.
• Marcin Luter - niemiecki reformator religijny.
• Ruy López - hiszpański ksiądz, jeden z najsilniejszych szachistów XVI wieku.
• Św. Ignacy Loyola - hiszpański żołnierz i założyciel Jezuitów.

[edytuj] Ł

• Jan Łaski (1456-1531) - prymas Polski, kanclerz wielki koronny, autor Statutów Łaskiego
• Jan Łaski (1499-1560) - duchowny katolicki, potem protestant i działacz reformacji

[edytuj] M

• Niccolò Machiavelli włoski pisarz polityczny.
• Christopher Marlowe - dramaturg angielski.
• Filip Melanchton - reformator luterański.
• Michał Anioł Buonarotti - włoski rzeźbiarz i malarz.
• Andrzej Frycz Modrzewski - polski pisarz polityczny.
• Św. Thomas More - uczony angielski, katolicki święty-męczennik.

[edytuj] N

• Hans Neusiedler - niemiecki kompozytor renesansowy.

[edytuj] O

[edytuj] P

• Paracelsus - słynny lekarz.
• Giovanni Pierluigi da Palestrina - wybitny kompozytor włoski epoki Renesansu.
• Katarzyna Parr - ostatnia z sześciu żon Henryka VIII.
• Francisco Pizarro - hiszpański zdobywca - konkwistador.
• Jacopo Pontormo - włoski malarz.
• Michael Prätorius - kompozytor niemiecki, jeden z prekursorów baroku.

[edytuj] R

• Mikołaj Rej - poeta polski.

[edytuj] S

• Claude de la Sengle - 48. mistrz zakonu Joannitów.
• William Szekspir - dramaturg angielski.
• Johannes Sleidan - humanista niemiecki.

[edytuj] T

• Jacopo Tintoretto - włoski malarz.
• Tycjan - włoski malarz.

[edytuj] U

• Jakub Uchański - arcybiskup Gniezna i sekretarz i zarządca dóbr królowej Bony.

[edytuj] V

• Amerigo Vespucci - włoski odkrywca.

[edytuj] W

• Wacław z Szamotuł - polski kompozytor.
• Józef Wereszczyński (1530-1598) – pisarz polityczny i kaznodzieja, biskup kijowski.

[edytuj] Z

• Huldrych Zwingli - szwajcarski reformator religijny.

[edytuj] Zobacz też

• Reformacja
• Kalwinizm
• Luteranizm
• Kontrreformacja
• Sobór trydencki