Wyspy Morza Koralowego
Z Wikipedii
Coral Sea Islands Territory Terytorium Wysp Morza Koralowego |
|||||
|
|||||
Język urzędowy | angielski | ||||
Status terytorium | terytorium zewnętrzne | ||||
Zależne od | Australii | ||||
Głowa terytorium | królowa Elżbieta II | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
3 km² 0% |
||||
Liczba ludności (2007) • całkowita • gęstość zaludnienia |
0 osób/km² |
||||
Jednostka monetarna | dolar australijski (AUD) | ||||
Rok utworzenia | wydzielenie z Queenslandu 1969 |
||||
Strefa czasowa | UTC +10 | ||||
Wyspy Morza Koralowego (Terytorium Wysp Morza Koralowego; ang. Coral Sea Islands, Coral Sea Islands Territory) to terytorium zależne Australii położone na wschód od australijskiego stanu Queensland. Terytorium obejmuje rafy koralowe i niewielkie wyspy rozrzucone na obszarze 780 000 km² Morza Koralowego i Morza Tasmana.
Spis treści |
[edytuj] Ustrój polityczny
Wyspy Morza Koralowego, na mocy Coral Sea Islands Act 1969, są terytorium zewnętrznym Australii administrowanym z Canberry przez Department of Transport and Regional Services.
[edytuj] Historia
Wyspy Morza Koralowego zostały naniesione na mapy w 1803. W owym czasie traktowane były jako część kolonii Nowa Południowa Walia. Po powstaniu w 1859 kolonii Queensland (wydzielonej z Nowej Południowej Walii) wyspy znalazły się w jej granicach. Pod koniec XIX wieku bezskutecznie starano się na wyspach wydobywać guano. W 1901, wraz ze stanem Queensland, utworzyły Związek Australijski. W 1969 wyspy leżące na wschód od Wielkiej Rafy Koralowej zostały wydzielone ze stanu Queensland i utworzono z nich terytorium zewnętrzne Australii o nazwie Wyspy Morza Koralowego. W 1997 obszar terytorium został rozszerzony o dwie rafy (Elizabeth i Middleton) leżące na Morzu Tasmana, 800 km na południe od pozostałych raf.
[edytuj] Geografia
W skład terytorium wchodzi 29 raf i atoli skupionych w trzech grupach i jednej osobnej rafie. 12 z raf stale znajduje się pod wodą, na 17 istnieją zaś niewielkie wysepki (łącznie 51) niezalewane w czasie przypływu. Niektóre z tych wysepek są łachami piachu, niektóre zaś są porośniete roślinnością. Łączny obszar lądowy tych wysepek wynosi około 3 km². Brak jet tu stałych mieszkańców, a jedynie na Willis Island przebywa czteroosobowa obsługa latarni morskiej.
Grupa północna składa się z 21 raf, atoli lub ich grup:
- Osprey Reef - podwodny atol o wymiarach 25 na 12km, zajmujący około 195 km², z laguną o głębokości do 30 m
- Shark Reef - podwodna rafa, około 15 km na południe od Osprey Reef
- Bougainville Reef - mały podwodny atol o wymiarach 2,5 na 4 km, zajmujący z laguną około 8 km², wynurzający się w czasie odpływu
- East Holmes Reef - podwodny atol o wymiarach 14 na 10 km, zajmujący około 125 km²
- West Holmes Reef - atol o wymiarach 18 na 7 km, zajmujący około 125 km², z dwoma małymi wysepkami niezalewanymi w czasie przypływów
- Flora Reef - mały podwodny atol o wymiarach 5 na 4 km, zajmujący około 12 km²
- Diane Bank - podwodny atol o wymiarach 65 na 25 km, zajmujący około 1300 km², z niezalewaną Sand Cay w pónocno-zachodniej części
- North Moore Reef - mały podwodny atol o wymiarach 4 na 3 km, zajmujący około 8 km²
- South Moore Reef - mała podwodn rafa położona 5 km na południe od North Moore Reef
- Willis Islets - atol o wymiarach 45 na 19 km, zajmujący około 500 km², z 3 wysepkami w północno-zachodniej części: North Cay, Mid Islet, Willis Island (South Islet)
- Magdelaine Cays i Coringa Islets - duży atol o wymiarach 90 na 30 km, zajmujący około 1500 km², z 4 wysepkami North West Islet (około 0,2 km²), South East Cay (0,37 km²), Southwest Islet zwana też Coringa Islet (0,173 km²) i Chilcott Islet (0,163 km²)
- Herald Cays - 2 wysepki: Northeast Cay o powierzchni 0,34 km², otoczona rafą o wymiarach 3 na 3 km, zajmującą około 6 km²; Southwest Cay o powierzchni 0,188 km², otoczona rafą o wymiarach 2 na 2 km, zajmującą około 3 km²
- Lihou Reef and Cays - duży atol o wymiarach 100 na 30 km, zajmujący około 2500 km² z 18 wysepkami, powierzchnia lądu wynosi 1,03 km²: Juliette Cay (78 000 m²), Kathy Cay (40 000 m²), Lorna Cay (168 000 m²), Little Margaret Cay (10 000 m²), Margaret Cay (30 000 m²), Turtle Islet (31 000 m²), Middle Cay (78 000 m²), Observatory Cay (88 000 m²), Licklick Cay (40 000 m²), Anne Cay (112 000 m²), Betty Cay (37 000 m²), Carol Cay (5 000 m²), Dianna Cay (16 000 m²), Fanny Cay (7 000 m²), Edna Cay (73 000 m²), Helen Cay (10 000 m²), Georgina Cay (105 000 m²), Nellie Cay (104 000 m²)
- Diamond Islets i Tregosse Reefs - duży atol o wymiarach 80 na 35 km, zajmujący około 1500 km², z 4 wysepkami: West Diamond Islet, Central Diamond Islet, East Diamond Islet i South Diamond Islet
- North Flinders Reef - duży atol o wymiarach 34 na 23 km, zajmujący około 600 km², z 2 wysepkami
- South Flinders Reef - atol o wymiarach 15 na 5 km, zajmujący około 60 km²
- Herald's Surprise - mała podwodna rafa o wymiarach 3 na 2 km
- Dart Reef - mała podwodna rafa o wymiarach 3 na 3 km, zajmująca około 6 km²
- Malay Reef - mała podwodna rafa
- Abington Reef - mała podwodna rafa o wymiarach 4 na 2,5 km, zajmująca około 7 km²
- Marion Reef - duży atol składający się z trzech głównych części (Marion Reef, Long Reef i Wansfell Reef) i wielu mniejszych raf z 4 wysepkami
Grupa środkowa składa się z 5 raf, atoli lub ich grup:
- Frederick Reefs - rafa o wymiarach 10 na 4 km, zajmująca około 30 km², z niezalewaną Observatory Cay i kilku innymi wysepkami pojawiającymi się w czasie odpływu
- Kenn Reef - podwodny atol o wymiarach 15 na 8 km, zajmujący około 40 km², z niezalewaną Observatory Cay
- Saumarez Reefs - rafa o wymiarach 27 na 14 km, zajmująca około 300 km², z dwoma wysepkami: North East Cay i South West Cay
- Wreck Reefs - atol o wymiarach 25 na 5 km, zajmujący około 75 km², z 3 wysepkami: Bird Islet, West Islet i Porpoise Cay
- Cato Reef - rafa o wymiarach 3,3 na 1,8 km, zajmująca około 5 km², z niezatapianą Cato Island
Grupa południowa składa się z dwóch raf:
- Middleton Reef - atol o wymiarach 8,9 na 6,3 km, zajmujący około 37 km², z niezatapianą wysepką The Sound (5 000 m²)
- Elizabeth Reef - atol o wymiarach 8,2 na 5,5 km, zajmujący około 51 km², z niezatapianą Elizabeth Island (Elizabeth Cay, 0,2 km²)
Mellish Reef położona około 300 km na wschód od grupy północnej, o wymiarach 10 na 3 km i powierzchni 25 km², z niezatapianą Heralds-Beacon Islet (57 000 m²)
Część z raf jet chroniona w ramach rezerwatów:
- Coringa-Herald National Nature Reserve (utworzony w 1982)
- Lihou Reef National Nature Reserve (utworzony w 1982)
- Elizabeth and Middleton Reefs Marine National Nature Reserve (utworzony w 1987)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- O Wyspach Morza Koralowego na stronie rządowej Australii
- Elizabeth and Middleton Reefs Marine National Nature Reserve
- Lihou Reef National Nature Reserve
- Coringa-Herald National Nature Reserve
- Mapa terytorium
Stany i terytoria
Australia Południowa • Australia Zachodnia • Australijskie Terytorium Stołeczne • Nowa Południowa Walia • Queensland • Tasmania • Terytorium Jervis Bay • Terytorium Północne • Wiktoria
Terytoria zależne
Australijskie Terytorium Antarktyczne • Norfolk • Wyspa Bożego Narodzenia • Wyspy Ashmore i Cartiera • Wyspy Heard i McDonalda • Wyspy Kokosowe • Wyspy Morza Koralowego
Australia • Fidżi • Kiribati • Mikronezja • Nauru • Nowa Zelandia • Palau • Papua-Nowa Gwinea • Samoa • Tonga • Tuvalu • Vanuatu • Wyspy Marshalla • Wyspy Salomona
Terytoria zależne
Baker • Clipperton • Guam • Howland • Jarvis • Johnston • Kingman • Mariany Północne • Midway • Niue • Norfolk • Nowa Kaledonia • Palmyra • Pitcairn • Polinezja Francuska • Samoa Amerykańskie • Tokelau • Wake • Wallis i Futuna • Wyspa Bożego Narodzenia • Wyspy Ashmore i Cartiera • Wyspy Cooka • Wyspy Kokosowe • Wyspy Morza Koralowego
Integralne części państw położonych poza Australią i Oceanią
Hawaje (część Stanów Zjednoczonych) • Papua, Papua Zachodnia (część Indonezji) • Wyspa Wielkanocna, Sala y Gómez (część Chile) • Ogasawara Shotō, Minami Tori-shima, Okino Tori-shima, Kazan Rettō (część Japonii)