Norfolk (terytorium)

Z Wikipedii

Territory of Norfolk Island
Norfuk Ailen
Terytorium Wyspy Norfolk


Flaga Norfolku	Herb Norfolku

Dewiza: Inasmuch

Hymn: Pitcairn Anthem – Come ye Blessed

terytorium zewnętrzne

Zależne od

Australii

Głowa terytorium

królowa Elżbieta II

W jej imieniu

administrator Grant Tambling

Szef rządu

szef ministrów Andre Nobbs

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

34,6 km²
0%

Liczba ludności (2008)
• całkowita
• gęstość zaludnienia

232. na świecie
2128¹
61,5 osób/km²

Jednostka monetarna

dolar australijski (AUD)

Rok utworzenia

wydzielenie z Nowej Południowej Walii
1914

UTC +11:30

NF/NFK/574

+6723

¹ Dane szacunkowe podane za CIA The World Factbook [1]

Wyspa Norfolk (Terytorium Wyspy Norfolk; ang.: Norfolk Island, Territory of Norfolk Island; norfolski (norfuk): Norfuk Ailen) – australijskie terytorium zależne składające się z wyspy Norfolk i dwóch mniejszych wysepek: Philip i Nepean. Położone jest na Morzu Fidżi, na Oceanie Spokojnym pomiędzy Australią, Nową Zelandią i Nową Kaledonią.

[edytuj] Ustrój polityczny

Norfolk jest tzw. terytorium zewnętrznym Australii. Zgodnie z Norfolk Island Act przyjętym w 1979 roku przez parlament Australii terytorium ma autonomię wewnętrzną. Rząd australijski jest reprezentowany przez administratora mianowanego przez gubernatora generalnego Australii.

Władza ustawodawcza należy do jednoizbowego, dziewięcioosobowego parlamentu wybieranego w wyborach powszechnych. Spośród członków parlamentu wybierany jest czteroosobowy rząd zwany Radą Wykonawczą (Executive Council), na którego czele stoi premier (Chief Minister). Ze względu na brak partii politycznych, wszyscy członkowie parlamentu są bezpartyjni.

Stolicą terytorium jest osada Kingston, jednak część urzędów rządowych znajduje się poza nią, w sąsiednich osiedlach.

Od czasu do czasu odbywają się dyskusje odnośnie zmiany statusu terytorium, a pojawające się propozycje z jednej strony sugerują wcielenie Norfolku do Australii jako kolejne terytorium wewnętrzne (takie jak Terytorium Jervis Bay), z drugiej zmniejszenie zależności i utworzenie z Norfolku wolnego państwa stowarzyszonego (status analogiczny do np. Niue).

[edytuj] Geografia

Norfolk jest wyspą wulkaniczną zbudowaną ze skał bazaltowych. Klifowe wybrzeże jest wysokie, dostępne tylko na niewielkim odcinku. Najwyższe wzniesienie, Mount Pitt, osiąga wysokość 317 m n.p.m. Długość linii brzegowej wynosi 32 km.

Ludność Norfolk to potomkowie osadników z Wielkiej Brytanii, Australii i Nowej Zelandii oraz marynarzy ze statku "HMS Bounty" i kobiet z Tahiti.

Klimat zwrotnikowy morski, bardzo łagodny. Średnia roczna temperatura wynosi ok. 20°C i waha się pomiędzy 10° a 30°, rzadko przekraczając te granice. Roczna suma opadów wynosi ok. 1400 mm.

Na Norfolku nie istnieją jednostki podziału administracyjnego.

[edytuj] Historia

Wyspa została odkryta w 1774 r. przez Jamesa Cooka. W 1788 wyspa została anektowana przez Wielką Brytanię i wcielona w skład kolonii Nowa Południowa Walia. Po aneksji na wyspie została założona kolonia karna, która funkcjonowała do 1814. Ponowne zasiedlenie wyspy nastąpiło w roku 1825, a w 1844 wyspa została przekazana kolonii Ziemia Van Diemena (obecna Tasmania). Kolonia karna funkcjonowała do 1855 roku, po czym wyspa ponownie została opuszczona.

W 1856 roku wyspa została ponownie zasiedlona, tym razem przez potomków tahitańczyków i buntowników z okrętu HMS Bounty, którzy przenieśli się tu z wyspy Pitcairn. W listopadzie tego roku Królowa Wiktoria ustanowiła z Norfolku oddzielną kolonię, która miała własne władze, tylko formalnie podległe gubernatorowi Nowej Południowej Walii. W 1896 autonomia kolonii została zlikwidowana, a na miejsce lokalnych władz został wprowadzony administrator mianowany przez gubernatora Nowej Południowej Walii.

W 1914 Norfolk został formalnie przejęty od Nowej Południowej Walii przez władze federalne jako terytorium zewnętrzne Australii, a w 1979 roku nadano mu szeroką autonomię.