rok 1896 / MDCCCXCVI
XVIII wiek · XIX wiek · XX wiek
1894 « 1895 « 1896 » 1897 » 1898
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 26 lutego - Henri Becquerel odkrył zjawisko radioaktywności obserwując wpływ na materiał światłoczuły skały zawierającej uran.
- 1 marca - pod Aduą doszło do bitwy między włoskim korpusem dowodzonym przez gen. Baratieriego i armią cesarza Etiopii Menelika II.
- 24 marca - Brytyjski pionier filmu Robert William Paul przedstawił, za pomocą teatrografu (wynalazca Brit Acres), "żywe obrazy".
- 6-15 kwietnia - pierwsze nowożytne, letnie Igrzyska Olimpijskie w Atenach.
- 16 kwietnia - amerykańskie Towarzystwo Filmowe (założyciel Thomas Alva Edison) zorganizowało w Nowym Jorku zorganizowało pierwsze publiczne przedstawienie kinowe na zachodniej półkuli.
- 1 maja - w Persji panislamiści dokonali zabójstwa szacha Nasr ed-Dina. Następcą został jego syn Mozzafar ed-Din.
- 15 maja - opatentowano płatki kukurydziane.
- maj - amerykańskie pismo Cosmopolitan zorganizowało wyścig samochodowy z Nowego Jorku do Irvington-on-Hudson. Zwyciężył Amerykanin C.Dureya (kwota nagrody 3000 $).
- 3 czerwca - tajny układ rosyjsko-chiński o sojuszu wojskowym. Okręty wojenne Rosji mogły, na wypadek wojny, korzystać ze wszystkich portów chińskich. Rosja zobowiązała się do zbudowania linii kolejowej w Mandżurii (kolej wschodniochińska).
- 18 lipca - pierwszy pokaz filmowy na ziemiach polskich (aparatura edisonowska).
- 27 lipca - Guglielmo Marconi przeprowadził pierwszą publiczną próbę radia.
- 19 września - niemiecki reżyser Oskar Messter skonstruował projektor filmowy (wykorzystywany w berlińskiej sali projekcyjnej Wilhelmshallen).
- 1 października - Bracia Pathé założyli firmę Pathé Frères (w ciągu 2 lat stała się największym francuskim przedsiębiorstwem filmowym).
- 26 października - pokój włosko-etiopski zawarty w Addis Abebie. Włosi zrzekli się zdobytej prowincji Tigre, obiecali wypłacić kontrybucję i uznali pełną niepodległość Etiopii.
- 7-11 listopada - na torze wyścigów konnych Narragannsett Park (stan Rhode Island), rozegrano serię krótkich 1-milowych wyścigów samochodowych (biegi eliminacyjne i finał). Triumfowali Amerykanie Riker i Whiting na elektrycznym pojeździe Riker Electric. To pierwsze zawody samochodowe na zamkniętym okręgu (owalu).
- 14 listopada - drugi pokaz filmowy na ziemiach polskich (aparatura braci Lumiere, [Kraków])
- Podpisano porozumienie chińsko-japońskie w sprawie kolei wschodniochińskiej. Oba państwa zobowiązały sie nie ingerować w sprawy koreańskie.
- Tajny układ obronny chińsko-rosyjski przeciwko ewentualnej agresji japońskiej. Chiny udzieliły Rosji koncesji na przedłużenie kolei syberyjskiej przez Mandżurię do Port Arthur i wybrzeża Oceanu Spokojnego.
- Japonia i Rosja podpisały porozumienie w sprawie wzajemnej pomocy w Korei w walce przeciwko tamtejszemu rządowi.
- Wystawienie sztuki Alfreda Jarry Ubu Król (wywarła wielki wpływ na awangardę w teatrze XX w.).
- Na Alasce wybuchła gorączka złota.
- Zapoczątkowano budowę kolei bagdadzkiej.
- Jakub Jodko Narkiewicz dokonał pierwszej w świecie fotografii aureoli, fotografia kirlianowska.
- Otworzono żółtą linię metra w Budapeszcie - pierwsza podziemna kolej w Europie.
- Rozegrano wyścigi samochodowe Paryż-Marsylia-Paryż. Na trasie o długości 1.711 km rywalizowały ze sobą 32 pojazdy (23 czterokołowe i 9 trójkołowych) w tym 2 o napędzie parowym. Najlepszy czas uzyskał Lejane na trójkołowym Amédée Bollée.
- Utworzenie argentyńskiej Partii Socjalistycznej.
- Założenie Socjalistycznej Partii Brazylii (przestała działać podczas I wojny światowej).
- Powstanie Ukraińskiej Partii Socjalno-Demokratycznej (szerszą działalność rozwinęła dopiero na początku XX w.).
[edytuj] Urodzili się
- 2 stycznia - Dziga Wiertow, radziecki scenarzysta i reżyser filmowy (zm. 1954)
- 16 stycznia - Maria Ossowska, polska etyk i socjolog (zm. 1974)
- 21 stycznia - Artur Anders, niemiecki polityk (zm. 1976)
- 2 lutego - Kazimierz Kuratowski, polski matematyk (zm. 1980)
- 11 lutego - Józef Kałuża, legendarny polski piłkarz (zm.1944)
- 18 lutego - André Breton, francuski pisarz (zm. 1966)
- 11 marca - Gustaw Konstanty Żebrowski, oficer służby stałej i porucznik WP, major NSZ (zm. 1973)
- 16 marca - Rafał Abkowicz, ostatni polski hazzan karaimski (zm. 1992)
- 3 kwietnia - Józef Czapski, polski malarz i pisarz (zm. 1993)
- 7 czerwca - Imre Nagy, węgierski polityk komunistyczny (zm. 1958)
- 13 czerwca - Józef Giaccardo, ksiądz włoski, pierwszy kapłan i pierwszy wikariusz generalny Towarzystwa Świętego Pawła. Błogosławiony Kościoła katolickiego (zm. 1948)
- 22 czerwca - Henryk Dobrzański, pseudonim Hubal, polski pułkownik, olimpijczyk (zm. 1940)
- 16 lipca - Trygve Lie, norweski polityk, w latach 1946–53 pierwszy sekretarz generalny ONZ (zm. 1968)
- 16 lipca - Archibald Joseph Cronin, pisarz angielski (zm. 1981)
- 10 sierpnia - Stefan Wiechecki, pseudonim Wiech, polski pisarz i dziennikarz (zm. 1979)
- 17 sierpnia - Józef Wittlin, polski pisarz (zm. 1976)
- 27 sierpnia - Jan Mazurkiewicz ps. Radosław generał, żołnierz Legionów, Wojska Polskiego i Armii Krajowej (zm. 1988)
- 13 września - Tadeusz Szeligowski, polski kompozytor i pedagog (zm. 1963)
- 24 września - Francis Scott Fitzgerald, pisarz amerykański (zm. 1940)
- 22 listopada - Janusz Zeyland, polski lekarz (zm. 1944)
- 1 grudnia - Gieorgij Żukow, marszałek radziecki (zm. 1974)
- 18 grudnia - Stanisław Mackiewicz, pseudonim Cat, polski polityk i publicysta (zm. 1966)
- 21 grudnia - Konstanty Rokossowski, marszałek ZSRR i Polski (zm. 1968)
- 27 grudnia - Carl Zuckmayer, niemiecki pisarz (zm. 1977)
- Apostolos Nikolaidis, grecki lekkoatleta (zm. 1980)
- 8 stycznia - Paul Verlaine, poeta francuski (ur. 1844)
- 13 maja – Thomas H. Stevens, Jr., amerykański kontradmirał marynarki wojennej (ur. 1819)
- 11 lipca - Ernst Curtius, archeolog niemiecki (ur. 1814)
- 23 lipca - Emeryk Czapski-Hutten, hrabia polski, kolekcjoner, numizmatyk, uczony (ur. 1828)
- 24 lipca - Józef Rogosz, polski pisarz, wydawca i publicysta (ur. 1844)
- 10 sierpnia - Otto Lilienthal, pionier szybownictwa (ur. 1848)
- 25 września - Wanda Malczewska, mistyczka, błogosławiona (ur. 1822)
- 11 października - Anton Bruckner, kompozytor austriacki (ur. 1824)
- 10 grudnia - Alfred Nobel, szwedzki chemik, wynalazca i filantrop, fundator nagrody nazywanej od nazwiska fundatora Nagrodą Nobla (ur. 1833)
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Święta ruchome
|
|