Gieorgij Żukow
Z Wikipedii
Gieorgij Konstantynowicz Żukow, ros. Георгий Константинович Жуков (ur. 1 grudnia 1896, zm. 18 czerwca 1974) - marszałek radziecki. Urodzony w ubogiej chłopskiej rodzinie we wsi Striełkowka w obwodzie kałuskim, oddany do terminu do kuśnierza. W 1915 roku został powołany do armii carskiej-służył w kawalerii, wyróżniał odwagą, był kilkakrotnie ranny i kontuzjowany. W 1916 roku został mianowany podoficerem i kilkakrotnie odznaczony Krzyżem Świętego Jerzego. Został instruktorem w szkole podoficerskiej.
Brał udział w rewolucji październikowej w 1917 roku, a następnie w wojnie domowej w Rosji w latach 1918-1920 jako dowódca szwadronu kawalerii. W latach 20. był dowódcą jednego z dwóch pułków czołgów jakie istniały wówczas w ZSRR. Później dowodził dywizją i korpusem kawalerii. W roku 1939 kierował radziecką obroną na Dalekim Wschodzie - zwycięstwo radzieckie w bitwie nad rzeką Chałchin-Goł zdecydowało o skierowaniu japońskiej ekspansji w innym kierunku. Podczas 104 dni dowództwa na Dalekim Wschodzie wydał 600 wyroków śmierci. Podczas II wojny światowej w roku 1941 szef sztabu generalnego, od VII 1942 zastępca naczelnego wodza.
Był dowódcą frontów: m.in. Leningradzkiego (w czasie oblężenia, po odwołaniu spod Leningradu większości wojsk niemieckich), Zachodniego, 1 Ukraińskiego, 1 Białoruskiego (w czasie operacji wiślańsko-odrzańskiej). Kierował operacją berlińską, wydając m.in. rozkaz szturmowania otoczonego już i skazanego na poddanie się Berlina, co zaowocowało gigantycznymi stratami Armii Czerwonej. 8 maja 1945 w Berlinie, w imieniu Naczelnego Dowództwa Armii Czerwonej, wraz z przedstawicielami rządów USA, Wielkiej Brytanii i Francji przyjął bezwarunkową kapitulację hitlerowskich Niemiec i został mianowany dowódcą radzieckiej strefy okupacyjnej. Był radzieckim przedstawicielem w Międzysojuszniczej Radzie Kontroli.
W roku 1946 objął dowództwo nad całością wojsk lądowych ZSRR, jednak Stalin usunął go z tej funkcji. Zagrożony aresztowaniem, uniknął go dzięki interwencji marszałków i generałów radzieckich (m.in marszałka I.Koniewa), albowiem ci obawiali się nowej czystki, która zaczęłaby się od Żukowa. Został dowódcą okręgu odeskiego. Po śmierci Stalina w latach 1955-1957 minister obrony ZSRR. W 1956 był inicjatorem i organizatorom stłumienia rewolucji węgierskiej, skierowanej przeciwko ZSRR i ustrojowi komunistycznemu. W 1958, po przegraniu walki o władzę z Chruszczowem (któremu poparcia udzielili tak aparatczycy, jak wyższa kadra dowódcza Armii Czerwonej), odwołany ze wszystkich stanowisk i przeniesiony w stan spoczynku. Wedle legendy: za sprzeciwianie się wpływowi KPZR na armię, czy też za nadmierną popularność zagrażającą władzy Chruszczowa.
[edytuj] Odznaczenia
Gieorgij Żukow został odznaczony m.in.: Orderem Zwycięstwo (dwukrotnie), Krzyżem św. Jerzego (czterokrotnie) oraz wieloma innymi odznaczeniami. Marszałek Żukow został również czterokrotnie wyróżniony tytułem Bohatera Związku Radzieckiego (w 1939, 1944, 1945 i 1956 roku). Jest też posiadaczem najwyższego polskiego odznaczenia bojowego (wielkiego krzyża orderu Virtuti Militari). Symbolem jego dokonań były odznaczenia i tytuły: pierwsze odznaczenie – Order Czerwonego Sztandaru, otrzymał w 1921 roku… za stłumienie antybolszewickiego powstania na Tambowszczyźnie, w 1956 roku jako jedyny w historii przyznał sobie, będąc ministrem obrony, czwartą Złotą Gwiazdę Bohatera Związku Radzieckiego. Decyzję uzasadnił następująco: w uznaniu wielkich zasług, a także na sześćdziesiąte urodziny… Jeszcze za czasów radzieckich w centrum Moskwy, w pobliżu Kremla, postawiono pomnik Żukowa. Ustanowiono Medal Żukowa, odznaczenie, które wręcza się do dzisiaj; pośmiertnie nadano tytuł generalissimusa ZSRR. Przed nim tylko Stalin dostąpił takiego zaszczytu. Niedawno w Rosji pojawiła się propozycja, aby Żukowa kanonizować i zaliczyć w poczet świętych rosyjskiej Cerkwi prawosławnej. Żukow zarówno w czasach ZSRR, jak i w dzisiejszej Rosji to ikona. Marszałka sławiono jako geniusza, kogoś na podobieństwo Cezara lub Napoleona. Za rządów Breżniewa zaczął się rodzić kult Żukowa. Poświęcono mu 30–40 pomników, z moskiewskim na czele. Pojawił się ruch młodzieżowy, który obrał sobie za patrona właśnie jego: wcześniej byli pionierzy leninowcy, teraz także żukowowcy. Przedstawiano go jako wielkiego dowódcę, który poprowadził ZSRR do zwycięstwa w drugiej wojnie światowej, człowieka nieodpowiedzialnego za zbrodnie czasów stalinowskich.
[edytuj] Bibliografia
- Gieorgij Żukow, Wspomnienia i refleksje, Warszawa : Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1985, ISBN 83-11-07178-0.
- Wiktor Suworow, Żukow, cień zwycięstwa, AiB, 2002, ISBN 83-89187-01-9
- Wiktor Suworow, Cofam wypowiedziane słowa, Poznań 2006, ISBN 83-7301-800-X
