1908

Z Wikipedii

rok 1908 / MCMVIII XIX wiek · XX wiek · XXI wiek
1906 « 1907 « 1908 » 1909 » 1910

Spis treści

1 Wydarzenia w Polsce
2 Wydarzenia na świecie
3 Urodzili się
4 Zmarli
5 Zdarzenia astronomiczne
6 Nagrody Nobla
7 Zobacz też
8 Święta ruchome

[edytuj] Wydarzenia w Polsce

Wawrzyniec Dayczak założył we Lwowie Drużyny Bartoszowe.
W Łodzi powstał Łódzki Klub Sportowy.
W Dębicy powstał klub sportowy Wisłoka Dębica.
W Ostrowie Wlkp. powstał, jako pierwszy polski w Poznańskiem, Gimnazjalny Klub Sportowy Venetia.
Sejm pruski uchwalił antypolską Ustawę kagańcową.
Sejm pruski wobec braku pozytywnych wyników dotychczasowych działań Komisji Kolonizacyjnej, uchwalił Ustawę Wywłaszczeniową.
W Łodzi zainstalowano pierwsze elektryczne oświetlenie ulic i placów (gazowe istniało od 1867 r.).
W Warszawie uruchomiono pierwszą elektryczną linię Tramwajową.

[edytuj] Wydarzenia na świecie

1 stycznia – kula reprezentująca koniec starego roku i początek nowego, zostaje opuszczona po raz pierwszy na Times Square w Nowym Jorku.
8 stycznia – doszło do kolizji pociągu w tunelu pod ulicą Park Avenue w Nowym Jorku, zginęło 17 osób a 38 odniosło rany.
11 stycznia – Park Narodowy Wielkiego Kanionu zostaje uznany za Narodowy Pomnik w USA (26 lutego 1919 uzyskuje status Narodowego Parku).
12 stycznia – z Wieży Eiffla w Paryżu po raz pierwszy zostaje wysłany radiowy sygnał na duży dystans.
21 stycznia – w Nowym Jorku weszło w życie prawo zabraniające kobietom palenia tytoniu w miejscach publicznych.
24 stycznia – Robert Baden-Powell rozpoczął ruch młodzieżowy – Skauting. W Polsce jego prekursorem był Andrzej Małkowski, uważany za twórcę harcerstwa – polskiej odmiany skautingu.
1 lutego – król Portugalii Karol I i jego syn książę Luís Filipe zostali zamordowani w zamachu na rodzinę królewską w Lizbonie.
11 lutego – 308 run zdobyła Australia pokonując Anglię w meczu krykietowym.
12 lutego – rozpoczął się rajd samochodowy dookoła świata z Nowego Jorku do Paryża.
18 lutego – w Japonii, emigracja do Stanów Zjednoczonych zostaje zabroniona.
25 lutego – w Los Angeles powstaje, należący do społeczności chrześcijaństwa ewangelicznego (nurt protestantyzmu), Biblijny Instytut (dzisiaj Uniwersytet Biola – ang. Biola University).
4 marca – pożar w szkole w miejscowości Collinwood w pobliżu Cleveland w stanie Ohio, pozbawił życia 174 osoby.
9 marca – został założony klub sportowy Inter Mediolan.
25 marca – został założony w Brazylii klub piłkarski Atlético Mineiro Belo Horizonte.
10 kwietnia – w Chicago, na powierzchni około 18,000 m², zostaje otwarta cieplarnia (Garfield Park Conservatory) zaprojektowana przez architekta krajobrazu Jensa Jansena.
21 kwietnia – Frederick Albert Cook domaga się uznania daty 21 kwietnia 1908 jako daty zdobycia bieguna północnego, a więc rok przed Robertem Edwinem Pearym.
24 kwietnia – w miejscowości Amite w Luizjanie tornado pozbawiło życia 143 osoby, a raniło 770 osób, było to siódme pod względem ilości ofiar tornado w USA.
27 kwietnia-31 października – odbyły się Letnie Igrzyska Olimpijskie w Londynie.
13 maja – Młodoturcy rozpoczynają rewolucje w Imperium Osmańskim, zmuszają sułtana Abd-ula-Hamida II przestrzegania konstytucji z 1876 roku.
21 czerwca – 25 tysięcy sufrażystek demonstrowało w londyńskim Hyde Parku, żądały w ten sposób prawa głosu dla kobiet.
30 czerwca – na Syberii w pobliżu miejscowości Podkamienna Tunguska miała miejsce potężna eksplozja o sile zbliżonej do wybuchu bomby atomowej. Istnieje przypuszczenie, że był to meteoryt, który rozerwał się na znacznej wysokości lub UFO (wskazuje na to tor lotu).
6 lipca – amerykański podróżnik i odkrywca Robert Edwin Peary, wypłynął z Nowego Jorku na wyprawę arktyczną, w celu zdobycia bieguna północnego.
13 lipca – kobiety po raz pierwszy biorą udział w zmaganiach olimpijskich.
19 lipca – zostaje założony holenderski klub sportowy Feyenoord Rotterdam.
22 lipca – w USA powstało przedsiębiorstwo „Fisher Body Company” produkujące karety i karoserie samochodowe, później wchodzące w skład General Motors Corporation.
24 lipca – Dorando Pietri wygrał, w dramatycznych okolicznościach, bieg maratoński na olimpiadzie w Londynie, został jednak zdyskwalifikowany.
26 lipca – prokurator generalny w USA Charles Joseph Bonaparte, wydał polecenie utworzenia biura dochodzeniowego, później nazwanego Federal Bureau of Investigation (FBI) – głównej agencji kontrwywiadowczej w Stanach Zjednoczonych.
24 sierpnia – ukazuje się pierwsza tybetańskojęzyczna gazeta.
24 sierpnia – po intensywnych zmaganiach o władzę podczas wojny domowej w Maroku, sułtan Abd al-Aziz IV abdykuje, a na tronie zasiada jego brat Mulaj Abd al-Hafiz (data proklamacji).
8 września – zostaje ujawnione że duński minister sprawiedliwości Peter Adler Alberti dokonał malwersacji.
17 września – Thomas Selfridge stał się pierwszą ofiarą katastrofy lotniczej w miejscowości Fort Myer w Wirginii. Samolot był pilotowany przez Orville Wrighta, który również odniósł poważne obrażenia lecz przeżył.
22 września – Bułgaria uzyskała pełną niepodległość. Carem został Ferdynand I Koburg.
23 września – został otwarty Uniwersytet Alberty w kanadyjskim mieście Edmonton.
14 października – Chicago Cubs zdobyło trofeum baseballowe World Series wygrywając z Detroit Tigers 2:0 w piątym meczu, była to druga wygrana w World Series z rzędu (pierwsza w roku 1907).
3 listopada – William Howard Taft pokonał Altona Brooksa Parkera w wyborach na prezydenta USA.
6 listopada – Dziki Zachód: Najprawdopodobniej bandyci Butch Cassidy i Sundance Kid zostali zabici w Boliwii, otoczeni przez oddział żołnierzy. Było dużo pogłosek zaprzeczających tym informacjom i ich groby zostały bezimienne.
13 listopada – Andrew Fisher zostaje premierem Australii.
28 grudnia – wielkie trzęsienie ziemi we Włoszech powoduje zniszczenia w Mesynie na Sycylii i w regionie Kalabria, około 75 tys. zostało zabitych (7 w skali Richtera).
Dowody okrucieństw zebrane przez dyplomatę angielskiego Rogera Casementa zmuszają króla Belgów Leopolda II Koburga do reform w jego prywatnej kolonii Kongo.
Powstał General Motors Corporation, amerykański koncern przemysłowy.
W Anglii wychodzi pierwsze wydanie encyklopedii dla dzieci (The Children’s Encyclopædia), encyklopedia ta była wydawana do roku 1964.
Henri Matisse, francuski malarz uważany za najsłynniejszego fowistę, otwiera swą prywatną akademię sztuki.
Zmiana cesarzy w Chinach wywodzących się z Mandżurskiej dynastii Qing, po śmierci cesarzowej Cixi na tron wstąpił ostatni cesarz Pu Yi.
Na południu Francji w miejscowości Le Moustier, został odnaleziony szkielet chłopca Neandertalczyka, sprzed około 40 tys. lat.
Został założony grecki klub sportowy Panathinaikos AO.
Meksykański klub sportowy „Club Unión” zmienia swą nazwę na Chivas Guadalajara.

[edytuj] Urodzili się

6 sierpnia – Roman Drews, polski profesor doktor habilitowany (zm. 1977)
10 stycznia – Beata Hłasko, polska tłumaczka literatury skandynawskiej (zm. 1975)
18 stycznia – Stanisław Stomma, polski działacz polityczny (zm. 2005)
24 stycznia – Barbara Ludwiżanka, polska aktorka (zm. 1990)
26 lutego – Tex Avery, amerykański twórca kreskówek (zm. 1980)
13 marca – Stefan Majchrowski, polski pisarz, oficer kawalerii (zm. 1988)
24 kwietnia – Józef Gosławski, polski rzeźbiarz i medalier (zm. 1963)
28 kwietnia – Oskar Schindler, niemiecki przemysłowiec (zm. 1974)
29 kwietnia – Jack Williamson, amerykański pisarz science fiction (zm. 2006)
1 maja – Krystyna Skarbek, agentka brytyjskiej tajnej służby SOE (zm. 1952)
26 maja – Robert Morley, aktor teatralny i filmowy, pochodzenia angielskiego (zm. 1992)
30 maja – Mel Blanc, amerykański aktor (zm. 1989)
9 czerwca – Elżbieta Wassongowa, polska tłumaczka i redaktor (zm. 2007)
8 lipca – Nelson Rockefeller, amerykański polityk, działacz Partii Republikańskiej, gubernator stanu Nowy Jork oraz 41. wiceprezydent USA (zm. 1979)
14 lipca – George Sherman, amerykański reżyser filmowy (zm. 1991)
25 lipca – Stanisław Kasznica, ostatni komendant Narodowych Sił Zbrojnych (zm. 1948)
13 sierpnia – Willi Beuster, niemiecki polityk (zm. 1981)
23 sierpnia – Arthur Adamov, rosyjski pisarz (zm. 1970)
19 września – Mika Waltari, powieściopisarz fiński (zm. 1979)
30 października – Zygmunt Albert, profesor nauk medycznych, pierwszy rektor Akademii Medycznej we Wrocławiu
2 grudnia – Helena Bechlerowa, polska pisarka i tłumaczka (zm. 1995)
10 grudnia – Olivier Messiaen, francuski kompozytor, organista, nauczyciel i z zamiłowania ornitolog (zm. 1992)
11 grudnia – Aleksander Janta-Połczyński, polski prozaik, poeta, dziennikarz, publicysta (zm. 1974)
24 grudnia – Adam Marczyński, polski malarz, grafik i scenograf (zm. 1985)
25 grudnia – Mieczysław Bibrowski, polski prawnik, dziennikarz, poeta, tłumacz (zm. 2000)
31 grudnia – Szymon Wiesenthal, żydowski działacz, tropiciel hitlerowskich zbrodniarzy wojennych, inżynier architekt (zm. 2005)