Pociąg
Z Wikipedii
Pociąg – 1. zespół obiektów transportowych (drogowy, kolejowy, tramwajowy, wodny, metra, kosmiczny itp.); pociąg zespołowy - zestawiony z obiektów przystosownych do wyłącznej pracy w zespole (człony mają różne funkcje): kolejowy zespół trakcyjny (jednostka pociągowa)- wyposażony we własny napęd oraz sygnalizację, zespół maszyn do obsługiwania technicznego torów kolejowych (odchwaszczanie, odśnieżanie), naprawy, ciągnik siodłowy z naczepą; 2. przejazd (kurs) pojedynczego pojazdu kolejowego lub ich zespołu w czasie przewidzianym przez kolejową służbę ruchu w rozkładzie jazdy i oznaczony numerem. Czasami pociągowi nadawana jest nazwa - dotyczy to głównie stale kursujących pociągów pasażerskich (głównie wyższych kategorii), rzadziej pociągów towarowych.
Pociągi i pojazdy kolejowe podlegają prawu kolejowemu. Pociągi najczęściej są identyfikowane na podstawie ich numeru (jedno lub, częściej, wielocyfrowego).
Spis treści |
[edytuj] Konstrukcja pociągu
Pociągi najczęściej składają się ze znajdującej się na czole lokomotywy ciągnącej zespół wagonów pozbawionych własnego napędu, które mogą być łatwo odłączane od pozostałych pojazdów. Wagony mogą przewozić pasażerów lub towary.
Zespół trakcyjny jest pociągiem, w którym wagony nie mogą być rozłączane w warunkach eksploatacyjnych. Na obu końcach zespołu trakcyjnego umieszczone są kabiny sterownicze, a jeden lub kilka wagonów są wyposażone w napęd najczęściej elektryczny. Pociągi elektryczne czerpią energię z sieci trakcyjnej poprzez przewody lub trzecią szynę.
Zespoły trakcyjne pozwalają na przewóz pasażerów. Wagony silnikowe o napędzie spalinowym mogą stanowić część zespołu trakcyjnego tworzącego pociąg. Na liniach o małym natężeniu pociąg może składać się z jednego wagonu silnikowego. Szynobus jest pociągiem złożonym z jednego lub wielu wagonów silnikowych tworzących zespół trakcyjny posiadającym napęd spalinowy przeznaczonym do transportu pasażerskiego.
Pociągi szynowe poruszają się na stalowych kołach po torach zbudowanych z dwóch szyn ułożonych na podkładach i odpowiednim podłożu. W metrze stosuje się także koła ogumione (Kucha). W kolei jednoszynowej pociąg korzysta tylko z jednej szyny, a w magnetycznej lewituje nad torami na poduszce magnetycznej.
[edytuj] Pociągi osobowe
Zobacz więcej w osobnym artykule: Pociąg osobowy.Pociągi osobowe obsługują ruch podmiejski oraz połączenia lokalne między mniejszymi miejscowościami i są w Polsce obsługiwane przez PKP Przewozy Regionalne, Koleje Mazowieckie - KM, SKM w Trójmieście i PCC Arriva.
Jeżeli ruch na trasie kolejowej jest niewielki lub linia nie jest zelektryfikowana, pociąg osobowy składa się z lokomotywy spalinowej i wagonów pasażerskich. Taki pociąg jest drogi w eksploatacji i dlatego na krótszych trasach coraz większe zastosowanie znajdują szynobusy.
Jako pociągi osobowe na liniach zelektryfikowanych stosowane są elektryczne zespoły trakcyjne. Są one znacznie tańsze w eksploatacji niż pociągi z lokomotywami spalinowymi i pozwalają na szybki przewód dużej liczby pasażerów dojeżdżających do centrów aglomeracji miejskich.
[edytuj] Koleje aglomeracyjne
W Polsce koleje takie wystepują w Trójmieście (PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście sp. z o. o.) i w Warszawie (Szybka Kolej Miejska Sp. z o. o.). SKM w Trójmieście obsługuje zarówno ruch aglomeracyjny, jak i regionalny, natomiast SKM w Warszawie jest typowym przedsiębiorstwem miejskim i obsługuje transaglomracyjną linię S2. Jej tabor upodobnił się do taboru metra.
[edytuj] Pociągi pospieszne
Zobacz więcej w osobnym artykule: Pociąg pospieszny.Pociągi pospiesznie kursują na dłuższych trasach między dużymi miastami i nie zatrzymują się na wszystkich stacjach. Zwykle składają się z elektrowozu oraz wagonów pasażerskich. Pociągi nocne zawierają wagon sypialny, a niekiedy wagony restauracyjne i bagażowe. Cena biletu na pociąg pospieszny jest wyższa niż na osobowy (w Polsce). Czas podróży jest krótszy, bo pociąg porusza się z większą prędkością. Pociągi pospieszne są w Polsce obsługiwane przez PKP Przewozy Regionalne.
[edytuj] Pociągi ekspresowe
Zobacz więcej w osobnym artykule: Pociąg ekspresowy.Pociągi ekspresowe kursują tylko na trasach między największymi miastami. Ich standard jest zbliżony do pociągów pospiesznych. W Polsce pociągi ekspresowe obsługuje PKP Intercity.
[edytuj] Pociągi InterCity i EuroCity
Zobacz więcej w osobnym artykule: InterCity. Zobacz więcej w osobnym artykule: EuroCity.Pociągi InterCity łączą tylko największe miasta w krajach europejskich. Wagony mają podwyższony standard, co pozwala na jazdę z większą prędkością. W Europie między stolicami państw można podróżować pociągami EuroCity oferującymi podobną jakość usług. W Polsce pociągi InterCity i EuroCity obsługuje PKP Intercity.
[edytuj] Kolej dużych prędkości
Zobacz więcej w osobnym artykule: Szybka kolej.Szybkie pociągi mają zwykle postać elektrycznych zespołów trakcyjnych jadących po specjalnie dla nich przygotowanych trasach. Tory na tych liniach cechują się większym promieniem zakrętów. Szybkie pociągi łączą największe miasta Zachodniej Europy stanowiąc konkurencję dla lotnictwa, a podobnie jest w Japonii. Podobne pociągi są przewidziane w Polsce.
[edytuj] Pociągi towarowe
Pociągi towarowe służą do transportu ładunków. Zwykle składają się z lokomotywy oraz specjalizowanych wagonów przystosowanych do przewozu określonego typu towarów. Prędkość przewozów towarowych jest znacznie niższa niż osobowych. Wagony są doczepiane do pociągów zmierzających w określonym kierunku. Po dotarciu do stacji pośredniej trafiają do innego pociągu towarowego zmierzającego do odbiorcy ładunku.
[edytuj] Historia
Pierwsze pociągi napędzane były siłą mięśni zwierząt pociągowych lub ludzi, bądź staczały się pod wpływem ciążenia. W roku 1801 brytyjski inżynier Richard Trevithick zaprezentował w Londynie pierwszą lokomotywę parową. Pierwszy użyteczny pociąg parowy napędzała lokomotywa nazwana Rakieta zbudowana w roku 1829 przez George'a i Roberta Stephensonów.
W roku 1895 uruchomiono pierwszą linię kolejową zasilaną elektrycznie, po której mogły się poruszać pociągi elektryczne. W Europie pierwsze elektryczne pociągi pojawiły się w roku 1902 we włoskich Alpach. Na starym kontynencie napęd elektryczny stał się w XX wieku podstawą transportu kolejowego. Na innych kontynentach ze względu na duże odległości i niską częstotliwość ruchu przewagę uzyskały pociągi spalinowe.
W Japonii po II wojnie światowej powszechne w użytku stały się pociągi elektryczne. W roku 1964 w kraju kwitnącej wiśni uruchomiono pierwszą szybką kolej. W roku 1981 we Francji pojawiły się pociągi TGV, które potem wprowadzono w kilku innych państwach europejskich. W latach 80. XX wieku w Europie oraz w Japonii rozpoczęto eksperymenty z koleją magnetyczną, ale dotąd pociągi magnetyczne nie znalazły się w powszechnym użyciu, z wyjątkiem kilku krótkich linii.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
