Bieg maratoński

Z Wikipedii

Bieg maratoński

Bieg maratoński – bieg na dystansie 42 km i 195 metrów.

Spis treści

1 Pochodzenie nazwy
2 Dyscyplina olimpijska
3 Masowy bieg uliczny
- 3.1 Większe maratony w Europie
4 Rekordziści
- 4.1 mężczyźni
- 4.2 kobiety
5 Przypisy
6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Pochodzenie nazwy

Nazwa pochodzi od miejscowości Maraton w Grecji. Według Herodota po zwycięskiej dla Greków bitwie z Persami pod Maratonem w 490 p.n.e., armia perska zaokrętowała i wypłynęła w kierunku bezbronnych Aten. Widząc to, Grecy udali się co sił w nogach do miasta przybywając praktycznie równocześnie z okrętami perskimi^[1].

Marsz ten stał się podstawą romantycznych historii, według których posłaniec Filipiades pobiegł do Aten, by obwieścić zwycięstwo i poinformować Ateńczyków, że płynie ku nim flota perska. Po przekazaniu tej wiadomości padł martwy. W 1879 r. brytyjski poeta Robert Browning napisał na kanwie tej historii znany wiersz Filipiades (ang. Pheidippides).

Michel Bréal, francuski filolog, zainspirowany historią marszu zasugerował Pierrowi de Coubertin, by włączył bieg na dystansie odpowiadającym odległości z Maratonu do Aten do programu pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich w Atenach.

[edytuj] Dyscyplina olimpijska

W pierwszych igrzyskach bieg maratoński był rozgrywany na dystansie 40 km. W rzeczywistości dystans między Maratonem a Atenami wynosi 37 km, jednak postanowiono tę liczbę "zaokrąglić". Na igrzyskach w Londynie dystans zwiększono o 2195 metrów (przesuwając metę w pobliże miejsca, gdzie na trybunach siedziała królowa brytyjska). Bieg maratoński mężczyzn tradycyjnie kończy każde igrzyska olimpijskie. Maraton kobiet został włączony do programu igrzysk olimpijskich dopiero w 1984 roku w Los Angeles.

[edytuj] Masowy bieg uliczny

Od przeszło 100 lat na ulicach największych miast świata rozgrywane są masowe biegi uliczne m.in. na dystansie maratońskim. W przeciwieństwie do igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata, w maratonach ulicznych udział może wziąć każdy. W największych imprezach (Londyn, Nowy Jork, Boston, Chicago, Wiedeń, Berlin) uczestniczy przeszło 30 tys. biegaczy zawodowców i amatorów. Najstarszy polski maraton organizowany jest w Dębnie, dużą frekwencją jak na polskie warunki (około 2500 uczestników) cieszą się też maratony: warszawski (rozgrywany od 1979 roku), poznański i wrocławski oraz najmłodszy z "wielkich" polskich maraton krakowski – Cracovia Maraton.

Najstarszym maratonem nowożytnym jest maraton w Bostonie (pierwsza edycja tego maratonu odbyła się 19 kwietnia 1897 roku), a w Europie - w Koszycach.

Największe maratony odbywają się: w Europie - w Berlinie (około 35 tys. uczestników), a w Polsce - w Poznaniu (2733 uczestników w 2007 r.).

Na większości maratonów obowiązuje limit czasowy 5 lub 6 godzin. Jedyny maraton, na którym nie ma limitu czasowego to Dublin Adidas-Marathon (Irlandia). Każda osoba, która ukończy maraton, otrzymuje pamiątkowy medal i dołącza do grona "Maratończyków".

Obecnie maratony rozgrywane są praktycznie na całym świecie nawet w miejscach tak ekstremalnych jak pustynia (Sahara-Marathon w Tunezji) czy biegun (Antarktika-Marathon). Są też Ice-Maraton (po jeziorze Bajkał przy temp. -30 st. C) czy Wall-Marathon (po Wielkim Murze Chińskim).

Do ciekawych maratonów nalezy Istambul Euro-Asia Marathon, rozgrywany jednocześnie na dwóch kontynentach (trasa prowadzi przez most nad cieśniną Bosfor łączący Europę i Azję).

[edytuj] Większe maratony w Europie

Rosja - Moskwa,Sankt Petersburg (Marathon "Bjełych Nocy"), Omsk
Francja - Paryż
Włochy - Rzym , Padwa, Wenecja, Capri (Ferrari Marathon)
Grecja - Ateny
Niemcy - Berlin, Magdeburg, Frankfurt nad Menem
Czechy - Praga, Ostrawa
Austria - Wiedeń
Belgia - Bruksela
Szwecja - Sztokholm
Słowacja - Koszyce
Finlandia - Helsinki, Turku
Ukraina - Kijów, Symferopol, Odessa
Wielka Brytania - Londyn.
Polska - Poznań, Warszawa, Toruń, Wrocław, Kraków, Gdańsk, Dębno, Łódź,.

[edytuj] Rekordziści

W biegu maratońskim ze względu na nieporównywalność warunków jego rozgrywania nie odnotowuje się rekordów, a tylko najlepsze wyniki. Wyniki jednak są weryfikowane i podlegają pewnym restrykcjom:

Spadek trasy nie może być większy niż 42 m.
Odległość startu od mety nie większa niż 21km.

[edytuj] mężczyźni

	czas	zawodnik	państwo	data	miejsce
świata	2:04:26	Haile Gebrselassie	Etiopia	30 września 2007	Berlin
Europy	2:06:36	António Pinto	Portugalia	16 kwietnia 2000	Londyn
Polski	2:09:23	Grzegorz Gajdus	Polska	12 października 2003	Eindhoven

[edytuj] kobiety

	czas	zawodnik	państwo	data	miejsce
świata	2:15:25	Paula Radcliffe	Wielka Brytania	13 kwietnia 2003	Londyn
Europy	2:15:25	Paula Radcliffe	Wielka Brytania	13 kwietnia 2003	Londyn
Polski	2:24:18	Wanda Panfil	Polska	15 kwietnia 1991	Londyn

Maratony biegają też ludzie starsi. Rekordzistą świata na tym dystansie w kategorii wiekowej 81 lat i wyżej jest Polak Jerzy Kuszakiewicz.

Pierwsza kobieta, Roberta "Bobbi" Gibb pokonała dystans maratoński w 1966 r., jednak nie została oficjalnie sklasyfikowana jako uczestniczka maratonu bostońskiego. Pierwszą kobietą, która została "oficjalnie" zgłoszona do udziału w maratonie (Boston) i ukończyła maraton (mimo kilku nieprzyjemności - w zgłoszeniu podała tylko swoje inicjały imienia, a podczas samego biegu próbowano ją zepchnąć z trasy) była Kathrine Switzer w 1967 r. Uzyskała czas: 4 godz. 20 min. W ten sposób kobiety przełamały dyskryminację na maratonie.