Starożytność
Z Wikipedii
Starożytność – okres historyczny stosowany przeważnie dla historii Europy i Bliskiego Wschodu. Obejmuje czasy od około 5000 lat p.n.e. – 4000 lat p.n.e. do pierwszych wieków naszej ery. Najczęściej spotykaną datą końca starożytności jest rok 476 – upadek Cesarstwa Zachodnio-Rzymskiego.
Okres następujący po starożytności nazywany jest średniowieczem.
Spis treści |
[edytuj] Periodyzacja starożytności w literaturze
Epoka ta dzieli się na okresy wg powstawania rodzajów i gatunków literackich począwszy od IX w. p.n.e. (kiedy Grecy przejęli prasemickie za pośrednictwem Fenicjan).
Literaturę starożytnej Grecji dzielimy na okresy w następujący sposób:
- VIII wiek p.n.e. - wiek epiki;
- VII-VI wiek p.n.e. - epoka liryki;
- V wiek p.n.e. - doba dramatu;
- IV wiek p.n.e. - okres filozofów;
- III wiek p.n.e. - wiek epigramatu.
Okresy literatury starożytnego Rzymu to:
- III/II wiek p.n.e. - początek poezji;
- I wiek p.n.e. - epoka Wergiliusza i Horacego;
- I wiek n.e. - wiek Owidiusza, Seneki i Tacyta;
- II wiek - doba filozofii Marka Aureliusza;
- III wiek-V wiek - rozwój i ekspansja kultury chrześcijańskiej.
Badając literaturę starożytną, osobno zajmować się należy literaturą starożytnego Wschodu oraz Biblią.
[edytuj] Koniec starożytności
Spotykane daty końca starożytności (najpopularniejsze zostały wytłuszczone):
- 31 p.n.e. - bitwa pod Akcjum
- 293 - reformy cesarza rzymskiego Dioklecjana
- 313 - edykt mediolański, dający w cesarstwie rzymskim równouprawnienie chrześcijanom
- 324 - opanowanie przez Konstantyna całego cesarstwa
- 330 - przeniesienie stolicy cesarstwa rzymskiego do Konstantynopola
- około 370 - pojawienie się Hunów w Europie
- 378 - zwycięstwo Wizygotów nad Rzymianami pod Adrianopolem
- 382 - przymierze Teodozjusza z Gotami
- 392 - Teodozjusz zakazuje kultów pogańskich
- 395 - ostateczny podział cesarstwa na wschodnie i zachodnie
- 410 - Wizygoci zdobywają Rzym
- 476 - wódz germański Odoaker pozbawia władzy Romulusa Augustulusa. Upadek Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego
- 481 - objęcie władzy przez Chlodwiga
- 486 - zwycięstwo władcy Franków Chlodwiga nad Syagriuszem
- 496 - chrzest Chlodwiga
- 527 - objęcie władzy w Konstantynopolu przez Justyniana Wielkiego
- 529 - zamknięcie Akademii platońskiej w Atenach na polecenie Justyniana i utworzenie pierwszego klasztoru na Monte Casino przez Benedykta z Nursji
- 565 - śmierć Justyniana
- 568 - wkroczenie Longobardów do Italii
- 590 - początek pontyfikatu Grzegorza Wielkiego
- 602 - "rewolucja" Fokasa w Konstantynopolu
- 610 - 641 - panowanie cesarza Herakliusza w cesarstwie wschodnim (przegrana w bitwie nad rzeką Jarmuk w 636)
- 622 - ucieczka Mahometa z Mekki
- 687 - zwycięstwo Pepina z Heristalu i połączenie Austrazji i Neustrii
- 732 - powstrzymanie pod Poitiers Arabów przez Karola Młota
- 751 - objęcie tronu frankijskiego przez Pepina Małego
- 768 - objęcie rządów przez Karola Wielkiego
- 800 - koronacja Karola Wielkiego na cesarza,
- 843 - traktat z Verdun - podział państwa Karola Wielkiego
- 962 - koronacja cesarska Ottona I
[edytuj] Wynalazki starożytności
W starożytności cywilizacja poczyniła znaczne postępy. Rozwinęły się:
- rolnictwo
- hodowla
- ceramika
- obróbka żelaza
- filozofia
- technika
- matematyka
- fizyka
- astronomia
- technika wojenna
- jedwab
- porcelana
- kompas
- koło
Ukształtowały się podstawy europejskiej kultury. Powstało chrześcijaństwo. W ciągu ponad czterech tysięcy lat powstały i upadły liczne państwa i kultury, m.in.: Sumer, Babilonia, Asyria, Egipt, Persja, Grecja, Rzym.
[edytuj] Zobacz też
- historia starożytna
- filozofia starożytna
- literatura antyczna
- Średniowiecze
- Nowożytność
