IV tysiąclecie p.n.e.
Z Wikipedii
XL wiek p.n.e. XXXIX wiek p.n.e. XXXVIII wiek p.n.e. XXXVII wiek p.n.e. XXXVI wiek p.n.e. XXXV wiek p.n.e.
XXXIV wiek p.n.e. XXXIII wiek p.n.e. XXXII wiek p.n.e. XXXI wiek p.n.e.
[edytuj] Wydarzenia
- około 4000 p.n.e.
- początek cywilizacji Mohendżo-Daro w dolinie Indusu (zastosowanie miedzi, udomowienie zebu, rozwój rolnictwa)
- okres hodowców bydła na Saharze. Największy rozkwit tamtejszej cywilizacji i gospodarki.
- rolnictwo dociera na Wyspy Brytyjskie i do Skandynawii
- w Europie powszechnie budowano kręgi kamienne i grobowce w formie kamiennych skrzyń lub dolmenów, czyli grobowców ułożonych z wielkich głazów i przysypywanych ziemią. Ustawiano też menhiry.
- początki warzenia piwa
- 3958 p.n.e. - stworzenie Świata według tradycyjnej chronologii biblijnej
- około 3800 p.n.e.
- najwcześniejsza obróbka brązu na Bliskim Wschodzie (w Tepe Yahya w Iranie)
- budowa kompleksu megalitycznych świątyń Ġgantija na wyspie Gozo w dzisiejszej Republice Malty.
- około 3750 p.n.e. - początek okresu Uruk w Mezopotamii. Mniej więcej w tym czasie do Mezopotamii przybył lud zwany Sumerami. Nie wiemy skąd przybyli. Wytworzą oni w późniejszym okresie miejską cywilizację. Zanim jednak do tego dojdzie zamieszkają w osadach, trudniąc się rolnictwem. Sumerowie zbierali plony 2 razy w roku.
- 3761 p.n.e., 7 października - początek kalendarza żydowskiego (stworzenie Świata według tradycyjnej chronologii żydowskiej)
- około 3650 p.n.e. - na stepach rosyjskich używa się pojazdów kołowych
- około 3600 p.n.e.
- pojawienie się techniki wytopu miedzi i brązu na wosk tracony w Mezopotamii. Jednak wciąż dominują tam narzędzia kamienne.
- cmentarzysko hodowców bydła Dżabal ar-Ramla w egipskiej części Pustyni Libijskiej. Mieszkańcy Dżabal ar-Ramla byli nomadami, lecz przywiązanymi do rodowej nekropolii. Zmarłych w formie zmumifikowanej wożono przez wiele miesięcy podczas wędrówek po to, aby ich ciała pogrzebać zgodnie z plemiennym obyczajem.
- świat zamieszkuje około 35 milionów ludzi
- Troja 1
- około 3500 p.n.e.
- na obszarze Sumeru rozwijają się państwa-miasta (Ur, Uruk, Lagasz)
- Egipt: powstają pierwsze miasta, obróbka miedzi
- powstają trwałe wsie rybackie na wybrzeżach Peru
- w miejscowości Ġgantija na wyspie Gozo została wzniesiona świątynia. Podobne budowle powstały później także w innych miejscach, zarówno na Gozo jak i na Malcie.
- rolnictwo obecne w całej Europie
- najwcześniejsze kultury ceramiczne w Ekwadorze
- 3379 p.n.e., 15 lutego - Majowie opisują zaćmienie Księżyca (najstarszy zapis zjawiska astronomicznego)
- około 3300 p.n.e.
- w Górnym Egipcie rozpoczął się podokres predynastyczny średni (gerzeeński).
- najstarsze gliniane tabliczki ze znakami liczbowymi (Babilonia)
- około 3200 p.n.e.
- początek zróżnicowania społecznego w kulturach Longshan w Chinach
- wozy kołowe pojawiają się na Bałkanach
- w rozwidleniu Delty Nilu, na południe od dzisiejszego Kairu, istniała kultura Meadi
- w Górnym Egipcie zaczął się podokres predynastyczny późny.
- 3114 p.n.e. - początek piątej (obecnej) epoki dziejów ludzkości (wg kalendarza ludów Ameryki Środkowej)
- około 3100 p.n.e.
- początek okresu Dżemdet Nasr w Mezopotamii
- dziedziczność władzy w miastach Sumeru
- zaczyna się okres wczesnodynastyczny w Egipcie (od I do III dynastii)
- kalendarz w Egipcie
[edytuj] Zmiany środowiska
- około 3500 p.n.e.
- początek pustynnienia Sahary
[edytuj] Odkrycia i wynalazki
- około 4000 p.n.e.
- około 3500 p.n.e.
- zastosowanie koła garncarskiego w regionie Indusu. Technika ta zaadaptowała się w Mezopotamii. Dzięki niej ruszyła masowa produkcja naczyń glinianych, co niestety ujemnie odbiło się na ich walorach estetycznych.
- zastosowanie pierwszych pojazdów kołowych w Europie Środkowej
- w Egipcie i w Azji Zachodniej pojawiają się sporadycznie wyroby z żelaza kutego na zimno. Były one jednak nietrwałe i słabe w porównaniu z narzędziami miedzianymi.
- około 3400 p.n.e.
- Egipt: najwcześniejsze hieroglify; biała, malowana ceramika
- Mezopotamia: pojawienie się pisma klinowego
- około 3300 p.n.e. - początek wytopu miedzi w Europie Środkowej
Jęczmień • Pszenica • Bliski Wschód •
tkactwo • Miedź • Çatal Höyük •
Koza • Owca domowa • Bliski wschód •
XL wiek p.n.e. • XXXIX wiek p.n.e. • XXXVIII wiek p.n.e. • XXXVII wiek p.n.e. • XXXVI wiek p.n.e. • XXXV wiek p.n.e. • XXXIV wiek p.n.e. • XXXIII wiek p.n.e. • XXXII wiek p.n.e. • XXXI wiek p.n.e. •
XXX wiek p.n.e. • XXIX wiek p.n.e. • XXVIII wiek p.n.e. • XXVII wiek p.n.e. • XXVI wiek p.n.e. • XXV wiek p.n.e. • XXIV wiek p.n.e. • XXIII wiek p.n.e. • XXII wiek p.n.e. • XXI wiek p.n.e. •
XX wiek p.n.e. • XIX wiek p.n.e. • XVIII wiek p.n.e. • XVII wiek p.n.e. • XVI wiek p.n.e. • XV wiek p.n.e. • XIV wiek p.n.e. • XIII wiek p.n.e. • XII wiek p.n.e. • XI wiek p.n.e. •
X wiek p.n.e. • XI wiek p.n.e. • VIII wiek p.n.e. • VII wiek p.n.e. • VI wiek p.n.e. • V wiek p.n.e. • IV wiek p.n.e. • III wiek p.n.e. • II wiek p.n.e. • I wiek p.n.e. •
I wiek • II wiek • III wiek • IV wiek • V wiek • VI wiek • VII wiek • VIII wiek • IX wiek • X wiek •
