I wiek p.n.e.
Z Wikipedii
<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| I |||||||||| |||||||||| ||||||||||>
Spis treści |
[edytuj] Urodzili się
- 70 p.n.e. - Wergiliusz, poeta rzymski
- 65 p.n.e. 8 grudnia - Horacy, poeta liryczny rzymski
- 60 p.n.e. - Dionizjusz z Halikarnasu, historyk i retor rzymski (autor historii Rzymu w 20 księgach)
- około 59 p.n.e. - Liwiusz, historyk rzymski
- około 50 p.n.e. - Marek Antistiusz Labeo, prawnik rzymski (autor 400 ksiąg prawniczych)
- 43 p.n.e. - Owidiusz, poeta rzymski
- około 6 p.n.e. - Jezus z Nazaretu
[edytuj] Zmarli
- 82 p.n.e. - Kwintus Mucjusz Scewola, prawnik rzymski (prawo cywilne)
- około 57 p.n.e. - Lukullus, wódz i polityk rzymski
- 48 p.n.e. (28 września) - Gnejusz Pompejusz Magnus, wódz i polityk rzymski
- 46 p.n.e. - Wercyngetoryks, król galijskich Arwernów
- 44 p.n.e. (15 marca) - Juliusz Cezar, dyktator Rzymu, zginął po 23 ciosach swoich współtowarzyszy, w tym jednym śmiertelnym
- 44 p.n.e. - Burebista - król Daków
- 43 p.n.e. (7 grudnia) - Marek Tulliusz Cycero, rzymski polityk, mówca i filozof
- 30 p.n.e. - Marek Antoniusz, wódz i polityk rzymski
- 27 p.n.e. - Warron Reatyński, rzymski uczony i pisarz
- 19 p.n.e. (21 września) - Wergiliusz, poeta rzymski
- 12 p.n.e. - Marek Wipsaniusz Agryppa, wódz i polityk rzymski
- 8 p.n.e. (27 listopada) - Horacy, poeta rzymski
- 4 p.n.e. - Herod I Wielki, król państwa żydowskiego
[edytuj] Wydarzenia w Europie
- ok.100 p.n.e.
- w celtyckiej Galii powstały pierwsze państwa
- nowe elementy w architekturze: łuk triumfalny, budowla kopułowa
- zanik kultury celtyckiej na ziemiach polskich
- pierwsze ślady używania żaren
- 100 p.n.e.
- Mariusz wybrany po raz szósty konsulem Rzymu
- Apollonios i Tauriskos z Tralles stworzyli marmurową grupę rzeźb pn. Byk Farnezyjski
- 91 p.n.e. - trybunem ludowym Rzymu został Marek Liwiusz Druzus
- 90-88 p.n.e. - wojny Rzymu z italskimi sprzymierzeńcami
- 83-82 p.n.e. - pierwsza wojna domowa (optymaci przeciwko popularom)
- 83 p.n.e. - zniszczenie świątyni w Delfach
- 82 p.n.e. - początek dyktatury Sulli
- ok.80 p.n.e. - Cyceron popularyzował filozofię grecką
- 73-71 p.n.e. - powstanie Spartakusa w Italii
- 70 p.n.e.
- Germanie pod wodzą Ariowista najechali Galię
- konsulowie Pompejusz i Marek Krassus wydali ustawę o przywróceniu władzy trybunów ludowych, urząd cenzorów i przywróceniu ekwitów do sprawowania sądów
- 67 p.n.e. - Pompejuszowi powierzono na 3 lata najwyższe dowództwo na wybrzeżach dla zwalczania korsarstwa na morzu
- 64-63 p.n.e. - sprzysiężenie Katyliny
- 63 p.n.e. - Juliusz Cezar objął urząd najwyższego kapłana
- 60 p.n.e. - z Hiszpanii powrócił Juliusz Cezar, wraz z Pompejuszem i Markiem Krassusem utworzyli pierwszy triumwirat
- 59 p.n.e.
- Juliusz Cezar został, przy poparciu 2 pozostałych triumwirów (Pompejusza i Marka Krassusa), konsulem
- pierwsza znana gazeta codzienna Acta Diurna - Wydarzenia Dnia (Rzym)
- 58-50 p.n.e. - Juliusz Cezar podbił Galię i najechał Brytanię
- 55 p.n.e.
- 51 p.n.e. - Cezar opublikował książkę "O wojnie galijskiej"
- 49 p.n.e. 10 stycznia - Cezar przekroczył Rubikon
- 48 p.n.e. - Cezar zwyciężył Pompejusza w wojnie domowej
- 46 p.n.e.
- zwycięstwo Cezara pod Tapsus
- utworzono rzymską prowincję Africa Nova
- wprowadzenie przez Cezara nowego kalendarza (kalendarz juliański)
- 45 p.n.e. - teatr Pompejusza - pierwszy teatr kamienny w Rzymie
- 44 p.n.e.
- 15 marca - zamordowanie Cezara przez zwolenników republiki i przywrócenie władzy senatowi
- Oktawian August, Marek Antoniusz i Marek Lepidus utworzyli drugi triumwirat
- 43 p.n.e. - pierwsza świątynia z marmuru w Rzymie
- 42 p.n.e. - zwycięstwo trumwirów nad armią republikańską w bitwie pod Flilippi (Macedonia)
- 36 p.n.e.
- zwycięstwo Oktawiana Augusta nad Sekstusem Pompejuszem pod Mylae
- pozbawienie władzy Marka Lepidusa
- 31 p.n.e. - bitwa pod Akcjum między Oktawianem Augustem i Markiem Antoniuszem
- 30-19 p.n.e. - Wergiliusz napisał Eneidę
- ok.30 p.n.e. - Marek Agrypa stworzył mapę imperium rzymskiego
- 29 p.n.e. - dedykacja świątyni Boskiego Gajusza Juliusza Cezara
- 27 p.n.e.-14 - Oktawian August został pierwszym cesarzem rzymskim
- 24 p.n.e.-20 p.n.e. - Oktawian August rozpoczął rozdawanie egipskiego zboża rzymskiej biedocie
- 16 p.n.e. - Rzymianie zajęli Noricum
- 15 p.n.e. - wojska rzymskie doszły do Dunaju
[edytuj] Wydarzenia w Azji
- około 100 p.n.e.
- 96 p.n.e. - ustalenie granicy rzymsko-partyjskiej na Eufracie
- 95 p.n.e. - początek panowania Tigranesa II Wielkiego (wzrost potęgi Armenii)
- około 94 p.n.e. - w północno-zachodnich Indiach powstało państwo Śaków (Scytów)
- 88-63 p.n.e. - Mitrydates VI Eupator z Pontu prowadził z Rzymem trzy wojny o wyzwolenie Grecji (zobacz: Wojny Rzymu z Mitrydatesem)
- 86 p.n.e. - Sulla zdobył Ateny
- 74 p.n.e. - hellenistyczne królestwo Bitynii stało się prowincją rzymską
- 69 p.n.e. - początek podboju Armenii przez Lukullusa i Pompejusza
- 66 p.n.e. - wyprawa Pompejusza na Wschód
- 64 p.n.e. - zwyciestwa Pompejusza kładą kres królestwu Seleucydów, Fenicja stała się częścią rzymskiej prowincji Syria
- 54 p.n.e. - wyprawa Krassusa przeciwko Partom
- 53 p.n.e. - Partowie rozgromili rzymskie legiony pod Carrhae
- około 50 p.n.e.
- 40 p.n.e.-37 p.n.e. - panowanie Antygona II Matatiasza w Judei
- 38 p.n.e. - wyprawa Marka Antoniusza przeciwko Partom
- 37 p.n.e.-4 - panowanie Heroda I Wielkiego w Judei
- 36 p.n.e. - Chińczycy skończyli podbój państwa Xiongnu
- 30 p.n.e. - Egipt prowincją rzymską
- 27 p.n.e. - utworzenie prowincji rzymskiej Achai
[edytuj] Wydarzenia w Afryce
- około 100 p.n.e. - koczownicy saharyjscy zaczęli posługiwać się wielbłądami
- 47 p.n.e. - wielki pożar Biblioteki Aleksandryjskiej
- 46 p.n.e. - Numidia znalazła się pod władzą Rzymu
- 31 p.n.e. - bitwa pod Akcjum, po śmierci Kleopatry Egipt stał się rzymską prowincją
- około 1 p.n.e. - pastersko-koczowniczy tryb życia rozpowszechnił się na południu Afryki
[edytuj] Wydarzenia w Ameryce
- 100 p.n.e.
- powstało państwo Moche w Peru
- początek szczytowego okresu rozwoju miasta Teotihuacán w Meksyku
- 31 p.n.e. - powstały najstarsze znane kalendarze w Ameryce Środkowej
- około 1 p.n.e. - migracja ludów rolniczych na Karaiby
[edytuj] Wydarzenia w Australii
[edytuj] Więcej wydarzeń w artykułach dotyczących poszczególnych lat
100 p.n.e. 99 p.n.e. 98 p.n.e. 97 p.n.e. 96 p.n.e. 95 p.n.e. 94 p.n.e. 93 p.n.e. 92 p.n.e. 91 p.n.e.
90 p.n.e. 89 p.n.e. 88 p.n.e. 87 p.n.e. 86 p.n.e. 85 p.n.e. 84 p.n.e. 83 p.n.e. 82 p.n.e. 81 p.n.e.
80 p.n.e. 79 p.n.e. 78 p.n.e. 77 p.n.e. 76 p.n.e. 75 p.n.e. 74 p.n.e. 73 p.n.e. 72 p.n.e. 71 p.n.e.
70 p.n.e. 69 p.n.e. 68 p.n.e. 67 p.n.e. 66 p.n.e. 65 p.n.e. 64 p.n.e. 63 p.n.e. 62 p.n.e. 61 p.n.e.
60 p.n.e. 59 p.n.e. 58 p.n.e. 57 p.n.e. 56 p.n.e. 55 p.n.e. 54 p.n.e. 53 p.n.e. 52 p.n.e. 51 p.n.e.
50 p.n.e. 49 p.n.e. 48 p.n.e. 47 p.n.e. 46 p.n.e. 45 p.n.e. 44 p.n.e. 43 p.n.e. 42 p.n.e. 41 p.n.e.
40 p.n.e. 39 p.n.e. 38 p.n.e. 37 p.n.e. 36 p.n.e. 35 p.n.e. 34 p.n.e. 33 p.n.e. 32 p.n.e. 31 p.n.e.
30 p.n.e. 29 p.n.e. 28 p.n.e. 27 p.n.e. 26 p.n.e. 25 p.n.e. 24 p.n.e. 23 p.n.e. 22 p.n.e. 21 p.n.e.
20 p.n.e. 19 p.n.e. 18 p.n.e. 17 p.n.e. 16 p.n.e. 15 p.n.e. 14 p.n.e. 13 p.n.e. 12 p.n.e. 11 p.n.e.
10 p.n.e. 9 p.n.e. 8 p.n.e. 7 p.n.e. 6 p.n.e. 5 p.n.e. 4 p.n.e. 3 p.n.e. 2 p.n.e. 1 p.n.e.
