Kiszyniów
Z Wikipedii
Współrzędne: 47°00'50" N 28°51'00" E
Kiszyniów | |||||
|
|||||
Pałac Opery i Baletu |
|||||
Państwo | Mołdawia | ||||
miasto wydzielone | Kiszyniów | ||||
burmistrz | Vasile Ursu | ||||
Powierzchnia | 565 km² | ||||
Położenie | 47° 00' 50 '' N 28° 51' 00 '' E |
||||
Ludność (2006) • liczba ludności • gęstość |
744 398 1426 os./km² |
||||
Tablice rejestracyjne | CHS | ||||
Położenie na mapie kraju
|
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Strona internetowa miasta |
Kiszyniów (mołd., rum. Chişinău, mołd.-cyrylica Кишинэу, ros. Кишинёв, ukr. Кишинів) - stolica i największe miasto Mołdawii, zamieszkany przez 610 946 mieszkańców [1].
Miasto zajmuje powierzchnię 565 km², dzieli się na 5 sektorów: Centru, Botanica, Buiucani, Râşcani, Ciocana.
W Kiszyniowie mieści się uniwersytet, ponadto sześć szkół wyższych, liczne teatry, muzea i placówki kulturalne.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Kiszyniów założono w 1466 roku na terenie Hospodarstwa Mołdawskiego. Na przełomie XV i XVI wieku wraz z całym krajem dostał się pod panowanie Turcji. Przez wiele lat miasto było stolicą żupy (mołd., rum. judeţul) Lăpuşna. W 1812 roku Kiszyniów zaanektowała Rosja, czyniąc je stolicą guberni besarabskiej. W 1903 roku miał miejsce w Kiszyniowie jeden z największych w historii pogromów ludności żydowskiej, inspirowany przez prężnie działająca w carskiej Rosji czarną sotnię (Żydzi stanowili wówczas większość mieszkańców Kiszyniowa).
W 1918 roku miasto wraz z całą Besarabią zostało po raz pierwszy w swej historii wcielone do Rumunii. W 1940 r., na mocy ugody niemiecko-radzieckiej Kiszyniów wraz z Besarabią został przyłączony do ZSRR. W tym samym roku została z Tyraspolu do Kiszyniowa przeniesiona stolica Mołdawii Radzieckiej. W czerwcu 1941 r. w wyniku agresji Niemiec i Rumunii na ZSRR Kiszyniów znalazł się po raz drugi w granicach Rumunii. Podczas okupacji rumuńskiej przez miasto przetoczyła się kolejna fala pogromów ludności żydowskiej, eliminując niemal całkowicie Żydów z tła etnicznego miasta. W 1944 Armia Czerwona wyparła wojska faszystowskie z Besarabii, a Kiszyniów ponownie stał się stolicą Mołdawskiej SRR. Po rozwiązaniu ZSRR w 1991, Kiszyniów stał się stolicą niepodległej Mołdawii.
[edytuj] Geografia
Kiszyniów położony jest w centrum kraju, w jednym z bardziej urodzajnych terenów (uprawa wina i owoców), nad rzeką Byk, prawym dopływem Dniestru.
[edytuj] Demografia
Całkowita liczba ludności: 610 946 [1]
Struktura etniczna miasta w 2004 roku:[2]
- 67.6% Mołdawianie*
- 13.9% Rosjanie
- 8.3% Ukraińcy
- 4.5% Rumuni*
- 1.2% Bułgarzy
- 0.9% Gagauzi
- 1.6% pozostałe narodowości
- 1.9% możliwy błąd statystyczny
Dane oznaczone za pomocą * są trudne do zweryfikowania. Dla bliższego zapoznania się z problemem zobacz Mołdawianie a Rumunii w artykule Mołdawianie.
[edytuj] Osobistości związane z Kiszyniowem
- Maria Cebotari
- Aleksander Puszkin
- Vasile Stati
[edytuj] Miasta partnerskie
- Tel Awiw-Jafa, Izrael
- Kijów, Ukraina
- Odessa, Ukraina
- Sacramento, USA
- Ankara, Turcja
- Akhisar, Turcja
- Erywań, Armenia
- Bukareszt, Rumunia
- Grenoble, Francja
- Mannheim, Niemcy
- Reggio nell'Emilia, Włochy
- Patras, Grecja
- Kraków, Polska
- Greensboro, USA
[edytuj] Zabytki
- Cerkiew Narodzenia Najświętszej Marii Panny
- bulwar Stefana III Wielkiego
- domy z XIX wieku
- łuk triumfalny
[edytuj] Gospodarka i komunikacja
W Kiszyniowie rozwija się głównie przemysł spożywczy (liczne winiarnie), przetwórstwo warzyw i owoców, przemysł tytoniowy i tekstylny. Nieopodal Kiszyniowa znajduje się międzynarodowe lotnisko, ponadto rozciąga się tu węzeł kolejowy na linii Stambuł - Moskwa.
[edytuj] Galeria
[edytuj] Przypisy
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Zdjęcia z Kiszyniowa, zdjęcia nocne
- Kiszeniew w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich
Rejony: Anenii Noi • Basarabeasca • Briceni • Cahul • Cantemir • Călăraşi • Căuşeni • Cimişlia • Criuleni • Donduşeni • Drochia • Dubăsari • Edineţ • Faleşti • Floreşti • Glodeni • Hînceşti • Ialoveni • Leova • Nisporeni • Ocniţa • Orhei • Rezina • Rîşcani • Sîngerei • Soroca • Străşeni • Şoldăneşti • Ştefan Vodă • Taraclia • Teleneşti • Ungheni
Miasta wydzielone: Miasto Stołeczne Kiszyniów • Bendery • Bielce • Komrat • Tyraspol
Regiony autonomiczne: Gagauzja • Naddniestrze (autonomia kwestionowana)
Amsterdam (konstytucyjna), Holandia • Andora, Andora • Ateny, Grecja • Belgrad, Serbia • Berlin, Niemcy • Berno, Szwajcaria • Bratysława, Słowacja • Bruksela, Belgia • Budapeszt, Węgry • Bukareszt, Rumunia • Douglas, Wyspa Man • Dublin, Irlandia • Gibraltar, Gibraltar • Haga (siedziba rządu), Holandia • Helsinki, Finlandia • Kijów, Ukraina • Kiszyniów, Mołdawia • Kopenhaga, Dania • Lizbona, Portugalia • Londyn, Wielka Brytania • Longyearbyen, Svalbard • Lublana, Słowenia • Luksemburg, Luksemburg • Madryt, Hiszpania • Mińsk, Białoruś • Monako, Monako (państwo-miasto) • Moskwa, Rosja • Oslo, Norwegia • Paryż, Francja • Podgorica, Czarnogóra • Praga, Czechy • Prisztina, Kosowo • Reykjavík, Islandia • Ryga, Łotwa • Rzym, Włochy • Saint Helier, Jersey • Saint Peter Port, Guernsey • San Marino, San Marino • Sarajewo, Bośnia i Hercegowina • Skopje, Macedonia • Sofia, Bułgaria • Sztokholm, Szwecja • Tallinn, Estonia • Thorshavn, Wyspy Owcze • Tirana, Albania • Tyraspol, Naddniestrze • Vaduz, Liechtenstein • Valletta, Malta • Warszawa, Polska • Watykan, Watykan (państwo-miasto) • Wiedeń, Austria • Wilno, Litwa • Zagrzeb, Chorwacja