Vasile Stati

Z Wikipedii

Vasile Stati - mołdawski językoznawca, publicysta, historyk, poeta i polityk; jest autorem pierwszego słownika mołdawsko-rumuńskiego.

Spis treści 1 Życie 2 Twórczość 3 Dzieła 4 Linki zewnętrzne 5 Przypisy

[edytuj] Życie

Vasile Stati pochodzi z wieloetnicznej, mołdawsko-rosyjskiej rodziny.^{[1] [2]} Studia ukończył na Państwowym Uniwersytecie w Kiszyniowie, na Fakultecie historyczno-filologicznym, w Sekcji Języka i Literatury Mołdawskiej. Jego profesorami byli m.in.: N. Corlăteanu, V. Coroban, T. Vasilieva i P. Mezenţev. Był współpracownikiem Instytutu Języka i Literatury przy Mołdawskiej Akademii Nauk, gdzie pracował w sektorze dialektologii pod kierownictwem R. Udlera. W 1972 roku otrzymał tytuł doktora nauk filologicznych. Od 1992 roku mieszka w Moskwie, gdzie pracuje w Instytucie Etnograficznym "N. Micluho-Maclai" przy Akademii Nauk Federacji Rosyjskiej.^[3]

[edytuj] Twórczość

Zajmuje się przede wszystkim historią Mołdawii i języka mołdawskiego. Stati uważa, że mołdawski nie musi być traktowany jako jeden z dialektów języka rumuńskiego. Jest wręcz przeciwnego zdania - we wstępie do swojego Słownika mołdawsko-rumuńskiego stwierdza, że to język rumuński jest dialektem języka mołdawskiego, z którego się rozwinął. Jego argumentami są:

• fakt, iż rumuński język literacki wykształcił się głównie na podstawie narzecza mołdawskiego, którym posługiwali się tacy rumuńscy pisarze jak: Vasile Alecsandri, Ion Creangă, Mihai Eminescu, Dymitr Kantemir, Liviu Rebreanu, Mihail Sadoveanu i wielu innych
• większa archaiczność mołdawskiej wersji języka literackiego
• większa naturalność języka mołdawskiego, który częściowo uniknął reromanizacyjnych działań językowych w XIX wieku oraz naturalność nazwy "język mołdawski" (nazwa używana od XVI wieku), która jest starsza od nazwy "język rumuński" (nazwa używana od XIX wieku).

Wbrew powszechnie panującej w Rumunii opinii, Vasile Stati nie traktuje rumuńskiego i mołdawskiego jako dwóch całkowicie odrębnych języków. W jednym z napisanych przez niego wierszy pt. Mama limbii româneşti język mołdawski jest nazwany "matką" języka rumuńskiego.^[4]

[edytuj] Dzieła

• 1974 - Împrumuturi slave în graiurile moldoveneşti. "Zapożyczenia słowiańskie w języku mołdawskim" (w cyrylicy).
• 2002 - Istoria Moldovei (Kiszyniów: Vivar-Editor). "Historia Mołdawii"; wydane w językach mołdawskim i rosyjskim.
• 2002 - Moldovenii la est de Nistru. "Mołdawianie na wschód od Dniestru".
• 2003 - Dicţionar moldovenesc-românesc (Kiszyniów: Biblioteca PRO MOLDOVA, Tipografia Centrală, 347 stron; około 19 tysięcy haseł). "Słownik mołdawsko-rumuński"; na okładce słownika są umieszczone informacje biograficzne o autorze.
• 2004 - Istoria Republicii Moldova din cele mai vechi timpuri pînă în zilele noastre (Kiszyniów: Editura Elan Tipograf). "Historia Republiki Mołdawskiej od czasów najdawniejszych do nam współczesnych".
• 2004 - Ştefan cel Mare. Voievodul Moldovei (Kiszyniów). "Stefan Wielki. Wojewoda mołdawski".

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Pozwólcie naszemu narodowi nazywać się Mołdawianami. Rozmowa z Vasilem Stati (cs)

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Moldova Suverană
2. ↑ Monitorul de Suceava
3. ↑ Dicţionar moldovenesc-românesc (Kiszyniów: Biblioteca PRO MOLDOVA, Tipografia Centrală, 2003, informacje biograficzne zamieszczone na okładce)
4. ↑ Wiersz Mama limbii româneşti został opublikowany w Dicţionar moldovenesc-românesc (Kiszyniów: Biblioteca PRO MOLDOVA, Tipografia Centrală, 2003, strony 5-14).