Wiedeń

Z Wikipedii

Współrzędne: 48°13' N 16°22' E48.2166667 16.3666667 (Wiedeń)

Wiedeń
Herb Wiednia Flaga Wiednia
Wiedeń od strony Dunaju
Dewiza: brak
Państwo	Austria
Kraj związkowy	Wiedeń
Mer	Michael Häupl
Powierzchnia	414,90 km²
Położenie	48° 13' N 16° 22' E
Wysokość	174 m n.p.m.
Ludność (2006) • liczba ludności • gęstość • aglomeracja	1 631 082 3931 os./km² 2 165 357
Nr kierunkowy	01
Kod pocztowy	1010 - 1239, 1400, 1450
Tablice rejestracyjne	W
Podział miasta	23 dzielnice
Miasta partnerskie	Budapeszt Zagrzeb Kijów Bratysława Lublana Tel Awiw-Jafa Moskwa Belgrad Warszawa
Położenie na mapie kraju Wiedeń
Strona internetowa miasta

Wiedeń (niem. Wien, fr. Vienne, ang. Vienna, łac. Vindobona, węg. Bécs, cz. Vídeň, sła. Viedeň, słe. Dunaj, sch. Beč, gre. Βιέννη, ros. Вена, wł. Vienna ) – stolica Austrii, jej największe miasto oraz kulturalne i polityczne centrum kraju, położone nad Dunajem, na krańcu Lasu Wiedeńskiego; obszar 415 km², ludność 1 631 000 (2005). Wiedeń stanowi także jeden z dziewięciu krajów związkowych Austrii. Jest to jedno z bardziej znanych miast środkowej Europy i jest ważnym miejscem dla historii i kultury tego kontynentu. Nazwa niemiecka Wien pochodzi od łacińskiego "Vindobona", co z kolei pochodzi od celtyckiego złożenia "Vedunia", znaczącego "strumyk/potok leśny" (od tego celtyckiego wyrażenia wydaje się pochodzić także polski egzonim).

Spis treści 1 Podział administracyjny 2 Historia 3 Uczelnie 4 Transport i komunikacja 4.1 Kolej 4.2 Lotniska 5 Kulinarne specjały 6 Zabytki i turystyka 7 Osobistości 8 Miasta partnerskie 9 Linki zewnętrzne

[edytuj] Podział administracyjny

Wiedeń dzieli się na 23 dzielnice (Bezirke), które nie są jednak samodzielnymi jednostkami administracyjnymi (samorządowymi), odpowiadającymi powiatom w pozostałych landach Austrii, a tylko częściami jednolitej administracji miejskiej. Mają jednak pewne (wąskie) uprawnienia i są okręgami wyborczymi do rady miasta, co daje im pewną tożsamość polityczną. Numery dzielnic występują na tablicach z nazwami ulic i placów. Dzielnice Wiednia to:

1. Innere Stadt (centrum)
2. Leopoldstadt
3. Landstraße
4. Wieden
5. Margareten
6. Mariahilf
7. Neubau
8. Josefstadt
9. Alsergrund
10. Favoriten
11. Simmering
12. Meidling
13. Hietzing
14. Penzing
15. Rudolfsheim-Fünfhaus
16. Ottakring
17. Hernals
18. Währing
19. Döbling
20. Brigittenau
21. Floridsdorf
22. Donaustadt
23. Liesing

[edytuj] Historia

• osada celtycka założona w V wieku p.n.e.
• w czasach imperium rzymskiego twierdza Castrum Vindabona
• 1221 - prawa miejskie
• 1278 - pod panowaniem dynastii Habsburgów
• stolica Świętego Cesarstwa Rzymskiego
• 1529 - pierwsze oblężenie Wiednia przez Turków. Zakończone w wyniku działań wojennych toczonych na Węgrzech i wojny z Persją Sasanidów
• 1620 - Oblężenie Wiednia podczas wojny trzydziestoletniej przez Gabora Bethlena. Atak Lisowczyków (wysłanych przez Zygmunta III Wazę doprowadził do wycofania się jego oddziałów spod stolicy Habsburgów) - tzw. pierwsza odsiecz wiedeńska
• 1683 - Drugie oblężenie przez Turków. Odsiecz Wiednia przez króla Polski i wielkiego księcia Litwy Jana III Sobieskiego - druga odsiecz wiedeńska
• od 1683 - Turcy uciekając spod stolicy Austrii zostawili w swym obozie olbrzymie bogactwa w postaci zwierząt, wyposażenia i bogactw mineralnych (złoto i srebro) lecz przede wszystkim kawy. W mieście od tamtego czasu zaczęły powstawać, "jak grzyby po deszczu", kawiarnie. Stały się one miejscem miłego spędzania czasu, czy załatwiania interesów.
• od XVIII wieku wielka metropolia
• W okresie klasycystycznym Wiedeń stał się sławnym ośrodkiem muzycznym, głównie za sprawą trzech tworzących tam wówczas geniuszy muzycznych: Beethovena, Haydna i Mozarta
• 1814-1815 - kongres wiedeński
• 1848 - Wiosna Ludów - Wiedeń pokryty barykadami - rodzina cesarska ucieka ze stolicy. Po kilku miesiącach rewolucję tłumią wojska rządowe.
• 1848-1916 - panowanie Franciszka Józefa I - okres rozkwitu miasta i jego gruntownej przebudowy. W 2. połowie XIX wieku zburzono mury miejskie oraz wybudowano Ring - reprezentacyjną arterię okrążającą Stare Miasto.
• przed I wojną światową Wiedeń był czwartym pod względem liczby mieszkańców miastem Europy (ponad 2 mln)
• 1918 - stolica republiki Austrii
• 1938 - 1945 - prowincjonalna stolica niemieckiej prowincji "Marchia Wschodnia"
• od 1945 roku - ponownie stolica Austrii

[edytuj] Uczelnie

• Uniwersytet Wiedeński

[edytuj] Transport i komunikacja

[edytuj] Kolej

Kategoria:Dworce i stacje kolejowe Wiednia

Głównym dworcem jest Wien Südbahnhof. Ruch lokalny jest obsługiwany przez S-Bahn w Wiedniu.

[edytuj] Lotniska

W południowo-wschodniej części Wiednia znajduje się Międzynarodowe Lotnisko w Wiedniu-Schwechat, przez które w 2004 przewinęło się 14,8 mln podróżnych.

[edytuj] Kulinarne specjały

• Tort Sachera - bardzo słodkie ciasto czekoladowe z grubą warstwą polewy czekoladowej, przekładane konfiturą morelowa. Oryginalnie serwowane w kawiarni Hotelu Sacher, znane jest dziś na całym świecie.
• Wiener Melange (z franc. melanger - mieszać) - czarna kawa z "lekko ubitym" mlekiem (podobna do włoskiego Cappuccino). Do Wr. Melange używa się jednak kawy niezbyt mocnej, poza tym ziarna są często kandyzowane.
• Wiener Schnitzel - panierowany kotlet cielęcy.

[edytuj] Zabytki i turystyka

• Innere Stadt
  • katedra św. Szczepana (Stephansdom)
  • Kapuzinerkirche
  • romański Ruprechtskirche (XI wiek)
  • Kościół Minorytów
  • Kościół Santa Maria am Gestade
  • Kościół św. Piotra
  • Hofburg
  • Staatsoper
  • Rathaus
  • Kościół Wotywny
  • Burgtheater
  • Kunsthistorisches Museum
  • Albertina
  • Kolumna Morowa
• Belweder
• Budynek Secesji
• Kościół św. Karola Boromeusza (Karlskirche)
• Hundertwasserhaus
• Gasometer (Wiedeń)
• Schloss Schönbrunn
• Cmentarz Centralny (Zentralfriedhof)
• Prater
• Kahlenberg
• Wieża Dunaju (Donauturm)

[edytuj] Osobistości

• Othenio Abel - paleontolog
• Alfred Adler - psycholog
• Max Adler - sociolog i austromarksista
• Albrecht II Habsburg
• Ludwig Anzengruber - dramaturg i poeta
• Hans Carl Artmann - poeta
• Hans Asperger - pediatra
• Carl Auer von Welsbach - chemik i przedsiębiorca
• Erwin Axer - polski reżyser teatralny

[edytuj] Miasta partnerskie

• Budapeszt, Węgry
• Zagrzeb, Chorwacja
• Kijów, Ukraina
• Belgrad, Serbia
• Lublana, Słowenia
• Bratysława, Słowacja
• Tel Awiw-Jafa, Izrael
• Warszawa, Polska

[edytuj] Linki zewnętrzne

Ta sekcja linków zewnętrznych wymaga weryfikacji. Aby pomóc, przeczytaj zasady wstawiania linków zewnętrznych i usuń niepotrzebne linki.

• Internetowy przewodnik po Wiedniu
• http://wieden.poznaj.info/
• Panorama-pictures po Wiedniu
• http://info.wien.at/article.asp?IDArticle=10875