Besarabia

Z Wikipedii

Herb Besarabii

Besarabia

Region Besarabii w dzisiejszej Europie

Besarabia (rum. Basarabia, tur. Besarabya, ukr. Бесарабія) - kraina historyczna położona we Wschodniej Europie między Dniestrem a Prutem, będąca obecnie częścią Mołdawii i Ukrainy. Obecnie nazwy Besarabia używa się w znaczeniu historycznym, geograficznym i kulturowym, całkowicie pozbawionym sensu politycznego. Stosuje ją jednak w swej terminologii np. Związek Wypędzonych (ziomkostwo besarabskie).

[edytuj] Historia

W średniowieczu Besarabia stanowiła część Rusi Kijowskiej, a później innych księstw ruskich. Od XIV wieku należała do Hospodarstwa Mołdawii, głównym ośrodkiem gospodarczym było miasto Kiszyniów. Nazwę Besarabia nadano prowincji na cześć hospodara Besaraba I. Na przełomie XV i XVI wieku wraz z całą Mołdawią poddano ją zwierzchnictwu Turcji. W 1812 roku zajęta przez wojska rosyjskie, pozostała w ramach Imperium Romanowów do 1914 roku jako oddzielna gubernia. W latach 1856-78 południowa część Besarabii (wraz z Kilią, Białogrodem i Izmaiłem) stanowiła część Mołdawii (do 1862), a później Księstwa i Królestwa Rumunii.

Według rosyjskiego spisu statystycznego z 1896 roku Besarbię zamieszkiwało ok. 920 tys. Rumunów (50%), ponadto 380 tys. Ukraińców (20%), 230 tys. Żydów (12%), 155 tys. Rosjan (8%) i ok. 100 tys. Bułgarów (5%). Niewielkie mniejszości stanowili też Niemcy, Polacy, Gagauzi i Turcy. W 1918 roku Besarabię włączono do Rumunii, składała się wówczas z następujących okręgów:

Bielce (rum. Bălţi)
Kaguł (Cahul)
Białogród (Cetatea Albă)
Chocim (Hotin)
Izmaił (Ismail)
Łopuszna (Lopusna)
Orgiejew (Orhei)
Soroki (Soroca)
Bendery (Tighina)

W czerwcu 1940 roku po ultimatum wystosowanym wobec rządu Rumunii Besarabię anektował ZSRR (w konsekwencji ustaleń paktu Ribbentrop-Mołotow). Część terenów włączono do USRR (głównie powiaty: Kaguł, Białogród, Chocim, Izmaił), z reszty zaś utworzono Mołdawską Socjalistyczną Republikę Radziecką ze stolicą w Kiszyniowie. W 1991r. Mołdawska SRR oderwała się od ZSRR i powstała Mołdawia.