Trasa europejska
Z Wikipedii
Trasa europejska – droga samochodowa w Europie, oznakowana numerem jedno-, dwu- lub trzycyfrowym poprzedzonym literą E (białe litery na zielonym tle). Numeracja dróg jest zachowana przy przekraczaniu przez drogę granic państwowych. Nadzorowaniem sieci tras europejskich i propozycjami zmian w ich przebiegu zajmuje się Komisja Gospodarcza ONZ ds. Europy (UNECE). W niektórych państwach (np. Polska, Niemcy) numeracja tras europejskich występuje równolegle do krajowego systemu numeracji dróg. W innych państwach (np. Szwecja, Polska w latach 1962-1985) numeracja tras europejskich jest zintegrowana z systemem numeracji krajowej i drogi oznaczone symbolem Exx nie posiadają już innych numerów.
Spis treści |
[edytuj] System oznaczeń
- Drogi podstawowe i drogi pośrednie określone jako kategoria "A" są oznaczone liczbą dwucyfrową; drogi stanowiące odgałęzienia, odnogi lub drogi łącznikowe określone jako kategoria "B" są oznaczone liczbą trzycyfrową.
- Uwaga: drogi E 01... E 09, które oznaczane są zgodnie z powyższym ustaleniem dwiema cyframi zazwyczaj oznacza się jedną cyfrą, z pominięciem zera na początku.
- Numeracja:
- Drogi podstawowe przebiegające z północy na południe otrzymują oznaczenie nieparzystą liczbą dwucyfrową z końcówką "5", wzrastającą z zachodu na wschód.
- Drogi podstawowe przebiegające z zachodu na wschód otrzymują oznaczenie parzystą liczbą dwucyfrową z końcówką "0", wzrastającą z północy na południe.
- Drogi pośrednie otrzymują odpowiednio oznaczenie liczbą dwucyfrową nieparzystą i parzystą, mieszczącą się między liczbami dróg podstawowych, pomiędzy którymi się znajdują.
- Drogi kategorii "B" otrzymują oznaczenie liczbą trzycyfrową, z której pierwsza cyfra jest cyfrą drogi podstawowej położonej najbliżej na północ od drogi "B", druga – cyfrą drogi podstawowej położonej najbliżej na zachód od tej drogi "B", a trzecia cyfra jest liczbą porządkową.
- Drogi podstawowe przebiegające z północy na południe położone na wschód od drogi E99 mają trzycyfrowe nieparzyste liczby od 101 do 129. Pozostałe zasady punktu 2 są dla tych dróg zachowane.
- Drogi kategorii "B" położone na wschód od E101 oznaczone są trzycyfrową liczbą zaczynającą się od "0".
[edytuj] Wyjątki
Dwie drogi klasy "A", E47 i E55, przebiegające przez Skandynawię mają oznaczenie sprzed 1992 (E6 i E4). Te wyjątki zostały zaakceptowane w związku dużymi kosztami zmiany oznakowań ww. dróg. Stare oznakowanie występuje tylko w Norwegii i Szwecji. W pozostałych krajach drogi te są oznakowane wg nowego systemu numeracji.
[edytuj] Oznakowanie dróg w poszczególnych krajach
W poszczególnych krajach podejście do oznakowania tras numerami "Exx" jest różne:
- W większości państw oznakowanie "Exx" jest umieszczane obok numeracji krajowej i wystarczające do poruszania się wzdłuż tras europejskich.
- W Danii, Norwegii oraz Szwecji oznakowanie "Exx" jest zintegrowane z numeracją krajową i z reguły drogi te nie posiadają innej numeracji krajowej.
- Zdarza się też tak (np. Niemcy), że oznakowanie "Exx" jest minimalne i poruszanie się wzdłuż tras europejskich na jego podstawie jest utrudnione.
- W niektórych krajach (np. Wielka Brytania, Irlandia) drogi w ogóle nie są oznakowane numerami "Exx".
[edytuj] Historia
Bieżący system oznaczeń tras europejskich został wprowadzony w 1975 na podstawie Umowy europejskiej o głównych drogach ruchu międzynarodowego (AGR) zawartej w Genewie 15 listopada. Jego wprowadzanie w życie rozpoczęto w pierwszej połowie lat 80. XX wieku. Mimo upływu ponad 20 lat od jego wprowadzenia zdarzają się sytuacje oznakowania dróg znakami zgodnymi z poprzednim systemem.
Poprzedni system, wprowadzony w latach 50. XX wieku, też składał się z jedno do trzycyfrowych liczb, w dużym uproszczeniu polegał na tym, że im mniej ważna była droga tym wyższy miała numer.
Zmiana systemu numeracji nie od razu została przez wszystkich zaakceptowana. Zdarzały się też sytuacje, że po akceptacji zmian nic się praktycznie w oznakowaniu dróg nie zmieniło. W związku z niewprowadzaniem zmian w oznakowaniu dróg, zdarzały się sytuacje, w których wydawcy atlasów pomimo uwzględnienia nowej numeracji dróg w atlasach, w kolejnych wydaniach powracali do poprzedniej (wycofywanej) numeracji.
W 1992 uzupełniono sieć o wiele nowych dróg, w znacznej mierze na terenach Rosji. Do dotychczasowego systemu dodano głównie drogi leżące na wschodzie Europy i częściowo w zachodniej Azji, co częściowo zniekształciło systematykę oznakowania tras.
Cały czas w systemie są wprowadzane zmiany, na ogół wydłużające lub zmieniające trasy przy jej końcach.
[edytuj] W Polsce
Oznakowanie tras europejskich w Polsce zaczęto wprowadzać ok. 1962. Były to następujące trasy:
- E7 – Warszawa – Radom – Skarżysko-Kamienna – Kielce – Kraków – Cieszyn (fragment trasy: Warszawa – Brno – Wiedeń – Rzym)
- E8 – Świecko – Poznań – Konin – Warszawa – Terespol (fragment trasy: Londyn – Berlin – Moskwa)
- E12 – Kudowa-Zdrój – Wrocław – Łódź – Warszawa – Białystok – Kuźnica (fragment trasy: Paryż – Praga – Leningrad – Moskwa)
- E14 – Jakuszyce – Jelenia Góra – Bolesławiec – Zielona Góra – Gorzów Wielkopolski – Szczecin – Świnoujście (fragment trasy: Triest – Linz – Praga – Szczecin – Świnoujście)
- E16 – Cieszyn – Żory - Katowice – Piotrków Trybunalski – Łódź – Toruń – Grudziądz – Gdynia (fragment trasy: Bratysława – Katowice – Łódź – Gdynia)
- E22 – Olszyna – Wrocław – Katowice – Kraków – Tarnów – Rzeszów – Medyka (fragment trasy: Berlin – Wrocław – Kraków – Lwów)
- E22a – Strzelce Opolskie – Bytom – Kraków
- E74 – Kołbaskowo – Szczecin (fragment trasy: Berlin – Szczecin)
- E81 – Gdańsk – Elbląg – Warszawa – Lublin – Zamość – Hrebenne (fragment trasy: Gdańsk – Warszawa – Lublin – Lwów)
- E82 – Piotrków Trybunalski – Warszawa
- E83 – Jelenia Góra – Wrocław – Leszno – Poznań – Grudziądz
Obecny system numeracji tras europejskich zaczęto wprowadzać w 1985 wg nowego systemu. Rząd Polski podpisał Umowę o głównych drogach ruchu międzynarodowego 14 września 1984. Została ona ratyfikowana 29 stycznia 1985 i opublikowana w Dzienniku Ustaw 11 marca 1985.
W tej umowie wymienione były następujące trasy przebiegające przez terytorium Polski:
- E26 – Berlin – Goleniów – Słupsk – Gdańsk
- E30 – Cork – Londyn – Berlin – Moskwa
- E40 – Calais – Drezno – Rostów
- E65 – Ystad – Praga – Itea – Githion
- E67 – Warszawa – Łódź – Wrocław – Praga
- E75 – Tromsø – Lahti – Warszawa – Sitia
Wkrótce po ratyfikacji umowy przez Polskę, jeszcze w 1985 w przebiegających przez Polskę trasach zaszły następujące zmiany:
- zmieniono oznaczenie trasy E26 na E28
- dodano trasę E36
- zmieniono przebieg E67 (okolice Łodzi)
- zmieniono przebieg E75 (trasa omijająca Warszawę)
- dodano trasę E77 (na terenie Polski po dotychczasowej trasie E75 )
- dodano trasę E261
- dodano trasę E462
- Brno – Ołomuniec – Czeski Cieszyn – Kraków
W 1990:
W 1995:
- wydłużono przebieg E67 z Warszawy do państw nadbałtyckich
- dodano trasę E372
- dodano trasę E373
W 1999:
[edytuj] Drogi kategorii A – podstawowe
[edytuj] trasy bezpośrednie północ-południe
- trasa E 5 – Greenock – Glasgow – Preston – Birmingham – Southampton... Hawr – Paryż – Orlean – Bordeaux – San Sebastián – Madryt – Sewilla – Algeciras
- trasa E 15 – Inverness – Perth – Edynburg – Newcastle – Londyn – Folkestone – Dover... Calais – Paryż – Lyon – Orange – Narbonne – Girona – Barcelona – Tarragona – Castellón de la Plana – Walencja – Alicante – Murcja – Almería – Málaga – Algeciras
- trasa E 25 – Hoek van Holland – Rotterdam – Eindhoven – Maastricht – Liège – Bastogne – Arlon – Luksemburg – Metz – St. Avold – Strasbourg – Miluza – Bazylea – Olten – Berno – Lozanna – Genewa – Mont Blanc – Aosta – Ivrea – Vercelli – Alessandria – Genua... Bastia – Porto Vecchio – Bonifacio... Porto Torres – Sassari – Cagliari... Palermo
- trasa E 35 – Amsterdam – Utrecht – Arnhem – Emmerich – Oberhausen – Kolonia – Frankfurt nad Menem – Heidelberg – Karlsruhe – Offenburg – Bazylea – Olten – Lucerna – Altdorf – San Gottardo – Bellinzona – Lugano – Chiasso – Como – Mediolan – Piacenza – Parma – Modena – Florencja – Rzym
- trasa E 45 – Karesuando - Gällivare - Storuman - Östersund - Mora - Grums - Trollhättan - Göteborg... Fredrikshavn – Aalborg – Århus – Vejle – Kolding – Frøslev – Flensburg – Hamburg – Hanower – Getynga – Kassel – Fulda – Würzburg – Norymberga – Monachium – Rosenheim – Wörgl – Innsbruck – przełęcz Brenner – Fortezza – Bolzano – Trydent – Werona – Modena – Bolonia – Cesena – Perugia – Fiano – Neapol – Salerno – Sicignano – Cosenza – Villa San Giovanni... Mesyna – Katania – Syrakuzy – Gela
- trasa E 55 – Helsingborg... Helsingør – Kopenhaga – Køge – Vordingborg – Farø – Nyköbing-Falster – Gedser... Rostock – Berlin – Lübbenau – Drezno – Teplice – Praga – Tábor – Linz – Salzburg – Villach – Tarvisio – Udine – Palmanova – Mestre – Rawenna – Cesena – Rimini – Fano – Ankona – Pescara – Canosa – Bari – Brindisi... Igoumenitsa – Preveza – Rhion – Patrai – Pyrgos – Kalamáta; patrz też E 4 poniżej
- trasa E 65 – Malmö – Ystad... Świnoujście – Wolin – Goleniów – Szczecin – Gorzów Wielkopolski – Świebodzin – Zielona Góra – Legnica – Jelenia Góra – Harrachov – Zelezný Brod – Turnov – Mladá Boleslav – Praga – Jihlava – Brno – Bratysława – Rajka – Csorna – Szombathely – Zalaegerszeg – Nagykanizsa – Letenye – Zagrzeb – Karlovac – Rijeka – Split – Dubrownik – Petrovac – Podgorica – Bijelo Polje – Skopje – Kičevo – Ochryda- Bitola – Niki – Vevi – Kozani – Larissa – Domokos – Lamia – Brallos – Itea – Antirrion... Rhion – Egion – Korynt – Tripolis – Kalamata... Kissamos – Chaniá
- trasa E 75 – Vardø – Vadsø – Varangerbotn – Utsjoki – Inari – Ivalo – Sodankylä – Rovaniemi – Kemi – Oulu – Jyväskylä – Heinola – Lahti – Helsinki... Gdańsk – Świecie – Łódź – Piotrków Trybunalski – Katowice – Bielsko-Biała - Cieszyn - Żylina – Bratysława – Győr – Budapeszt – Szeged – Belgrad – Nisz – Kumanovo – Skopje – Saloniki – Larisa – Lamia – Ateny... Chaniá – Iraklion – Ágios Nikólaos – Sitía
- trasa E 85 – Kłajpeda – Kowno – Wilno – Lida – Słonim – Kobryń – Siret – Suczawa – Roman – Urziceni – Bukareszt – Giurgiu – Ruse – Biała – Weliko Tyrnowo – Stara Zagora – Chaskowo – Swilengrad – Ormenio – Kastanies – Didymoteicho – Alexandroupolis
- trasa E 95 – Sankt Petersburg – Psków – Homel – Kijów – Odessa... Samsun – Merzifon
- trasa E 105 – Kirkenes – Murmańsk – Pietrozawodsk – Sankt Petersburg – Moskwa – Orzeł – Charków – Symferopol – Ałuszta – Jałta
- trasa E 115 – Jarosław – Moskwa – Woroneż – Noworosyjsk
- trasa E 125 – Pietropawłowsk – Astana – Karaganda – Bałchasz – Burubajtał – Ałma Ata – Biszkek – Naryn – Torugart
[edytuj] trasy bezpośrednie zachód-wschód
- trasa E 20 – Shannon – Limerick – Dublin... Liverpool – Manchester – Kingston upon Hull... Esbjerg – Kopenhaga – Malmö – Helsingborg – Halmstad – Göteborg – Örebro – Sztokholm... Tallinn – Narwa – Sankt Petersburg
- trasa E 30 – Cork – Waterford – Wexford – Rosslare... Fishguard – Swansea – Cardiff – Newport – Bristol – Londyn – Colchester – Ipswich – Felixstowe... Hoek van Holland – Haga – Gouda – Utrecht – Amersfoort – Oldenzaal – Osnabrück – Bad Oeynhausen – Hanower – Brunszwik – Magdeburg – Berlin - Świecko – Świebodzin – Poznań – Warszawa – Brześć – Mińsk – Smoleńsk – Moskwa – Riazań – Penza – Samara – Ufa – Czelabińsk – Kurgan – Iszym – Omsk
- trasa E 40 – Calais – Ostenda – Brugia – Gandawa – Bruksela – Liège – Akwizgran – Kolonia – Olpe – Gießen – Bad Hersfeld – Eisenach – Erfurt – Gera – Chemnitz – Drezno – Görlitz – Legnica – Wrocław – Opole – Gliwice – Kraków - Tarnów – Rzeszów – Przemyśl – Lwów – Równe – Żytomierz – Kijów – Charków – Ługańsk – Wołgograd – Astrachań – Atyrau – Beineu – Kungrad – Nukus – Dasshaus – Buchara – Nawoj – Samarkanda – Dżizzach – Taszkent – Szymkent – Żambył – Biszkek – Ałma Ata – Sary-Ozek – Tałdy-Kurgan – Ucharal – Taskesken – Ajaguz – Gieorgijewska – Ust-Kamenogorsk – Leninogorsk
- trasa E 50 – Brest – Rennes – Le Mans – Paryż – Reims – Metz – Saarbrücken – Mannheim – Heilbronn – Norymberga – Rozvadov – Pilzno – Praga – Jihlava – Brno – Trenczyn – Prešov – Vyšné Nemecké – Użhorod – Mukaczewo – Stryj – Tarnopol – Chmielnicki – Winnica – Humań – Kirowohrad – Dniepropietrowsk – Donieck – Rostów nad Donem – Armawir – Mineralne Wody – Machaczkała
- trasa E 60 – Brest – Lorient – Vannes – Nantes – Angers – Tours – Orléans – Montargis – Auxerre – Beaune – Dole – Besançon – Belfort – Miluza – Bazylea – Zurych – Winterthur – St. Gallen – St. Margrethen – Bregencja – Feldkirch – Landeck – Telfs – Innsbruck – Lauterach – Feldkirch – Imst – Innsbruck – Wörgl – Rosenheim – Bad Reichenhall – Salzburg – Sattledt – Linz – Sankt Pölten – Wiedeń – Nickelsdorf – Mosonmagyaróvár – Budapeszt – Szolnok – Püspökladány – Oradea – Kluż-Napoka – Turda – Târgu Mureş – Braszów – Ploeszti – Bukareszt – Urziceni – Slobozia – Hîrsova – Konstanca... Poti – Samtredia – Chaszuri – Tbilisi – Gandża – Evlak – Baku... Turkmenbaszi – Gyzylarbat – Aszchabad – Tedjen – Mary – Czardżou – Alat – Buchara – Karszi – Guzai – Szerobod – Termis – Duszanbe – Dżyrgatał – Sari Tasz – Irkesztam
- trasa E 70 – La Coruña – Bilbao – San Sebastián – Bordeaux – Clermont-Ferrand – Lyon – Chambéry – Susa – Turyn – Alessandria – Tortona – Brescia – Werona – Mestre – Palmanova – Triest – Ljubljana – Zagrzeb – Djakovo – Belgrad – Vrsac – Timişoara – Drobeta-Turnu Severin – Krajowa – Alexandria – Bukareszt – Giurgiu – Ruse – Razgrad – Szumen – Warna... Samsun – Ordu – Giresun – Trapezunt – Batumi – Poti
- trasa E 80 – Lizbona – San Sebastián – Tuluza – Nicea – Genua – Rzym – Pescara... Dubrownik – Prisztina – Sofia – Stambuł – Izmir – Gerede – Amasya – Erzurum – Gürbulak – granica Iranu
- trasa E 90 – Lizbona – Madryt – Barcelona... Mazara del Vallo – Palermo – Buonfornello Messina... Reggio di Calabria – Metaponto – Tarent – Brindisi... Igoumenitsa – Janina – Saloniki – Alexandroupolis – Gelibolu... Lapseki – Bursa – Ankara – Adana – Nusaybin – Habur – granica Iraku
[edytuj] trasy pośrednie północ-południe
- trasa E 1 – Larne – Belfast – Dublin – Rosslare – A Coruña – Santiago de Compostela – Vigo – Pontevedra – Porto – Lizbona – Vila Real de Santo António – Huelva – Sewilla
- trasa E 3 – Cherbourg – Rennes – Nantes – La Rochelle
- trasa E 7 – Pau – Jaca – Saragossa
- trasa E 9 – Orlean – Tuluza – Barcelona
- trasa E 11 – Vierzon – Montluçon – Clermont-Ferrand – Montpellier
- trasa E 13 – Doncaster – Sheffield – Nottingham – Leicester – Northampton – Londyn
- trasa E 17 – Antwerpia – Gandawa – Lille – Reims – Dijon – Beaune
- trasa E 19 – Amsterdam – Haga – Rotterdam – Antwerpia – Bruksela – Paryż
- trasa E 21 – Metz – Nancy – Dijon – Genewa
- trasa E 23 – Metz – Nancy – Besançon – Lozanna
- trasa E 27 – Belfort – Berno – Martigny – Aosta
- trasa E 29 – Kolonia – Luksemburg – Saarbrücken – Sarreguemines – E25 (na Strasbourg)
- trasa E 31 – Rotterdam – Kolonia – Ludwigshafen
- trasa E 33 – Parma – La Spezia
- trasa E 37 – Brema – Osnabrück – Dortmund – Wuppertal – Kolonia
- trasa E 39 – Trondheim – Orkanger – Vinjeøra – Halsa – Straumsnes – Krifast – Batnfjordsøra – Molde... Vestnes – Skodje – Ålesund – Volda – Nordfjordeid... Sandane – Førde – Lavik... Instefjord – Knarvik – Bergen – Os – Stord – Sveio – Aksdal – Bokn... Rennesøy – Randaberg – Stavanger – Sandnes – Helleland – Flekkefjord – Lyngdal – Mandal – Kristiansand... Hirtshals – Hjørring – Nørresundby – Ålborg
- trasa E 41 – Dortmund – Giessen – Aschaffenburg – Würzburg – Stuttgart – Szafuza – Winterthur – Zurych – Altdorf
- trasa E 43 – Würzburg – Ulm – Lindau – Bregencja – St. Margrethen – Buchs – Chur – Bellinzona
- trasa E 47 – Helsingborg... Helsingør – Kopenhaga – Køge – Vordingborg – Farø – Rødby... Puttgarden – Oldenburg – Lubeka; zobacz też E6 poniżej
- trasa E 49 – Magdeburg – Halle – Plauen – Schönberg – Vojtanov – Karlovy Vary – Pilzno – Czeskie Budziejowice – Halámky – Wiedeń
- trasa E 51 – Berlin – Lipsk – Gera – Hirschberg – Hof – Bayreuth – Norymberga
- trasa E 53 – Pilzno – Bayerisch Eisenstein – Deggendorf – Monachium
- trasa E 57 – Sattledt – Liezen – St. Michael – Graz – Maribor – Lublana
- trasa E 59 – Praga – Jihlava – Wiedeń – Graz – Spielfeld – Maribor – Zagrzeb
- trasa E 61 – Villach – tunel Karavanke – Naklo – Lublana – Triest – Rijeka
- trasa E 63 – Sodankylä – Kemijärvi – Kuusamo – Kajaani – Iisalmi – Kuopio – Jyväskylä – Tampere – Turku
- trasa E 67 – Helsinki... Tallinn – Ryga – Kowno – Warszawa – Piotrków Trybunalski – Wrocław – Kłodzko – Kudowa-Zdrój – Náchod – Hradec Králové – Praga; zwana również "Via Baltica"
- trasa E 69 – Przylądek Północny – Olderfjord
- trasa E 71 – Koszyce – Miszkolc – Budapeszt – Balatonaliga – Nagykanizsa – Zagrzeb – Karlovac – Knin – Split
- trasa E 73 – Budapeszt – Szekszárd – Mohacz – Osijek – Djakovo – Samak – Zenica – Mostar – Metkovic
- trasa E 77 – Psków – Ryga – Szawle – Tołpaki – Kaliningrad... Gdańsk – Elbląg – Warszawa – Radom – Kraków – Trstená – Ružomberok – Zvolen – Budapeszt
- trasa E 79 – Miszkolc – Debreczyn – Püspökladány – Oradea – Beiuş – Deva – Petroşani – Târgu Jiu – Krajowa – Calafat... Widyn – Wraca – Botewgrad – Sofia – Błagojewgrad – Serai – Saloniki
- trasa E 81 – Mukaczewo – Halmeu – Satu Mare – Zalău – Kluż-Napoka – Turda – Sebeş – Sybin – Piteşti – Bukareszt
- trasa E 83 – Biała – Plewen – Jablanica – Botewgrad – Sofia
- trasa E 87 – Odessa – Izmaił – Reni – Gałacz – Tulcza – Konstanca – Warna – Burgas – Małko Tyrnowo – Dereköy – Kırklareli – Babaeski – Havsa – Keşan – Gelibolu – Ayvalık – İzmir – Selçuk – Aydın – Denizli – Açipayam – Korkuteli – Antalya
- trasa E 89 – Gerede – Kızılcahamam – Ankara
- trasa E 91 – Toprakkale – Aleksandretta – Antiochia – Yayladaği – granica Syrii
- trasa E 97 – Chersoń – Dżankoj – Noworosyjsk – Soczi – Suchumi – Poti; dawniej Rostów nad Donem – Aszkale(?)
- trasa E 99 – Doğubeyazıt – Muradiye – Bitlis – Diyarbakır – Şanlıurfa; nieoznakowana
[edytuj] trasy pośrednie zachód-wschód
- E2 – nieużywana
- trasa E 4 – Helsingborg – Jönköping – Linköping – Norrköping – Södertälje – Sztokholm – Sundsvall – Örnsköldsvik – Umeå – Luleå – Haparanda – Tornio; E4 jest w rzeczywistości częścią trasy E 55 (patrz wyżej) wciąż oznakowanej wg systemu sprzed 1992. Ten wyjątek został przyjęty na wniosek Szwecji i Norwegii, ponieważ wydatki związane z przenumerowaniem tego nadzwyczaj długiego odcinka drogi byłyby zbyt wysokie
- trasa E 6 – Trelleborg – Malmö – Helsingborg – Halmstad – Göteborg – Oslo – Hamar – Lillehammer – Dombås – Trondheim – Stjørdal – Steinkjer – Mosjøen – Mo i Rana – Rognan – Fauske... Ballangen – Narvik – Setermoen – Alta – Olderfjord – Lakselv – Karasjok – Varangerbotn – Kirkenes; odcinek Helsingborg-Kirkenes E6 jest w rzeczywistości częścią trasy E 47 (patrz wyżej) wciąż oznakowanej wg systemu sprzed 1992. Ten wyjątek został przyjęty na wniosek Szwecji i Norwegii, ponieważ wydatki związane z przenumerowaniem tego nadzwyczaj długiego odcinka drogi byłyby zbyt wysokie
- trasa E 8 – Tromsø – Nordkjosbotn – Skibotn – Kilpisjärvi – Kolari – Tornio – Kemi – Oulu – Kokkola – Vaasa – Pori – Turku
- trasa E 12 – Mo i Rana – Umeå... Vaasa – Tampere – Hämeenlinna – Helsinki
- trasa E 14 – Trondheim – Östersund – Sundsvall
- trasa E 16 – Londonderry – Belfast... Glasgow – Edynburg... Bergen – Arna – Voss... Lærdal – Tyin – Fagernes – Hønefoss – Sandvika – Oslo
- trasa E 18 – Craigavon – Belfast – Larne... Stranraer – Gretna – Carlisle – Newcastle upon Tyne... Kristiansand – Arendal – Porsgrunn – Larvik – Sandefjord – Horten – Drammen – Oslo – Askim – Karlstad – Örebro – Västerås – Sztokholm/Kapellskär... Mariehamn... Turku/Naantali – Helsinki – Kotka – Vaalimaa – Wyborg – Sankt Petersburg
- trasa E 22 – Holyhead – Chester – Warrington – Manchester – Leeds – Doncaster – Immingham... Amsterdam – Groningen – Brema – Hamburg – Lubeka – Rostock... Malmö – Kalmar – Norrköping... Ventspils – Ryga – Rzeżyca – Wielkie Łuki – Moskwa – Włodzimierz – Niżny Nowogród
- trasa E 24 – Birmingham – Cambridge – Ipswich
- trasa E 26 – Hamburg – Berlin
- trasa E 28 – Berlin – Szczecin – Goleniów – Koszalin – Gdańsk – Elbląg - Kaliningrad – Tołpaki – Niestierow – Mariampol – Wilno – Mińsk
- trasa E 32 – Colchester – Harwich
- trasa E 34 – Zeebrugge – Antwerpia – Eindhoven – Venlo – Oberhausen – Dortmund – Bad Oeynhausen
- trasa E 36 – Berlin – Lübbenau – Chociebuż – Legnica
- trasa E 42 – Dunkierka – Lille – Mons – Charleroi – Namur – Liège – Sankt-Vith – Wittlich – Bingen – Wiesbaden – Frankfurt nad Menem – Aschaffenburg
- trasa E 44 – Hawr – Amiens – Charleville-Mezières – Luksemburg – Trewir – Koblencja – Gießen
- trasa E 46 – Cherbourg – Caen – Rouen – Reims – Charleville-Mezières – Liège
- trasa E 48 – Schweinfurt – Bayreuth – Marktredwitz – Cheb – Karlovy Vary – Praga
- trasa E 52 – Strasburg – Appenweier – Karlsruhe – Stuttgart – Ulm – Monachium – Salzburg
- trasa E 54 – Paryż – Chaumont – Miluza – Bazylea – Waldshut – Lindau – Monachium
- trasa E 56 – Norymberga – Ratyzbona – Pasawa – Wels – Sattledt
- trasa E 58 – Wiedeń – Bratysława – Zvolen – Koszyce – Użhorod – Mukaczewo – Halmeu – Suczawa – Jassy – Leucheni – Kiszyniów – Odessa – Mikołajów – Chersoń – Melitopol – Taganrog – Rostów nad Donem
- trasa E 62 – Nantes – Poitiers – Mâcon – Genewa – Lozanna – Martigny – Sion – Simplon – Gravellona Toce – Mediolan – Tortona – Genua
- trasa E 64 – Turyn – Mediolan – Brescia
- trasa E 66 – Fortezza – San Candido – Spittal an der Drau – Villach – Klagenfurt – Graz – Veszprém – Székesfehérvár
- trasa E 68 – Szeged – Arad – Deva – Sybin – Braszów
- trasa E 72 – Bordeaux – Tuluza
- trasa E 74 – Nicea – Cuneo – Asti – Alessandria
- trasa E 76 – Migliarino – Florencja
- trasa E 78 – Grosseto – Arezzo – Sansepolcro – Fano
- trasa E 82 – Porto – Vila Real – Bragança – Zamora – Tordesillas
- trasa E 84 – Keşan – Tekirdag – Silivri
- trasa E 86 – Kristalopigi – Flórina – Vévi – Géfira
- trasa E 88 – Ankara – Yozgat – Sivas – Refahiye; nieoznakowana
- trasa E 92 – Igoumenitsa – Janina – Trikala – Wolos
- trasa E 94 – Korynt – Megara – Elefsina – Ateny
- trasa E 96 – Izmir – Usak – Afyon – Sivrihisar; nieoznakowana
- trasa E 98 – Topboğazi – Kirikhan – Reyhanli – Cilvegözü → granica Syrii
[edytuj] Drogi kategorii B – odgałęzienia, odnogi i łącznikowe
- trasa E 101 – Moskwa – Kaługa – Briańsk – Głuchów (Ukraina) – Kijów
- trasa E 117 – Mineralne Wody – Nalczyk – Władykaukaz – Tbilisi – Erewań – Goris – Megri
- trasa E 119 – Moskwa – Tambow – Poworino – Wołgograd – Astrachań – Machaczkała – Kuba – Baku – Alyat – Astara
- trasa E 121 – Samara – Uralsk – Atyrau – Beineu – Szetpe – Czetybaj – Fetisowo – Bekdasz – Turkmenbaszi – Gyzylarbat – granica Iranu
- trasa E 123 – Czelabińsk – Kustanaj – Esil – Dzierżawińsk – Arkałyk – Dżezkazgan – Kyzył Orda – Szymkient – Taszkent – Ajni – Duszanbe – Niżnyj Piandż
- trasa E 127 – Omsk – Pawłodar – Semej – Gieorgijewka – Majkapszagaj
- trasa E 134 – Haugesund – Etne – Røldal – Haukeli – Vinje – Seljord – Hjartdal – Notodden – Kongsberg – Hokksund – Drammen
- trasa E 136 – Ålesund – Skodje – Ørskog – Tresfjord – Åndalsnes – Lesja – Dombås
- trasa E 201 – Cork – Portlaoise
- trasa E 231 – Amsterdam – Amersfoort
- trasa E 232 – Amersfoort – Hoogeveen – Groningen
- trasa E 233 – Hoogeveen – Haselünne – Cloppenburg – Brema
- trasa E 234 – Cuxhaven – Bremerhaven – Brema – Walsrode
- trasa E 251 – Sassnitz – Stralsund – Neubrandenburg – Berlin
- trasa E 261 – Świecie – Poznań – Wrocław
- trasa E 262 – Kowno – Wiłkomierz – Dyneburg – Rzeżyca – Ostrow
- trasa E 271 – Mińsk – Homel; poprzednio zaczynała się od odcinka Kłajpeda – Kowno – Wilno
- trasa E 272 – Kłajpeda – Połąga – Szawle – Poniewież – Wiłkomierz – Wilno
- trasa E 311 – Breda – Gorinchem – Utrecht
- trasa E 312 – Vlissingen – Breda – Eindhoven
- trasa E 313 – Antwerpia – Liège
- trasa E 314 – Leuven – Hasselt – Heerlen – Akwizgran
- trasa E 331 – Dortmund – Kassel
- trasa E 371 – Radom – Rzeszów – Barwinek – Vyšný Komárnik – Svidník – Prešov
- trasa E 372 – Warszawa – Lublin – Lwów
- trasa E 373 – Lublin – Kowel – Równe – Kijów
- trasa E 381 – Kijów – Orzeł
- trasa E 391 – Trosna – Głuchów
- trasa E 401 – Saint-Brieuc – Caen
- trasa E 402 – Calais – Rouen – Le Mans
- trasa E 403 – Zeebrugge – Bruges – Roeselare – Kortrijk – Tournai
- trasa E 404 – Jabbeke – Zeebrugge
- trasa E 411 – Bruksela – Metz
- trasa E 420 – Nivelles – Charleroi – Reims
- trasa E 421 – Akwizgran – Sankt-Vith – Luksemburg
- trasa E 422 – Trewir – Saarbrücken
- trasa E 429 – Tournai – Halle
- trasa E 441 – Chemnitz – Plauen – E51
- trasa E 442 – Karlovy Vary – Teplice – Turnov – Hradec Králové – Ołomuniec – Żylina
- trasa E 451 – Gießen – Frankfurt nad Menem – Mannheim
- trasa E 461 – Svitavy – Brno – Wiedeń
- trasa E 462 – Brno – Ołomuniec – Czeski Cieszyn – Bielsko-Biała – Tychy – Kraków
- trasa E 471 – Mukaczewo – Lwów
- trasa E 501 – Le Mans – Angers
- trasa E 502 – Le Mans – Tours
- trasa E 511 – Courtenay – Troyes
- trasa E 512 – Remiremont – Miluza
- trasa E 531 – Offenburg – Donaueschingen
- trasa E 532 – Memmingen – Füssen
- trasa E 533 – Monachium – Garmisch-Partenkirchen – Mittenwald – Seefeld in Tirol – Innsbruck
- trasa E 551 – Czeskie Budziejowice – Humpolec
- trasa E 552 – Monachium – Braunau am Inn – Wels – Linz
- trasa E 571 – Bratysława – Zvolen – Koszyce
- trasa E 572 – Trenczyn – Žiar nad Hronom
- trasa E 573 – Püspökladány – Nyíregyháza – Czop – Użhorod
- trasa E 574 – Bacău – Braszów – Piteşti – Krajowa
- trasa E 575 – Bratysława – Dunajská Streda – Medved'ov – Vámosszabadi – Győr
- trasa E 576 – Kluż-Napoka – Dej; poprzednio ciągnęła się dalej na odcinku Bistriţa – Suczawa
- trasa E 578 – Saratel – Reghin – Topliţa – Gheorgheni – Miercurea Ciuc – Sfântu Gheorghe – Chichis
- trasa E 581 – Maraşeşti – Tecuci – Albiţa – Leuşeni – Kiszyniów – Odessa
- trasa E 583 – Roman – Jassy – Bălţi – Mohylew Podolski – Winnica – Żytomierz
- trasa E 584 – Połtawa – Kirowohrad – Kiszyniów – Giurgiuleşti – Gałacz – Slobozia
- trasa E 592 – Krasnodar – Dżubga
- trasa E 601 – Niort – La Rochelle
- trasa E 602 – La Rochelle – Saintes
- trasa E 603 – Saintes – Angoulême – Limoges; poprzednio do Sculeni
- trasa E 604 – Tours – Vierzon
- trasa E 606 – Angoulème – Bordeaux
- trasa E 607 – Digoin – Chalon-sur-Saône
- trasa E 611 – Lyon – Pont-d'Ain
- trasa E 612 – Ivrea – Turyn
- trasa E 641 – Wörgl – Sankt Johann in Tirol – Lofer – Salzburg
- trasa E 651 – Altenmarkt im Pongau – Liezen
- trasa E 652 – Klagenfurt – Loibl Pass – Naklo
- trasa E 653 – Maribor – Nagykanizsa
- trasa E 661 – Balatonkeresztúr – Nagyatád – Barcs – Virovitica – Okučani – Banja Luka – Jajce – Donji Vakuf – Zenica
- trasa E 662 – Subotica – Sombor – Osijek
- trasa E 671 – Timişoara – Arad – Oradea – Satu Mare
- trasa E 673 – Lugoj – Deva
- trasa E 675 – Konstanca – Agigea – Negru Vodă/Kardam
- trasa E 691 – Vale – Aszock – Giumri – Asztarak
- trasa E 692 – Batumi – Samtredia
- trasa E 711 – Lyon – Grenoble
- trasa E 712 – Genewa – Chambéry – Marsylia
- trasa E 713 – Walencja – Grenoble
- trasa E 714 – Orange – Marsylia
- trasa E 717 – Turyn – Savona
- trasa E 751 – Rijeka – Pula – Koper
- trasa E 761 – Bihać – Jajce – Donji Vakuf – Zenica – Sarajewo – Užice – Čačak – Kraljevo – Kruševac – Pojate – Paraćin – Zaječar
- trasa E 762 – Sarajewo – Podgorica → granica Albanii
- trasa E 763 – Belgrad – Čačak – Nova Varos – Bijelo Polje
- trasa E 771 – Drobeta-Turnu Severin – Nisz
- trasa E 772 – Jablanica – Weliko Tyrnowo – Szumen
- trasa E 773 – Popovica – Stara Zagora – Burgas
- trasa E 801 – Coimbra – Viseu – Vila Real – Chaves – Verin
- trasa E 802 – Bragança – Guarda – Castelo Branco – Portalegre – Évora – Beja – Ourique
- trasa E 803 – Salamanka – Mérida – Sewilla
- trasa E 804 – Bilbao – Logroño – Saragossa
- trasa E 805 – Famalicão – Chaves
- trasa E 806 – Torres Novas – Abrantes – Castelo Branco – Guarda
- trasa E 821 – Rzym – San Cesareo
- trasa E 840 – Sassari – Olbia... Civitavecchia – E80
- trasa E 841 – Avellino – Salerno
- trasa E 842 – Neapol – Avellino – Benewent – Canosa di Puglia
- trasa E 843 – Bari – Tarent
- trasa E 844 – Spezzano Albanese – Sibari
- trasa E 846 – Cosenza – Crotone
- trasa E 847 – Sicignano degli Alburni – Potenza – Metaponto
- trasa E 848 – Sant'Eufemia Lamezia – Catanzaro
- trasa E 851 – Petrovac – Prizren – Priština
- trasa E 852 – Ohrid → granica Albanii
- trasa E 853 – Janina → granica Albanii
- trasa E 871 – Sofia – Kjustendił – Kumanowo
- trasa E 901 – Madryt – Walencja
- trasa E 902 – Jaén – Grenada – Málaga; dawniej Nikozja – Pafos
- trasa E 903 – Girne (Kyrenia) – Nikozja – Limassol; nieoznakowana
- trasa E 931 – Mazara del Vallo – Gela
- trasa E 932 – Buonfornello – Enna – Katania
- trasa E 933 – Alcamo – Trapani
- trasa E 951 – Janina – Arta – Agrinio – Mesolóngi
- trasa E 952 – Aktio – Vónitsa – Amfilochia – Karpenisi – Lamia
- trasa E 961 – Tripolis – Sparta – Gytheion
- trasa E 962 – Elefsina – Thiva; dawniej Tripolis – Sparta – Gytheion
- trasa E 001 – Tbilisi – Bagratasze – Wanadzor
- trasa E 002 – Mehgri – Alyat
- trasa E 003 – Uczkuduk – Dasshaus – Aszchabad – Gaudan
- trasa E 004 – Kyzył-orda – Uczkuduk – Buchara
- trasa E 005 – Guza – Samarkanda
- trasa E 006 – Ajni – Kokand
- trasa E 007 – Taszkent – Kokand – Andiżan – Osz – Irkesztam
- trasa E 008 – Chorog – Murgab
- trasa E 009 – Dżirgatał – Chorog – Iszkaszim – Lianga – granica Chin
- trasa E 010 – Osz – Biszkek
- trasa E 011 – Ałmaty – Kegen – Kokpek – Tiup
- trasa E 012 – Chorgos – Czundża – Kokpek
- trasa E 013 – Sary-Ozek – Chorgos
- trasa E 014 – Uszarał – Drużba
- trasa E 015 – Taskesken – Bachty
- trasa E 016 – Esil – Astana
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Umowa europejska o głównych drogach ruchu międzynarodowego (AGR), sporządzona w Genewie dnia 15 listopada 1975 r. (Dz.U. z dnia 11 marca 1985 r.)
- (en) Informacje o trasach europejskich