Rzeszów

Z Wikipedii

Współrzędne: 50°02'01" N 22°00'17" E50.0336111 22.0047222 (Rzeszów) Rzeszów Herb Rzeszowa Flaga Rzeszowa Województwo podkarpackie Powiat miasto na prawach powiatu Gmina  - rodzaj Rzeszów miejska Prawa miejskie 1354 Prezydent miasta Tadeusz Ferenc (e-mail) Powierzchnia 91,54 km² Położenie 50° 02'01'' N 22° 00'17'' E Liczba mieszkańców (2008)  - liczba ludności  - gęstość  - aglomeracja 170 722 1864 os./km² 740 000 Strefa numeracyjna (do 2005) (+48) 17 Kod pocztowy 35-000 do 35-900 Tablice rejestracyjne RZ Położenie na mapie Polski Rzeszów Miasta partnerskie Bielefeld Buffalo Stanisławów Klagenfurt Koszyce Lamia Lwów Łuck Nyíregyháza Satu Mare Urząd miejski3 Rynek 1 35-064 Rzeszów tel. (0 17) 87 54 448; faks (0 17) 86 22 641 (e-mail) Galeria zdjęć w Wikimedia Commons Wiadomości w Wikinews Strona internetowa miasta

Plan miasta Rzeszowa

Rzeszów (łac. Resovia, hebr. Reisha, jid. רײַשע, ros. Жэшов, lit. Žešuvas, łot. Žešova, ukr. Ряшiв, niem. Reichshof) - miasto na prawach powiatu, stolica województwa podkarpackiego oraz diecezji rzeszowskiej. Rzeszów stanowi powiat grodzki, a także jest siedzibą ziemskiego powiatu rzeszowskiego.

Miasto pełni funkcję głównego ośrodka administracyjnego, przemysłowego, handlowo-usługowego, akademickiego i kulturalnego w Polsce południowo-wschodniej. Rzeszów posiada międzynarodowy port lotniczy i Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny ukierunkowany na przemysł wysokotechnologiczny. W mieście znajdują się duże państwowe uczelnie wyższe tj. Uniwersytet Rzeszowski (z 11 wydziałami) i Politechnika Rzeszowska oraz kilka prywatnych m. in.: Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, będąca jedną z największych niepublicznych uczelni w kraju.

W stolicy Podkarpacia działają trzy urzędy konsularne (Republiki Federalnej Niemiec, Republiki Słowacji oraz Ukrainy). Rzeszów jest członkiem Unii Metropolii Polskich oraz Stowarzyszenia Eurocities - zrzeszającego wielkie miasta europejskie.

Spis treści 1 Geografia 1.1 Położenie 1.2 Klimat 1.3 Przyroda Rzeszowa 1.4 Parki i tereny leśne 1.5 Podział administracyjny miasta 2 Historia 2.1 Zarządcy miasta 3 Podstawowe informacje statystyczne 4 Komunikacja 4.1 Lotnisko 4.2 Tranzyt 4.3 Kolej 4.4 Transport miejski 5 Gospodarka 5.1 Przemysł 5.2 Handel 6 Poziom życia 7 Społeczność 8 Opieka zdrowotna 9 Edukacja 9.1 Szkolnictwo wyższe 9.2 Ważniejsze licea ogólnokształcące 9.3 Główne szkoły artystyczne 10 Kultura i rozrywka 10.1 Główne teatry 10.2 Filharmonia 10.3 Kina 10.4 Muzea 10.5 Ważniejsze Galerie 10.6 Główne Biblioteki 11 Architektura 11.1 Ważniejsze zabytki i miejsca historyczne 11.2 Zamki, dwory i pałace 11.3 Synagogi 12 Kościoły i Związki Wyznaniowe 13 Współpraca międzynarodowa 13.1 Miasta Partnerskie 13.2 Konsulaty 14 Media 14.1 Telewizja 14.2 Radio 14.3 Prasa 15 Sport 15.1 Kluby sportowe 15.2 Obiekty sportowe 16 Honorowi Obywatele Miasta 17 Posłowie i senatorowie 18 Urodzeni w Rzeszowie 19 Zobacz też 20 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia

[edytuj] Położenie

Ziemia rzeszowska leży na obszarze trzech jednostek fizycznogeograficznych: Karpat, Kotliny Sandomierskiej i Roztocza. Południową część zajmują Karpaty, południowo-wschodnią Bieszczady Zachodnie (z Tarnicą - 1346 m n.p.m. i Haliczem - 1335 m n.p.m.). Na obszarze Rzeszowszczyzny wyróżnić można elementy Pogórza Karpackiego takie jak Doły Jasielsko-Sanockie, Pogórze Dynowskie, Pogórze Ciężkowickie i zachodni kraniec Pogórza Przemyskiego. Północ regionu prawie w całości zajmuje Kotlina Sandomierska z charakterystycznymi płaskowyżami: Tarnowskim na zachód od Wisłoki, Kolbuszowskim (między Wisłoką, Wisłą i Sanem. Roztocze zajmuje niewielką północno-wschodnią część byłego województwa rzeszowskiego, gdzie znajduje się jego najwyższy punkt w na terenie Polski: Wielki Dział - 390 m n.p.m.

Sam Rzeszów położony jest na pograniczu Pogórza Karpackiego i Kotliny Sandomierskiej nad rzeką Wisłok. Miasto położone jest na wysokości w przedziale od 200 do 330 m n. p. m. Przecinają się tu ważne szlaki komunikacyjne (Drezno - Kijów, Białystok - Koszyce). Dystans dzielący miasto Rzeszów od granic ze Słowacją i Ukrainą wynosi ok. 100 km.

[edytuj] Klimat

Podkarpacie w dużym uogólnieniu cechuje suchy, kontynentalny klimat, na który znacznie wpływa sąsiedztwo gór. Klimat Rzeszowszczyzny mimo niewielkiego obszaru jest dość znacznie zróżnicowany. Jest to bezpośrednio związane z rzeźbą terenu. Kotlina Sandomierska należy do jednych z najcieplejszych obszarów kraju. Południowa część regionu (tj. północne Bieszczady) jest znacznie chłodniejsza. Średnia temperatura stycznia waha się od –3°C na zachodzie i –4,5°C na zachodnim krańcu Roztocza,do –6°C u podnóża Bieszczadów. W lipcu na zachodzie temperatura nie przekracza 19°C, zaś na południu 16°C. Roczna suma opadów jest bardzo niewielka, na północy w dolinie rzeki Wisły wynosi ok. 600 mm, w Bieszczadach jest to około dwa razy większa (1200 mm). Okres wegetacji trwa od 160 dni w górach do 220 na obszarach wyżynnych. Lata są długie i ciepłe, zimy krótkie i niezbyt mroźne.

[edytuj] Przyroda Rzeszowa

W obrębie samego Rzeszowa znajduje się Rezerwat przyrody Lisia Góra, który jest położony nad sztucznie utworzonym w 1973 roku Zbiornikiem Rzeszowskim. Początkowo zbiornik ten miał pełnić funkcję rekreacyjną oraz retencyjną. Kształt zbiornika jest wydłużony (południkowo), a jego powierzchnia wynosi ok. 65 ha. Wskutek sukcesywnego nanoszenia mułu na terenie obecnego zbiornika powstały liczne wysepki i płycizny. W późniejszym czasie porosły one pałką szeroko- i wąskolistną, trzciną, manną mielec, skrzypem bagiennym, kosaćcem żółtym, szczawiem lancetowatym. W wodzie i na jej powierzchni rosną również żabieniec, rzęsa wodna, moczarka kanadyjska, rogatek, rdestnica pływająca, grążele żółte, grzybienie białe. Na brzegach dochodzi do sukcesji łęgu - występują wierzby, topole, olchy, jesiony. Bogata jest również fauna (chrząszcze żółtobrzeżki, czy pająki topiki, ślimaki wodne - błotniarki; 28 gatunków ryb, np.: lin, sum, amur, karp oraz płoć, karaś, leszcz, liczne płazy: kumaki nizinne, żaby wodne i jeziorkowe, traszki zwyczajne i grzebieniaste). Zbiornik jest bardzo ważnym miejscem godów i rozrodu żab: trawnej i moczarowej, ropuch: szarej i zielonej. Wśród przedstawicieli gadów znajdziemy tu prowadzącego ziemno-wodny tryb życia zaskrońca, a na brzegach również jaszczurki: zwinkę i żyworodną. Wśród ssaków popularny jest lis.

W mieście znajduje się również Ścieżka Przyrodnicza im. Władysława Szafera. Składa się ona z 9 (Stary Cmentarz - Olszynki - Park Kultury i Wypoczynku - Zapora - Niżej Zespołu Szkół Elektronicznych - Ujęcie wody dla WSK - Lisia Góra - Skarpa Lessowa - Przeprawa na wyspę) przystanków na długości ok. 6 km wzdłuż Wisłoka. Rozpoczyna się w centrum miasta na Starym Cmentarzu przy ulicy Targowej. Można tu spotkać 230 gatunki ptaków (np.: kaczka krzyżówka, łabędź niemy, mewa śmieszka, gawron), nietoperze, łasice, jeża europejskiego i wiewiórki pospolitej. Na przystanku Lisia Góra można spotkać sarny i zające szaraki, jaszczurkę zwinkę, ropuchy: szarą, zieloną i chronionego chrząszcza koziróg dębosz. Liczne okazy i bogaty drzewostan, częściowo zasadzony przez człowieka (na ścisłym terenie miasta), a częściowo zachowany pierwotny obszar puszczy sandomierskiej. Liczne orzecha czarnego, topoli: białej, czarnej, chińskiej, włoskiej oraz wiązu szypułkowego, dębu szypułkowego, graby wierzby płaczącą i mandżurską, liczne krzewy: irgi, ligustru, berberysu i derenia, bluszczu. Liczne organizmy pionierskie świadczące o czystości środowiska. Osobliwością ścieżki jest lessowa skarpa, której wysokość względna wynosi 30 m.

[edytuj] Parki i tereny leśne

• Park Kultury i Wypoczynku z Olszynkami (wzdłuż lewostronnego brzegu Wisłoka
• Ogród Miejski im. Solidarności (ulica Dąbrowskiego)

Najstarszy z miejskich parków, znajduje się między ulicami Dąbrowskiego, Chrzanowskiej i Langiewicza, w miejscu dawnego ogrodu klasztornego reformatów.

• Park Jedności Polonii z Macierzą (Cieplińskiego)
• Plac Ofiar Getta (Piłsudskiego/Kopernika)
• Zespół dworsko-parkowy w Słocinie (wzdłuż ulic Powstańców Śląskich i Paderewskiego w Słocinie) [1]

Położony we wschodniej części miasta, na stoku Pogórza Dynowskiego, w dolinie potoku Młynówka. Powstały w XIX wieku jako założenie dworsko-pałacowe o powierzchni ok. 6 ha. Na jego terenie znajduje się piętrowy eklektyczny dworek rodzin Chłapowskich i Branickich (porzucony), neogotycki domek ogrodnika, sztuczne jezioro z wyspą. Chroniony opieką miejskiego konserwatora zabytków (nr wpisu A-338) i wojewódzkiego konserwatora przyrody.

• Park Dworski (Załęże)
• Park Inwalidów Wojennych (Chrobrego/Dąbrowskiego)
• Park Sybiraków (Sucharskiego)
• Park przy pałacu Jędrzejowiczów i Szpitalu Miejskim (pomiędzy ulicami Partyzantów i Lubelską na Staromieściu)

XIX-wieczny park i pałac stanowiący pozostałość dawnej posiadłości rodziny Jędrzejowiczów – resztki parku wraz z dawnym pałacem, wzniesionym przez Adama Jędrzejowicza w latach 1879 – 1883 według projektu architekta Tadeusza Stryjeńskiego. Ostatni właściciel pałacu – Jan Jędrzejowicz, został zmuszony do jego opuszczenia w 1944 roku. Park przebudowano, a na jego terenie wzniesiono Szpital Miejski im. Jana Pawła II. Sam pałac w latach powojennych budynek został adaptowany na potrzeby służby zdrowia, obecnie mieści się w nim Szpital Gruźliczy.

• Park Myśli Papieskiej (na rogu ulic Rejtana Sikorskiego na Zalesiu)

Najnowszy park, częściowo w fazie projektów. Znajduje się na błoniach w bezpośrednim sąsiedztwie katedry.

[edytuj] Podział administracyjny miasta

Rzeszów jest oficjalnie podzielony na 26 osiedli. Występujący często podział na dzielnice nie ma charakteru administracyjnego i jest czysto historyczny.

Rozwój terytorialny Rzeszowa
Lata	Powierzchnia	Dzielnica	Uwagi
początek XIV wieku	?	Staromieście	Rzeszów jako gród obronny zlokalizowany na północ od dzisiejszego centrum miasta, pod panowaniem książąt ruskich
1354	1,5 km²	Śródmieście	"przeniesienie miasta" na południe, lokacja miasta na prawie niemieckim, ze ściśle wytyczonymi granicami (kilka ulic, dzisiejsze Kościuszki, Króla Kazimierza, fragmenty 3. maja, Kopernika, Mickiewicza i Rynek)
XVI wiek	ok. 2 km²	Śródmieście	miasto przejmuje Mikołaj Spytek Ligęza, rozwija on je na północ (budowa klasztoru bernardynów) i na wschód w kierunku rzeki (budowa kościoła św. Ducha i szpitala). Rozpoczyna się również budowa zamku na południe od centrum miasta
XVII i XVIII	?	Śródmieście	w rejonie dzisiejszego Placu Wolności powstaje żydowska osada zwana Nowym Miastem, ostatecznie łączy się ona z Rzeszowem pod koniec XVIII wieku
XIX wiek	?	północne Śródmieście	rozwijają się okolice dzisiejszego dworca PKP, powstaje Nowy Rynek
początek 1901	2,9 km²	Staromieście, Staroniwa, Drabinianka	do miasta przyłączono osady Staromieście, zwane wówczas Ruską Wsią oraz części pobliskich wsi Staroniwy i Drabinianki
1918 - 1939	7,68 km²	część Śródmieścia (osiedla Dąbrowskiego i Śródmieście-Południe	w wyniku włączenia Rzeszowa do COP-u następują gwałtowne zwiększenie populacji miasta i kłopoty lokalowe. Środek ciężkości przesuwa się znacznie na południe w kierunku fabryk PZL wzdłuż ulic Dąbrowskiego i Hetmańskiej.
1951	40,32 km²	Baranówka, Biała, Nowe Miasto (dzielnica Rzeszowa), Pobitno, Wilkowyja (dzielnica Rzeszowa)	po odbudowie Śródmieścia nastąpił czas budwy charakterystycznych dla PRL-u blokowisk i tak odpowiednio powstają: 1960 - 1963 os. Grota-Roweckiego, 1960 - 1965 os. Piastów, 1962 - 1971 os. gen. Andersa (dawniej Baranówka I, II i III), 1963 - 1975 os. Tysiąclecia, 1973 - 1975 os. Pułaskiego, w latach 1961 - 1964 modernizowane i przebudowywane jest os. Dąbrowskiego
1971	53 km²	część Słociny i Zalesie	przyłączone zostają podmiejskie miejscowości z budownictwem jednorodzinnym, równolegle w latach 1969 - 1993 powstają główne założenia architektoniczne, infrastruktura i charakterystyczne bloki Nowego Miasta
1977	53,7 km²	Miłocin	Ze względu na rozwój os. Baranówka IV zostaje przyłączony fragment wsi Miłocin. W latach 80. i 90. na Pobitnym i Wilkowyji powstaje szereg małych osiedli i bloków, powstają również osiedla w zachodniej części miasta (os. Krakowska-Południe i os. Króla Augusta
2006	68 km²	pozostała część Słociny i Załęże	z powodu braku powierzchni pod inwestycje mieszkaniowe władze miasta decydują się na rozpoczęcie procedury przyłączenia okolicznych sołectw. 1 stycznia 2006 roku przyłączone zostają pozostała część Słociny i Załęże
2007	77,2 km²	wschodnia część Przybyszówki	pomimo starań Rady Miasta do Rzeszowa włączona zostaje jedynie część Przybyszówki, a nie tak jak oferowano cała wieś z Zwięczycą
2008	91,5 km²	zachodnia Przybyszówka, Zwięczyca	pozostałą część wsi Przybyszówka i Zwięczycę przyłączono dokładnie w rok później

[edytuj] Historia

Badania archeologów dowodzą, że już w czasach neolitu miało miejsce osadnictwo na terenie dzisiejszego Rzeszowa. Już przed nadaniem praw miejskich, w rejonie dzisiejszego Staromieścia istniał tu duży gród, a drugi, prawdopodobnie graniczny znajdował się na terenie dzisiejszej dzielnicy Pobitno.

Miasto powstało oraz otrzymało prawa miejskie od króla Kazimierza Wielkiego 19 stycznia 1354. W 1363 istniał już w mieście kościół parafialny, a w 1406, parafialna szkoła. W XV wieku miasto zostało zdewastowane przez pożar. Po odbudowie, otrzymało wiele przywilejów, co umożliwiło jego szybki rozwój. W XVI wieku miasto posiadało już dobrze zorganizowaną administrację.

W 1591 wzniesiono ratusz miejski, a w 1600 rozpoczęto budowę zamku. W 1627 miasto ufortyfikowano, a w latach 1624-1629 właściciel miasta ufundował warowny klasztor i kościół oo. Bernardynów. W 1638 Rzeszów przeszedł na własność rodu Lubomirskich, stając się wzorowym ośrodkiem dóbr magnackich. O ówczesnej zamożności miasta świadczą księgi miejskie z XVI i XVII wieku, które wymieniają działających licznie na jego terenie złotników. W 1658 Jerzy Sebastian Lubomirski założył słynne Kolegium Pijarów, jedną z nielicznych wówczas w kraju szkół średnich. Wśród jego wykładowców był ksiądz Stanisław Konarski, a wiele lat później szkołę ukończyli m.in. Ignacy Łukasiewicz, Julian Przyboś, Władysław Sikorski, Władysław Szafer.

13 sierpnia 1769 pod Rzeszowem, w rejonie dzisiejszej dzielnicy Pobitno doszło do bitwy między konfederatami barskimi a wojskami rosyjskimi. Po bitwie ciała zabitych pochowano, a nad mogiłą Polaków usypano zachowany do dziś kopiec. W 1772 miasto dostało się pod zabór austriacki. Następnie przez 146 lat wchodziło w skład Imperium Habsburgów. Od początku Rzeszów stał się stolicą dużego obwodu administracyjnego, zwanego cyrkułem, będącego właściwie odpowiednikiem powiatu.

Rzeszów stał się miastem wolnym w 1845. Uzyskanie przez Galicja swobód politycznych i gospodarczych przyczyniło się do rozwoju miasta. W 1858 do miasta doprowadzono linię kolejową, w 1888 pojawiły się pierwsze telefony, w 1900 powstała gazownia i gazowe lampy uliczne, a 11 lat później uruchomiono elektrownię i rozpoczęto tworzenie sieci wodociągowej. W 1910 Rzeszów liczył 23 tysiące mieszkańców. Miasto zaczęło przekształcać się w znaczący ośrodek kapitalistyczny, pojawiły się nowe ważne inwestycje budowlane i infrastrukturalne - koszary, szkoły, przebudowa ratusza, brukowanie ulic, wprowadzenie elektrycznego oświetlenia.

Zbliżający się koniec monarchii austriackiej przyczynił się do narastania ruchów niepodległościowych. W 1918 rozpoczęła w Rzeszowie działalność Polska Organizacja Wojskowa, której komendantem był Leopold Lis-Kula. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, znaczenie Rzeszowa nadal rosło. W latach 1937-1939 rozpoczęło się tworzenie i modernizacja zakładów zbrojeniowych (min. filia Zakładów H. Cegielskiego) w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego. Rzeszów stał się wówczas ważnym ośrodkiem przemysłu lotniczego i zbrojeniowego.

Dynamiczny rozwój przerwała II wojna światowa, w wyniku której miasto uległo częściowemu zniszczeniu. W pierwszych dniach listopada 1939 r. policja niemiecka aresztowała większość księży z parafii leżących w powiecie rzeszowskim, i osadzono ich w więzieniu w Rzeszowie, na okres około dwóch tygodni. Niektórych wywieziono do obozów. W 1941 hitlerowcy utworzyli w Rzeszowie getto, które funkcjonowało do listopada 1943. Większość z umieszczonych w nim Żydów (przed wojną w Rzeszowie mieszkało około 14 tys. ludności pochodzenia żydowskiego, co stanowiło ok. 30% mieszkańców miasta) wywieziono do obozu zagłady Belżec.

W ramach Akcji "Kośba" 25 maja 1944 r. rzeszowska grupa dywersyjna AK dokonała udanego zamachu w Rzeszowie przy ul. Batorego na najgroźniejszych gestapowców Friedericha Pottenbauma i Hansa Flaschke.

W październiku 1944r. po zajęciu przy pomocy AK, Rzeszowa przez sowietów, na Zamku w Rzeszowie NKWD, przetrzymywało i torturowało 400 żołnierzy AK. Ppłk. Łukasz Ciepliński „Pług” (1913–1951), - od kwietnia 1941 r. Komendant Inspektoratu Rejonowego ZWZ–AK Rzeszów, w nocy z 7 na 8 października 1944 r. dowodził akcją rozbicia więzienia na Zamku i po schwytaniu, został skazany „na pięciokrotną karę śmierci”. W dniu 1 marca1951r.wykonano wyrok na nim przez rozstrzelanie.

Od chwili wkroczenia sowietów rozpoczęły się represje względem opozycji i przetrzymywania żołnierzy AK w Obozach NKWD i wywózki w głąb ZSRR. W sierpniu 1980 roku w Rzeszowie rozpoczęły się strajki i powstały pierwsze niezależne od PZPR-u związki zawodowe NSZZ Solidarność.

W nocy z 18 na 19 lutego 1981 roku po 50 dniach ogólnopolskiego strajku robotniczo-chłopskiego, pomimo usilnych prób jego rozbicia i oddziaływania na jego przebieg przez Służbę Bezpieczeństwa PRL w ramach akcji KRET, i przeniesienia się strajkujących z Ustrzyk Dolnych do Rzeszowa, podpisano Porozumienia Rzeszowsko-Ustrzyckie. Po podpisaniu porozumień Przewodniczący Komitetu Strajkowego; Jan Kułaj powiedział: Chłopi Polska nasza!

13 grudnia 1981 r.- gen. Wojciech Jaruzelski wprowadził Stan wojenny. Odcięto łączność telefoniczną i wprowadzono godzinę milicyjną oraz przepustki przy wyjeździe z miasta. Zarządzeniem Centralnego Zarządu Zakładów Karnych Ministerstwa Sprawiedliwości utworzonych zostało 46 ośrodków internowania, m.in. w Rzeszowie-Załężu, Nisku, Uhercach, w których przetrzymywano działaczy Solidarności.

Rozpoczęły się strajki. W Rzeszowie, strajk w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL "Rzeszów" zawiązuje się w sposób spontaniczny. Wobec beznadziejności sytuacji trzeciego dnia stanu wojennego zostaje zakończony.

Po wojnie, w Rzeszowie ustanowiono stolicę nowo utworzonego województwa rzeszowskiego. Miasto w szybkim tempie rozbudowano i unowocześniono.

Po upadku systemu socjalistycznego Rzeszów zaczął zmieniać się w szybkim tempie. W mieście rozpoczął się proces rewitalizacji i modernizacji. Po wizycie papieża Jana Pawła II utworzono w 1992 nową diecezję rzeszowską. Zaczęły powstawać pierwsze prywatne szkoły wyższe. W całym mieście zaczęto budować nowoczesne osiedla. Powstało wiele inwestycji, szczególnie w dziale przemysłu i usług.

W 1999 następuje scalenie ziem Rzeszowszczyzny, likwidacji ulegają małe województwa i utworzone zostaje województwo podkarpackie ze stolicą w Rzeszowie, jego granice pokrywają się w dużej mierze z granicami województwa rzeszowskiego sprzed reformy terytorialnej w 1975 roku. Dwa lata później, w 2001, działalność rozpoczął Uniwersytet Rzeszowski, który powstał z połączenia wcześniej działającego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej oraz Wyższej Szkoły Pedagogicznej, a także Akademii Rolniczej. Także wtedy pojawiły się w mieście duże inwestycje w przemysł lotniczy i informatyczny. W 2002 oddano do użytku halę widowiskową na Podpromiu, most Zamkowy i Trasę Zamkową.

W 2005 roku Rzeszów oficjalnie uznano za europol i przyjęto do stowarzyszenia Eurocities. W 2006 Rzeszów powiększył po raz kolejny swój obszar administracyjny.

W 2005 doszło do otwarcia pierwszego regularnego międzynarodowego połączenia z rzeszowskiego lotniska do Londynu. Obecnie z Rzeszowa dolecieć można do Dublina, Bristolu i od lipca 2008 do Bournemouth. Latem 2008 zostaną wznowione bezpośrednie rejsowe loty międzykontynentalne do dwu lotnisk Nowego Jorku.

[edytuj] Zarządcy miasta

[edytuj] Podstawowe informacje statystyczne

Rzeszów jest największym miastem Polski południowo-wschodniej z liczbą mieszkańców 170 722 (stan na 1 stycznia 2008) oraz obszarem metropolitalnym wynoszącym ponad 700 tys. ludności (Rzeszowski Obszar Metropolitalny). 24 lipca 2007 Rada Ministrów zaakceptowała włączenie w granice miasta zachodniej części Przybyszówki oraz wsi Zwięczyca co spowodowało, że od 1 stycznia 2008 roku liczba mieszkańców zwiększyła się do ok. 170,5 tys., a powierzchnia wynosi 92 km². W najbliższym czasie planuje się kolejne poszerzenie granic miasta Rzeszowa (do pow. ponad 150 km² i ok. 200 tys. mieszkańców), proces ten jest powolny, ale odbywa się poprzez konsultacje ze społecznością przyłączanych terenów.

Stopa bezrobocia w mieście kształtuje się już od kilku lat na poziomie niższym niż 8% i stale się zmniejsza, zaś średni dochód mieszkańców kształtuje się na poziomie około 3 tys. zł.

[edytuj] Komunikacja

[edytuj] Lotnisko

W ostatnim czasie rozbudowany i zmodernizowany został Międzynarodowy Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka, gdzie trwają prace nad konstrukcją nowego terminala pasażerskiego, i gdzie ruch lotniczy w 2006 wzrósł o 126% w porównaniu z 2005 - przewieziono 206 tys. osób. Także w 2007 roku zanotowano wzrost ilości odprawionych pasażerów do 273 638 pax. Ryanair obsługuje regularnie loty Rzeszów-Dublin, Rzeszów-Londyn (Port lotniczy Londyn-Stansted) i Rzeszów-Bristol. Od 18 czerwca 2008 uruchomione zostanie koleje połączenie do Birmingham w Wielkiej Brytanii. Oprócz tego funkcjonują regularne połączenia Rzeszów-Warszawa (PLL LOT). Od czerwca 2008 wznowione zostaną tym razem całoroczne połączenia Rzeszów-Nowy Jork (PLL LOT, Port lotniczy John F. Kennedy i Port lotniczy Newark Liberty). Oprócz tego w ofercie lotniska będą loty czarterowe do Tunezji, Egiptu i Turcji.

W obrębie lotniska funkcjonują: Aeroklub Rzeszowski oraz Ośrodek Kształcenia Lotniczego Politechniki Rzeszowskiej (jedyna w kraju cywilna szkoła pilotów). W bezpośrednim sąsiedztwie lotniska powstanie niedługo autostrada A4 (Berlin-Kijów) z węzłami komunikacyjnymi na wysokości początku i końca drogi startowej.

Komunikacja miejska obsługuje regularne połączenia pomiędzy portem lotniczym i centrum miasta.

[edytuj] Tranzyt

Oprócz modernizacji dróg w regionie podkarpackim planowana jest w najbliższych latach budowa autostrady A4 (Drezno-Kijów) i drogi ekspresowej S19 (Suwałki-Barwinek). Komunikacja wewnątrz miasta działa bardzo sprawnie dzięki modernizacji i budowie obwodnic oraz masowym remontom dróg w centrum miasta. Inwestycje drogowe realizowane w ostatnich latach sprawiły, że Rzeszów dysponuje drogami dobrej jakości i dobrze rozwiniętą siecią komunikacyjną. Rzeszów jest jedynym obok Dublina miastem w Europie dysponującym tzw. inteligentną sygnalizacją świetlną - system SCATS. W latach 2005-2006 zrealizowano projekt modernizacji dróg powiatowych w centrum miasta.

[edytuj] Kolej

Historia rzeszowskiej kolei sięga XIX wieku, kiedy to powstał dworzec na trasie Wiedeń - Kraków - Lwów, później powstała linia do Jasła przez Strzyzów oraz do Tarnobrzega przez Kolbuszową. Obecnie Rzeszów jest ważnym podkarpackim węzłem kolejowym i posiada bezpośrednie połączenia m.in z: Gdańskiem, Kijowem, Lwowem, Szczecinem, Warszawą, Wrocławiem oraz Zieloną Górą.

W Rzeszowie istnieje pięć stacji kolejowych:

1. Rzeszów Główny
2. Rzeszów Staroniwa
3. Rzeszów Osiedle
4. Rzeszów Załęże
5. Rzeszów Zwięczyca

[edytuj] Transport miejski

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne obsługuje 49 linii autobusowych, w tym 26 miejskich, 20 podmiejskich, 2 nocne i specjalną linię do portu lotniczego. Komunikacja miejska w Rzeszowie może poszczycić się zmodernizowanym taborem i nowoczesnymi rozwiązaniami. Obecnie władze miasta postawiły na ekologiczne autobusy zasilane gazem ziemnym (Jelcz M125M i Solaris Urbino 12 CNG). Autobusy kursują nie tylko w ciągu dnia, lecz także w nocy.

[edytuj] Gospodarka

[edytuj] Przemysł

Rzeszów jest ważnym ośrodkiem przemysłowym. Z powodzeniem rozwija się w Rzeszowie produkcja sprzętu domowego, przemysł spożywczy, odzieżowy, budowlany, meblarski i telekomunikacyjny, natomiast najlepiej rozwinięty jest tutaj przemysł lotniczy oraz farmaceutyczny. Miasto jest europejskim centrum koncernu United Technologies Corporation, światowego potentata w przemyśle lotniczym. Rzeszów jest głównym ośrodkiem stowarzyszenia przedsiębiorców Dolina Lotnicza (Aviation Valley). W skład stowarzyszenia wchodzą przedsiębiorstwa z całego kraju. W Rzeszowie swoją siedzibę ma również Spółka Zelmer SA - największy polski producent sprzętu AGD oraz jeden z liczących się na świecie producentów odkurzaczy. Rzeszów jest jedynym na świecie miastem obok amerykańskiego Middletown, w którym produkowane są silniki do samolotów F-16. Jednak w Rzeszowie dominuje mała i średnia przedsiębiorczość.

W ostatnim czasie utworzony został Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny. Podstawą tego przedsięwzięcia jest przemysł lotniczy i farmaceutyczny. Nowe pomysły i rozwiązania powiązane z parkiem technologicznym powstawać będą w preinkubatorze akademickim Politechniki Rzeszowskiej. W PPNT w przyszłym roku powstaną zakłady m.in. MTU Aero Engines, Borg Warner, Ultratech (przemysł lotniczy). Działający w mieście Valeant Pharmaceuticals International (dawniej ICN Polfa Rzeszów) jest największym polskim eksporterem leków. W Rzeszowie działa też koncern Sanofi Aventis, producent leków. Swą siedzibę ma tu także Alima Gerber SA - największa spółka polskiej części koncernu Novartis. Jest producentem pożywienia i soków dla niemowląt i dzieci. Podkarpaccy przedsiębiorcy działający w sektorze informatycznym powołali Stowarzyszenie Informatyka Podkarpacka. Po połączeniu firm Asseco i Softbank Rzeszów jest centralą największego w kraju przedsiębiorstwa z sektora IT - Asseco Poland.

[edytuj] Handel

Dużą część miejskiej gospodarki stanowi handel. W mieście znajduje się sporo hipermarketów, centrów handlowych, galerii i mniejszych supermarketów. Powierzchnia sklepowa na mieszkańca jest w Rzeszowie najwyższa w kraju.

• Hipermarkety: Tesco, E.Leclerc, Castorama, Real, Makro Cash and Carry, Auchan, Praktiker, RCMB, Leroy Merlin.
• Centra handlowe m.in:Galeria Graffica, Plaza Rzeszów, Europa II, Reduta, Rejtan, Galeria Rzeszów,..

[edytuj] Poziom życia

Ta sekcja wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić ją weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Rzeszów jest miastem o wysokim poziomie życia, jest to potwierdzone przez wiele rankingów oceniających potencjał rozwojowy i standard życia. Miasto jest ciągle na dorobku, prowadzone są intensywne remonty i rewitalizacja wielu rejonów. Duża część ze środków na rozwój miasta ma swe źródło w funduszach strukturalnych Unii Europejskiej. Rzeszów umacnia swą pozycję jako stolica regionu i jego najważniejszy ośrodek. Główne działania, które realizuje się w tym celu to powiększenie miasta, rozbudowa i modernizacja portu lotniczego oraz wzmacnianie pozycji ośrodka akademickiego. Miasto charakteryzuje niski poziom bezrobocia (6.8% w sierpniu 2006). Może też poszczycić się wyjątkowo długą średnią długością życia. Rzeszów, jako pierwsze i jak dotąd jedyne miasto w Polsce, udostępnił mieszkańcom darmowy szerokopasmowy Internet (sieć ResMan).

[edytuj] Społeczność

Ta sekcja wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić ją weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Społeczność miasta charakteryzuje duże przywiązanie do fundamentalnych tradycji, a jednocześnie tolerancja i wyraźne otwarcie na nowoczesność. Rzeszów może poszczycić się wyjątkowo wysokim odsetkiem ludności z wykształceniem wyższym - ponad 20% daje mu pod tym względem drugie miejsce w kraju. Rzeszów może pochwalić się też najniższą przestępczością spośród wszystkich stolic polskich regionów. Rzeszów charakteryzuje wyjątkowo duży jak na polskie standardy odsetek obcokrajowców, przede wszystkim studentów.

[edytuj] Opieka zdrowotna

Na terenie miasta Rzeszowa zarejestrowanych jest obecnie 132 zakładów opieki zdrowotnej. Realizują one usługi medyczne na rzecz mieszkańców miasta i regionu w 182 placówkach ochrony zdrowia, takich jak: szpitale, przychodnie, stacje pogotowia ratunkowego. Podmioty te dzielą się na komórki organizacyjne placówek ochrony zdrowia, czyli poradnie, oddziały szpitalne, pracownie, których łącznie w mieście jest 1459.

Najważniejsze placówki to:

• Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie
• Szpital Wojewódzki nr 2 w Rzeszowie
• Szpital Miejski im. Jana Pawła II w Rzeszowie
• Szpital Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Rzeszowie
• Szpital Specjalistyczny - Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie
• Szpitał Specjalistyczny im. Świętej Rodziny w Rzeszowie-Rudnej Małej
• Obwód Lecznictwa Kolejowego w Rzeszowie

[edytuj] Edukacja

Rzeszów to duży ośrodek akademicki. W mieście kształci się około 60 tys. studentów. Działają tu zarówno uczelnie państwowe jak i niepaństwowe.

Obecnie w Rzeszowie działają 32 szkoły podstawowe, 18 gimnazjów, 18 liceów ogólnokształcących i 48 średnich szkół technicznych, i zawodowych oraz 32 szkoły policealne i 4 szkoły artystyczne (plastyczne i muzyczne II stopnia).

[edytuj] Szkolnictwo wyższe

W Rzeszowie kształci się około 60 tys. studentów. Działają tu zarówno uczelnie państwowe jak i prywatne. W najbliższej przyszłości absolwenci rzeszowskich szkół wyższych będą mogli realizować swoje pomysły w preinkubatorze, powiązanym z parkiem technologicznym.

Miejscowe szkoły wyższe:

• Uniwersytet Rzeszowski (z 11 wydziałami, w tym Wydziałem Medycznym będącym podwalinami do utworzenia Wyższej Szkoły Medycznej w Rzeszowie)
• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza (największa uczelnia techniczna południowo-wschodniej Polski, z jedynym w kraju ośrodkiem kształcenia pilotów lotnictwa cywilnego)
• Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie
• Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie (największa niepubliczna uczelnia wyższa na Podkarpaciu)
• Wyższa Szkoła Zarządzania w Rzeszowie
• Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Rzeszowie
• Szkoła Języków Obcych i Zarządzania PROMAR w Rzeszowie
• Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Rzeszowie-Tyczynie
• Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Rzeszowie
• Wyższa Szkoła Administracji i Zarządzania, Wydział Administracyjno-Prawny w Rzeszowie
• Wyższa Szkoła Inżynieryjno-Ekonomiczna, Wydział Przedsiębiorczości w Rzeszowie

[edytuj] Ważniejsze licea ogólnokształcące

• I Liceum Ogólnokształcące im. ks. Stanisława Konarskiego w Rzeszowie (ul. 3 Maja)
• II Liceum Ogólnokształcące im. płk. Leopolda Lisa-Kuli w Rzeszowie (ulica ks. Jałowego)
• III Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida w Rzeszowie (ulica Chopina)
• IV Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Rzeszowie (ulica Dąbrowskiego)
• V Liceum Ogólnokształcące im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (ulica Hetmańska)
• VI Liceum Ogólnokształcące im. Ambrożego Towarnickiego w Rzeszowie (ulica Towarnickiego)
• VII Liceum Ogólnokształcące (ulica Rejtana)
• VIII Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego (ulica Wyspiańskiego 16a)
• IX Liceum Ogólnokształcące (ulica Ofiar Katynia)
• X Liceum Ogólnokształcące (ulica Sucharskiego)
• XI Liceum Ogólnokształcące ((ulica Hoffmanowej)
• XII Liceum Ogólnokształcące {ulica Hetmańska)
• XIII Liceum Ogólnokształcące {ulica Hetmańska)
• XIV Liceum Ogólnokształcące
• Liceum Ogólnokształcące Wyższej Szkoły Informatyki I Zarządzania (ulica Sucharskiego)
• Społeczne Liceum Ogólnokształcące (ulica Dąbrowskiego)
• Liceum Ogólnokształcące sióstr Prezentek im. Jana Pawła II (ulica Ks. Jałowego)

[edytuj] Główne szkoły artystyczne

• Niepaństwowa Szkoła Muzyczna I st. w Rzeszowie - Grzegorz Wójcikiewicz (ul. Bohaterów 26)
• Zespół Szkół Muzycznych nr 1 im. Karola Szymanowskiego (ul. Chopina)
• Zespół Szkół Muzycznych nr 2 im. Wojciecha Kilara (ul. Jana III Sobieskiego)
• Zespół Szkół Plastycznych (ul. Staszica)

[edytuj] Kultura i rozrywka

Rzeszów jest miastem bogatym w wydarzenia o charakterze kulturalnym i rozrywkowym, odbywa się wiele imprez i festiwali, kilka spośród nich ma charakter międzynarodowy. Najbardziej znany to Światowy Festiwal Polonijnych Zespołów Folklorystycznych.

Ważniejsze wydarzenia kulturalne odbywające się co roku, to także:

• Rzeszowskie Spotkania Teatralne
• Wieczory Muzyki Organowej i Kameralnej w Katedrze Rzeszowskiej i Kościołach Rzeszowa
• Międzynarodowe Biennale Sztuki Komputerowej
• Międzynarodowe Biennale Plakatu Teatralnego

W mieście często mają miejsce festyny, przedstawienia, koncerty i happeningi. Odbywa się tu regularnie Wielokulturowy Festiwal Galicja, Festiwal Chórów Młodzieżowych i Ogólnopolski Festiwal Carpathia.

Rzeszów posiada modernistyczny gmach filharmonii w użytku od stycznia 1974 z dwiema salami: kameralną na 300 osób i główną na 800 osób, słynącą ze świetnej akustyki, oraz kilka teatrów prezentujących interesujący repertuar. Filharmonia Rzeszowska im. Artura Malawskiego organizuje Festiwal Muzyczny w Łańcucie.

Miasto dysponuje jedną z największych w kraju hal sportowo-widowiskowych (Hala Podpromie). Halę oddano do użytku w roku 2002. Jej budowa trwała rekordowo ponad 20 lat. Odbywają się tu liczne imprezy sportowe, kulturalne, koncerty i różnorodne coroczne targi.

[edytuj] Główne teatry

• Teatr Miejski im. Wandy Siemaszkowej
• Teatr "Maska"

[edytuj] Filharmonia

• Filharmonia im. Artura Malawskiego

[edytuj] Kina

• Centrum Filmowe Helios (4 sale kinowe)
• Kino Zorza
• Kino WDK

[edytuj] Muzea

• Muzeum Okręgowe
• Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli
• Muzeum Historii Miasta Rzeszowa
• Podziemna Trasa Turystyczna
• Muzeum Diecezjalne w Rzeszowie
• Muzeum Łowiectwa
• Muzeum Prawa (w fazie projektów)
• Muzeum Dobranocek w Rzeszowie
• Muzeum Uniwersytetu Rzeszowskiego

[edytuj] Ważniejsze Galerie

• Biuro Wystaw Artystycznych (BWA)
• Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa
• Galeria Miejska Zespołu Szkół Plastycznych
• Galeria "Szajna"
• Galeria "Pod Ratuszem"

[edytuj] Główne Biblioteki

• Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie (Główna i 20 filii)
• Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Biblioteka Politechniki Rzeszowskiej
• Biblioteka Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania

[edytuj] Architektura

Zabudowa śródmieścia Rzeszowa pochodzi w większości z przełomu XIX i XX wieku, można tu odnaleźć style takie jak secesja, neogotyk, modernizm czy art deco.

Reprezentacyjnym deptakiem Rzeszowa jest ulica 3 Maja, w ostatnich latach dawną świetność przywrócono też innym deptakom a obecnie zakończyła się przebudowa i modernizacja rynku, który jest głównym placem i sercem miasta.

W ostatnim czasie struktura miasta uległa przemianom i Rzeszów przemienia się w ośrodek bardziej przestrzenny, zielony i estetyczny. Centrum miasta zostało w ostatnich latach odrestaurowane, wyeksponowano zabytki i wartościowe obiekty. Sporo obiektów odbudowano lub zmodernizowano, przywracając im przedwojenny charakter, poprzednio zatarty przez przebudowy w czasach socjalizmu.^{[potrzebne źródło]} Na wielu osiedlach powstają nowoczesne bloki mieszkalne, apartamentowce, a także nowa zabudowa jednorodzinna i szeregowa. Na poprawę estetyki miasta wpływa ogłaszanie konkursów na projekty rozmaitych obiektów (np. Millennium Hall, nowy budynek Uniwersytetu Rzeszowskiego).

Obecnie ma miejsce odbudowa zniszczonych dawno temu kamienic w śródmieściu, co uzupełnia zabudowę w centrum Rzeszowa.

[edytuj] Ważniejsze zabytki i miejsca historyczne

• Ratusz miejski na Starym Mieście (wybudowany w 1591 przez M.S. Ligęzę; 1867 i 1884, 1897-98 - przebudowany)
• Unikalny kompleks piwnic - Podziemna Trasa Turystyczna (XVIII wiek)
• Kamienice mieszczańskie w rynku, zbudowane w stylu secesyjnym
• Aleja Pod Kasztanami - z secesyjną zabudową willową (1899-1903)
• Stary Cmentarz (XVIII wiek)
• Biblioteka Miejska (1890)
• Teatr im. Wandy Siemaszkowej (1944)
• Cmentarz komunalny w dzielnicy Pobitno, wpisany w rejestr zabytków (budynki, nagrobki, mury, drzewostan - początek XX wieku)
• Cmentarz żydowski - założony w 1849
• Ulica 3 Maja, eklektyczna zabudowa, styl secesyjny i neogotycki (w większości z XIX-XX wieku)
• Ulica Grunwaldzka, obecnie jeden z deptaków, eklektyczne kamienice, Wydział Prawa Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Kościoły na Starym Mieście i w Śródmieściu z XV-XIX w. (m.in.: kościół farny z XV w., sanktuarium Matki Boskiej Rzeszowskiej z XVI w. przy klasztorze o. Bernardynów oraz kościół Świętego Krzyża z XVI w. przy klasztorze o. Pijarów)
• Zespół stacyjno-dworcowy Rzeszów Staroniwa (z 1891 roku)
• Budynek Instytutu Muzyki Uniwersytetu Rzeszowskiego (dawny dom kultury WSK)
• Pomnik Czynu Rewolucyjnego - najbardziej rozpoznawalny pomnik w Rzeszowie.

[edytuj] Zamki, dwory i pałace

• Zamek w Rzeszowie (II połowa XVI wieku) wzniesiony z inicjatywy Mikołaja Spytka Ligęzy; z zachowaną wczesnobarokową wieżą dawnego czworobocznego pałacu (1620), fortyfikacje bastionowane (I połowa XVII wieku)
• Dwór Branickich i park podworski w dzielnicy Słocina (z XVIII-XIX wieku)
• Letni Pałac Lubomirskich (pocz. XVIII wieku – Tylman z Gameren, przebudowany w XVIII wieku – T. Bellotti, i XX wieku)
• Pałac Jędrzejowiczów na osiedlu 1000-lecia
• Pałac Biskupów Rzeszowskich
• Zespół dworski wraz z parkiem w dzielnicy Załęże (z XVIII-XIX wieku)

[edytuj] Synagogi

• Synagoga Staromiejska - wzniesiona w 1610
• Synagoga Nowomiejska - wzniesiona najprawdopodobniej przez Jana Belottiego

[edytuj] Kościoły i Związki Wyznaniowe

Obecnie większość rzeszowian wyznaje religię katolicką. W mieście znajduje się także kilka zborów kościołów ewangelikalnych (min. zielonoświątkowców, baptystów i adwentystów), a także zbory Świadków Jehowy i in.

Kościół Rzymskokatolicki:

Głównie obiekty kultu religijnego: Rzeszów jest siedzibą władz diecezjalnych i biskupa, którym obecnie jest ks. bp Kazimierz Górny. W mieście znajduje się ponad 20 kościołów i sanktuariów katolickich:

Zabytkowe

• Sanktuarium Matki Bożej Rzeszowskiej (Śródmieście)
• Sanktuarium Matki Bożej Wniebowziętej w Rzeszowie (Zalesie)
• Kościół Chrystusa Króla (Śródmieście)
• Kościół farny (Śródmieście)
• Kościół MB Królowej Polski (garnizonowy) (Śródmieście)
• Kościół św. Rocha i św. Marcina (Słocina)
• Kościół św. Józefa (Staromieście)
• Kościół Świętego Krzyża (Śródmieście)
• Kościół Świętej Trójcy (Śródmieście)

Pozostałe - ważniejsze

• Katedra Najświętszego Serca Jezusowego
• Sanktuarium Matki Bożej Saletyńskiej (Śródmieście)
• Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego (Baranówka)
• Kościół Świętej Rodziny (Krakowska - Południe)
• Kościół Św. Michała Archanioła
• Kościół Św. Jadwigi Królowej
• Kościół Narodzenia NMP (Staroniwa)
• Kościół Matki Bożej Różańcowej
• Kościół św. Józefa Sebastiana Pelczara (Pobitno)
• Kościół Św. Józefa Kalasancjusza (Wilkowyja)
• Kościół Opatrzności Bożej (Nowe Miasto)
• Kościół św. Jacka (Śródmieście)
• Kościół Bożego Ciała i Matki Bożej z Lourdes
• Kościół bł. Karoliny
• Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy i Świętego Floriana (Załęże)
• Kościół św. Judy Tadeusza (os Kmity)
• Kaplica Bractwa Świętego Piusa X ul. Gołębia

Kościoły ewangelikalne:

• Kościół Zielonoświątkowy:
  • Zbór Emaus ul. gen. Dąbrowskiego 1a
• Kościół Chrześcijan Baptystów:
  • zbór al. Piłsudskiego J. 11
• Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej:
  • Kościół Chrześcijański "Źródło" spotkania ODK ul. Kochanowskiego 11
• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
  • kaplica ul. Grottgera 28/3
• Kościół Jezusa Chrystusa "Syjon"
  • zbór ul. Szopena 39/4
• Kościół Chrześcijański w Duchu Prawdy i Pokoju ul. Bardowskiego 2

Cerkiew prawosławna:

• cerkiew Przeniesienia relikwii św. Mikołaja z Mir Licejskich do Bari

Inne:

• Świadkowie Jehowy
  • Sala Królestwa ul. Sikorskiego 47a
  • Sala Królestwa ul. Zakopiańska 14
• Świecki Ruch Misyjny "Epifania"
  • zbór w Rzeszowie, ul. Bardowskiego 2/106.
• Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu

[edytuj] Współpraca międzynarodowa

[edytuj] Miasta Partnerskie

Głównym celem partnerstwa miast jest współpraca ekonomiczna, społeczna, oświatowa, kulturowa oraz wymiana doświadczeń. Miasta partnerskie Rzeszowa to:

Miasto	Kraj	Data podpisania umowy
Klagenfurt	Austria	4 lutego 1975
Buffalo	Stany Zjednoczone	2 czerwca 1975
Bielefeld	Niemcy	17 października 1991
Koszyce	Słowacja	23 listopada 1991
Lwów	Ukraina	4 kwietnia 1992
Nyíregyháza	Węgry	20 sierpnia 1996
Stanisławów	Ukraina	19 września 2000
Łuck	Ukraina	20 listopada 2001
Lamia	Grecja	8 lutego 2005
Satu Mare	Rumunia	12 grudnia 2007

Ponieważ władze miasta dostrzegają korzyści partnerstwa miast, planują rozszerzenie współpracy międzynarodowej. Prawdopodobnie wkrótce francuskie miasto Nancy zostanie kolejnym miastem partnerskim Rzeszowa.

[edytuj] Konsulaty

• Konsulat Ukrainy w Rzeszowie (ul. Mochnackiego 15, tel.017 8500949)
• Konsulat Republiki Słowackiej w Rzeszowie (ul. Armii Krajowej 80, tel.017 8534586)
• Konsulat Republiki Federalnej Niemiec w Rzeszowie (ul. Podwisłocze 22 a, tel.017 8503706)

[edytuj] Media

[edytuj] Telewizja

W Rzeszowie drogą naziemną odebrać można 6 różnych stacji telewizyjnych (wszystkie z RTON Baranówka: TVP1, TVP2, TVP Info, Polsat, TVN, TV 4

Telewizje z siedzibą w mieście:

• TVP Rzeszów
• Telewizja Kablowa Vectra - TV Dami
• Telewizja Miejska w Rzeszowie
• Telewizja Podkarpacka Rzeszów

[edytuj] Radio

Stacje radiowe w Rzeszowie odbierane są z kilku różnych obiektów:

• 88,0 MHz - Polskie Radio Program I - RTCN Sucha Góra
• 89,0 MHz - Radio Centrum (Rzeszów) - Dom Studencki Ikar
• 89,9 MHz - Radio Zet - RTON Baranówka
• 91,5 MHz - Polskie Radio Euro - RTON Baranówka
• 92,0 MHz - Polskie Radio Program III - RTCN Sucha Góra
• 95,7 MHz - Radio Złote Przeboje Res - Rzeszów Magdalenka
• 96,4 MHz - Planeta FM - RTON Baranówka
• 97,1 MHz - Radio WAWA - RTON Baranówka
• 97,9 MHz - Eska Rock - RTON Baranówka
• 98,4 MHz - Radio Eska Rzeszów - Tyczyn
• 99,4 MHz - Radio VOX FM - maszt na wieżowcu Asseco Poland
• 100,1 MHz - RMF FM - RTCN Sucha Góra
• 100,9 MHz - Radio Maryja - Rzeszów Magdalenka
• 103,8 MHz - Radio Via - Rzeszów Magdalenka
• 105,8 MHz - Polskie Radio Program II - RTON Baranówka
• 106,7 MHz - Polskie Radio Rzeszów - Rzeszów Magdalenka

[edytuj] Prasa

• Gazeta Wyborcza - Gazeta w Rzeszowie
• Gazeta Codzienna Nowiny
• Super Nowości
• Dziennik Polski-Dziennik Podkarpacki
• Echo Rzeszowa
• Rzeszowska Gazeta Studencka
• Nasz Dom Rzeszów

[edytuj] Sport

W Rzeszowie są organizowane ważne mecze i zawody sportowe z uwagii na obecność jednej z największych hal widowiskowo-sportowych w Polsce, Hali Podpromie. W mieście organizowane są też Międzynarodowy Maraton Rzeszowski i Rajd Rzeszowski.

Rzeszów posiada dwa kluby w najwyższej klasie rozgrywkowej w Polsce. Resovia Rzeszów - siatkówka mężczyzn, Marma Polskie Folie - żużel. Dwie drużyny piłkarskie (Stal Rzeszów, Resovia Rzeszów) grają w III lidze. Siatkarze Resovii występują w 1 lidze.

[edytuj] Kluby sportowe

• Cywilno-Wojskowy Klub Sportowy Resovia Rzeszów założony w 1905 roku - piłka nożna,
• Resovia Rzeszów - siatkówka
• Koszykarski Klub Sportowy Resovia Rzeszów - koszykówka
• Zakładowy Klub Sportowy Stal Rzeszów założony w 1944 roku - piłka nożna, żużel, skoki do wody, akrobatyka
• Zrzeszenie Sportowe Inwalidów "Start"
• Zimovit Rzeszów - klub założony w 1931 roku - piłka nożna,
• Korona Rzeszów - piłka nożna
• Junak Rzeszów - piłka nożna
• Polskie Towarzystwo Społeczno-Sportowe "Sprawni Razem"
• Rzeszowski Klub Sportowy Głuchych "Res-Gest"
• Policyjne Towarzystwo Sportowe "Walter"
• Stowarzyszenie Idokan Polska
• Automobilklub Rzeszowski
• Klub Sportowy "Kontra"
• Strażacki Klub Sportowy "Strażak"
• Rzeszowski Klub Wysokogórski
• Rzeszowski Klub Bokserski "Wisłok"
• Rzeszowski Klub Badmintona
• Klub Pływacki "Sokół"
• Klub Sportowy "Czarni"
• Rzeszowski Klub Narciarski "Sport-Partner"
• Rzeszowski Klub Karate Tradycyjnego
• Aeroklub Rzeszowski
• Automobilklub Rzeszowski
• Katolicki Klub Sportowy "Alpin"
• Rzeszowski Klub Taekwondo
• Centrum Szkolenia Sportowego Młodzieży "Orzeł"
• Sportowy Klub Bilardowy "Ósemka"
• Klub Sportowy Elektrociepłownia Rzeszów
• Klub Uczelniany AZS Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Stowarzyszenie "Ruch dla zdrowia"
• Capoeira Unicar Rzeszów

[edytuj] Obiekty sportowe

• Hale sportowe
  • Hala Podpromie - ul. Podpromie
  • Hala Rzeszowskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji - ul. Pułaskiego
  • Hala Uniwersytetu Rzeszowskiego
  • Hala Walter - ul. Langiewicza
• Pływalnie kryte
  • Basen "Karpik" - osiedle Krakowska - Południe
  • Basen "Muszelka" - osiedle Baranówka
  • Basen "Delfin" - osiedle Nowe Miasto
  • Basen ROSIR - ul. Pułaskiego
  • Basen WSK - PZL - ul. Matuszczaka
• Pływalnie odkryte
  • Kompleks basenów ROSIR - ul. Pułaskiego
• Kąpieliska
  • Kąpielisko "Żwirownia" - ul. Kwiatkowskiego
• Stadiony
  • Stadion Uniwersytecki (Resovii Rzeszów) ul. Wyspiańskiego
  • Stadion Miejski (Stali Rzeszów) ul. Hetmańska 69
  • Stadion "Podhalańczyk" - ul. Langiewicza
• Lodowiska
  • Lodowisko ROSIR - ul. Wyspiańskiego / al. Witosa
• Korty tenisowe
  • Korty ROSiR - ul. ks. Jałowego
  • Rzeszowskie Towarzystwo Tenisowe - ul. Niedzielskiego oraz ul. Wyspiańskiego
  • Klub Sportowy "Czarni" - ul. Szopena

[edytuj] Honorowi Obywatele Miasta

Ten artykuł jest częścią cyklu Rzeszów

Historia Rzeszowa

Włodarze miasta

Osoby związane z miastem

Ośrodek religijny

Przyroda i jej ochrona

Wypoczynek i turystyka

Polityka

Posłowie

Baza noclegowa

Kultura

Edukacja

Sport

Opieka zdrowotna

Gospodarka

Komunikacja

Garnizon Rzeszów

Współpraca zagraniczna

Rzeszów na polskiej Wikipedii Rzeszów na Wikimedia Commons Rzeszów w Wikinews Portal Rzeszów

www.eRzeszów.pl

Moritz von Sala Johann Aichmüller Andrzej Seidler-Wiślański Edward Poh Leopold Olcyngier Franciszek Rieger Franciszek Smolka Wiktor Zbyszewski Wiktor Abrahamsberg Agenor Gołuchowski

Ryszard Belcredi Maurycy Kraiński Adam Geisler Julian Klaczko Henryk Straszewski Ignacy Schaitter Gustaw Knendich Oktaw Pietruski Kazimierz Badeni Leon Schott

Adam Fedorowicz Stanisław Jabłoński Roderyk Als Leon Biliński Stanisław Badeni Stanisław Jęrzejowicz Adam Midowicz Józef Piłsudski Roman Krogulski Edward Rydz-Śmigły

Stanisław Maczek Walenty Bal Ignacy Tokarczuk Józef Sondej Józef Szajna Wojciech Kilar Papież Jan Paweł II - Karol Wojtyła Adam Harasiewicz Jan Łopuski Ryszard Kaczorowski

[edytuj] Posłowie i senatorowie

Posłowie i senatorowie są wybierani z okręgu wyborczego Rzeszów.

[edytuj] Urodzeni w Rzeszowie

• Marian Rojek - polski duchowny, biskup
• Kazimierz Gołba - polski prozaik i dramatopisarz,
• Jerzy Grotowski- reżyser i wizjoner teatru, profesor College de France
• Józef Zając - polski generał, pilot wojskowy
• Józef Szajna - malarz, scenograf, reżyser

[edytuj] Zobacz też

• Miasta w Polsce
• Rzeszowski Obszar Metropolitalny
• Uniwersytet Rzeszowski
• Politechnika Rzeszowska
• Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania
• Euroregion Karpacki
• Zamek w Rzeszowie
• Ratusz w Rzeszowie
• Filharmonia Rzeszowska
• Ludność Rzeszowa

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Informacyjny Serwis Urzędu Miasta Rzeszów (pl) (en) (de)
• Rzeszów - fotografie miasta

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi