Kod pocztowy
Z Wikipedii
Kod pocztowy (pocztowy numer adresowy) – ciąg cyfr (rzadziej liter i cyfr) dodawany do adresu, mający ułatwiać sortowanie przesyłek. Format i zasady umieszczania kodów pocztowych są różne w różnych krajach.
Spis treści |
[edytuj] Kody pocztowe w Polsce
W Polsce system kodów pocztowych (Pocztowe Numery Adresowe - PNA) wprowadzono 1 stycznia 1973 na mocy rozporządzenia nr 89 Ministerstwa Łączności z 17 listopada 1972.
Kody pocztowe mają format dd-ddd, gdzie d oznacza cyfrę, i umieszcza się je z lewej strony nazwy miejscowości, w której znajduje się pocztowy urząd oddawczy. Pierwsza cyfra określa okręg pocztowy, a cały PNA jest przypisany albo do urzędu pocztowego, albo, w tzw. miastach wydzielonych, do poszczególnych ulic i domów.
Lista miast wydzielonych jest następująca: Białystok, Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Częstochowa, Gdańsk, Gdynia, Katowice, Kielce, Koszalin, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Radom, Rzeszów, Sopot, Szczecin, Warszawa, Wrocław, Zielona Góra.
[edytuj] Znaczenie kolejnych cyfr
Pierwsza - okręg kodowy - określa okręg pocztowy (obszar działania dawnego DOP) w momencie wprowadzenia PNA były to ówczesne jedno lub dwa województwa.
Podział oznaczeń okręgów kodowych ustalono od centrum kraju tj. od Warszawy, zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara i tak:
- 0 – okręg warszawski
- 1 – okręg olsztyński
- 2 – okręg lubelski
- 3 – okręg krakowski
- 4 – okręg katowicki
- 5 – okręg wrocławski
- 6 – okręg poznański
- 7 – okręg szczeciński
- 8 – okręg gdański
- 9 – okręg łódzki
Druga - strefa kodowa - wskazuje część okręgu którym jest określony obszar położony wzdłuż linii komunikacyjnych lub miasto wojewódzkie.
Dla największych miast przydzielono jedną, dwie lub pięć cyfr strefowych i tak:
- 00 – 04 Warszawa M
- 50 – 54 Wrocław M
- 90 – 94 Łódź M
- 30 – 31 Kraków M
- 60 – 61 Poznań M
- 70 – 71 Szczecin M
- 10 – Olsztyn M
- 15 – Białystok M
- 20 – Lublin M
- 25 – Kielce M
- 35 – Rzeszów M
- 40 – Katowice M
- 45 – Opole M
- 65 – Zielona Góra M
- 75 – Koszalin M
- 80 – Gdańsk M
- 81 – Gdynia M (Sopot)
- 85 – Bydgoszcz M
Trzecia- sektor kodowy - obejmuje obszar podległy rozdzielni sektorowej (dawne powiaty), a w dziewiętnastu największych miastach umowne części miast. To były założenia w chwili tworzenia systemu. Obecnie, gdy likwidacji uległy urzędy sektorowe pojęcie „sektor” jest pojęciem abstrakcyjnym, a trzecia cyfra kodu pozostanie wyróżnikiem, określającym jakiś obszar pocztowy.
Czwarta i piąta ( czytane łącznie) wskazują placówkę pocztową i jej obszar działania, a w 19 największych miastach jednostkę doręczeniową.
Instytucje Poczty Polskiej otrzymały w sektorze 9 stref 0 i 5 numery od 40 do 49 70 – 9 40 do 49 instytucje poczty 75 – 9 50 do 99 posiadacze skrytek
Istnieją też odbiorcy mający osobny kod pocztowy, np.
- 00-940 – Dyrekcja Generalna Poczty Polskiej
- 00-001 – Urząd Pocztowy Warszawa 1
- 00-977 – Polskie Radio SA
- 00-999 – Telewizja Polska SA
Oprócz swojego kodu pocztowego, każdy urząd pocztowy może mieć również PNA wydzielony dla skrytek pocztowych. I tak Urząd Pocztowy Warszawa 1, który ma w adresie PNA 00-001, dla funkcjonujących w nim skrytek pocztowych ma PNA 00-950.
[edytuj] Spisy oznaczeń kodowych
Celem umożliwienia poprawnego podawania i korzystania z kodowych oznaczeń, zostały opracowane dwa spisy:
Alfabetyczny – przeznaczony głównie dla klientów poczty, podający nazwę placówki pocztowej i jej numer kodowy, bądź ulicę w dużym mieście i jej jednostkę doręczeniową.
Składa się z trzech części:
- I - zawiera listę tych miejscowości w Polsce, w których istnieje przynajmniej jeden urząd pocztowy wraz z przypisanym kodem pocztowym
- II - zawiera wykazy urzędów pocztowych w tych miejscowościach, w których istnieje więcej niż jeden urząd pocztowy oraz wykazy odbiorców, którym przypisano osobny kod pocztowy.
- III - obejmuje 21 największych miast i zawiera następujące informacje:
- listę urzędów pocztowych i odbiorców, ich adresy oraz przypisane do nich kody pocztowe
- listę ulic (część z nich z podziałem na odcinki) i przypisanych do nich kodów pocztowych
Numeryczny – dla użytku wewnętrznego, głównie dla konstruktorów komunikacji pocztowej – podający nazwę placówek pocztowych ułożone według kolejności numerów w okręgu, strefie i sektorze
[edytuj] Efekty wprowadzenia systemu PNA
Celem wprowadzenia PNA było:
- Uproszczenie procesu dzielenia przesyłek pocztowych, przez to wzrost wydajności pracy dzielacza,
- Umożliwienie zatrudnienia przy rozdziale przesyłek pracowników nie znających geografii pocztowej,
[edytuj] Wzór adresowania
- Janina Nowak
- ul. Cicha 132 m. 16
- 62-200 GNIEZNO
[edytuj] Międzynarodowy kod pocztowy
Kody pocztowe poszczególnych krajów są poprzedzone narodowym prefiksem składającym się z 1- lub 2-literowego oznaczenia kraju (tzw. kod kraju). W tym wypadku kod zwykło się podawać bez dywizu. Dla przykładu:
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Kody pocztowe na świecie
[edytuj] Bułgaria
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
W Bułgarii kod pocztowy składa się z czterech cyfr (np. 1000 Sofia)
[edytuj] Kanada
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Kanadyjski kod pocztowy jest złożony z sześciu znaków w formacie: X9X 9X9, gdzie X jest literą a 9 cyfrą. Trzeci i czwarty znak jest oddzielony spacją. Dla przykładu: K1A 0B1 jest przypisany dla poczty w Ottawie, natomiast kod H0H 0H0 jest zarezerwowany dla Santa Claus.
[edytuj] Republika Irlandii
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
W Irlandii w ogóle nie istnieją kody pocztowe, po nazwie miasta w adresie podaje się jedynie nazwę hrabstwa, poprzedzonego dwuliterowym skrótem Co. (ang. county - hrabstwo). Wyjątek stanowi Dublin, ze względu na rozmiar podzielony na 24 okręgi: Dublin 1 do Dublin 24.
[edytuj] Japonia
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
W Japonii kod pocztowy liczy 7 cyfr. Prawidłowy zapis to znak 〒, 3 cyfry, dywiz i 4 pozostałe cyfry. Np. kod pocztowy Centralnego Urzędu Pocztowego w Tokio to 〒100-8799.
[edytuj] Niemcy
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
W Niemczech kod pocztowy składa się z 5 cyfr. Tak jak w Polsce, pierwsza cyfra oznacza okręg pocztowy.
20355 - Hamburg
15236 - Frankfurt/Oder
01219 - Dresden
[edytuj] Historia
Po raz pierwszy oznakowania miejscowości cyframi zastosowała w 1853 r. poczta Thurn und Taxis.
W 1941 r. wprowadzono w Rzeszy Niemieckiej dwucyfrowy system kodów pocztowych.
W 1962 r. w RFN i w 1965 r. w NRD wprowadzono odrębne systemy oznakowań, składające się z czterocyfrowego kodu miast.
1 lipca 1993 r. wprowadzono obowiązujący obecnie wspólny system kodów pocztowych.
[edytuj] Francja
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
We Francji dwie pierwsze cyfry są numerem departamentu - departamenty są jednocześnie okręgami pocztowymi.
[edytuj] Stany Zjednoczone Ameryki
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Kod pocztowy nazywany jest w Stanach Zjednoczonych ZIP (Zone Improvement Plan) Code. Tak jak i w Polsce kody są 5-cyfrowe ale bez dywiza. Pierwsza cyfra odpowiada pewnej grupie stanów jej przypisanych. Druga i trzecia cyfra odpowiada poszczególnym regionom (lub wielkim miastom) w danej grupie.
Z reguły pierwsze trzy cyfry określają urząd odpowiedzialny za sortowanie poczty dla całego regionu. Dany urząd może posiadać więcej niż jeden trzycyfrowy numer. Czwarta i piąta cyfra wyznaczają małe miasteczka, wioski lub dzielnice/przedmieścia wielkich miast. Przyklad: 43209 (4=Ohio,32=Columbus,09=Bexley)
Pierwszy kod dla danego sektora najczęściej przydzielany jest największemu miastu w tym regionie. Kolejne kody zwykle korespondują alfabetycznie z nazwami kolejnych miast, miasteczek i wiosek.
[edytuj] Źródło
Skrypt dla uczestnika Kurs Zawodowy dla służb ekspedycyjno-rozdzielczych Blok VI : Geografia pocztowa str.130-132 POSTDATA 2007
