Telewizja Polska
Z Wikipedii
Telewizja Polska S.A. (oficjalny skrót TVP SA, do 23 marca 1992 TP) – spółka Skarbu Państwa (spółka akcyjna), z mocy prawa jedyny nadawca telewizji publicznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
[edytuj] Początki
Pierwsze prace nad uruchomieniem stacji telewizyjnej w Polsce rozpoczęły się w 1935 w warszawskim Państwowym Instytucie Telekomunikacyjnym oraz Polskim Radiu. Eksperymentalna stacja rozpoczęła nadawanie próbnego programu w 1937, a jej kierownikiem został Władysław Cetner, była to telewizja mechaniczna nadająca w standardzie 120 linii, nadawano m.in. film z telekina Barbara Radziwiłłówna z Jadwigą Smosarską w roli głównej, w tym czasie trwały prace nad telewizją elektroniczną 343-liniową. Rozwój prac badawczych nad telewizją, które były bardzo zaawansowane (przewidywane uruchomienie stałego programu – rok 1940), przerwał wybuch II wojny światowej. Do prac nad polską telewizją powrócono w roku 1947. Prace w Państwowym Instytucie Telekomunikacyjnym (później Instytucie Łączności) prowadzone były pod kierownictwem Janusza Groszkowskiego i Lesława Kędzierskiego. W 1952 przy ul. Ratuszowej 11 w Warszawie powstało doświadczalne studio, powołano też pierwszy zespół programu telewizji. Pierwszy program został wyemitowany 25 października 1952 roku o godz. 19:00 (w przeddzień wyborów do Sejmu). Wówczas z Instytutu Łączności nadano 30-minutowy program muzyczno-baletowy, który był odbierany na 24 odbiornikach rozmieszczonych w klubach i świetlicach.[1]
Trzy miesiące później – 23 stycznia 1953 – zainicjowano regularną emisję programu polskiej telewizji (pół godziny raz na tydzień). Po roku – 22 stycznia 1954 – uruchomiono Doświadczalny Ośrodek Telewizyjny z własnym zespołem dziennikarskim – to już z budynku przy placu Powstańców Warszawy 7 specjalnie na potrzeby nowo powstającej instytucji odbudowanym i powiększonym po zniszczeniach wojennych dawnym banku. Program ośrodka emitowano początkowo raz w tygodniu, a od 1 listopada 1955 – trzy razy. Dopiero rozpoczęcie emisji przez Warszawski Ośrodek Telewizyjny 30 kwietnia 1956 umożliwiło dostęp do programów TV większej grupie odbiorców. Zasięg stacji wynosił ok. 55 kilometrów. WOT emitował program 5 razy w tygodniu. 1 maja 1956 pracę rozpoczyna Telewizyjny Ośrodek Transmisyjny ze stacją nadawczą umieszczoną na Pałacu Kultury i Nauki. Wysokość masztu sięgała 227 metrów.
[edytuj] Okres jednego programu
Prawdziwym początkiem Telewizji Polskiej było stworzenie 1 lipca 1958 Zespołu Programu Telewizyjnego przy Polskim Radiu. W dwa lata później (8 grudnia 1960) powołano Komitet ds. Radia i Telewizji "Polskie Radio i Telewizja" (patrz: "Radiokomitet"). Od tego czasu Polskie Radio i TVP miały równorzędny status. Pierwszym szefem Radiokomitetu (stanowisko równorzędne z ministrem) został Włodzimierz Sokorski (szefowie pionów radia i telewizji posiadali rangę wiceministrów). 1 lutego 1961 ruszyła codzienna emisja programu telewizyjnego. Na przełomie lat 50. i 60. powstało siedem ośrodków regionalnych TVP (dysponujących własnymi studiami) w:
- Łodzi (22 lutego 1956) – TVP Łódź
- Poznaniu (1 maja 1957) – TVP Poznań
- Katowicach (3 grudnia 1957) – TVP Katowice
- Wrocławiu (1 lutego 1958) – TVP Wrocław
- Gdańsku (10 lutego 1959) – TVP Gdańsk
- Szczecinie (1 maja 1960) – TVP Szczecin
- Krakowie (4 czerwca 1961) – TVP Kraków
18 lipca 1969 oddano do użytku Centrum Radiowo-Telewizyjne w Warszawie przy ul. Woronicza (do dziś siedziba TVP). W celu ich stworzenia poniesiono duże nakłady finansowe, zaś technikom udało się też skompletować wysokiej klasy sprzęt telewizyjny.
[edytuj] Dwa programy
2 października 1970 uroczyście uruchomiono drugi ogólnopolski program telewizyjny. TVP2 od początku swego istnienia skupiała się głównie na programach kulturalnych i rozrywkowych (m.in. Studio 2). Otwarcie Polski na zachód – charakterystyczne dla epoki Gierka – pozwoliło na dostęp polskiej telewizji do nowoczesnych technologii z wolnego świata. Pierwszym efektem współpracy było nadanie 16 marca 1971 pierwszego programu w kolorze przy użyciu francuskiego systemu SECAM. Z czasem był to standard przyjęty we wszystkich krajach demokracji ludowej. Początkowo transmisje kolorowe nadawane były raz w tygodniu, od 6 grudnia 1971 codziennie w kolorze pojawiała się transmisja z obrad zjazdu PZPR. Większość mieszkańców PRL nie była w stanie oglądać kolorowej telewizji, gdyż nie posiadała odpowiednich odbiorników. 1 listopada 1975 w Psarach-Kątach (Góry Świętokrzyskie) zbudowano naziemną stację łączności satelitarnej, która znacznie poszerzyła możliwości nadawcze TVP.
Po długim czasie przerwy w tworzeniu nowych ośrodków telewizyjnych w 1985 powstał lokalny oddział telewizyjny w Lublinie – TVP Lublin (dawniej TVP3 Lublin).
[edytuj] Struktura
Struktura organizacyjna Telewizji Polskiej ulegała ciągłym zmianom. Na samym początku cały zespół programu telewizyjnego tworzył jedną, wydzieloną redakcję w Radiokomitecie. W 1958 przekształciła się ona w Zespół Programu Telewizyjnego, którego pierwszym szefem został Jerzy Pański. Stopniowo utrwaliła się struktura, która w momencie wprowadzenia stanu wojennego wyglądała następująco:
- Zespół Programu Telewizyjnego (z wiceprzewodniczącym Komitetu ds. Radia i Telewizji, jako szefem), dzielący się na:
- Program I;
- Program II;
- Program III – regionalny (w Warszawie: Warszawski Ośrodek Telewizyjny).
Ich prace koordynowała (tj.: ustalała ramówkę, przyjmowała programy na antenę, organizowała emisję i nadzorowała jej bieżący przebieg) Naczelna Redakcja Programowa (dyrektorem programowym i redaktorem naczelnym był Włodzimierz Grzelak). Programy I i II nie miały wyodrębnionych kierownictw.
Na rzecz programów I i II audycje telewizyjne programowały, produkowały oraz proponowały do emisji Naczelne Redakcje (merytoryczne):
- Dziennika Telewizyjnego,
- Publicystyki,
- Publicystyki Międzynarodowej,
- Publicystyki o Krajach Socjalistycznych,
- Dziecięco-Młodzieżowa (Telewizja Młodych, Telewizja Dziewcząt i Chłopców – dla dzieci starszych i Telewizja Najmłodszych),
- Oświatowa i Popularnonaukowa,
- Kulturalna,
- Rozrywkowa,
- Filmowa,
- Muzyczna,
- Sportowa,
- Rolna,
- Wojskowa,
- Programów Zleconych.
W ramach Naczelnej Redakcji Publicystyki działało stworzone przez Mariusza Waltera – i posiadające znaczną autonomię – Studio 2. Naczelne redakcje dzieliły się z kolei na redakcje z kierownikami redakcji na czele; np. redakcja programów szkolnych czy redakcja kursów językowych działały w ramach Naczelnej Redakcji Programów Oświatowych i Popularnonaukowych.
W ramach Zespołu Programu Telewizyjnego działały także różne jednostki usługowe, pomocnicze i techniczne: Biuro Emisji, Dział Scenografii (zarządzany przez Xymenę Zaniewską), Zakład Produkcji Filmów Telewizyjnych (POLTEL), zakład transportu, dział finansów i księgowości, zespół produkcyjny, biuro kadr i szkolenia, wewnętrzna służba zdrowia.
Pod koniec sprawowania władzy w Radiokomitecie przez Macieja Szczepańskiego powołano w strukturze Zespołu Programu Telewizyjnego dwa wysokie stanowiska decyzyjne: Dyrektora Generalnego ds. Politycznych (Stanisław Cześnin) i Dyrektora Generalnego ds. Kultury (Janusz Rolicki). Nadzorowali oni bezpośrednio pracę podporządkowanych im Naczelnych Redakcji.
Główną cechą organizacyjną ówczesnej telewizji było to, że nie istniał wtedy system producentów zewnętrznych. Programów nie kupowano, ale produkowano wyłącznie we własnym zakresie i własnymi siłami, w pełni wykorzystując posiadany ogromny potencjał produkcyjno-techniczny, bardzo unowocześniony w związku z pierwszą wizytą w Polsce Jana Pawła II.
[edytuj] Programy telewizji polskiej
Zobacz więcej w osobnym artykule: Programy telewizji polskiej.[edytuj] Po przemianach
Przemiany społeczno-polityczne przełomu lat 80. i 90. spowodowały także reformę telewizji. Na początku lat 90. zdecydowano o całkowitym przejściu z systemu SECAM na system PAL, w którym pierwszy nadawał program II.
[edytuj] Kalendarium TVP
- 1990 - ośrodek regionalny TVP Rzeszów (później TVP3 Rzeszów)
- lipiec 1991 - decyzja o likwidacji Radiokomitetu działającego w rzeczywistości do 1993
- 24 października 1992 - próbna emisja programu satelitarnego TVP Polonia skierowanego do Polaków mieszkających zagranicą, emitowanego regularnie od 1994
- 29 grudnia 1992 - powołanie mocą ustawy KRRiT mającej pełnić funkcję regulatora rynku mediów elektronicznych w Polsce oraz podział państwowej jednostki organizacyjnej Polskie Radio i Telewizja na:
- Polskie Radio (wówczas: 5 programów ogólnopolskich i 17 rozgłośni lokalnych)
- Telewizję Polską (wówczas: 2 programy ogólnopolskie i 9 ośrodków regionalnych)
- 1994 - ośrodek regionalny TVP Bydgoszcz (później TVP3 Bydgoszcz)
- 1996 - ośrodek regionalny TVP Białystok (później TVP3 Białystok)
- 30 marca 1997 - pierwszy w historii kanał tematyczny Tylko Muzyka emitowany do 15 lutego 1998 ze względów formalno-prawnych
- 7 marca 2003 - zmiana identyfikacji marki, w tym logo wszystkich kanałów telewizyjnych
- 1 stycznia 2005 - ośrodki regionalne TVP Gorzów (później TVP3 Gorzów), TVP Kielce (później TVP3 Kielce), TVP Olsztyn (później TVP3 Olsztyn), TVP Opole (później TVP3 Opole)
- 9 stycznia 2005 - telewizja interaktywna (dzięki wykorzystaniu sieci PIONIER). Docelowo ma ona stać się platformą, w ramach której programy TVP będą rozpowszechniane w internecie przy użyciu modelu Video On Demand.
- 24 kwietnia 2005 - kanał tematyczny TVP Kultura
- 18 listopada 2006 - kanał tematyczny TVP Sport
- 3 maja 2007 - kanał tematyczny TVP Historia
- 6 października 2007 o 6:00 - kanał tematyczny TVP Info (dawniej TVP3)
W 2008 mają również zacząć nadawać kanały TVP Sport HD i TVP Rozrywka.
[edytuj] Władze TVP
- Przewodniczący radiokomitetu:
- Włodzimierz Sokorski od kwietnia 1956 do października 1972
- Maciej Szczepański od października 1972 do sierpnia 1980
- Józef Barecki od sierpnia 1980 do września 1980
- Zdzisław Balicki od września 1980 do lipca 1981
- Władysław Loranc od lipca 1981 do grudnia 1982
- Jerzy Bajdor, kierownik od grudnia 1982 do marca 1983
- Mirosław Wojciechowski od marca 1983 do lipca 1986
- Janusz Roszkowski od lipca 1986 do kwietnia 1989
- Jerzy Urban od kwietnia 1989 do września 1989
- Andrzej Drawicz od września 1989 do 7 stycznia 1991
- Marian Terlecki od 12 stycznia 1991 do 22 października 1991
- Janusz Zaorski od 22 listopada 1991 do 19 maja 1992 i od 5 czerwca 1992 do 31 marca 1993
- Zbigniew Romaszewski od 22 maja 1992 do 5 czerwca 1992
- Prezesi zarządu TVP SA:
- Wiesław Walendziak od stycznia 1994 do kwietnia 1996
- Ryszard Miazek od kwietnia 1996 do czerwca 1998
- Robert Kwiatkowski od czerwca 1998 do lutego 2004
- Jan Dworak od lutego 2004 do maja 2006
- Bronisław Wildstein od 11 maja 2006 do 26 lutego 2007
- Andrzej Urbański od 3 kwietnia 2007 (p. o. od 27 lutego 2007)
- Wiceprezesi zarządu TVP SA:
[edytuj] Ważniejsze postacie z historii Telewizji Polskiej do 1982
[edytuj] Dziennikarze, komentatorzy, prezenterzy, spikerzy
Jerzy Ambroziewicz, Ryszard Badowski, Lesław Bajer, Marek Barański, Roman Beeger, Andrzej Bober, Krzysztof Bogdanowicz, Adam Bronikowski, Zygmunt Chajzer, Jan Ciszewski, Ryszard Czajkowski, Stanisław Cześnin, Ryszard Danielewski, Witold Dobrowolski, Elżbieta Dmochowska, Ryszard Dyja, Irena Dziedzic, Elżbieta Dzikowska, Irena Falska, Jacek Fedorowicz, Witold Filler, Jacek Fuksiewicz, Marek Gajewski, Jan Paweł Gawlik, Illa Genachow, Anna Wanda Głębocka, Marek Grot, Jerzy Gruza, Włodzimierz Grzelak, Adam Hanuszkiewicz, Tony Halik, Tomasz Hopfer, Stanisław Janicki, Zygmunt Kałużyński, Zdzisław Kamiński, Roman Kanciruk, Bogumił Kobiela, Tadeusz Kołaczkowski, Katarzyna Kopeć, Andrzej Kozera, Andrzej Kurek, Tadeusz Kurek, Stanisław Kuszewski, Lucjan Kydryński, Grzegorz Lasota, Olga Lipińska, Krystyna Loska, Karol Lubelczyk, Karol Małcużyński, Stanisław Marczak-Oborski, Marian Marzyński, Edward Mikołajczyk, Andrzej Mosz, Jerzy Mrzygłód, Grażyna Nowicka, Karol Nowakowski, Czesław Nowicki (Wicherek), Eugeniusz Pach, Lech Pijanowski, Tadeusz Pikulski, Elżbieta Poniatowska, Jeremi Przybora, Tomasz Pyć, Andrzej Racławicki, Janusz Rolicki, Jerzy Rosołowski, Joanna Rostocka, Stanisława Ryster, Stefan Rzeszot, Karol Sawicki, Czesław Sandelewski, Ryszard Serafinowicz, Marek Siudym, Adam Słodowy, Lucyna Smolińska, Elżbieta Sommer (Chmurka), Witold Stefanowicz, Michał Sumiński, Jan Suzin, Stanisław Szwarc Bronikowski, Karol Szyndzielorz, Nina Terentiew, Krzysztof Teodor Toeplitz, Stefan Treugutt, Marek Tumanowicz, Hubert Urbański, Bożena Walter, Mariusz Walter (obecnie TVN), Bogumiła Wander, Jerzy Wasowski, Józef Węgrzyn, Bronisław Wildstein, Edyta Wojtczak, Stanisław Wolny, Grzegorz Woźniak, Ryszard Wójcik, Jan Zakrzewski, Tadeusz Zakrzewski, Maciej Zimiński, Tadeusz Mosz
[edytuj] Scenarzyści, reżyserzy spektakli teatralnych i programów telewizyjnych
Tadeusz Aleksandrowicz, Jerzy Antczak, Bogdan Augustyniak, Edward Dziewoński, Jerzy Gruza, Adam Hanuszkiewicz, Gustaw Holoubek, Marian Jonkajtys, Janusz Józefowicz, Andrzej Konic, Olga Lipińska, Jakub Morgenstern, Konrad Nałęcki, Jeremi Przybora, Janusz Rzeszewski, Stefan Szlachtycz, Andrzej Strzelecki, Magda Umer, Jerzy Wasowski, Tomasz Kostuch, Janusz Majewski
[edytuj] Scenografowie
Mariusz Chwedczuk, Tatiana Kwiatkowska, Jan Laube, Marek Lewandowski, Marcin Stajewski, Anna Wunderlich, Xymena Zaniewska (główny scenograf), Ewa Gajda
[edytuj] Ważniejsze postacie z historii Telewizji Polskiej po 1982
Krzysztof Bartnicki, Grażyna Bukowska (obecnie Discovery TVN Historia), Wojciech Cejrowski, Beata Chmielowska-Olech, Jacek Cygan, Krystyna Czubówna, Katarzyna Dowbor, Maciej Dowbor (obecnie Polsat), Kamil Durczok (obecnie TVN), Jolanta Fajkowska, Dorota Gawryluk (obecnie TV Biznes), Ewa Godlewska-Bunda, Beata Gwoździewicz, Danuta Holecka, Wojciech Jagielski (obecnie TVN i TVN Turbo), Robert Janowski, Elżbieta Jaworowicz, Sławomir Jeneralski, Bogusław Kaczyński, Zdzisław D. Kamiński, Tomasz Kammel, Anatolij Kaszpirowski, Jerzy Klechta, Katarzyna Kolenda-Zaleska (obecnie TVN i TVN24), Mariusz Max Kolonko (obecnie TV4), Piotr Kraśko, Andrzej Kurek, Tomasz Lis, Monika Luft, Robert Makłowicz, Wojciech Mann, Krzysztof Materna, Grzegorz Miecugow (obecnie TVN24), Olga Michalczuk-Wasiuta, Waldemar Milewicz, Grzegorz Miśtal, Wojciech Nomejko, Adriana Niecko, Wiktor Niedzicki, Monika Olejnik (obecnie TVN24), Michał Olszański, Magdalena Olszewska, Maciej Orłoś, Jerzy Owsiak (obecnie O.TV), Marcin Pawłowski, Jolanta Pieńkowska (obecnie TVN), Wojciech Pijanowski, Marcin Prokop (obecnie TVN), Joanna Racewicz (obecnie TVN), Alicja Resich-Modlińska, Wojciech Reszczyński, Kinga Rusin (obecnie TVN), Elżbieta Sommer, Iwona Schymalla, Hanna Smoktunowicz, Agnieszka Szulim, Kazimiera Szczuka (obecnie TVN), Małgorzata Szelewicka, Bożena Targosz, Nina Terentiew (obecnie Polsat), Grażyna Torbicka, Andrzej Turski, Jerzy Waldorff, Maria Wiernikowska, Dorota Wellman (obecnie TVN), Bogusław Wołoszański, Małgorzata Wyszyńska, Krzysztof Ziemiec (obecnie Telewizja Puls), Marcin Zimoch
[edytuj] Seriale telewizyjne (alfabetycznie)
- Alternatywy 4
- Ballada o Januszku
- Barbara i Jan
- Barwy szczęścia
- Boża podszewka
- Bulionerzy
- Chłopi
- Codzienna 2 m. 3
- Czterdziestolatek
- Czterdziestolatek. 20 lat później
- Czterej pancerni i pies
- Dom
- Dwie strony medalu
- Faceci do wzięcia
- Kapitan Sowa na tropie
- Kariera Nikodema Dyzmy
- Klan
- Królowie śródmieścia
- Lalka
- Lokatorzy
- M jak miłość
- Na dobre i na złe
- Noce i dnie
- Jan Serce
- Janosik
- Plebania
- Polskie drogi
- Przygody pana Michała
- Ranczo
- Sąsiedzi
- SOS
- Stawka większa niż życie
- Szaleństwo Majki Skowron
- Święta wojna
- Tajemnica twierdzy szyfrów
- Wakacje z duchami
- Wojna domowa
- Złotopolscy
- Zmiennicy
- Życie na gorąco
[edytuj] Filmy fabularne (alfabetycznie)
- Brunet wieczorową porą
- Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?
- Galimatias, czyli Kogel - Mogel II
- Janosik
- Kanał
- Kariera Nikosia Dyzmy
- Kochaj albo rzuć
- Kogel-Mogel
- Krzyżacy
- Lalka
- Na kłopoty Bednarski
- Nie ma mocnych
- Nie ma róży bez ognia
- Pan na Żuławach
- Pan Wołodyjowski
- Pięć dni z życia emeryta
- Pole niczyje
- Sami swoi
- U Pana Boga za piecem
[edytuj] Obecna struktura spółki
[edytuj] Programy TVP
Obecne
- TVP1 - pierwszy (tzw. Jedynka) ogólny
- TVP2 - drugi (tzw. Dwójka) kulturalno-rozrywkowy
- TVP Info - informacyjny (tzw. Trójka) dzielący antenę z ośrodkami regionalnymi:
- TVP Polonia - satelitarny głównie dla Polaków za granicą
- iTVP - interaktywny (internetowy)
- TVP Kultura - kulturalny
- TVP Sport - sportowy
- TVP Historia - historyczny
- TV Białoruś - białoruskojęzyczny, satelitarny dla Białorusi.
- TVP HD - wysokiej rozdzielczości (emisja testowa 6 sierpnia - 25 sierpnia 2008)
Dawniejsze
- TVP Regionalna - informacyjny ośrodków regionalnych
- Tylko Muzyka - muzyczny
- TVP3 - informacyjny ośrodków regionalnych TVP (6 października 2007 zastąpiony przez TVP Info)
[edytuj] Jednostki pomocnicze
- Agencja Informacji TVP, dawniej Telewizyjna Agencja Informacyjna
- Biuro Reklamy TVP
- Centrum Prasowe
- Komisja Etyki
- Ośrodek Mediów Interaktywnych
- iTVP
- Telegazeta
- Wydział napisów dla niesłyszących
- Ośrodek Scenografii i Budowy Dekoracji
- Ośrodek Administracji
- Redakcja Ekumeniczna
- Redakcja Programów Katolickich
- Redakcja Rolna TVP
- Redakcja Sportowa TVP
[edytuj] Zobacz też
- system oceny programów telewizyjnych w Polsce
- Radiokomitet
- Polskie Radio
- Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
- polskie seriale telewizyjne
Przypisy
[edytuj] Linki zewnętrzne
|
TVP1 • TVP2 • TVP Info • TVP Polonia |
|
| Oddziały terenowe |
TVP Białystok • TVP Bydgoszcz • TVP Gdańsk • TVP Gorzów Wielkopolski • TVP Katowice • TVP Kielce • TVP Kraków • TVP Lublin • TVP Łódź • TVP Olsztyn • TVP Opole • TVP Poznań • TVP Rzeszów • TVP Szczecin • TVP Warszawa • TVP Wrocław |
| Kanały tematyczne |
Obecne: TVP Kultura • TVP Sport • TVP Historia • TVP Info • Belsat TV |
| Inne | |
