Udine

Z Wikipedii

Współrzędne: 46°04' N 13°14' E46.0666667 13.2333333 (Udine)


Udine

Państwo	Włochy
Region	Friuli-Wenecja Julijska
Prowincja	Udine
Położenie	46° 04' N 13° 14' E
Powierzchnia	56 km²
Populacja (2004) - liczba ludności - gęstość	96 678 (gmina) 1 692,1/km²
Numer kierunkowy	0432
Kod pocztowy	33100
Kod ISTAT	030129
Położenie na mapie Włoch Udine

Centrum miasta

Udine to miasto i gmina we Włoszech, w regionie Friuli-Wenecja Julijska, na północno-wschodnim skraju Niziny Weneckiej. Ośrodek administracyjny prowincji Udine. Jest znana z drużyny piłkarskiej Udinese Calcio. Wg danych na rok 2004 gminę zamieszkuje 96 678 osób, 1 692,1 os./km². Zespół miejski Udine zajmuje powierzchnie ok.350 km² a zamieszkuje go ok.170 tys. osób.

Miasto Udine jest stolicą historycznego regionu Friuli. Stanowi on ponad 90% autonomicznego regionu administracyjnego Friuli-Wenecja Julijska. Między Triestem (oficjalną stolicą regionu), a Udine zostały podzielone funkcje administracyjne. Organy polityczne maja swoją siedzibę w Trieście, a pozostałe instytucje mieszczą się w Udine, dlatego cześć źródeł i atlasów podaje jako stolicę Udine, a nie Triest.

[edytuj] Historia

Miasto założono w 943 r. W trzynastym wieku stała się miejscem wypoczynkowym patriarchów Akwilei. W czternastym wieku przeniesiono tu z Akwileji stolicę patriarchatu. W latach 1420 - 1797 miasto należało do Republiki Weneckiej. Po jej upadku, część Królestwa Włoch, a po jego upadku Austrii. W 1866 r. miasto przyłączono do Włoch.

[edytuj] Gospodarka i Przemysł

W mieście swoje siedziby ma kilka większych banków i firm kredytowych. Wybija się tu dzwony oraz produkuje się artykuły spożywcze głównie sery, mleko i wyroby cukiernicze. W zespole miejskim mieści się część handlowa, która obfituje w markety, sklepy najdroższych projektantów, biura oraz salony samochodowe najdroższych marek na świecie. Udine jest jednym z najbogatszych miast w kraju. Miasto plasuje się na 5 miejscu rankingu jakości życia we Włoszech. Rozwinięty jest również przemysł maszynowy, drzewo-papierniczy oraz włókienniczy(produkcja bielizny). Ponadto skórzano-obuwniczy, farmaceutyczny. Udine jest też największym producentem mebli we Włoszech oraz jednym z największych w Europie.

[edytuj] Komunikacja

Miasto jest ważnym węzłem komunikacyjnym. Przez zespół miejski przebiega Austostrada A23 potocznie zwana Alpe-Adria w związku ze swoim położeniem. W kierunku północnym można dojechać nią do Austrii, a w kierunku południowym do Wenecji, Triestu oraz innych miast położonych na południe od Udine. W okolicach miasta Palmanova A23 przechodzi w Austostrade A4, która ciągnie się z Triestu aż na zachód kraju. Nieopodal centrum miasta znajduję sie dworzec kolejowy "Stazione Ferroviaria di Udine", odjeżdżają z niego bezpośrednie pociągi do Wiednia, Lublany, Neapolu przez Rzym, do Turynu przez Mediolan. Co 30 minut można "złapać" pociąg do Mestre i Wenecji S.L. oraz do Triestu, Gorycji czy Tarvisio. Jest tu również dworzec autobusowy "Autostazione di Udine". Można z niego udać się do mniejszych miast(w tym nadmorskich) i wsi w regionie oraz do większych miast w kraju. Teoretycznie miasto nie posiada lotniska, lecz Port Lotniczy "Aeroporto Friuli-Venezia Giulia" w Ronchi dei Legionari znajduję się zaledwie 40 km od Udine, najszybciej dojechać można tam austostradą w około 30 minut.

[edytuj] Edukacja

Ma tutaj swoją siedzibe Uniwersytet Udine (wł.Università degli studi di Udine). W szkołach nauczany jest oprócz języka włoskiego również język friulski, który jest także jednym z języków oficjalnych w prownicjach oraz miastach Udine i Pordenone. Można również zdawać z niego maturę. Na tutejszym uniwersytecie można studiować ten język. Około 526 tysięcy mieszkańców regionu deklaruje go jako swój język ojczysty.