Mariampol

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy miasta litewskiego. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Współrzędne: 54°33' N 23°21' E54.55 23.35 (Mariampol)

Mariampol

Herb Mariampola

Dom kultury w Mariampolu

Litwa

Vidmantas Brazys

Położenie

54° 33' N
23° 21' E

Ludność (2007)
• liczba ludności

47 244

Położenie na mapie kraju

Mariampol

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Mariampol, (lit. Marijampolė wymowa ^*, dawniej Kapsukas) - miasto w południowej części Litwy, na Suwalszczyźnie nad rzeką Szeszupą.

Należy do młodszych miast litewskich (powstało w XVIII wieku). Założycielem był zakon marianów, który w 1750 roku zbudował kościół i klasztor, a wokół nich osiedle miejskie. W 1792 r. Stanisław August Poniatowski nadał Mariampolowi prawa miejskie. Po 1795 roku został przyłączony do Prus, jako siedziba powiatu mariampolskiego w departamencie białostockim prowincji "Prusy Nowowschodnie" ("Neuostpreußen"). Po 1815 roku stanowił część Królestwa Polskiego (województwa augustowskiego, potem guberni suwalskiej). W przeciwieństwie do Suwałk zmieszkany w większości przez Litwinów, odegrał ogromną rolę w rozwoju narodowym Litwy, działali tu Kazys Grinius, Jonas Jablonskis, Vincas Kudirka, Antanas Venclova. Na tutejszym cmentarzu pochowano znaną pisarkę litewską Julię Żymantiene-Żemaite. Podczas II wojny światowej w mariampolskim klasztorze przebywał zesłany z Wilna biskup Romuald Jałbrzykowski.

W czasach Litewskiej Republiki Radzieckiej Mariampol nosił nazwę Kapsukas na cześć litewskiego komunisty Vincasa Mickevičiusa-Kapsukasa.

Obecnie miasto liczy ponad 47 tys. mieszkańców, co sytuuje je wśród większych miast Litwy. Jest stolicą województwa oraz ośrodkiem przemysłowym: działają tu cukrownie, zakłady przemysłu maszynowego oraz fabryka tkanin wełnianych. Pod względem narodowościowym należy do miast prawie w 100% litewskich (95% Litwini, 4% Rosjanie, 0,3% Polacy).

[edytuj] Zabytki

Kościół i klasztor marianów - ufundowany w 1750 r. przez hrabinę z Butlerów, Franciszkę Szczukową. Klasztorny kościół to obecnie katedra diecezji wiłkowyskiej, wzniesiony w latach 1818-24, w miejsce drewnianego. Kilkakrotnie przebudowywany. Cenne wyposażenie wnętrza. W bocznej kaplice szczątki biskupa wileńskiego - błogosławionego Jerzego Matulewicza. Od 1992 r. świątynia ma status bazyliki mniejszej.

Klasztor - barokowy budynek wzniesiony w II poł. XVIII w. Zamknięty przez władze carskie w 1863 r. W czasie II wojny światowej więziono tu w latach 1942-44 arcybiskupa wileńskiego Romualda Jałbrzykowskiego.

Synagoga - neogotycka z II poł. XIX w.

Budynek gimnazjum' - utworzone w 1867 r. na bazie szkoły przeniesionej w 1840 r. z Sejn.

Uczyli się tu: Jonas Jablonskis - pedagog, Jerzy Matulewicz - biskup, Vincas Kudirka, Kazys Boruta, Antanas Venclova - pisarze, Salomėja Nėris - poetka.