Litwini
Z Wikipedii
Litwini | |
Od lewej: Čiurlionis, Baranauskas, Antanas Smetona | |
Liczebność ogółem | ok. 4,0 mln |
Regiony zamieszkania | Litwa: 2 864 000[1] (2007) Stany Zjednoczone: 660 000[2] (2000) Rosja: 75 000 Niemcy: 40 000 Łotwa: 33 000 Polska: 5 639[3] reszta świata: ~ 100 000 |
Język | litewski |
Religie | katolicyzm |
Pokrewne grupy etniczne | Bałtowie |
Litwini – bałtycka grupa etniczna zamieszkująca głównie Litwę, a również Łotwę, USA, Niemcy, Polskę, Rosję i Białoruś, posługująca się językiem litewskim.
Nazwa Litwini jest pochodna od Litwy, która to nazwa geograficzna została po raz pierwszy zapisana w formie Litua w ok. 1008-1009 r., w związku ze śmiercią misjonarza Brunona z Kwerfurtu.
Litwini powstali ze związku kilku pomniejszych grup plemiennych, wśród których najważniejszą rolę odgrywali Auksztoci i Żmudzini.
Powszechnie podaje się, że Litwini są najpóźniej schrystianizowanym narodem Europy; nastąpiło to w XIV-XV wiek. (W rzeczywistości znacznie później chrześcijaństwo przyjęły ugrofińskie i samojedzkie ludy zamieszkujące wschodnie i północne krańce kontynentu: Lapończycy, Komiacy, Udmurci, Nieńcy i in., których część do dnia dzisiejszego wyznaje tradycyjne wierzenia lub ich elementy). Obecnie większość Litwinów to katolicy obrządku rzymskiego.
Po okresie polonizacji – przede wszystkim elit, w związku z funkcjonowaniem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, od II poł. XIX w., Litwini rozbudowują własną kulturę i język. W okresie międzywojennym język litewski został poddany zabiegom oczyszczenia z wpływów języków słowiańskich (głównie polskiego), ocenianych jako nadmierne.
Aktualnie liczbę Litwinów szacuje się na ok. 4,0 - 5,0 miliona, z uwzględnieniem emigracji, głównie do Stanów Zjednoczonych.
W Polsce Litwini zamieszkują Suwalszczyznę, zwłaszcza rejon miejscowości Puńsk i Sejny.
Zobacz też: Litwini w Polsce.