Języki słowiańskie

Z Wikipedii

Języki słowiańskie - grupa języków w obrębie rodziny języków indoeuropejskich (podrodzina bałtosłowiańska). Składa się z trzech zespołów językowych: zachodnio-, wschodnio- i południowosłowiańskiego. Najstarsze zachowane manuskrypty z tekstami słowiańskimi pochodzą z X wieku. Do zapisu języków słowiańskich używane są lub były alfabety: głagolicki, cyrylicki i łaciński (w niewielkim zakresie również arabski). Wywodzą się z języka prasłowiańskiego używanego przez dawnych Słowian, który uległ ostatecznemu rozbiciu na dialekty regionalne w wyniku ekspansji Słowian na Bałkany w VI wieku naszej ery.

Językami słowiańskimi posługuje się ponad 300 mln osób.

Na bazie języków słowiańskich powstały też sztuczne języki słowiańskie jak slovio, meżduslavianski i glagolica, które są zrozumiałe dla mówiących przynajmniej jednym językiem słowiańskim. Na podstawie wschodniosłowiańskich dialektów Syberii (z zapożyczeniami z języków tureckich oraz języka arabskiego) opracowano sztuczny język syberyjski. Również oparte na językach słowiańskich są fikcyjne języki północnosłowiańskie oraz wenedyk, język romański który przeszedł podobny rozwój jak polski.

Spis treści 1 Klasyfikacja języków słowiańskich 1.1 Wspólne cechy 1.2 Niektóre mikrojęzyki słowiańskie 2 Przypisy 3 Zobacz też 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Klasyfikacja języków słowiańskich

języki indoeuropejskie

języki bałtosłowiańskie

języki słowiańskie (ok. 317 mln)

języki zachodniosłowiańskie (ok. 61 mln)

grupa lechicka, czyli języki lechickie

języki połabskie †

języki pomorskie (ok. 50 tys)

kaszubski (ok. 50 tys)

słowiński †

polski (ok. 44 mln)

grupa łużycka, czyli języki łużyckie (ok. 70 tys)

dolnołużycki (ok. 15 tys)

górnołużycki (ok. 55 tys)

grupa czesko-słowacka

czeski (ok. 10 mln)

słowacki (ok. 5 mln)

knaan †

języki południowosłowiańskie (ok. 29 mln)

grupa wschodnia (ok. 10 mln)

staro-cerkiewno-słowiański (starosłowiański) †

cerkiewnosłowiański †*

bułgarski (ok. 8,5 mln)

macedoński (ok. 1,8 mln)

grupa zachodnia (ok. 19 mln)

słoweński (ok. 2 mln)

serbsko-chorwacki (serbski, chorwacki, bośniacki, czarnogórski) (ok. 17 mln)

języki wschodniosłowiańskie (ok. 210 mln)

Krywiczów †

staroruski †

starobiałoruski †

białoruski (ok. 10 mln)

rosyjski (ok. 160 mln)

ukraiński (ok. 40 mln)

rusiński

Oznaczenia:

† - język wymarły lub dawne stadium historyczne języka dzisiejszego

†* - język dawny, ale zachowany tradycyjnie w liturgii, tekstach religijnych, filozoficznych lub naukowych

[edytuj] Wspólne cechy

• wybitnie fleksyjna morfologia - większość języków słowiańskich ma 6 lub 7 przypadków
• podział czasowników na dokonane i niedokonane (leksykalny aspekt)
• obecność fonemicznej palatalizacji (znanej jako zmiękczenie)
• skomplikowane zbitki spółgłoskowe, powstałe po zaniku jerów, np. w polskim wyrazie bezwzględny lub rosyjskim wstrjecza "spotkanie" (jednak np. w językach salisz występują jednak jeszcze bardziej skomplikowane zbitki)

Języki słowiańskie nie tylko mają bardzo podobną gramatykę, lecz wykazują również duże podobieństwo w słownictwie, co dowodzi że ich ostatni wspólny przodek - język prasłowiański istniał stosunkowo niedawno.

[edytuj] Niektóre mikrojęzyki słowiańskie

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

• rusiński^[1] (jugorusiński) - skodyfikowana w Wojwodinie (Serbia) forma języka rusińskiego;
• rezjański^[1] - powstały na bazie dialektu słoweńskiego w Rezji (północne Włochy)
• prekmursko-słoweński^[1] - używany w Słowenii i na pobliskich terenach Węgier i Austrii;
• kajkawski^[1] - powstały na bazie dialektów chorwackich, używany w północnej Chorwacji (ma pewną tradycję piśmienniczą; uważany też za dialekt języka serbsko-chorwackiego);
• czakawski^[1] - podobna sytuacja, jak powyższy;
• gradišćanskich Chorwatów w Austrii^[1] (burgenlandzki) - używany przez mniejszość chorwacką w Austrii, na Węgrzech, w Czechach i na Słowacji (uważany też za dialekt języka serbsko-chorwackiego)
• Chorwatów w Molise^[1] (molizański) - powstały na bazie dialektów chorwackich, używany we włoskiej prowincji Molise;
• Bułgarów z Banatu^[1] (banacki) - powstały na bazie języka bułgarskiego i serbskiego w Rumunii i w Jugosławii.

Istnieje też tendencja do wyodrębniania się kolejnych języków słowiańskich:

• morawskiego - z języka czeskiego
• śląskiego - z języka polskiego
• laski^[1] - z języka czeskiego

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• imiona słowiańskie
• mitologia Słowian
• panslawizm
• plemiona słowiańskie
• slawistyka
• Słowianie
• słowianofilstwo
• słowiańszczyzna
• Ojcze nasz w językach słowiańskich

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Slavonia - cechy charakterystyczne języków słowiańskich