Języki zachodniosłowiańskie
Z Wikipedii
Języki zachodniosłowiańskie - jeden z trzech zespołów języków słowiańskich (obok języków wschodnio- i południowosłowiańskich), którymi posługuje się około 56 mln mówiących w Europie Środkowej. Zespół dialektów zachodniosłowiańskich wyodrębnił się już w okresie wędrówki ludów, ale dopiero około VII wieku można mówić o jego odrębności. W okresie od VII do X wieku zachodzi jego wewnętrzne zróżnicowanie na dwie grupy etniczno-językowe: lechicką i łużycką, a w wieku IX doszła grupa czesko-słowacka (wcześniej przodkowie dzisiejszych Czechów i Słowaków wchodzili w obręb Słowian południowych, ale odcięci przez migracje Madziarów zwrócili się w stronę Słowian zachodnich). Podgrupę czesko-słowacką kontynuują języki czeski i słowacki, łużycką - dwa języki łużyckie, a lechicką - polski i kaszubski. Z tej ostatniej podgrupy wymarły w XVIII wieku języki pomorskie (z wyjątkiem kaszubskiego i słowińskiego, który zaniknął w XX wieku).
Klasyfikacja języków zachodniowsłowiańskich:
- języki indoeuropejskie
- języki słowiańskie (ok. 317 mln)
- języki zachodniosłowiańskie (ok. 61 mln)
- grupa lechicka
- języki pomorskie (ok. 50 tys)
- języki połabskie †
- polski (ok. 46 mln)
- śląski (ok. 1,2 mln)
- grupa łużycka (ok. 70 tys)
- dolnołużycki (ok. 15 tys)
- górnołużycki (ok. 55 tys)
- grupa czesko-słowacka
- grupa lechicka
- języki zachodniosłowiańskie (ok. 61 mln)
- języki słowiańskie (ok. 317 mln)
Oznaczenia:
† - język wymarły
[edytuj] Przykłady
Poniższa tabelka ukazuje porównanie postaci niektórych słów w wybranych językach zachodniosłowiańskich:
| polski | dolnołużycki | górnołużycki | czeski | słowacki | połabski drzewiański | kaszubski |
|---|---|---|---|---|---|---|
| człowiek | cłowjek | čłowjek | člověk | človek | clawak, clôwak | człowiek |
| wieczór | wjacor | wječor | večer | večer | vicer | wieczer |
| brat | bratš | bratr | bratr | brat | brot | bracyn |
| dzień | źeń | dźeń | den | deň | dôn | dzéń |
| ręka | ruka | ruka | ruka | ruka | ręka | rãka |
| jesień | nazymje | nazyma | podzim | jeseň | prenja zaima, jisin | jeséń |
| śnieg | sněg | sneh | sníh | sneh | sneg | snieg |
| lato | lěśe | lěćo | léto | leto | lato | lato |
| siostra | sotša | sotra | sestra | sestra | sestra | sostra |
| ryba | ryba | ryba | ryba | ryba | ryba | rëba |
| ogień | wogeń | woheń | oheň | oheň | widin | òdżiń |
| woda | woda | woda | voda | voda | wôda | wòda |
| wiatr | wětš | wětřik, wětr | vítr | vietor | wjôter | wiater |
| zima | zymje | zyma | zima | zima | zaima | zëma |
[edytuj] Linki zewnętrzne
zachodniosłowiańskie:
czeski • dolnołużycki • górnołużycki • kaszubski • knaan † • polski (staropolski † • średniopolski †) • połabskie † • słowacki • słowiński † • śląski²
wschodniosłowiańskie:
białoruski • Krywiczów † • rosyjski • rusiński • ruski † • staroruski † • ukraiński
południowosłowiańskie:
bułgarski • cerkiewnosłowiański †* • macedoński • serbsko-chorwacki (bośniacki, chorwacki, czarnogórski, serbski) • słoweński • staro-cerkiewno-słowiański †
¹ Język prasłowiański nie jest językiem słowiańskim, ale przodkiem wszystkich języków słowiańskich
² przez literaturę naukową uznawany za dialekt śląski języka polskiego
