Werona
Z Wikipedii
Współrzędne: 45°26' N 10°59' E
Werona | |||||
|
|||||
Państwo | Włochy | ||||
region | Veneto | ||||
Powierzchnia | 206,63 km² | ||||
Położenie | 45° 26' N 10° 59' E |
||||
Wysokość | 59 m n.p.m. | ||||
Ludność (2004) • liczba ludności • gęstość |
259 068 1182 os./km² |
||||
Nr kierunkowy | 045 | ||||
Kod pocztowy | 37100 | ||||
Położenie na mapie kraju
|
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Strona internetowa miasta |
Werona (wł. Verona) – miasto i gmina we Włoszech w regionie Wenecja Euganejska, w prowincji Werona. Leży w północno-wschodnich Włoszech, nad rzeką Adygą, u podnóża Alp Weneckich. Jest ośrodkiem handlu, drugim co do wielkości, po Wenecji, miastem Veneto i jednym z najbogatszych w północnych Włoszech.
Wg danych na rok 2004 gminę zamieszkują 243 474 osoby, 1 181,9 os./km².
Źródło danych: Istituto Nazionale di Statistica.
Spis treści |
[edytuj] Historia Werony
Miasto zostało założone w V lub IV wieku p.n.e. Od roku 89 roku p.n.e. była rzymską kolonią. Od 49 roku p.n.e. była już ważnym ośrodkiem gospodarczym cesarstwa. Od 489 mieściła się w Weronie siedziba Teorodyka Wielkiego. Później stała się ośrodkiem księstwa longobardzkiego, a następnie marchii cesarstwa rzymskiego. W 1135 Werona została komuną miejską. W roku 1164 stanęła na czele koalicji przeciw cesarstwu; w 1167 połączyła swoje siły z Ligą Lombardzką.
W 1314 do Werony dołączono Vincenzę, w 1328 – Padwę, w 1329 – Treviso. Od 1403 była rządzona przez Mediolan, następnie przez Wenecję. W tym też czasie Werona zaczęła tracić na znaczeniu politycznym i gospodarczym. W 1630 przez miasto przeszła epidemia dżumy (przeżyło 33 tys. osób). W 1796 przejęta przez Francję, później, podobnie jak Wenecja, przekazana przez nią Austrii. W 1822 roku odbył się czwarty Kongres Świętego Przymierza. Do roku 1866 znajdowała się pod władaniem Austrii. W tym samym roku Werona została dołączona do zjednoczonego Królestwa Włoskiego. Wtedy też nastąpił jej przyśpieszony rozwój gospodarczy.
[edytuj] Zabytki
W Weronie znajduje się wiele zabytków z czasów rzymskich, m.in. amifteatr z I wieku. Podczas trzęsienia ziemi w roku 1183 część zewnętrzna areny zawaliła się. Pozostały jedynie cztery łuki. Część wewnętrzna nie została naruszona. Dzięki temu wystawia się w niej opery (na widowni może zasiąść 22 tys widzów). Przed areną znajdują się elementy gigantycznej scenografii do poszczególnych spektakli. W Weronie mieści się także palazzi zbudowane z rosso di Verona – miejscowego wapienia o różowym odcieniu – przez średniowiecznych władców miasta.
Dwa miejsca szczególnie przyciągają turystów: ogromna Arena z I wieku i Piazza delle Erbe z malowniczym targiem. Jednym z najważniejszych zabytków Werony jest Kościół San Zeno Maggiore ze słynnymi średniowiecznymi drzwiami z brązu, ozdobionymi znakomitymi płaskorzeźbami o treści biblijnej i ze scenami z życia patrona kościoła. W Weronie znajduje się również pomnik Dantego Alighieri, kościoły m.in.: Tosca e Teuteria, San Fermo Maggiore, Basilica SS. Apostoli, Santa Maria Antica, San Giorgio in Braida, zamek Scaligerów, pałac del Comune, del Governo, dei Tribunali, Loggia del Consiglio.
[edytuj] W literaturze i sztuce
W Weronie umieścił akcję Romea i Julii William Szekspir.
Cyprian Kamil Norwid napisał wiersz "W Weronie" inspirowany historią Romea i Julii.
[edytuj] Miasta partnerskie
- Pula, Chorwacja
- Nîmes, Francja
- Monachium, Niemcy
- Salzburg, Austria
- Betlejem, Palestyna
- Raanana, Izrael
- Koszyce, Słowacja
- Nagahama, Japonia
- Fresno, Stany Zjednoczone
- Meszhed, Iran
Sztuka naskalna w Val Camonica • Kościół i klasztor dominikański Santa Maria delle Grazie z Ostatnią Wieczerzą Leonarda da Vinci w Mediolanie • Zespół zabytkowy Rzymu, dobra Stolicy Apostolskiej leżące na terenie Rzymu, korzystające z prawa eksterytorialności i bazylika św. Pawła za Murami • Zespół zabytkowy we Florencji • Wenecja wraz z laguną • Piazza del Duomo w Pizie • Zespół zabytkowy San Gimignano • I Sassi w Materze • Vicenza - miasto i wille palladiańskie w regionie Veneto • Zespół zabytkowy w Sienie • Zespół zabytkowy w Neapolu • Miasto przemysłowe Crespi d'Adda • Renesansowe miasto Ferrara i delta Padu • Castel del Monte • Trulli w Alberobello • Zabytki wczesnochrześcijańskie w Rawennie • Zespół zabytkowy w Pienzy • Pałac królewski z XVIII w. w Casercie wraz z parkiem, akweduktem Vanvitelli i zespołem San Leucio • Rezydencje królewskie dynastii sabaudzkiej w Turynie • Ogród botaniczny w Padwie • Katedra, Torre Civica i Piazza Grande w Modenie • Zespoły archeologiczne - Pompeje, Herkulanum i Torre Annunziata • Villa Romana del Casale • Su Nuraxi w Barumini • Portovenere, Cinque Terre i wyspy (Palmaria, Tino i Tinetto) • Wybrzeże amalfitańskie • Strefa archeologiczna w Agrigento • Strefa archeologiczna i Bazylika Patriarchów w Akwilei • Park Narodowy Cilento i Vallo di Diano oraz stanowiska archeologiczne Paestum i Velia oraz Certosa di Padula • Zespół zabytkowy w Urbino • Willa Hadriana w Tivoli • Asyż, bazylika franciszkańska i inne zabytki franciszkańskie • Miasto Werona • Wyspy Liparyjskie • Villa d'Este w Tivoli • Miasta późnego baroku w dolinie Noto (południowo-wschodnia Sycylia) • Sacri Monti w Piemoncie i Lombardii • Etruskie nekropolie w Cerveteri i Tarkwinii • Val d’Orcia • Syrakuzy i skalna nekropolia w Pantalica • Historyczne centrum Genui z zespołem późnorenesansowych rezydencji miejskich wzdłuż Le Strade Nuove