We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Real Madryt - Wikipedia, wolna encyklopedia

Real Madryt

Z Wikipedii

Real Madryt
Pełna nazwa Real Madrid Club de Fútbol
Przydomek Los Merengues, Los Blancos, Los Vikingos, Los Galacticos, w Polsce także Królewscy
Data założenia 6 marca 1902
Adres Concha Espina - 28036 Madrid
Stadion Santiago Bernabéu
Liczba miejsc 80 354
Prezes Hiszpania Ramon Calderón
Trener Niemcy Bernd Schuster
Liga Primera División
2007-2008 1. miejsce
Barwy drużyny Barwy drużyny Barwy drużyny
Barwy drużyny
Barwy drużyny
 
Stroje
domowe
Barwy drużyny Barwy drużyny Barwy drużyny
Barwy drużyny
Barwy drużyny
 
Stroje
wyjazdowe
Strona internetowa klubu

Real Madrid Club de Fútbolhiszpański klub sportowy istniejący od 1902 roku. Słynie z sukcesów istniejącej od chwili założenia drużyny piłkarskiej, która trzydzieści jeden razy zdobyła mistrzostwo Hiszpanii, dziewięć razy Ligę Mistrzów, a także wiele innych trofeów, w tym przyznany w 2000 roku przez FIFA tytuł najlepszego klubu w XX wieku. Od 1947 roku rozgrywa domowe mecze na stadionie Santiago Bernabéu nazwanym na cześć byłego prezesa, za czasów którego klub zdobył najwięcej trofeów.

Real Madryt odegrał ważną rolę w historii hiszpańskiej i światowej piłki nożnej - to z inicjatywy jego działaczy powołano Copa del Rey, następnie był, jako reprezentant Hiszpańskiego Związku Piłki Nożnej, współzałożycielem FIFA w 1904 roku, w 1928 znalazł się w pierwszym zestawie drużyn tworzących Primera División, zaś w 1955 stał się jedną z drużyn biorących udział w pierwszej edycji Pucharu Mistrzów, którą następnie wygrał, broniąc później trofeum cztery razy z rzędu. Kibiców pasjonuje również jego wypełniona podtekstami polityczno-historycznymi rywalizacja z FC Barcelona.

Od 1932 roku Real Madryt posiada też utytułowaną drużynę koszykarską, która obecnie ma na koncie między innymi trzydzieści tytułów mistrza kraju i osiem triumfów w Eurolidze. W przeszłości istniały także sekcje siatkówki, tenisa i piłki ręcznej.

Spis treści

[edytuj] Historia

Początki Realu Madryt sięgają końca XIX wieku, kiedy to około 1896 roku grupa absolwentów Oxbridge założyła drużynę Foot Ball Sky rozgrywającą mecze w każdy niedzielny poranek. W 1900 klub ten rozdzielił się na dwie drużyny, New Foot-Ball de Madrid i Español de Madrid z Juliánem Palaciosem jako prezesem. To właśnie ta drużyna została dwa lata później, 6 marca 1902 roku, oficjalnie zarejestrowana jako Madrid Foot Ball Club przez Katalończyka Juana Padrósa Rubió.

Drużyna Madrid FC w roku 1902
Drużyna Madrid FC w roku 1902

W skład pierwszego zarządu weszli też: Enrique Varela (wiceprezes), Manuel Mendía (sekretarz), José de Gorostizaga (skarbnik) oraz Antonio Neyra, Mario Giralt, Carlos Mertens. Álvaro Spottorno i Arturo Meléndez (członkowie zarządu).

[edytuj] Przed powstaniem ligi

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Realu Madryt (do 1929).

Pierwszy mecz Madrid FC rozegrał trzy dni później, 9 marca 1902 na boisku przy ulicy noszącej obecnie imię Filipa II. Drużyna nie grała jednak wówczas z zewnętrznym przeciwnikiem - był to tylko wewnętrzny mecz mający pomóc w wyłonieniu podstawowej jedenastki oraz rozreklamowaniu nowopowstałej ekipy. Zmierzyły się w nim składy "czerwony" (J. Giralt, Meléndez, Molera, Salvador, Valcárcel, Spottorno, Stampher, J. Palacios, Varela, Celada, Bueno) i "niebieski" (Meléndez, J. Padrós, Spottorno, Gorostizaga, Mendía, Páramo, Neyra, A. Giralt, F. Palacios, Martens, Rodero), a zakończyło się wynikiem 1:0 dla "niebieskich". Kilkanaście dni później Madrid FC zyskał pierwszego trenera - został nim Anglik Arthur Johnson, autor instrukcji, jak grać w piłkę, opublikowanej w Heraldo del Sport. Oficjalnymi siedzibami klubu stały się zaś zaplecze sklepu Al Capricho należącego do braci Padrós oraz tawerna La Taurina, z której zawsze wyruszali na mecze.

Już w kwietniu klub przedstawił burmistrzowi Madrytu propozycję zorganizowania turnieju piłkarskiego dla uczczenia koronacji króla Alfonsa XIII - to właśnie z tego turnieju później wyewoluował Copa del Rey czyli Puchar Króla. W jego pierwszej edycji, rozegranej w dniach 13 - 15 maja, wzięło udział pięć drużyn. I już pierwszego dnia turnieju odbył się mecz o prawo gry w finale między późniejszym Realem Madryt a przybyłym ze stolicy Katalonii FC Barcelona, który w następnych latach stał się największym rywalem Los Blancos. Spotkanie ze starszym o trzy lata i mającym już wówczas w składzie wielu obcokrajowców klubem z Barcelony zakończyło się przegraną gospodarzy 1-3. Barcelona w finale przegrała z Vizcayą, zaś Madrid FC w meczu z przegranym drugiego półfinału, którym był Club Español Foot Ball, zwyciężył 3:2, wygrywając tym samym Copa de la Gran Peña, pierwsze trofeum w swojej historii. W następnej edycji udało się mu już dojść do finału tych rozgrywek, ale tam uległ Athleticowi Bilbao 2:3.

W styczniu 1904 roku Carlos Padrós zrezygnował ze stanowiska prezesa Madryckiej Federacji Klubów Futbolowych (Federación Madrileña de Clubs de Foot-Ball) i zajął miejsce brata, Juana, na stanowisku prezesa Madrid FC. Jeszcze w tym samym miesiącu Madrid dzięki fuzji z drużynami Moderno i Amicale zyskał do składu francuskich zawodników tego drugiego.

Pierwszy Puchar Hiszpanii (będący wówczas także mistrzostwem Hiszpanii) Madrid zdobył 18 kwietnia 1905 roku, pokonując w finale Atheltic 1:0 po golu Prasta. Kilka miesięcy później, 23 października, odbył się pierwszy mecz międzynarodowy Madridu - dla uczczenia wizyty Émile'a Loubeta w Hiszpanii Carlos Padrós zorganizował mecz z paryskim Galia Sport, który zakończył się remisem 1:1.

W latach 1906 - 1908 Madrid FC również triumfował w Pucharze Hiszpanii, co dało mu łącznie cztery zwycięstwa z rzędu, tracąc trofeum dopiero w 1909 roku na rzecz Club Ciclista San Sebastián. Również w 1908 zmienił się prezes klubu - stanowisko to zajął Adolfo Meléndez, a jego poprzednik, Carlos Padrós, został mianowany honorowym prezesem na zawsze.

Drużyna w roku 1925
Drużyna w roku 1925

Następny ważny dzień w historii klubu nastąpił 31 października 1912 roku, kiedy to na ziemi dzierżawionej klubowi przez Laureano Garcíę Comiso za 1000 peset miesięcznie otwarto nowy stadion - O´Donnell. W tym samym sezonie występować w białych barwach zaczął młody napastnik, Santiago Bernabéu, choć akurat wtedy rozpoczynał się słabszy okres dla klubu z Madrytu, który trwać miał do drugiej połowy dekady, kiedy to 15 maja 1917 roku odzyskał prymat na krajowej arenie, pokonując w finale Arenas Club de Getxo 2:1.

29 czerwca 1920 roku król Alfons XIII nadał klubowi tytuł Real (hiszp. "Królewski") - Madrid Foot Ball Club zmienił się w ten sposób w Real Madrid Club de Fútbol, zmieniono bowiem także drugi człon dotychczasowej nazwy na hiszpański. Niespełna pół roku później Real Madryt rozpoczął swoje pierwsze zagraniczne tournee, w ramach którego rozegrał mecze w Lizbonie, Porto, Turynie, Livorno, Bolonii i Genui.

W następnych latach Real Madryt dwukrotnie zmieniał stadion - najpierw 29 kwietnia 1923 otwarto Ciudad Lineal (w meczu otwarcia gospodarze pokonali Real Unión Club Irun 2:0 po golach José Maríi Ubedy), a następnie, 17 maja 1924, Estadio Chamartín. Inaugurację tego spotkania uświetnił mecz z Newcastle United, a honorowego pierwszego kopnięcia piłki dokonał syn królewski, Gonzalo.

[edytuj] Od założenia ligi do zakończenia wojny domowej

Rozgrywki ligowe w Hiszpanii zainaugurowano 10 lutego 1929 roku meczem Realu Madryt przeciwko CE Europa z Barcelony. Zakończyło się ono zwycięstwem Los Blancos 5:0 (cztery gole Lazcano, jeden gol Morery), dzięki czemu klub z Madrytu stał się pierwszym w historii liderem Primera División. Sezon zakończył jednak na drugim miejscu, z dwoma punktami straty do FC Barcelona. Najlepszymi strzelcami drużyny zostali Jaime Lazcano (ściągnięty na mocy samodzielnej decyzji ówczesnego sekretarza klubu, Santiago Bernabéu, za 6 000 peset wbrew zaleceniom zarządu) i Gaspar Rubio Meliá - po jedenaście trafień w siedemnastu meczach.

Pierwszy tytuł mistrza Hiszpanii zdobyty w lidze przyszedł dopiero w sezonie 1931/1932 - mając w składzie takich graczy jak Jacinto Quincoces, Manuel Olivares Lapeña czy Ricardo Zamora, którego we wrześniu 1930 ściągnięto z Espanyolu za 150 tysięcy peset, Real Madryt zdobył w osiemnastu meczach 28 punktów, nie ponosząc przy tym ani jednej porażki. Dwa lata później Los Blancos odzyskali krajowy puchar, pokonując w finale Valencię.

Rafael Sánchez Guerra, prezes w okresie wojny domowej
Rafael Sánchez Guerra, prezes w okresie wojny domowej

21 czerwca 1936 miało miejsce wydarzenie z pozoru mało znaczące, które jednak z czasem urosło do miana legendy - Ricardo Zamora w swoim ostatnim oficjalnym meczu w barwach Realu Madryt obronił bardzo silny strzał José Escoli w końcówce finałowego meczu Pucharu Hiszpanii z FC Barcelona, kiedy to Los Blancos, grając w dziesięciu, bronili prowadzenia 2:1.

W wojnie domowej klub poniósł ciężkie straty - zginęło lub musiało opuścić Madryt wielu członków klubu, w tym ówczesny prezes, Rafael Sánchez Guerra, a stadion, zamieniony na więzienie, uległ zniszczeniu. Na szczęście dla Realu Madryt zarząd pod kierunkiem Pedro Paragesa i Adolfo Meléndeza był w stanie rozpocząć długotrwały proces odbudowy potęgi klubu. Długo nie był jednak w stanie wygrać ligi, a za czasów następcy Meléndeza, Antonio Santosa Peralby, zajął w sezonie 1942-43 10. miejsce - wówczas najsłabsze w historii Los Blancos.

[edytuj] Prezesura Santiago Bernabéu

W ostatnich tygodniach pełnienia funkcji przez Santosa Peralbę Real Madryt rozegrał kolejny mecz, który przeszedł do legendy. W półfinale krajowego pucharu Los Blancos mierzyli się z Barceloną i w pierwszym meczu na Camp de Les Corts przegrali 0:3, ale rewanżu, 13 czerwca 1943, odnieśli najwyższe zwycięstwo w swojej historii, pokonując Blaugranę aż 11:1. Mecz ten budzi kontrowersje, z powodu szantażu dokonanego przez frankistowskie tajne służby: przed rozpoczęciem gry dyrektor służb specjalnych wszedł do szatni Barçy - [...] - przypomniał zawodnikom, że wielu z nich dopiero co wróciło do Hiszpanii z wychodźstwa wojennego dzięki amnestii, która wybaczała ucieczkę[1]. W finale Real Madryt przegrał z Athletikiem Bilbao 0:1.

Trzy miesiące później, 15 września 1943, klub zyskał nowego prezesa - na stanowisko jednogłośnie wybrano Santiago Bernabéu, człowieka mającego już za sobą pracę w klubie jako piłkarz, menadżer i dyrektor, który w ciągu trzydziestu pięciu lat prezesury stał się najlepszym i odnoszącym największe sukcesy prezesem w historii Realu Madryt, początkowo sam, a następnie wspólnie z Raimundo Saportą budując potęgę klubu. W ciągu kilku miesięcy rozpoczął realizację planów budowy nowego stadionu - grunty na ten cel zakupiono w czerwcu następnego roku, a już 27 października 1944 rozpoczęły się prace. Trwały do grudnia 1947 roku, a pierwszym przeciwnikiem Realu Madryt na nowym stadionie był portugalski klub Os Belenenses; mecz zakończył się zwycięstwem gospodarzy 3:1.

1 września 1950 roku ukazał się pierwszy numer "Biuletynu informacyjnego Realu Madryt" (hiszp. Boletín Informativo), który na najbliższe 40 lat stał się organem prasowym klubu i kibiców Realu Madryt. Na okładce pierwszego numeru pojawił się krótki list od prezesa Bernabéu:

Życzę wielu sukcesów redakcji Biuletynu madridistów. Rada od starego człowieka: traktujcie dobrze przyjaciół, ale dużo lepiej wrogów. Uściski dla wszystkich madridistas.[2]

Obecnie oficjalnym wydawnictwem prasowym klubu jest "Magazyn Realu Madryt" (hiszp. Revista Real Madrid).

W sezonie 1951/1952, w trakcie którego klub świętował 50. rocznicę istnienia (w ramach obchodów rozegrano mecz z Club Deportivo Los Millonarios z Alfredo Di Stéfano w składzie), Real Madryt ukończył ligę na trzecim miejscu, 2 punkty za Athletikiem i 5 za Barceloną. Jedynym sukcesem Los Blancos okazał się tytuł króla strzelców dla Pahiño, który w 27 meczach zdobył 28 goli, jednego więcej niż Ladislao Kubala.

W 1953 zawodnikiem Realu Madryt został Argentyńczyk Alfredo Di Stéfano. Stało się to po długim sporze z FC Barcelona, do którego zawodnik ten trafił najpierw. Oba kluby zapłaciły poprzedniej drużynie Di Stéfano kwotę odstępnego, wobec czego ostatecznie Królewska Hiszpańska Federacja Piłkarska poprosiła FIFA o rozsądzenie kwestii, którego klubu zawodnikiem jest Argentyńczyk. Ta najpierw oznajmiła, iż "Di Stéfano nie może zagrać w żadnym klubie hiszpańskim do chwili, gdy jego sytuacja [...] nie zostanie całkowicie wyjaśniona"[3], a następnie poprosiła o arbitraż byłego prezesa RFEF, Armado Muñoza Calero, który zaproponował, aby Di Stéfano rozegrał sezony 1953/54 i 1955/56 w barwach Realu Madryt, a 1954/55 i 1956/57 w barwach Barcelony. Oba kluby oprotestowały takie rozwiązanie i odwołały się do Narodowej Delegacji Sportów, która zadecydowała o zakazie dalszego transferowania do hiszpańskich klubów piłkarzy z zagranicy. Di Stéfano zaś, po rezygnacji Barcelony i za zgodą krajowej Federacji, ostatecznie trafił do Madrytu, gdzie zadebiutował 22 września 1953 (dzień po oficjalnym potwierdzeniu transferu) w towarzyskim meczu z nieistniejącym już FC Nancy.

Alfredo Di Stéfano w stroju reprezentacji Argentyny
Alfredo Di Stéfano w stroju reprezentacji Argentyny

Pierwszy sezon z Di Stéfano w składzie zakończył się tytułem mistrzowskim dla Los Blancos, a sam Don Alfredo zdobył trzy gole w meczu z Valencią, który ostatecznie zapewnił klubowi pierwsze miejsce w lidze. Sam Di Stéfano został królem strzelców z 27 bramkami na koncie. W następnej edycji rozgrywek ligowych Real Madryt obronił mistrzostwo, a Di Stéfano zdobył 25 goli z łącznie 80 strzelonych przez klub.

[edytuj] Triumfy w Pucharze Mistrzów

We wrześniu 1955 roku rozpoczęła się pierwsza edycja Pucharu Mistrzów - w pierwszym meczu w historii rozgrywek Sporting CP i FK Partizan zremisowały 3:3, a pierwszy mecz Realu Madryt, rozegrany 8 września, zakończył się zwycięstwem 2:0 nad Servette FC w Genewie; bramki strzelali Miguel Muñoz w 74. minucie i Héctor Rial w 89. W rewanżu Los Blancos wygrali 5:0 po golach Di Stéfano (dwa), Joseíto, Riala i Molownego[4]. Następnie klub eliminował kolejno: Partizan w 1/4 finału (4:0 i 0:3) oraz AC Milan (4:2 i 1:2). W finale rozegranym 13 czerwca 1956 Real Madryt zmierzył się ze Stade de Reims z Raymondem Kopą w składzie. Mecz zakończył się zwycięstwem drużyny hiszpańskiej 4:3 po golach Di Stéfano (14'), Riala (30', 79') i Marquitosa (67') dla Realu Madryt oraz Leblonda (6'), Templina (10') i Hidalgo (62') dla Reims.

W następnym sezonie Real Madryt, już z Kopą we własnej drużynie, nie tylko odzyskał mistrzostwo Hiszpanii, kończąc sezon z pięcioma punktami przewagi nad Sevillą, ale też drugi raz z rzędu zagrał w finale Pucharu Mistrzów. Wyeliminowawszy w półfinale Manchester United (3:1 i 2:2), w finale rozegranym 30 maja 1957 na Estadio Santiago Bernabéu przy obecności 124 tysięcy widzów na trybunach[5] Los Blancos pokonali Fiorentinę 2:0 po golach Di Stéfano w 70. i Francisco Gento w 76. minucie.

Kolejny rok przyniósł obronę obu trofeów - w lidze klub o trzy punkty wyprzedził Atlético Madryt (Di Stéfano, Rial i Marsal strzelili razem 48 goli), zaś w finale Pucharu Mistrzów zmierzył się z Milanem na stadionie Heysel. Wszystkie gole zdobyte w regulaminowym czasie gry padły w ciągu dziesięciu minut; strzelali je kolejno: 0:1 Juan Schiaffino (69'), 1:1 Di Stéfano (74'), 1:2 Grillo (78'), 2:2 Rial (79'). Mecz został rozstrzygnięty w dogrywce dzięki bramce Gento w 107. minucie.

Sezon 1957/1958 był ostatnim w piłkarskiej karierze Miguela Muñoza (rozegrał w jego trakcie tylko cztery mecze ligowe, ostatni w marcu przeciwko Sportingowi Gijón). W jego miejsce po długich i trudnych negocjacjach sprawdzono Węgra Ferenca Puskása. Ten w pierwszym roku gry w Madrycie strzelił 21 goli w 24 meczach ligowych, ale Real Madryt zajął w końcowej klasyfikacji drugie miejsce, 4 punkty za FC Barcelona. Zdobył za to już czwarty z rzędu Puchar Mistrzów - finałowym przeciwnikiem znów był Stade de Reims, ale tym razem Los Blancos nie pozwolili Francuzom strzelić ani jednego gola, sami zaś zdobyli dwa. Dzięki trafieniom Mateosa i Di Stéfano (król strzelców ligi hiszpańskiej z 23 bramkami) mecz w Stuttgarcie zakończył się zwycięstwem Realu Madryt.

W sezonie ligowym 1959/1960 sytuacja się powtórzyła - Real Madryt znów zajął drugie miejsce, wyprzedzony przez FC Barcelona, choć tym razem oba klub zdobyły po tyle samo punktów (46), ale ekipa z Katalonii wygrała rywalizację dzięki lepszemu bilansowi bramek. Los Merengues okazali się za to lepsi w Pucharze Mistrzów, pokonując Barcelonę w półfinale (3:1 u siebie po dwóch golach Di Stéfano i jednym Puskása oraz również 3:1 na wyjeździe po dwóch trafieniach Puskása i jednym Gento). W meczu finałowym (18 maja 1960 na Hampden Park) rywalem Madrytu był Eintracht Frankfurt. Choć pierwszą bramkę strzelili Niemcy (Richard Kress w 18. minucie), to do przerwy wynik brzmiał 3:1 dla Realu Madryt (dwa razy Di Stéfano, raz Puskás). W 26 minut drugiej połowy Real Madryt strzelił kolejne trzy bramki, a zdobywcą wszystkich był Puskás. Minutę po trafieniu na 6:1 gola zdobył Erwin Stein, następnie na 7:2 podwyższył Di Stéfano, a wynik trafieniem na 7:3 ustalił Stein w 76. minucie. Dla trenowanego już wówczas przez swojego byłego piłkarza, Miguela Muñoza, Realu Madryt był to piąty z rzędu triumf w europejskich rozgrywkach. We wrześniu tego samego roku Real Madryt pokonał w dwumeczu urugwajski Club Atlético Peñarol, zdobywając pierwszy w historii Puchar Interkontynentalny.

[edytuj] Lata 60.

Świetna passa Realu Madryt w Pucharze Klubowych Mistrzów Europy dobiegła końca w następnym sezonie - już w drugiej rundzie (czyli 1/8 finału) klub został wyeliminowany przez FC Barcelona (2:2 w Madrycie, 2:1 dla gospodarzy w Barcelonie). Rezultat ten wzbudził kontrowersje, gdyż w pierwszym meczu angielski sędzia Arthur Ellis, ten sam, który sędziował finał w roku 1956, podyktował wątpliwego karnego dla Barcelony (na bramkę zamienił go Luis Suárez), zaś w drugim jego rodak, Reg Leafe, nie uznał aż czterech goli zdobytych przez Real Madryt na Camp Nou[6]. Barcelona ostatecznie doszła do finału, gdzie stosunkiem 3:2 pokonała ją SL Benfica. W lidze hiszpańskiej Madryt zajął za to pierwsze miejsce z aż dwunastoma punktami przewagi nad Atlético, zaś Ferenc Puskás z 28 golami w 28 meczach został królem strzelców. Był to pierwszy z serii pięciu tytułów mistrza Hiszpanii dla Los Blancos.

W tym samym roku, dokładnie 8 lutego 1961, Real Madryt po raz pierwszy zagrał na słynnym stadionie Maracanã - przeciwnikiem Los Blancos był Club de Regatas Vasco da Gama. Do przerwy goście prowadzili 2:0 po golach po golach Luisa Del Sola i Canario, ale w drugiej połowie Vasco da Gama wyrównał do 2:2 i takim wynikiem zakończyło się spotkanie.

2 maja 1962 roku Real Madryt znów zagrał w finale najbardziej prestiżowych europejskich rozgrywek piłkarskich, ale tym razem nie sprostał lizbońskiej Benfice - mimo że dwa pierwsze gole były golami dla Los Blancos (zdobywcą obu był Puskás, który przed przerwą zdobył jeszcze jednego gola), spotkanie ostatecznie zakończyło się rezultatem 5:3 dla Benfiki. Klub ostatecznie zdobył jednak podwójną koronę, dodając do mistrzostwa kraju Puchar Hiszpanii wywalczony w lipcu (po raz pierwszy od 15 lat) w meczu z Sevillą.

18 maja 1963 klub otwiera nowy kompleks sportowy - Ciudad Deportiva (hiszp. "Miasto Sportowe"), w którym odtąd trenować będą także piłkarze młodzieżowi. 20 sierpnia tego samego roku wenezuelskie komando antyrządowe Fuerzas Armadas de Liberación Nacional postanowiła porwać Alfredo Di Stéfano. Udało im się uzyskać pożądany rozgłos, a sam piłkarz został po pewnym czasie uwolniony. Niedługo potem Real Madryt znów grał w finale Pucharu Mistrzów, ale tam nie dał rady włoskiemu Internazionale. Końcowy wynik: 3-1 dla drużyny Helenio Herrery. Był to ostatni mecz Alfredo Di Stéfano w barwach Realu Madryt. Zawodnik znany jako Blond Strzała odszedł do Espanyolu wskutek sporu z trenerem Miguelem Muñozem popieranym przez prezesa Bernabéu, mimo że ten drugi oferował Di Stéfano pozostanie w klubie na stanowisku pozaboiskowym[6].

W kwietniu 1965 Real Madryt zapewnił sobie wywalczenie wspomnianego piątego tytułu mistrza kraju z rzędu. Był to zarazem debiutancki sezon w klubie dla pierwszych z grupy piłkarzy zwanych generacją ye-yé lub hippisami - pierwszymi jej przedstawicielami w Madrycie byli Grosso, Pirri, Sanchís, De Felipe, Morollón.

Rok później Królewscy musieli co prawda uznać wyższość lokalnego rywala, Atlético, w lidze (jeden punkt straty; najlepszy strzelec zespołu, Grosso, uzyskał tylko 11 goli), ale za to odzyskali najcenniejsze europejskie trofeum - Puchar Mistrzów. Finał, rozegrany znów na Heysel, zakończył się zwycięstwem 2:1 nad belgradzkim FK Partizan.

Odzyskawszy Puchar Europy, Real Madryt mógł znów skoncentrować się na walce o ligę hiszpańską. Na arenie międzynarodowej odpadł już w ćwierćfinałowym dwumeczu z Interem, ale w Primera División zajął pierwsze miejsce, które następnie obronił dwa razy z rzędu.

[edytuj] Lata 70.

Walka o przedłużenie serii tytułów mistrzowskich do czterech nie powiodła się - Los Blancos zajęli zaledwie piąte miejsce (co ciekawe, ekipy z miejsc 3. - 6. miały po tyle samo punktów, trzydzieści pięć). Udało się za to pokonać Valencię w finale Copa del Generalísimo, dzięki czemu klub mógł wystąpić w Pucharze Zdobywców Pucharów. W maju roku następnego prowadzony wciąż przez Miguela Muñoza Real Madryt doszedł do finału tych rozgrywek - pierwszy i przedostatni raz w historii - gdzie nie dał rady Chelsea F.C. W pierwszym meczu w Pireusie padł remis 1:1, w powtórzonym finale londyńczycy wygrali 2:1 po golach Dempseya, Osgooda. Jedyny gol dla Realu Madryt padł po strzale Fleitasa. Był to zarazem ostatni mecz w karierze Francisco Gento.

W 1972 Real Madryt zdobył kolejne, piętnaste już mistrzostwo Hiszpanii, ale w następnym ukończył rozgrywki na zaledwie czwartym miejscu. Kiedy po 18. kolejce sezonu 1973/1974, w której przegrał z broniącym się przed spadkiem Club Deportivo Castellón, klub znalazł się na siódmej pozycji w tabeli, Santiago Bernabéu rozwiązał umowę z Muñozem. Na jego miejsce zatrudniony został Luis Molowny, również od lat związany z klubem, ale nie pomógł wiele. Real Madryt zakończył sezon na ósmym miejscu, ponosząc jeszcze - już pod batutą Molownego - pamiętną porażkę 0:5 na własnym stadionie z FC Barcelona Rinusa Michelsa. Luis Molowny musiał pożegnać się ze stanowiskiem. 5 lipca 1974 jego następcą został Miljan Miljanić, któremu w trzy sezony udało się zdobyć dwa mistrzostwa Hiszpanii i jeden Puchar Hiszpanii (dublet w roku 1975).

Miljanić odszedł we wrześniu 1977, po sezonie, w którym Real Madryt zajął dziewiąte miejsce w lidze (najniższe od roku 1948), a na stanowisko powrócił Luis Molowny. Tym razem pozostał w klubie dłużej, do czerwca 1979, i z lepszym skutkiem - dwukrotnie wygrał ligę.

W międzyczasie miały miejsce dwa ważne wydarzenia pozasportowe. Najpierw w 1977 klub obchodził 75. rocznicę istnienia, która jednak nie była obchodzona zbyt radośnie ze względu na fatalne wyniki sportowe (dokładnie w "urodziny" Real Madryt zremisował 1:1 z Valencią i zajmował 7. miejsce w tabeli, zaś z Pucharem Mistrzów pożegnał się już w drugiej rundzie, po dwumeczu Club Brugge. Niemniej jednak zorganizowano miniturniej z udziałem reprezentacji Argentyny, reprezentacji Iranu oraz marokańskiego klubu Mouloudia. W finale Los Merengues pokonali Argentynę 1:0 po golu Vicente Del Bosque. Prezes Santiago Bernabéu był już wówczas bardzo słabego zdrowia i zmarł rok i trzy miesiące później, po trzydziestu pięciu latach rządów w klubie. Jego tymczasowym następcą został wiceprezes Raimundo Saporta, a oficjalnym nowym prezesem został przez aklamację wybrany Luis de Carlos, były skarbnik klubu. Pozostał na stanowisku do 1985 roku, kiedy to zastąpił go Ramón Mendoza.

[edytuj] Prezesi Luis de Carlos i Ramón Mendoza

31 sierpnia 1979 został rozegrany pierwszy turniej o Trofeo Santiago Bernabéu turniej ku pamięci wielkiego prezesa. Udział wzięły, poza Realem Madryt prowadzonym już przez Vujadina Boškova, trzy kluby: Ajax Amsterdam, Bayern Monachium i AC Milan. Puchar trafił w ręce Bayernu Monachium.

4 czerwca 1980 rozegrany został "biały finał" Pucharu Hiszpanii (znanego już jako Copa del Rey a nie Copa del Generalísimo) - Real Madryt zmierzył się w nim ze swoją filialną drużyną, Castillą. Real Madryt wygrał to spotkanie 6:1. Sezon 1979/1980 był więc bardzo udany dla Los Blancos, gdyż oprócz krajowego pucharu zdobyli też mistrzostwo Hiszpanii (znów trzecie z rzędu), a w Pucharze Mistrzów doszli do półfinałów, gdzie jednak lepszym okazał się Hamburger SV (wygrana 2:0 w Madrycie, ale przegrana aż 1:5 na wyjeździe). W uznaniu tych sukcesów magazyn "France Football" uznał Real Madryt najlepszym klubem Europy roku 1980.

27 maja 1981 Królewscy stanęli przed szansą zdobycia siódmego Pucharu Mistrzów - eliminując kolejno Limerick United, Budapest Honvéd Futball Club, Spartak Moskwa i Inter Mediolan, doszli do finału na paryskim Parc des Princes, gdzie ich rywalem był Liverpool F.C. Boba Paisleya. Długo utrzymywał się wynik bezbramkowy i dopiero w 82. minucie gola zdobył Alan Kennedy. Real Madryt nie zdążył już wyrównać.

Rok później Real Madryt, który tym razem zajął trzecie miejsce w lidze, a w Pucharze UEFA odpadł w 1/4 finału, stał się gospodarzem finałowego meczu Mistrzostw Świata 1982 - 11 lipca 1982 roku na Estadio Santiago Bernabéu Włosi pokonali Niemców 3:1.

Minęło osiem dni od tego meczu do chwili, w której Luis De Carlos zaprezentował nowych trenerów pierwszej i drugiej drużyny. Zostali nimi byli wielcy piłkarze Realu Madryt, odpowiednio Alfredo Di Stéfano i Amancio Amaro. Blond strzała dwa razy z rzędu zakończył ligę na drugim miejscu za Athletikiem Bilbao i znów musiał pożegnać się z klubem, a na sezon 1984/1985 na stanowisko trenera powołano Amaro. W pierwszej drużynie grał już wówczas wychowanek Castilli, Emilio Butragueño, który w debiucie w barwach Los Blancos 5 lutego 1984 - w wyjazdowym meczu z Cádiz CF - strzelił dwa gola. Rozgrywki ligowe lat 1985/1986 nie były udane dla Królewskich - zajęli piąte miejsce, a Amancio Amaro jeszcze przed ostatnią kolejką stracił pracę na rzecz Luisa Molownego, ale za to w Pucharze UEFA udało się dojść do finału, eliminując po drodze RSC Anderlecht, który co prawda w pierwszym meczu wygrał 3:0, to w rewanżu w Madrycie Los Blancos wygrali aż 6:1. W ostatnim dwumeczu Real Madryt zmierzył się z węgierskim Videotonem - w pierwszym meczu, rozegranym w Székesfehérvárze, Los Blancos wygrali 3:0 po golach Míchela, Santillany i Jorge Valdano, zaś w rewanżu w Madrycie przegrali 0:1 (bramkę strzelił Lajos Májer).

Były to już czasy formacji znanej jako Quinta del Buitre - Piątka Sępa, nazywanej tak od noszącego przezwisko "Sęp" Emilio Butragueño (pozostałymi członkami tej grupy byli Manolo Sanchís, jedyny w tej grupie obrońca, Martín Vázquez, Míchel i Miguel Pardeza). Rok później Real Madryt stał się pierwszą w historii drużyną, która obroniła Puchar UEFA. W pierwszej odsłonie finałowego dwumeczu (30 kwietnia 1986) Los Blancos pokonali 1.FC Köln 5:1, a w rewanżu przegrali 0:2. Było to jedno z dwóch w tym sezonie trofeów Realu Madryt - drugim stało się mistrzostwo Hiszpanii zdobyte z 11 punktami przewagi nad FC Barcelona. Hugo Sánchez, Meksykanin, dla którego był to pierwszy sezon w Realu Madryt, obronił koronę króla strzelców zdobytą rok wcześniej w barwach Atlético Madryt. Zdobył ją później jeszcze dwa razy (kolejno: 22, 34 - co dało mu Złotego Buta - i 29 goli), zaś Los Blancos kończyli na pierwszym miejscu w tabeli ligowej kolejne cztery sezony. Drugą w historii serię pięciu tytułów z rzędu Real Madryt zakończył, zdobywając w sezonie 1989/1990 aż 107 goli w 38 meczach (aż dwanaście razy strzelał cztery lub więcej goli w meczu), co jest niepobitym do dziś rekordem.

17 listopada 1990 pracę w Madrycie stracił John Toshack. Prezes Mendoza tymczasowo zatrudnił trenerski duet Alfredo Di Stéfano-José Antonio Camacho i zaczął starania, aby posadę szkoleniowca objął Luis Aragonés pracujący wówczas w Espanyolu. Negocjacje zakończyły się fiaskiem i ostatecznie trenerem Realu Madryt został Radomir Antić.

14 kwietnia 1991 Ramón Mendoza po raz drugi wygrał wybory na stanowisko prezesa klubu. W trakcie sezonu 1991/1992 zwolnił Anticia i zastąpił go Holendrem Leo Beenhakkerem. W tamtym momencie Real Madryt miał jeszcze czterech punktów przewagi nad drugą w tabeli Barceloną, ale w ciągu osiemnastu kolejek roztrwonił ją, ostatecznie przegrywając mistrzostwo w ostatnim meczu ligowym - po 37. rundzie spotkań przewaga Los Blancos nad Azulgraną wynosiła jeden punkt, Barcelona wygrała mecz z Athletikiem Bilbao u siebie 2:0, ale Real Madryt przegrał na wyjeździe z C.D. Tenerife prowadzonym przez Jorge Valdano 2:3, mimo że prowadził już 2:0. Tytuł mistrzowski trafił do Barcelony.

Smutny dla Realu Madryt scenariusz powtórzył się w identyczny sposób sezon później: po 37. kolejce Los Blancos, już z Benito Floro na ławce trenerskiej, mieli jeden punkt przewagi nad Barceloną Johana Cruijffa i znów czekał ich mecz na Teneryfie. Przegrali 0:2 po golach Oscara Dertycii i Chano, co wobec wygranej FC Barcelona z Realem Sociedad oznaczało, że tytuł mistrzowski trafi do Katalonii. Sama Teneryfa zyskała wówczas wśród kibiców Realu Madryt miano "wyspy przeklętej"[7].

7 maja 1994 zakończyły się prace przy przebudowanie stadionu Santiago Bernabéu - jeszcze tego samego dnia rozegrano nań ligowy mecz z FC Barcelona w ramach 37. kolejki Primera División. Goście wygrali spotkanie 1:0 po golu Guillermo Amora. Niedługo potem tymczasowy trener Vicente del Bosque pożegnał się z posadą, a na jego miejsce przyszedł Argentyńczyk Jorge Valdano, ten sam, który jako trener Tenerife dwukrotnie pozbawił Los Blancos mistrzostwa. W tym samym okresie piłkarzami Realu Madryt zostali między innymi Fernando Redondo, Michael Laudrup (sprowadzony z FC Barcelona) i Santiago Cañizares. Z Valdano na ławce klub z Estadio Bernabéu odzyskał tytuł mistrzowski, pokonując po drodze broniącą tytułu Barçę 5:0 (klasyczny hat-trick Ivána Zamorano, po jednym Luisa Enrique i José Emilio Amaviski).

W międzyczasie, 19 lutego 1995, Ramón Mendoza został ponownie wybrany na stanowisko prezesa. Miesiąc później, 28 marca, w Madrycie doszło do spotkania prezesów Realu Madryt (Ramón Mendoza), Benfiki (Manuel Dalmaciu) oraz przedstawicieli Juventusu (Roberto Bettega) i Milanu (Adriano Galliani), na którym zadecydowano o powołaniu do życia Związku Europejskich Klubów Mistrzowskich, zalążka późniejszej G-14.

Kiedy na jaw wyszły wielkie długi Realu Madryt, Ramón Mendoza podał się do dymisji. 20 listopada 1995 przestał pełnić funkcję prezesa, a jego miejsce na mocy artykułu 49. ówczesnego statutu klubu zajął członek zarządu, Lorenzo Sanz. 52-letni wówczas nowy włodarz Los Blancos w styczniu następnego roku rozwiązał umowę z Valdano, a po zakończeniu sezonu zatrudnił na stanowisku pierwszego trenera Włocha Fabia Capella, sprowadzając też nowych piłkarzy: Clarence'a Seedorfa, Davora Šukera, Predraga Mijatovicia i Roberto Carlosa.

[edytuj] Prezesura Lorenzo Sanza

Skład Realu Madryt na mecz finałowy Ligi Mistrzów 1998
Skład Realu Madryt na mecz finałowy Ligi Mistrzów 1998

W sezonie 1996/1997 Real Madryt prowadzony przez Capello zdobył w 42 meczach 92 punkty i o dwa "oczka" wyprzedził FC Barcelona, który jednak strzelił 17 goli więcej (aż 102 wobec 85 dla ekipy z Madrytu). W trakcie tego sezonu Real Madryt rozegrał swój dwutysięczny mecz ligowy, zarazem tysięczny w roli gospodarza, w którym pokonał CF Extremadura 5:0. Mimo sukcesu Capello stracił pracę i już z Juppem Heynckesem na ławce w meczu o Superpuchar Hiszpanii Los Blancos pokonali Blaugranę (porażka 1:2 na Camp Nou, wygrana 4:1 u siebie).

12 stycznia 1998 Real Madrid Club de Fútbol, sześciokrotny triumfator Pucharu Mistrzów, uznany został przez FIFA za najlepszy klub XX wieku. Dwa miesiące później w ćwierćfinale edycji 1997/1998 tych rozgrywek Los Blancos pokonali Bayer Leverkusen (1:1 i 3:0), następnie Borussię Dortmund, a wreszcie 20 maja w rozgrywanym na Amsterdam ArenA meczu finałowym pokonał Juventus Marcello Lippiego 1:0 po golu Mijatovicia w 67. minucie. Real Madryt odzyskał najcenniejsze europejskie trofeum pod dokładnie 32 latach i 9 dniach.

Podobnie jak Fabio Capello, również Jupp Heynckes stracił pracę mimo wzbogacenia klubowej galerii trofeów - przyczyną zwolnienia niemieckiego szkoleniowca była bardzo słaba postawa w lidze: zaledwie 4. miejsce, jedenaście punktów za Barceloną. Nadszedł czasu Guusa Hiddinka, który dopiero co zajął również 4. miejsce - z reprezentacją Holandii na Mundialu 1998. Holender co prawda zdobył ze swoim nowym klubem Puchar Interkontynentalny, pokonując w Tokio 2:1 Club de Regatas Vasco da Gama, ale wytrwał na stanowisku tylko do lutego 1999, kiedy to po dwóch z rzędu porażkach (0:3 z FC Barcelona, 0:1 z Athletikiem) został zastąpiony przez Johna Toshacka. Walijczyk pomógł Realowi Madryt wspiąć się z szóstego na drugie miejsce w tabeli, ale nie dał rady wywalczyć tytułu mistrzowskiego (między 23. a 38., ostatnią kolejką strata Los Blancos do Azulgrany powiększyła się z siedmiu do jedenastu punktów), zaś w 1/4 finału Ligi Mistrzów przegrał z Dynamem Kijów.

Następny sezon podopieczni Toshacka zaczęli źle i po jedenastu kolejkach Toshack musiał odejść z klubu. Na tymczasowego następcę powołany został Vicente del Bosque. Prowadzona przezeń drużyna początkowo grała jeszcze gorzej, niż w czasach Toshacka, spadając po 14. kolejce i porażce 1:5 u siebie z Realem Saragossa na 17. miejsce, ale potem zaczęła się wspinać w tabeli i po 22. kolejce była już na 5. miejscu. Trener zwany "Sfinksem" ostatecznie nie zdołał wprowadzić Realu Madryt do pierwszej czwórki drużyn mających prawo gry w Lidze Mistrzów, ale za to udało mu się osiągnąć zwycięstwo w samej Champions League - pod jego kierunkiem Los Blancos wyeliminowali Manchester United i Bayern Monachium, by w finale na Stade de France zmierzyć się z Valencią; był to pierwszy w historii finał tych rozrywek, w którym zagrały dwa kluby z jednego kraju. Real Madryt wygrał mecz 3:0 po golach Fernando Morientesa, Steve'a McManamana i Raúla, najlepszego strzelca tej edycji Ligi Mistrzów. Wygrana na Stade de France pozwoliła Realowi Madryt zagrać w Lidze Mistrzów 2000/2001, gdyż zaledwie piąta pozycja w lidze hiszpańskiej kwalifikowałaby go tylko do Pucharu UEFA; w tej sytuacji jednak to Los Blancos trafili do Champions League, zaś do Pucharu UEFA przesunięto czwarty w tabeli Real Saragossa.

[edytuj] Florentino Pérez i Galaktyczni

Luís Figo - pierwszy "Galaktyczny"
Luís Figo - pierwszy "Galaktyczny"
Zinedine Zidane (u dołu) i David Beckham (wyżej)
Zinedine Zidane (u dołu) i David Beckham (wyżej)

Krótko po finale Ligi Mistrzów odbyły się kolejne wybory na stanowisko prezesa. Ubiegający się o reelekcję Lorenzo Sanz obiecał socios, iż w razie zwycięstwa sprowadzi do klubu napastnika Diego Tristána, ale jego główny rywal, Florentino Pérez, który już raz przegrał wybory z Ramónem Mendozą, przebił tę ofertę, deklarując, że jeśli to jego kibice powołają do roli prezesa, na Estadio Santiago Bernabéu zagra gwiazdor FC Barcelona, Luís Figo. Ta obietnica pozwoliła mu w wyborach 16 czerwca pokonać Lorenzo Sanza. Pérez szybko zapłacił Barcelonie kwotę 56 milionów dolarów[8] odstępnego, którą Portugalczyk miał zapisaną w kontrakcie z katalońskim klubem i ściągnął Figo do Madrytu, ustalając tym samym nowy rekord świata w dziedzinie sumy transferu.

5 listopada 2000 roku Alfredo Di Stéfano zostaje mianowany dożywotnim honorowym prezesem klubu, a 11 grudnia podczas odbywającej się w Rzymie gali FIFA Real Madryt otrzymuje oficjalny tytuł Najlepszego Klubu XX wieku wraz z pamiątkową statuetką. Przełom lat 2000/2001 był zresztą bardzo przyjemny dla kibiców Los Merengues, gdyż 14 stycznia Figo otrzymał przyznawaną przez France Football Złotą Piłkę, natomiast 5 lutego zarząd klubu, rozpoczynając obchody jego setnych urodzin, podjął decyzję o zaproponowaniu królowi Janowi Karolowi I tytułu drugiego honorowego prezesa Realu Madryt; monarcha ofertę przyjął.

Przy dużym wkładzie najdroższego piłkarza świata (34 mecze, 2955 minut na boisku i 9 goli) Real Madryt zdobywa mistrzostwo Hiszpanii za sezon 2000/2001, ostatecznie zapewniając sobie końcowy triumf 26 maja, zwycięstwem 5:0 nad Deportivo Alavés. Nie udało się jednak obronić pucharu Ligi Mistrzów - w fazach grupowych edycji 2000/2001 Los Blancos dwukrotnie zajęli pierwsze miejsce, następnie w ćwierćfinale bez większych problemów wyeliminowali Galatasaray SK, ale już w półfinale nie sprostali Bayernowi, z którym przegrali 0:1 u siebie i 1:2 na wyjeździe.

9 lipca 2001 Florentino Pérez zaprezentował nowy nabytek: gwiazdę Juventusu, rozgrywającego reprezentacji Francji, Zinedine'a Zidane'a, który stał się zarazem nowym najdroższym piłkarzem świata - Real Madryt zapłacił zań Juventusowi 64,5 miliona dolarów[9]. Od nazwiska tego piłkarza oraz wychowanka Madrytu, Francisco Pavóna, wzięła nieformalną nazwę strategia transferowa Péreza, Zidanes y Pavones (hiszp. "Zidane'owie i Pavónowie") polegająca na sprowadzaniu tylko graczy słynnych i prezentujących wielkie umiejętności (właśnie "Galaktycznych") i uzupełnianiu składu zdolnymi wychowankami, takimi jak Pavón. Początkowo taktyka ta przynosiła rezultaty - już z Francuzem w składzie drużyna Vicente del Bosque zdobyła Superpuchar Hiszpanii. Ostatecznie w sezonie 2001/2002 drużyna zajęła co prawda dopiero trzecie miejsce w lidze, ale doszła zarówno do finału Copa del Rey, jak i Ligi Mistrzów.

Finał Pucharu Hiszpanii rozegrano w Madrycie 6 marca 2002 roku - dokładnie w setne urodziny Los Merengues. Triumf w tym meczu miał być uświetnieniem obchodów rocznicowych, ale Real Madryt przegrał z Deportivo La Coruña 1:2. Pozostała więc walka o Ligę Mistrzów - w finale tych rozgrywek przeciwnikiem był Bayer Leverkusen. Na Hampden Park w Glasgow, dokładnie tam, gdzie Real Madryt czterdzieści lat wcześniej wygrał Puchar Mistrzów w meczu z Eintrachtem, Los Blancos w 8. minucie dzięki bramce Raúla objęli prowadzenie, które stracili sześć minut później po strzale Lúcio. Pod koniec pierwszej połowy strzał z woleja Zinedine'a Zidane'a znów przechylił szalę zwycięstwa na rzecz Madrytu. Mimo trwającego pod koniec meczu oblężenia bramki Ikera Casillasa (który w 68. minucie zmienił kontuzjowanego Césara) Niemcy nie zdołali już wyrównać i dziewiąty Puchar Mistrzów trafił do Madrytu. W sierpniu tego samego roku Real Madryt zdobył pierwszy Superpuchar Europy, pokonując Feyenoord Rotterdam 3:1.

Następnego dnia kontrakt z Realem Madryt podpisał król strzelców Mundialu 2002, dotychczas zawodnik Interu Mediolan, Brazylijczyk Ronaldo Luís Nazário de Lima - sumę odstępnego oceniono na 44,5 miliona dolarów[10]. 3 grudnia 2002, z trójką Los Galácticos w składzie, Real Madryt wygrał ostatnie trofeum, jakie było do wygrania w tym roku - Puchar Interkontynentalny, który zdobyli, pokonując w Jokohamie paragwajski Club Olimpia po golach Ronaldo i Gutiego. A 18 grudnia, na oficjalne zakończenie obchodów stulecia, klub rozegrał mecz z drużyną Reszty Świata; rozegrane w ulewnym deszczu spotkanie zakończyło się remisem 3:3.

Wyjściowe ustawienie w meczu ostatniej kolejki sezonu 2002/2003

22 czerwca 2003, pokonując w ostatniej kolejce Athletic Bilbao 3:1 po dwóch golach Ronaldo i jednym Roberto Carlosa, zdobył 29. tytuł mistrza Hiszpanii, wyprzedzając o dwa punkty Real Sociedad. Dla Athleticu zaś porażka oznaczała utratę prawa startu w Pucharze UEFA na rzecz FC Barcelona. Ronaldo zdobył 23 gole w 31 meczach.

Mimo sukcesu ligowego Vicente del Bosque, podobnie jak kilka lat wcześniej Fabio Capello, stracił pracę, a wraz z nim kapitan drużyny, Fernando Hierro. Nowym szkoleniowcem Realu Madryt został Portugalczyk Carlos Queiroz, dotychczasowy asystent Aleksa Fergusona w Manchesterze United. Wkrótce, 2 lipca, z tego samego klubu przybywa do Madrytu angielski prawy pomocnik David Beckham, za którego Florentino Pérez zapłacił Czerwonym Diabłom 41 milionów dolarów[11]. Łącznie na "Galaktycznych" Real Madryt wydał więc równowartość 205,5 miliona dolarów.

27 sierpnia 2003 Real Madryt zdobył ostatnie trofeum przed blisko czteroletnią przerwą - Superpuchar Hiszpanii. Po przegranej 1:2 w wyjazdowym meczu z RCD Mallorca, w rewanżu Los Blancos wygrali 3:0 dzięki golom Raúla, Ronaldo i debiutującego przed własną publicznością Beckhama. Był to obiecujący początek sezonu, a dalszy jego przebieg potwierdzał optymistyczne prognozy: po 19. kolejce ligowej Real Madryt zajmował drugie miejsce w tabeli, tracąc tylko punkt do Valencii, zaś w grupie F pierwszej rundy Ligi Mistrzów zajął bez problemu pierwsze miejsce, nie przegrywając żadnego z sześciu meczów. Jeszcze w 1/8 finału (28 lutego i 9 marca) Los Blancos poradzili sobie z Bayernerm, ale już w ćwierćfinałowym dwumeczu, po porażce w finale Copa del Rey z Saragossą, nie sprostali późniejszemu finaliście, AS Monaco - mimo że w pierwszym meczu wygrali 4:2 (jeden gol wypożyczonego z Madrytu do Monaco Morientesa), porażka 1:3 w rewanżu dała awans Monaco na mocy reguły bramki wyjazdowej. W tamtym momencie Real Madryt zajmował jeszcze pierwsze miejsce w lidze (było to po 31. kolejce), ale w ostatnich siedmiu meczach zdobył tylko trzy punkty (jedno zwycięstwo przy sześciu porażkach) i spadł na czwartą lokatę w tabeli.

Ostatnia, 1:4 z Realem Sociedad na własnym boisku, miała miejsce 23 maja. Jeszcze tego samego dnia został rozwiązany kontrakt Carlosa Queiroza, który niedługo potem wrócił do Manchesteru na posadę asystenta Fergusona, a nowym szkoleniowcem został kolejny były piłkarz Los Blancos - José Antonio Camacho. W tym samym czasie jako nowego zawodnika zaprezentowano obrońcę Waltera Samuela, pierwszego gracza defensywnego sprowadzonego za kadencji Florentino Péreza, który 11 lipca 2004, zdobywając 94,25% oddanych głosów, uzyskał reelekcję na stanowisko prezesa Realu Madryt, a niedługo później ściągnął do Madrytu ostatniego zawodnika mogącego uchodzić za "Galaktycznego" - zdobywcę Złotej Piłki, Michaela Owena. Po tygodniu do Los Blancos trafił jeszcze jeden Anglik, Jonathan Woodgate, który jednak więcej czasu spędzonego jako piłkarz Realu Madryt poświęcił na leczenie kontuzji niż granie.

Camacho przepracował w Madrycie tylko kilka miesięcy, w czasie których między innymi wyeliminował Wisłę Kraków w III rundzie eliminacyjnej Ligi Mistrzów (2:0 i 3:1), i już jesienią odszedł, ustępując miejsca asystentowi, również niegdyś zawodnikowi Realu Madryt, Mariano Garcíi Remónowi. Także ten były bramkarz nie zagrzał długo miejsca na ławce Los Merengues, gdyż już w grudniu Pérez zatrudnił Brazylijczyka Vanderleia Luxemburgo, czwartego szkoleniowca na przestrzeni półtora roku. Luxemburgo rozpoczął pracę od zwycięskiego dokończenia przerwanego wcześniej, jeszcze za kadencji Garcíi Remóna, meczu ligowego z Realem Sociedad - 12 grudnia 2004 spotkanie przerwano przy stanie 1:1 w 87. minucie z powodu fałszywego alarmu bombowego[12], a w dokończeniu, 5 stycznia 2005 gola dla Los Blancos strzelił Zidane.

W tamtym sezonie Luxemburgo zajął ostatecznie drugie miejsce z czterema punktami straty do Barcelony. W letnim oknie transferowym drużynę znacząco wzmocniono - przybyli zawodnicy młodzi i utalentowani, jak Sergio Ramos, Robinho i Carlos Diogo, ale też mający już doświadczenie w lidze hiszpańskiej Pablo García i Júlio Baptista. Mimo takich transferów Real Madryt ponownie spisywał się poniżej oczekiwań i również Luxemburgo został zwolniony z pracy - gdy odchodził, Real Madryt zajmował 4. miejsce w lidze, tracąc sześć punktów do współliderujących Barçy i Osasuny. Następca Luxemburgo, dotychczasowy trener Realu Madryt Castilla, Juan Ramón López Caro, ostatecznie zdołał awansować na drugie miejsce w tabeli, ale strata do Barcelony powiększyła się do 12 punktów. W Lidze Mistrzów Real Madryt odpadł w 1/8 finału po dwumeczu z Arsenalem, natomiast w Copa del Rey dotarł do półfinału, gdzie w pierwszym meczu przegrał z Saragossą aż 1:6, ale w rewanżu wygrał 4:0, prowadząc 3:0 już po dziesięciu minutach (gole czterech Brazylijczyków: Cicinho, Robinho, Ronaldo i Roberto Carlos), wobec czego do awansu zabrakło tylko jednego gola.

Zmiana na stanowisku szkoleniowca nastąpiła jeszcze w grudniu 2005, natomiast 27 lutego 2006 do dymisji po pięciu i pół roku pełnienia funkcji podał się prezes Floretnino Pérez. Początkowo jego miejsce zajął Fernando Martín Álvarez, członek zarządu (podobnie jak wcześniej Lorenzo Sanz), ale i on niedługo potem, 26 kwietnia, ustąpił, zarządzając zarazem rozpisanie oficjalnych wyborów. Tymczasowym prezesem został Luís Gómez-Montejano Arroyo. Jeszcze za jego urzędowania dokonano oficjalnej inauguracji Estadio Alfredo Di Stéfano wchodzącego w skład Ciudad Deportiva de Valdebebas. W pierwszym meczu na jego murawie Real Madryt pokonał Stade de Reims 6:1.

Podstawowe ustawienie w drugiej połowie sezonu 2006/2007

[edytuj] Ramón Calderón

2 lipca 2006 socios wybrali na stanowisko prezesa Ramóna Calderóna ubiegającego się o głosy wraz z Predragiem Mijatoviciem mającym zająć stanowisko dyrektora sportowego. Trzy dni po uzyskaniu nominacji Calderón zatrudnił na stanowisku trenera Włocha Fabia Capella oraz rozpoczął gruntowną przebudowę składu, sprowadzając kapitana drużyny Mistrzów Świata 2006 Fabia Cannavara i defensywnego pomocnika reprezentacji Brazylii Emersona ze zdegradowanego do Serie B Juventusu, Ruuda van Nistelrooya z Manchesteru United i Mahamadou Diarrę z Olympique'u Lyon. Następnymi zakupami nowego prezesa stali się José Antonio Reyes, Gonzalo Higuaín, Marcelo i Fernando Gago.

Drużyna Capello i długo nie mogła się przebić powyżej trzeciego miejsca w tabeli, a w Champions League ponownie odpadła, tym razem po dwumeczu z Bayernem Monachium, w 1/8 finału. Ostatecznie dopiero po 34. kolejce, w której Real Madryt pokonał Espanyol 4:3 (gol Higuaína w 88. minucie), a Barcelona zremisowała u siebie z Realem Betis, Los Blancos zostali liderem Primera División. Madryt utrzymał pozycję do końca mimo remisu z Saragossą w przedostatnim meczu i zwycięstwem nad Mallorcą zapewnił sobie zdobycie 30. tytułu piłkarskiego mistrza kraju.

Mimo tego sukcesu Capello, podobnie jak dziesięć lat wcześniej i jak Vicente del Bosque przed czterema laty, musiał opuścić klub; jego następcą został szkoleniowiec Getafe CF - Niemiec Bernd Schuster, podobnie jak między innymi del Bosque czy Muñoz były zawodnik Los Blancos. Rozpoczęto też wzmacnianie składu - z wypożyczenia powrócił Roberto Soldado, a oprócz zakontraktowanego wcześniej Christopha Metzeldera do klubu trafili Pepe, Javier Saviola, Jerzy Dudek, Royston Drenthe, Wesley Sneijder, Arjen Robben i Gabriel Heinze. Do pierwszego składu przesunięto także kilku zawodników Castilli.

Sezon 2007/2008 Los Blancos rozpoczęli od dwumeczu z Sevillą o Superpuchar Hiszpanii. W pierwszym spotkaniu, na Estadio Ramón Sánchez Pizjuán, gospodarze wygrali 1:0, a w rewanżu w Madrycie aż 5:3 (bramki dla Madrytu: Drenthe, Cannavaro, Sergio Ramos). Bez sukcesów zakończyła się także walka o Ligę Mistrzów i Puchar Króla, ale 4 maja 2008 roku piłkarze Madrytu pokonali na wyjeździe CA Osasuna 2:1 i na trzy kolejki przed końcem sezonu ligowego zapewnili sobie 31. tytuł mistrza Hiszpanii.

Tuż po zakończeniu sezonu Real Madryt zapewnił sobie zakup argentyńskiego stopera Ezequiela Garaya za około 10 milionów euro; na mocy umowy z Racingiem piłkarz pozostanie w dotychczasowym klubie jeszcze przez rok na zasadzie wypożyczenia[13].

[edytuj] Stadion

Estadio Santiago Bernabéu
Estadio Santiago Bernabéu
Zobacz więcej w osobnym artykule: Estadio Santiago Bernabéu.

Stadion Santiago Bernabéu został oficjalnie otwarty 14 grudnia 1947 - z tej okazji Real Madryt rozegrał mecz towarzyski z CF Os Belenenses. Był wielokrotnie przebudowywany - po przebudowie w 1954 zyskał miano największego stadionu świata, obecnie mieści na trybunach ponad 80 tysięcy ludzi. Jest też siedzibą między innymi klubowego muzeum.

Stadion Realu Madryt był areną finału drugiej edycji Pucharu Mistrzów, finału ME 1964, finału MŚ 1982, a także kilku finałów Copa del Rey i spotkania papieża Jana Pawła II z młodzieżą w 1982.

W klasyfikacji UEFA oceniającej jakość stadionu, a tym samym jego przydatność do rozgrywania meczów finałowych europejskich pucharów, jest jednym z dwudziestu sześciu obiektów, którym przyznano pięć na pięć gwiazdek.

W 2010r. na Santiago Bernabéu zostanie rozegrany finał Ligi Mistrzów

[edytuj] Symbole i barwy

[edytuj] Herb

Pierwszym emblematem Realu Madryt był - zarejestrowany wraz z całym klubem w 1902 roku - herb składający się ze stylizowanych granatowych liter "M", "C" i "F", oznaczających "Madrid", "Club" i "Fútbol". Wkrótce jednak, na skutek żądań władz Madrytu, klub musiał zacząć rozgrywać oficjalne mecze z herbem miasta na koszulkach.

Kształt zbliżony do obecnego pojawił się w 1908 roku - miał wówczas postać granatowych liter MCF w układzie podobnym do współczesnego i otoczonych obręczą, również granatową. W 1920, po otrzymaniu tytułu Real, herb wzbogacono o koronę, którą następnie stracił wraz z nastaniem ustroju republikańskiego. Zamiast niej emblemat otrzymał ukośny purpurowy pas.

Prawie ostateczny kształt nadano herbowi Realu Madryt po wojnie domowej - powróciła korona, pojawił się też złoty kolor obręczy i liter zamiast granatowego. Od tamtego czasu wizerunek ten poddano jedynie lekkiemu face-liftingowi, kiedy to poszerzono litery i obręcz, a pas lekko przemieszczono, "odrywając" go od obręczy.[14]

[edytuj] Stroje

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia strojów Realu Madryt.
Strój z początku stulecia
Strój z początku stulecia

Real Madryt od początku występował w białych strojach. Początkowo ubiór do gry składał się z białej, zapinanej na guziki koszuli z długimi rękawami i kołnierzykiem, białych spodenek z poziomym pasem w barwach flagi hiszpańskiej oraz czarnych getrów z takim samym pasem.

Oba pasy, na getrach i spodenkach, usunięto w 1911 roku. Wtedy też kolor getrów zmieniono na granatowy - taki układ utrzymał się do 1955 roku, z krótką przerwą w latach 20., kiedy to jedyny raz w historii klubu górna część stroju była beżowa (spodenki i getry natomiast miały kolor czarny, dziś spotykany w alternatywnym komplecie). Jeśli nie liczyć tej czasowej zmiany, jedynymi modyfikacjami w okresie 1911-1955 były drobne zmiany kształtu kołnierza, który w końcu ostatecznie usunięto.

W 1955 roku przeprowadzono zmianę polegającą na zmianie koloru getrów na biały - taki wzór utrzymał się nieprzerwanie do roku 1980, w którym skrócono rękawy i wprowadzono niebieskie akcenty na koszulkach i spodenkach. Dwa lata później pojawiła się pierwsza reklama sponsora - była nim firma Zanussi, po trzech latach zastąpiona przez Parmalat. W tym okresie Real Madryt grał już w strojach Hummela.

W roku 1992 klub rozpoczął dziewięcioletnią współpracę z producentem sprzętu AGD, Teka; w tym samym roku wprowadzono granatowe kołnierzyki, które następnie stały się białe, gdy w 1994 producentem strojów dla Realu Madryt została firma Kelme. Rok później na plecach koszulek wraz z numerami pojawiły się nazwiska zawodników. Od tego momentu co sezon wprowadza się nowy model strojów. Od 1998 roku ich producentem jest Adidas.

Na sezon 2001/2002 klub nie pozyskał sponsora, wobec czego na koszulkach reklamowano oficjalną stronę internetową klubu - Realmadrid.com. W 2002 roku z kolei Real Madryt grał nie tylko bez sponsora, ale też bez jakichkolwiek elementów w innym kolorze niż białe (poza herbem i logiem producenta, a także trzema paskami na mecze w Lidze Mistrzów) - było to nawiązanie do strojów z okresu największych sukcesów w latach 50. wprowadzone na obchody stulecia klubu.

W ostatnich sezonach sponsorami koszulkowymi były kolejno firny Siemens Mobile, Siemens, BenQ Siemens i bwin.com, a same koszulki zyskiwały barwne - srebrne, białe lub czarne - elementy graficzne w postaci biegnących z góry na dół pasów. Obok herbu pojawiło się też wyobrażenie trofeum dla Najlepszego Klubu XX Wieku przyznanego przez FIFA.[15]

[edytuj] Nazwa

Początkowo klub nosił nazwę angielską: Madrid Foot Ball Club (ang. Madrycki Klub Piłki Nożnej); w 1920 zmieniono ją dzięki królowi Alfonsowi XIII, który nadał klubowi tytuł Real (hiszp. "Królewski"), a drugą część nazwy zmieniono na hiszpańską Club de Fútbol. Przekazana listownie przez pałac na ręce ówczesnego prezesa, Pedro Paragesa, decyzja monarchy brzmiała:

"Jego Wysokość z łaski Boga Król zdecydował z największą satysfakcją udzielić Tytułu Królewskiego temu Klubowi Piłki Nożnej, którego Waszmość jest czcigodnym prezesem"[16].

W Hiszpanii klub nazywa się najczęściej Real Madrid lub po prostu Madrid.

[edytuj] Hymn

Pierwszy hymn Realu Madryt zaczął powstawać w 1952 roku w pociągu relacji Aranjuez-Madryt, którym podróżował między innymi Marino García z partnerką, Mercedes Amor Fariñą, a także Antonio Villena Sánchez i maestro Cisneros. To właśnie oni na serwetkach w restauracji La Rana Verde (hiszp. Zielona Żaba) spisali pierwsze nuty melodii, która niedługo potem miała stać się hymnem Los Blancos.

Pierwsze nagranie odbyło się w wytwórni Columbia - w obecności Santiago Bernabéu 32-osobową orkiestrą dyrygował właśnie Cisneros.

[edytuj] Himno del centenario

Himno del centenario - Hymn stulecia - ułożono w 2002 roku, właśnie na stulecie istnienia Realu Madryt. Autorem melodii i tekstu jest hiszpański kompozytor José Cano, zaś pierwszego wykonania nowego hymnu podjął się kibic Madrytu, śpiewak Placido Domingo w towarzystwie 82-osobowego chóru.

Utwór ten nie zastąpił dotychczasowego hymnu, lecz stał się drugim, obok stworzonego 50 lat wcześniej.

[edytuj] Rywalizacja z FC Barcelona

Zobacz więcej w osobnym artykule: El Clásico.

Rywalizacja obu klubów, Realu Madryt i Barcelony, ma podłoże przede wszystkim polityczne i wynika w dużej mierze z identyfikowania się dążących do niepodległości katalońskich nacjonalistów z Barçą (Manuel Vázquez Montalbán w powieści kryminalnej Środkowy napastnik zginie o zmierzchu określił Barçę jako "epicką broń kraju bez państwa"[17]), podczas gdy hiszpański dyktator Francisco Franco powszechnie uznawany był za kibica Realu Madryt.

Istnieją relacje mówiące, iż przed wspomnianym wyżej wygranym 11:1 meczem z Barceloną do szatni Blaugrany wszedł dyrektor hiszpańskich służb specjalnych, który powiedział zawodnikom, aby pamiętali, iż niektórzy w czasie wojny opuścili kraj, a wrócić mogli jedynie "dzięki wspaniałomyślności władz", które wybaczyły im "brak patriotyzmu"[1].

[edytuj] Kibice

Michael Jordan
Michael Jordan

Real Madryt to klub mogący się poszczycić największą liczbą kibiców w Europie - jest ich około dwudziestu milionów, z czego połowa mieszka w Hiszpanii[18] - zaś ich liczba w skali świata to ponad 228 milionów[19]. Kibicami Los Blancos są także politycy (Martín Torrijos[20], Donald Tusk[21]), ludzie ze świata muzyki i filmu (Fernando Argenta[22], Antonio Banderas[23], Cameron Diaz[23], Placido Domingo[23], Julio Iglesias[23], Conrado Moreno[24], Shakira[25]), czy sportowcy uprawiający inne dyscypliny (Fernando Alonso[26], Alberto Contador[27], Novak Đoković[28], Roger Federer[28], Juan Carlos Ferrero[23], Michael Jordan[23], Patricia Moreno[29], Rafael Nadal[23][28], Carlos Sainz[23], Ian Thorpe[23]).

Istnieją dwie zorganizowane grupy kibiców: Ultras Sur i Orgullo Vikingo.

Ultras Sur to założona w 1980 roku grupa zajmująca w czasie meczów miejsca za bramką po stronie południowej (sur po hiszpańsku znaczy "południe"). Ultrasi są oskarżani o rasizm i sympatie neonazistowskie, za co wraz z klubem byli już karani[30].

Grupa Orgullo Vikingo powstała w 1992 roku. Jej założyciele, członkowie Ultras Sur, chcieli, by zorganizowany doping zaistniał na północnej trybunie stadionu Santiago Bernabéu. Z założenia miała to być grupa apolityczna, o jasnych sposobach finansowania i zarządzania. Prezentacja nowej grupy miał miejsce przed meczem Madrytu z Burgos, 13 września 1992.

[edytuj] Fundacja Realu Madryt

W ramach klubu działa Fundacja Realu Madryt (hiszp. Fundación del Real Madrid) prowadząca wszechstronne akcje charytatywne, mające na celu zarówno zarówno pomoc niepełnosprawnym i potrzebującym, rozwój edukacji w krajach o wysokim odsetku analfabetyzmu, jak oraz promocję piłki nożnej i sportu w ogóle, walka z rasizmem i ksenofobią w sporcie[31], a także dbanie o pozytywny wizerunek Realu Madryt i opieka nad klubowym muzeum usytuowanym w stadionie Santiago Bernabéu. W jej pracach na szeroką skalę pomagają piłkarze i koszykarze klubu, zarówno obecni, jak i byli.

Działania Fundacji obejmują otwieranie szkół w państwach afrykańskich[32], spotkania z ciężko chorymi dziećmi w szpitalach[33][34], pomoc w resocjalizacji osadzonych w zakładach karnych[35]. Fundacja współpracuje też z takimi organizacjami jak Caritas[36], a także z miastem Madryt[37].

Ponadto Fundacja zdecydowała się udzielić wsparcia finansowego rodzinom kibiców Recreativo Huelva, którzy zginęli w wypadku, jadąc do Madrytu na mecz swojej drużyny z Los Blancos[38].

[edytuj] Prezesi

Imię i nazwisko Od Do Osiągnięcia
LH PH PM PU
Julián Palacios 1900 1902 - - - -
Juan Padrós Rubió 1902 1904 - 0 - -
Carlos Padrós Rubió 1904 1908 - 3 - -
Adolfo Meléndez 1908 1916 - 1 - -
Pedro Parages 1916 1925 - 1 - -
Luis de Urquijo 1926 1929 - 0 - -
Luis Usera Bugallal 1929 1935 2 1 - -
Rafael Sánchez Guerra 1935 1939 0 0 - -
Adolfo Meléndez 1939 1940 0 0 - -
Antonio Santos Peralba 1940 1943 0 0 - -
Santiago Bernabéu 1943 1978 16 6 6 0
Luis de Carlos 1978 1985 2 2 0 1
Ramón Mendoza 1985 1995 6 2 0 1
Lorenzo Sanz 1995 2000 1 0 2 0
Florentino Pérez 2000 2006 2 0 1 0
Fernando Martín Álvarez 2006 0 0 0 0
Luis Gómez-Montejano Arroyo 2006 0 0 0 0
Ramón Calderón Ramos 2006 urzęduje 2 0 0 0

[edytuj] Drużyna piłkarska

[edytuj] Trenerzy

Imię i nazwisko Narodowość Od Do Statystyki
Mecze Wygr. Rem. Przegr. %
Arthur Johnson Anglia 1910 1920 0 0 0 0
Juan de Cárcer Hiszpania 1920 1926 0 0 0 0
Pedro Llorente López Hiszpania 1926 1926 0 0 0 0
José Berraondo Hiszpania 1927 1929 18 11 1 6 61.11%
José Quirante Hiszpania 1929 1930 18 7 3 8 38.89%
Lippo Hertza Węgry 1930 1932 36 17 12 7 47.22%
Robert Firsth Austria 1932 1934 36 23 4 9 63.89%
Francisco Bru Hiszpania 1934 1941 88 52 7 29 59.09%
Juan Armet Hiszpania 1941 wrzesień 1943 28 18 7 13 64.29%
Ramón Encinas Hiszpania wrzesień 1943 maj 1945 52 29 8 15 55.77%
Jacinto Quincoces Hiszpania maj 1945 marzec 1946 26 11 9 6 42.31%
Baltasar Albéniz Hiszpania marzec 1946 kwiecień 1947 26 11 5 10 42.31%
Jacinto Quincoces Hiszpania kwiecień 1947 styczeń 1948 17 5 4 8 29.41%
Michael Keeping Anglia styczeń 1948 październik 1950 69 32 17 20 46.38%
Baltasar Albéniz Hiszpania październik 1950 marzec 1951 16 7 2 7 43.75%
Héctor Scarone Urugwaj marzec 1951 kwiecień 1952 36 18 8 10 50%
Juan Antonio Ipiña Hiszpania kwiecień 1952 maj 1953 30 18 3 9 60%
Enrique Fernández Urugwaj maj 1953 grudzień 1954 44 27 8 9 61.36%
José Villalonga Hiszpania grudzień 1954 kwiecień 1957 76 48 10 18 63.16%
Luis Carniglia Argentyna kwiecień 1957 luty 1959 52 37 8 7 71.15%
Miguel Muñoz Hiszpania luty 1959 kwiecień 1959 7 4 1 2 57.14%
Luis Carniglia Argentyna kwiecień 1959 kwiecień 1959 1 0 1 0 0%
Manuel Fleitas Paragwaj kwiecień 1959 kwiecień 1960 29 20 4 5 68.97%
Miguel Muñoz Hiszpania kwiecień 1960 styczeń 1974 417 253 96 68 60.67%
Luis Molowny Hiszpania styczeń 1974 maj 1974 16 8 0 8 50%
Miljan Miljanić Macedonia maj 1974 wrzesień 1977 103 52 28 23 50.49%
Luis Molowny Hiszpania wrzesień 1977 czerwiec 1979 67 38 18 11 56.72%
Vujadin Boškov Serbia czerwiec 1979 marzec 1982 98 58 21 19 59.18%
Luis Molowny Hiszpania marzec 1982 maj 1982 4 2 1 1 50%
Alfredo Di Stéfano Argentyna maj 1982 kwiecień 1984 68 42 14 12 61.76%
Amancio Amaro Hiszpania kwiecień 1984 kwiecień 1985 33 13 10 10 39.39%
Luis Molowny Hiszpania kwiecień 1985 kwiecień 1986 35 26 4 5 74.29%
Leo Beenhakker Holandia kwiecień 1986 czerwiec 1989 120 80 30 10 66.67%
John Toshack Walia czerwiec 1989 listopad 1990 49 31 13 5 63.27%
Alfredo Di Stéfano Argentyna listopad 1990 marzec 1991 15 7 1 7 46.67%
Radomir Antić Jugosławia marzec 1991 styczeń 1992 31 22 5 4 70.97%
Leo Beenhakker Holandia styczeń 1992 czerwiec 1992 19 9 5 5 47.37%
Benito Floro Hiszpania czerwiec 1992 marzec 1994 65 38 15 12 58.46%
Vicente Del Bosque Hiszpania marzec 1994 maj 1994 11 5 1 5 45.45%
Jorge Valdano Argentyna maj 1994 styczeń 1996 60 32 15 13 53.33%
Arsenio Iglesias Hiszpania styczeń 1996 maj 1996 19 10 4 5 52.63%
Fabio Capello Włochy maj 1996 czerwiec 1997 42 27 11 4 64.29%
Jupp Heynckes Niemcy czerwiec 1997 maj 1998 38 17 12 9 44.74%
Guus Hiddink Holandia czerwiec 1998 luty 1999 23 11 4 8 47.83%
John Toshack Walia luty 1999 listopad 1999 26 13 7 6 50%
Vicente Del Bosque Hiszpania listopad 1999 czerwiec 2003 141 78 37 26 55.32%
Carlos Queiroz Portugalia czerwiec 2003 maj 2004 38 21 7 10 55.26%
José Antonio Camacho Hiszpania maj 2004 wrzesień 2004 3 2 0 1 66.67%
Mariano García Remón Hiszpania wrzesień 2004 grudzień 2004 13 7 2 4 53.85%
Vanderlei Luxemburgo Brazylia grudzień 2004 grudzień 2005 35 23 4 8 65.71%
Juan Ramón López Caro Hiszpania grudzień 2005 maj 2006 24 12 9 3 50%
Fabio Capello Włochy maj 2006 czerwiec 2007 38 22 7 8 57.89%
Bernd Schuster Niemcy lipiec 2007 urzęduje 26 19 2 5 73.08%

[edytuj] Skład

W SEZONIE 2006/2007
Numer Imię i nazwisko Data urodzenia Kraj W klubie od Poprzedni klub
Bramkarze
1 Iker Casillas 20.05.1981 Hiszpania - wychowanek
13 Diego López 03.11.1981 Hiszpania - wychowanek
Obrońcy
2 Michel Salgado 22.10.1975 Hiszpania 1999 Celta Vigo
3 Roberto Carlos 10.04.1973 Brazylia Hiszpania 1996 Internazionale
4 Sergio Ramos 30.03.1986 Hiszpania 2005 Sevilla FC
5 Fabio Cannavaro 13.09.1973 Włochy 2006 Juventus FC
11 Cicinho 24.06.1980 Brazylia 2005 São Paulo FC
12 Marcelo 12.05.1988 Brazylia 2007 Fluminense FC
15 Raúl Bravo 14.04.1981 Hiszpania - wychowanek
21 Iván Helguera 28.03.1975 Hiszpania 1999 Espanyol Barcelona
22 Francisco Pavón 09.01.1980 Hiszpania - wychowanek
24 Álvaro Mejía 18.01.1982 Hiszpania - wychowanek
38 Miguel Torres[39] 28.01.1986 Hiszpania - wychowanek
Pomocnicy
6 Mahamadou Diarra 18.05.1981 Mali 2006 Olympique Lyon
8 Emerson 04.04.1976 Brazylia 2006 Juventus FC
14 Guti 31.10.1976 Hiszpania - wychowanek
16 Fernando Gago 08.02.1987 Argentyna 2007 Boca Juniors
19 José Antonio Reyes 01.09.1983 Hiszpania 2006 Arsenal FC
23 David Beckham 02.05.1975 Anglia 2003 Manchester United
26 Javi García[39] 08.02.1987 Hiszpania - wychowanek
27 Rubén De la Red[39] 05.06.1985 Hiszpania - wychowanek
36 Miguel Nieto[39] 12.01.1986 Hiszpania - wychowanek
39 Borja Valero[39] 12.01.1985 Hiszpania - wychowanek
Napastnicy
7 Raúl 27.06.1977 Hiszpania 1992 Atlético Madryt
10 Robinho 25.01.1984 Brazylia 2005 Santos FC
17 Ruud van Nistelrooy 01.07.1976 Holandia 2006 Manchester United
18 Antonio Cassano 12.07.1982 Włochy 2006 AS Roma
20 Gonzalo Higuaín 13.12.1987 Argentyna Francja 2007 River Plate
 
W SEZONIE 2007/2008
Numer Imię i nazwisko Data urodzenia Kraj W klubie od Poprzedni klub
Bramkarze
1 Iker Casillas 20.05.1981 Hiszpania - wychowanek
13 Jordi Codina 27.04.1982 Hiszpania - wychowanek
25 Jerzy Dudek 23.03.1973 Polska 2007 Liverpool FC
Obrońcy
2 Michel Salgado 22.10.1975 Hiszpania 1999 Celta Vigo
3 Pepe 26.02.1983 Brazylia Portugalia 2007 FC Porto
4 Sergio Ramos 30.03.1986 Hiszpania 2005 Sevilla FC
5 Fabio Cannavaro 13.09.1973 Włochy 2006 Juventus FC
12 Marcelo 12.05.1988 Brazylia 2007 Fluminense FC
15 Royston Drenthe 08.04.1987 Holandia 2007 Feyenoord Rotterdam
16 Gabriel Heinze 19.04.1978 Argentyna 2007 Manchester United
21 Christoph Metzelder 05.11.1980 Niemcy 2007 Borussia Dortmund
22 Miguel Torres 28.01.1986 Hiszpania - wychowanek
Pomocnicy
6 Mahamadou Diarra 18.05.1981 Mali 2006 Olympique Lyon
8 Fernando Gago 08.02.1987 Argentyna 2007 Boca Juniors
11 Arjen Robben 23.01.1984 Holandia 2007 Chelsea F.C.
14 Guti 31.10.1976 Hiszpania - wychowanek
19 Júlio Baptista 01.10.1981 Brazylia 2005 Sevilla FC
23 Wesley Sneijder 09.06.1984 Holandia 2007 Ajax Amsterdam
24 Javier Balboa 13.05.1985 Hiszpania Gwinea Równikowa - wychowanek
Napastnicy
7 Raúl 27.06.1977 Hiszpania 1992 Atlético Madryt
9 Roberto Soldado 27.05.1985 Hiszpania 2007 CA Osasuna
10 Robinho 25.01.1984 Brazylia 2005 Santos FC
17 Ruud van Nistelrooy 01.07.1976 Holandia 2006 Manchester United
18 Javier Saviola 11.12.1981 Argentyna 2007 FC Barcelona
20 Gonzalo Higuaín 13.12.1987 Argentyna Francja 2007 River Plate

[edytuj] Sukcesy

[edytuj] Krajowe

Wyniki uzyskane przez Real Madryt w Primera Division (w latach 1937-1939 z powodu Wojny Domowej w Hiszpanii nie prowadzono rozgrywek)
Wyniki uzyskane przez Real Madryt w Primera Division (w latach 1937-1939 z powodu Wojny Domowej w Hiszpanii nie prowadzono rozgrywek)
1931/32, 1932/33, 1953/54, 1954/55, 1956/57, 1957/58, 1960/61, 1961/62, 1962/63, 1963/64, 1964/65, 1966/67, 1967/68, 1968/69, 1971/72, 1974/75, 1975/76, 1977/78, 1978/79, 1979/80, 1985/86, 1986/87, 1987/88, 1988/89, 1989/90, 1994/95, 1996/97, 2000/01, 2002/03, 2006/07, 2007/08
Pięć pucharów za mistrzostwo Real Madryt posiada na własność - są przyznawane drużynie, która po zdobyciu mistrzostwa obroni je co najmniej dwa razy z rzędu.
1904/05; 1905/06; 1906/07; 1907/08; 1916/17; 1933/34; 1935/36; 1945/46; 1946/47; 1961/62; 1969/70; 1973/74; 1974/75; 1979/80; 1981/82; 1988/89; 1992/93
1988, 1989, 1990, 1993, 1997, 2001, 2003
  • Copa de la Liga: 1
1984/85
  • Copa Eva Duarte: 1
1947

[edytuj] Międzynarodowe

1955/56 (w finale 4-3 z Stade de Reims)
1956/57 (w finale 2-0 z Fiorentiną)
1957/58 (w finale 3-2 z Milanem)
1958/59 (w finale 2-0 z Stade de Reims)
1959/60 (w finale 7-3 z Eintrachtem)
1965/66 (w finale 2-1 z Partizanem)
1997/98 (w finale 1-0 z Juventusem)
1999/00 (w finale 3-0 z Valencią)
2001/02 (w finale 2-1 z Bayerem)
1984/85 (w finale w dwumeczu 3-0 i 0-1 z Videotonem)
1985/86 (w finale w dmumeczu 5-1 i 0-2 z 1. FC Köln)
1960 (5-1 z Peñarolem)
1998 (2-1 z Vasco da Gama)
2002 (2-0 z Olimpią)
2002 (3-1 z Feyenoordem)
1994 (4-3 w dwumeczu z Club Atlético Boca Juniors)
1955 (w finale 2-0 z Stade de Reims)
1957 (w finale 1-0 z SL Benfica)
  • Finał Ligi Mistrzów: 3
1961/62, 1963/64, 1980/81
1970/71, 1982/83

[edytuj] Towarzyskie

  • Trofeo Santiago Bernabéu: 18
1981, 1983, 1984, 1985, 1987, 1989, 1991, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2003, 2005, 2006, 2007

[edytuj] Indywidualne sukcesy piłkarzy

[edytuj] Mistrzowie świata, kontynentu lub olimpijscy (30)

     

ME - Mistrzostwa Europy
CA - Copa América
IO - Igrzyska Olimpijskie

[edytuj] Zdobywcy Złotej Piłki lub tytułu Piłkarza Świata FIFA (7)

[edytuj] Uczestnicy meczów finałowych europejskich pucharów

[edytuj] Z Realem Madryt
 
  • Hiszpania Grande (PZP 1971)
  • Hiszpania Grosso (LM 1966, PZP 1971)
  • Hiszpania Hierro (LM 1998, 2000, 2002)
  • Niemcy Illgner (LM 1998)
  • Hiszpania Iván Campo (LM 2000)
  • Hiszpania Helguera (LM 2000, 2002)
  • Hiszpania Joseíto (LM 1956, 1958)
  • Hiszpania José Vicente (LM 1964)
  • Hiszpania Juan Alonso (LM 1956, 1957, 1958)
  • Hiszpania Juan José (PZP 1983)
  • Hiszpania Juanito (LM 1981, PZP 1983, PU 1985, 1986)
  • Hiszpania Karanka (LM 2000)
  • Francja Karembeu (LM 1998)
  • Francja Kopa (LM 1957, 1958, 1959)
  • Hiszpania Lesmes (LM 1956, 1957, 1958)
  • Hiszpania López (PZP 1971)
  • Francja Makélélé (LM 2002, LM 2008)
  • Hiszpania Marquitos (LM 1956, 1957, 1959, 1960)
  • Hiszpania Marchal (LM 1956)
  • Hiszpania Mateos (LM 1957, 1959)
  • Anglia McManaman (LM 2000, 2002)
  • Holandia Metgod (PZP 1983)
  • Hiszpania Míchel (PU 1985, 1986)
  • Hiszpania Míchel Salgado (LM 2000, 2002)
  • Hiszpania Vicente Miera (LM 1962)
  • Hiszpania Miguel Ángel (PU 1985)
 
  • Czarnogóra Mijatović (LM 1998)
  • Hiszpania Morientes (LM 1998, 2000, 2002)
  • Francja Muller (LM 1964)
  • Hiszpania Muñoz (LM 1956, 1957)
  • Węgry Hiszpania Puskás (LM 1960, 1962, 1964)
  • Hiszpania Raúl (LM 1998, 2000, 2002)
  • Argentyna Redondo (LM 1998, 2000)
  • Hiszpania Pachín (LM 1960, 1962, 1964, 1966)
  • Hiszpania Paco Bonet (PZP 1983)
  • Włochy Panucci (LM 1998)
  • Hiszpania Pérez (PZP 1971)
  • Hiszpania Pineda (LM 1981)
  • Hiszpania Pirri (LM 1966, PZP 1971)
  • Argentyna Rial (LM 1956, 1957, 1958, 1959)
  • Brazylia Roberto Carlos (LM 1998, 2000, 2002)
  • Hiszpania Ruiz (LM 1959)
  • Hiszpania Sabido (LM 1981)
  • Hiszpania Salguero (PZP 1983, PU 1986)
  • Hiszpania San José (PZP 1983, PU 1985)
  • Hiszpania Isidro Sánchez (LM 1964)
  • Meksyk Hugo Sánchez (PU 1986)
 
  • Hiszpania Jaime Sánchez (LM 1998)
  • Hiszpania Sanchís Hontiyuelo (LM 1998, 2000, PU 1985)
  • Hiszpania Sanchís Martínez (LM 1966)
  • Urugwaj Hiszpania Santamaría (LM 1958, 1959, 1960, 1962, 1964)
  • Hiszpania Santillana (LM 1981, PZP 1983, PU 1985, 1986)
  • Hiszpania Santisteban (LM 1958, 1959)
  • Hiszpania de los Santos (LM 1981, PZP 1983)
  • Brazylia Sávio (LM 2000)
  • Holandia Seedorf (LM 1998)
  • Hiszpania Serena (LM 1966)
  • Hiszpania del Sol (LM 1960, 1962)
  • Hiszpania Solana (PU 1986)
  • Argentyna Solari (LM 2002)
  • Argentyna Hiszpania Di Stéfano (LM 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1962, 1964)
  • Niemcy Stielike (LM 1981, PZP 1983, PU 1985)
  • Chorwacja Šuker (LM 1998)
  • Hiszpania Tejada (LM 1962)
  • Hiszpania Torres (LM 1957)
  • Argentyna Valdano (PU 1985, 1986)
  • Hiszpania Vázquez (PU 1986)
  • Hiszpania Velázquez (LM 1966, PZP 1971)
  • Hiszpania Vidal (LM 1960)
  • Hiszpania Zárraga (LM 1956, 1957, 1958, 1959, 1960)
  • Francja Zidane (LM 2002)
  • Hiszpania Zoco (LM 1964, 1966, PZP 1971)
  • Hiszpania Zunzunegui (PZP 1971)

[edytuj] W barwach innych klubów

LM - Liga/Puchar Mistrzów; PU - Puchar UEFA, PZP - Puchar Zdobywców Pucharów

[edytuj] Rekordy

Stan na koniec sezonu 2006/2007

[edytuj] W Primera División

  • najwięcej mistrzostw: 31 (ostatnie mistrzostwo 07/08)
  • najwięcej rozegranych meczów (ex aequo z FC Barcelona i Athletic Club Bilbao): 2382
  • najwięcej punktów, wygranych meczów i strzelonych goli: odpowiednio 3487, 1363, 4914
  • Najdłuższe pasmo zwycięstw: 27 meczów 68/69 i 88/89
  • najwięcej występów w barwach Realu Madryt ogółem:
    • 1. Sanchis 712
    • 2. Santillana 643
    • 3. Raúl 639 (12.02.08r.)
  • najwięcej występów w Primera División w barwach Realu Madryt:
    • 1. Sanchis 523
    • 2. Raúl 470 (12.02.08r.) (ogólnie 10 miejsce w rankingu wszech czasów)
    • 3. Santillana 461
  • najwięcej bramek w Primera Division w barwach Realu Madryt:
    • Di Stefano 216
    • Raúl 200 (09.03.08r.) (ogólnie 7. miejsce w rankingu wszech czasów)
    • Santillana 186
    • Hugo Sanchez 164

[edytuj] Inne

  • najwięcej triumfów w Lidze/Pucharze Mistrzów: 9
  • najwięcej meczów w europejskich pucharach: 299 w chwili zakończenia sezonu 2006/2007[40]

[edytuj] Statystyki

[edytuj] Sekcja koszykarska

Zobacz więcej w osobnym artykule: Real Madrid Baloncesto.

Drugą główną, po piłkarskiej, sekcją Realu Madryt jest założona w 1932 roku sekcja koszykówki - podobnie jak drużyna futbolowa będąca najbardziej utytułowaną w kraju i w Europie. Jako jeden z trzech hiszpańskich klubów koszykarskich - obok Club Baloncesto Estudiantes i Club Joventut de Badalona - nigdy nie grał poniżej pierwszej ligi hiszpańskiej.

[edytuj] Skład

W SEZONIE 2006/2007
Numer Imię i nazwisko Data urodzenia Kraj W klubie od Poprzedni klub
Rozgrywający
19 Kerem Tunçeri 14.04.1979 Turcja 2006 Beşiktaş JK
23 Sergio Llul 15.11.1987 Hiszpania 2007 Ricoh Manresa
24 Raúl López 15.04.1980 Hiszpania 2006 Akasvayu Girona
Point guardzi
7 Charles Smith 22.08.1975 Stany Zjednoczone 1999 Efes Pilsen S.K.
22 Louis Bullock 20.05.1976 Stany Zjednoczone 2004 Unicaja Málaga
Niscy skrzydłowi
15 Alex Mumbrú 12.09.1977 Hiszpania 2006 DKV Joventut
33 Marko Tomas 04.04.1976 Chorwacja 2005 KK Radnik - Križevci
Silni skrzydłowi
4 Venson Hamilton 11.08.1977 Stany Zjednoczone 2005 DKV Joventut
17 Axel Hervelle 05.12.1983 Belgia 2005 RBC Verviers-Pepinster
Centrzy
9 Felipe Reyes 16.03.1980 Hiszpania 2004 Adecco Estudiantes
16 Eduardo Hernández-Sonseca 21.06.1983 Hiszpania 2005 CB Gran Canaria
16 Ratko Varda 06.05.1979 Bośnia i Hercegowina 2006 BC Kijów

[edytuj] Sukcesy

1963/64, 1964/65, 1966/67, 1967/68, 1973/74, 1977/78, 1979/80, 1994/95
1983/84, 1988/89, 1991/92, 1996/97
2006/2007
1987/88

[edytuj] Bibliografia

[edytuj] Przypisy

  1. 1,0 1,1 Franklin Foer: Jak futbol wyjaśnia świat, czyli nieprawdopodobna teoria globalizacji. Red Horse Sp. z o.o., 2006, ss. 218-219. ISBN 83-60504-03-2. 
  2. Realmadrid.com: Historia 1942-1951 (es). [dostęp 26 listopada 2007].
  3. Luis Miguel González: Cien años de leyenda. León: Editorial Everest, S.A., 2002. 84-241-9216-8. 
  4. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation: Champions' Cup 1955-56 (en). [dostęp 25 sierpnia 2007].
  5. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation: Champions' Cup 1956-57 (en). [dostęp 28 czerwca 2007].
  6. 6,0 6,1 Luis Miguel González: El relevo generacional culminó con éxito (1961-1970) (es). [dostęp 29 czerwca 2007].
  7. Luis Miguel González: El Mejor Club del Siglo XX festeja hoy un lustro más de su Centenario (es). [dostęp 4 lipca 2007].
  8. Rob Hughes: Will Madrid Sell Redondo to Recoup Costs? : Soccer Deal for Figo: Real Politics in Spain (en). W: International Herald Tribune [on-line]. [dostęp 4 lipca 2007].
  9. Rob Hughes: Real World Record: $64.5 Million for Zidane (en). W: International Herald Tribune [on-line]. [dostęp 4 lipca 2007].
  10. Brazilian star will arrive in Madrid Monday (en). W: sportsillustrated.cnn.com [on-line]. [dostęp 21 lipca 2007].
  11. Rob Hughes: Beckham's eye-catching knack for the soft sell (en). W: International Herald Tribune [on-line]. [dostęp 29 lipca 2007].
  12. [1]
  13. Garay wypożyczony do Racingu
  14. [2]
  15. http://www.realmadrid.pl/index.php?co=symbole&dzial=trykot
  16. [3]
  17. Franklin Foer: Jak futbol wyjaśnia świat, czyli nieprawdopodobna teoria globalizacji. Red Horse Sp. z o.o., 2006, s. 210. ISBN 83-60504-03-2. 
  18. http://www.realmadrid.com/articulo/rma41200.htm
  19. http://realmadrid.com/articulo/rma43401.htm
  20. [4]
  21. [5]
  22. [6]
  23. 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 23,5 23,6 23,7 23,8 Piłka Nożna PLUS Nr 8 (200) 2002
  24. Wywiad z Conrado Moreno
  25. [7]
  26. [8]
  27. http://www.realmadrid.com/articulo/alberto_contador_blanco_42064.htm
  28. 28,0 28,1 28,2 Los tres mejores tenistas del mundo, unidos por su pasión madridista
  29. http://www.realmadrid.com/articulo/patricia_moreno_35031.htm
  30. [9]
  31. http://www.realmadrid.pl/index.php?co=aktualnosci&id=10390
  32. http://www.realmadrid.pl/index.php?co=aktualnosci&id=14322
  33. http://www.realmadrid.pl/index.php?co=aktualnosci&id=12816
  34. http://www.realmadrid.pl/index.php?co=aktualnosci&id=12511
  35. http://www.realmadrid.pl/index.php?co=aktualnosci&id=14400
  36. http://www.realmadrid.pl/index.php?co=aktualnosci&id=14423
  37. http://www.realmadrid.pl/index.php?co=aktualnosci&id=10390
  38. http://www.realmadrid.pl/index.php?co=aktualnosci&id=13551
  39. 39,0 39,1 39,2 39,3 39,4 Piłkarz jednej z drużyn rezerwowych, który w sezonie 2006/2007 przynajmniej raz wystąpił w oficjalnym meczu pierwszej drużyny
  40. [10]


Wikinews
Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews na temat Real Madryt w Łodzi


Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com