Літва
З Вікіпедыя.
Літва, значэнні »»| Lietuvos Respublika
Літоўская Рэспубліка |
||
| герб | сцяг | |
|---|---|---|
 |
 |
|
|
дэвіз: - |
||
| геаграфічнае месцазнаходжанне | ||
 |
||
| дата ўтварэння | ||
| дзяржаўная мова: | літоўская | |
| сталіца: | Вільнюс | |
| прадстаўнік дзяржавы: | - | |
| кіраўнік дзяржавы: | Валдас Адамкус | |
| плошча: | 65 200 км² | |
| насельніцтва: | ||
| шчыльнасць насельніцтва: | жых./км² | |
| грашовая адзінка: | літ | |
| часавы пояс: | - | |
| гімн: | - | |
| нумарныя знакі аўтамабіляў: | ||
| дамен у Інтэрнеце: | .lt | |
| міжнародны тэлефонны код: | +370 | |
| карта | ||
 |
||
ЛІТВА, Літо́ўская Рэспу́бліка — краіна ў паўночнай Еўропе. Самая вялікая з трох балтыйскіх краін. Мяжуе з Латвіяй на поўначы, Беларуссю на паўднёвым усходзе, Польшчай на поўдні і расійскім анклавам – Калінінградскай вобласцю на паўднёвым захадзе. Член Еўрапейскага саюзу з 1 мая 2004.
Змест |
[правіць] Гісторыя
Упершыню Літва (Lituae) згадваецца пад 1009 у Кведлінбурскіх аналах (Annales Quedlinburgenses) у сувязі з забойствам літоўскімі паганцамі Бруна Кверфурцкага. На поўдні і ўсходзе Літва непасрэдна межавала з Руссю — Полацкай зямлёй і Гарадзенскім княствам, зазнала іх значны ўплыў і мела з імі сталыя стасункі, плаціла даніну Полацкаму княству, літоўцы удзельнічалі ў вайсковых паходах полацкіх князёў.
[правіць] Адміністрацыйны падзел
Асновы цяперашняга адміністрацыйнага падзелу датуюцца 1994 годам, апошнія змены якога адносяцца да 2000 года. Гэтыя змены былі звязаныя з уступам краіны ў Еўрапейскі Саюз. Літва мае трохузроўневую сістэму адміністрацыйнага падначалення: яна падзеленая на 10 акруг (па-літоўску: адз.лік — apskritis, мн.лік — apskritys), якія ў сваю чаргу падзяляюцца на 60 самаўпраўленняў (па-літоўску: адз.лік — savivaldybė, мн.лік — savivaldybės), якія складаюцца з 500 старасцействаў (па-літоўску: адз.лік — seniūnija, мн.лік — seniūnijos).
[правіць] Геаграфія
Плошча Літвы - 65 200 кв. км.
Літва мяжуе з (у дужках - працягласць мяжы):
Літва размешчана ў паўночнай Еўропе і з'яўляецца самай вялікай і населенай прыбалтыйскай краінай. Мае каля 99 кіламетраў пяшчанага берагу, з іх 38 кіламетраў берагу, які вядзе ў адкрытае Балтыйскае мора. Галоўнай ракой краіны з'яўляецца Нёман (475 км. па тэррыторыі Літвы), які разам са сваімі прытокамі ўтварае ўнутраную гандлёвую сетку.
Ландшафт раўнінны, нізінны. Вышыня над узроўнем мора не перавышае 300 метраў. Найвышэйшая кропка: Высокая гара (293,84 метры).
Сталіца Літоўскай рэспублікі - Вільнюс.
Самыя буйныя гарады Літвы (па звестках на 2005 г.):
[правіць] Этнічнае дзяленне
83.5% of насельніцтва Літвы належаць да этнічных літоўцаў, якія размаўляюць па-літоўску (літоўская мова - адна з двух існуючых балтыйскіх моў), на дзяржаўнай мове краіны. Найбольш значныя нацыянальныя меншасці: палякі (6.7%), рускія (6.3%), беларусы (1.2%).
[правіць] Рэлігіі
Традыцыйнай рэлігіяй Літвы з'яўляецца каталіцтва. Рыма-каталіцкі касцёл з'яўляецца асноўнай рэлігіяй для літоўцаў яшчэ з часоў хрышчэння Літвы ў XIV ст.. Не менш за 79% літоўцаў з'яўляюцца каталікамі. Пратэстанцкая супольнасць складае 1.9% ад агульнага насельніцтва. Пратэстанты кампактна жывуць у паўночнай і заходняй частках Літвы. Таксама ў краіне жывуць наступныя рэлігійныя меншасці: праваслаўныя, 4.9 % насельніцтва (у асноўным рускія), іудзеі, мусульмане, караімы (старажытнае адгалінаванне ад іудаізму, прадстаўленае ў Літве суполкай з Тракая), якія разам складаюць каля 1.6 % насельнікаў краіны
