Славенія
З Вікіпедыя.
|
|||||
| Нацыянальны дэвіз: няма | |||||
 |
|||||
| Афіцыйная мова | славенская | ||||
| Сталіца | Любляна | ||||
| Найбуйнейшы горад | Любляна | ||||
| Урад
Прэзідэнт
Прэм'ер-міністар |
Парламенцкая рэспубліка Янэз Дрноўшэк Янэз Янша |
||||
| Плошча - Агульная - % вады |
153-е месца ў свеце 20 273 км2 0,6% |
||||
| Насельніцтва - Агульнае (2007) - Шчыльнасць |
143-е месца ў свеце 2 009 245 99/км² |
||||
| СУП - Агульны ([[2005]]) - на душу насельніцтва |
81-е месца ў свеце $43,69 мільярда $25 266 |
||||
| Валюта | Еўра (EUR) |
||||
| Часавы пояс - улетку |
CET (UTC+1) CEST (UTC+2) |
||||
| Незалежнасць -Абвешчаная -Прызнаная |
ад Югаславіі 25 чэрвеня 1991 1992 |
||||
| Дзяржаўны гімн | Zdravljica | ||||
| Аўтамабільны знак | SLO | ||||
| Дамен верхняга ўзроўню | .si | ||||
| Тэлефонны код | +386 |
||||
 |
|||||
Рэспубліка Славенія (Slovenija) — дзяржава на поўдні Цэнтральнай Еўропы. На захадзе мяжуе з Італіяй, на поўначы — з Аўстрыяй, на паўночным усходзе — з Венгрыяй, на ўсходзе і поўдні — з Харватыяй, а на паўднёвым захадзе мае вынахад да Адрыятычнага мора. Назва краіны адбываецца па этноніме народа — славенцы.
Славенія з'яўляецца членам ААН, Еўрасаюза і НАТО. Таксама ўваходзіць у Шэнгенскую дамову
Змест |
[правіць] Гісторыя
Славянскія продкі сучасных славенцаў аселі на тэрыторыі краіны ў VI ст н. э. У VII ст яны ўтварылі Карантанію, якая стала адной з першых славянскіх дзяржаў. У 745 годзе Карантанія у абмен на ваенную дапамогу прызнала пратэктарат з боку франкаў, захаваўшы пры гэтым фармальную незалежнасць да свайго распаду ў 1180. Уплыў франкаў спрыяў хрысціянізацыі славенцаў.
Каля 1000 года былі напісаныя Brizinski spomeniki, першы пісьмовы дакумент на славенскай мове. У XIV ст тэрыторыя сучаснай Славеніі патрапіла пад уладу Габсбургаў і ў наступным увайшла ў склад Аўстра-Венгрыі. Славенія была падзеленая на тры правінцыі: Краньскую, Горышку і Штаерску.
Перасоўванне гандлёвых шляхоў і Трыццацігадовая вайна ў XVII ст спрыялі эканамічнаму заняпаду Славеніі, але ў XVIII ст гаспадарчае развіццё ізноў актывізавалася: вытворчасць розных тавараў павялічылася, сельскагаспадарчай прадукцыі стала больш адсоткаў на 60. Разгарнуўся нацыянальны асветніцкі рух. Гэты перыяд атрымаў назву Славенскае Адраджэнне
У 1809—1813 гг. вялікая частка Славеніі ўваходзіла ў склад Ілірыйскіх правінцый. У XIX ст, асабліва падчас Рэвалюцый 1848—1849 гг. у Аўстрыі і пасля яе, у Славеніі развіваецца нацыянальны рух (цэнтр — Крайна).
У 1918 годзе распалася Аўстра-Венгрыя, у выніку чаго Італія захапіла вобласці Прыморска і Істра, а таксама частку Далмаціі. Астатняя частка славенскіх земляў увайшла ў ізноў утворанае Каралеўства Сербаў, Харватаў і Славенцаў, якое ў 1929 было пераназвана ў каралеўства Югаславія.
У 1941 годзе пасля нападу дзяржаў-восі на Югаславію, Італія анэксавала тэрыторыю да Любляны, а Германія астатнюю тэрыторыю з горадам Марыбор.
Каралеўства Югаславія распалася падчас Другой Сусветнай вайны, а Славенія ўвайшла ў склад сацыялістычнай Югаславіі, што было абвешчана 29 лістапада 1945. Прычым ад Італіі да Славеніі былі далучаныя спрадвечныя славенскія землі Абална-Крашка і Горышка.
Па выніках праведзенага рэферэндума Славенія абвясціла незалежнасць ад СФРЮ 25 чэрвеня 1991. Славенія — адзіная краіна, якая выйшла з СФРЮ практычна без кровапраліцця.
[правіць] Вайна за незалежнасць
Вайна за незалежнасць працягвалася дзесяць дзён, падчас 72 баявых кантактаў, страты ЮНВ склалі 45 чалавек забітымі, 146 параненымі, 4693 вайскоўцаў і 252 супрацоўніка федэральных службаў былі ўзятыя ў палон; страты славенскіх сіл самаабароны склалі 19 забітых (9 камбатантаў, астатнія грамадзянскія асобы) і 182 параненых. Таксама загінулі 12 грамадзян замежных дзяржаў, у асноўным кіроўцы на службе міжнародных транспартных кампаній. Быў выведзены з ладу 31 танк (сюды ўвайшлі і спаленыя і пашкоджаныя), 22 транспартныя бронемашыны, 172 транспартных сродку і 6 лятальных апаратаў.
