Балтыйскія мовы
З Вікіпедыя.
|
Індаеўрапейцы |
|---|
| Індаеўрапейскія мовы |
| Албанская · Армянская Балтыйскія · Кельцкія Германскія · Грэчаская Арыйскія · Італійскія Славянскія мёртвыя: Анаталійскія · Палеабалканскія |
| Індаеўрапейцы |
| Албанцы · Армяне Балты · Кельты · Германцы Грэкі · Індаарыйцы Іранцы · Раманцы · Славяне гістарычныя: Хеты · Кельты · Германцы · Скіфы |
| Протаіндаеўрапейцы |
| Мова · Грамадства · Рэлігія |
| Прарадзіма індаеўрапейцаў |
| Курганная гіпотэза Анаталійская гіпотэза Армянская гіпотэза Індыйская гіпотэза Тэорыя палеалетычнай бесперапыннасці |
| Індаеўрапеістыка |
Балтыйскія мовы — моўны гурт, уяўлялы адмысловую галіну індаеўрапейскага гурта моў.
Агульная колькасць звыш 4,5 млн чал. Латвія, Літва, раней тэрыторыі Паўн.У.Польшчы, Расіі (Калінінградская вобласць) і Паўн.З. Беларусі; яшчэ раней (да 7-9, месцамі 12 стст.) аж да верх. Волгі, бас. Акі, сярэдз. Дняпра і Прыпяці.
Не генетычнае утварэнне, а вынік ранняй канвергенцыі. Уключае 2 жывых мовы (латышская і літоўская), 1 вымерлая мова, засведчаная ў помніках (пруская мова), і як мінімум 4 мовы, вядомых толькі па тапаніміцы і анамастыцы.
Шэраг падобных рыс балтыйскіх і славянскіх моў дазваляе аб'ядноўваць іх у балтаславянскія мовы або меркаваць існаванне ў старажытнасці стану балта-славянскага моўнага адзінства.
[правіць] Гісторыя
Асаблівасцю ўнутранай класіфікацыі гэтай галіны з'яўляецца тое, што з аднаго боку балта-славянскае адзінства часам лічаць прадуктам найпозняга збліжэння двух незалежных індаеўрапейскіх дыялектаў; з іншай — продак славянскіх моў у апошні час усё часцей разглядаецца як адзін з перыферыйна-балтыйскіх дыялектаў. Такім чынам, балта-славянскія дзеляцца хутчэй не на балтыйскую і славянскую групы, а на цэнтральна-балтыйскую (пазней усходне-балтыйскую) і перыферыйна-балтыйскую, улучальную, як мінімум, заходне-балтыйскую, усходне-перыферыйную і славянскую падгрупы. Такая схема пацвярджаецца, мабыць, таксама і дадзенымі лексікастатыстыкі, паводле якіх падзел цэнтральна-балтыйскай і перыферыйна-балтыйскай адбыўся ў кон. 2 т. да Р. Х. (49 % супадзенняў), а распад перыферыйна-балтыйскай на прускі і славянскія — у самім пачатку 1 т. да Р. Х. (53 %). Пазней, мабыць адбылося, з аднаго боку, рэзкае адасабленне славянскіх моў, з іншай — збліжэнне астатніх, або ўласна балтыйскіх. Для сучасных моў больш звыклым і практычным з'яўляецца падзел балта-славянскіх на славянскі і балтыйскі гурт, а апошнюю на заходнюю і ўсходнюю падгрупы.
