Imperium brytyjskie

Z Wikipedii

Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia.
Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić.

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

British Empire
Imperium brytyjskie

←

od XVII w. do II poł. XX w.

→

Hymn: God Save the Queen
(Boże, chroń królową)

Język urzędowy

angielski

Język używany

angielski, francuski itd.

Stolica

Londyn

Typ państwa

monarchia parlamentarna, imperium kolonialne

Ostatnia głowa państwa

król Jerzy V Windsor

Ostatni szef rządu

premier Stanley Baldwin

Powierzchnia
• całkowita

1. na świecie
około 30 000 000 km²

Liczba ludności (1945)
• całkowita
• gęstość zaludnienia
• narodowości

bd. na świecie
400-500 milionów
bd. osób/km²
Hindusi, Kanadyjczycy, Afrykańczycy, Nowozelandczycy, Australijczycy i Arabowie.

Jednostka monetarna

funt szterling (£)

Data powstania

1607 r. (pierwsza kolonia w Wirginii)

przemianowanie na Brytyjską Wspólnotę Narodów

wydarzenia I i II wojny światowej
1931 i po 1945 r.

Religia dominująca

brak (w różnych częściach imperium występuje katolicyzm, islam, anglikanizm, protestantyzm i religie pierwotne)

Strefa czasowa

UTC od –12 (Hawaje)
do 12 (Fidżi)

Terytoria zależne

Egipt
i Sudan Anglo-Egipski

Terytoria autonomiczne

Kanada
Nowa Zelandia
RPA
i Australia

imperium brytyjskie w 1921

Imperium brytyjskie – potoczne określenie Wielkiej Brytanii i Irlandii wraz z koloniami i innymi terytoriami zależnymi monarchii brytyjskiej, które łącznie stanowiły jedno z największych imperium w dziejach ludzkości. Od 1876 r. także nazwa własna jako Imperium Brytyjskie, gdy królowa Wiktoria przyjęła tytuł cesarzowej Indii. Na początku XX wieku imperium było zamieszkane przez ok. 400-500 mln ludzi (liczba ta była zmienna), co stanowiło blisko 1/4 populacji świata. Imperium rozciągało w okresie swojej największej ekspansji na powierzchni prawie 30 mln km² (w przybliżeniu 1/4 powierzchni świata). Imperium brytyjskie tworzyło się przez około 300 lat w wyniku ekspansji handlowej, działalności osadniczej lub podbojów monarchii brytyjskiej. Jego tereny były porozrzucane po wszystkich kontynentach świata, przez co uzyskało miano "imperium nigdy niezachodzącego słońca". Największe czasy świetności tego mocarstwa przypadały na ostatnią dekadę XIX oraz na początek XX wieku.

Hegemonia imperium przyczyniła się do ogromnego wzrostu ekonomicznego Wielkiej Brytanii i znacznie wzmocniła jej pozycję na arenie międzynarodowej.

Kolonie brytyjskie, czyli tereny zależne od Wielkiej Brytanii, przyjęły język, technologię, strukturę administracyjną i prawną na wzór brytyjskiego modelu. U schyłku imperium Wielka Brytania starała się zaszczepić na stałe demokrację parlamentarną i system prawny w usamodzielniających się koloniach – jednak z różnym skutkiem. Prawie wszystkie byłe kolonie brytyjskie przyłączyły się do Wspólnoty Narodów, stowarzyszenia, które zastąpiło Imperium Brytyjskie.

Polityka brytyjska wobec kolonii była skierowana przede wszystkim na zysk i zaspokojenie potrzeb gospodarczych Wielkiej Brytanii. Gospodarki brytyjskich kolonii były rozwijane głównie jako baza surowcowa dla Wielkiej Brytanii, przez co były zacofane pod względem rozwoju przemysłu wytwórczego. Pod panowanie imperium brytyjskiego dostały się między innymi Indie – zwane perłą brytyjskiej korony, Zimbabwe, Sudan, Uganda, Irak, Gujana i Fidżi.

Niektóre kraje, takie jak Kenia, chciały odzyskać całkowitą niepodległość, jednak władze kolonialne tego kraju tak zmanipulowały powstanie Mau Mau, że przeobraziło się ono w wojnę domową. Rezultatem tego była śmierć 18-30 tys. rdzennych mieszkańców Kenii oraz śmierć tylko 22 białych.

Jako pierwszy terminu "imperium brytyjskie" użył astrolog, alchemik i matematyk doktor John Dee, podwładny królowej Elżbiety I.