Portoryko
Z Wikipedii
| Estado Libre Asociado de Puerto Rico Commonwealth of Puerto Rico Wspólnota Portoryka Wolne Stowarzyszone Państwo Portoryko |
|||||
|
|||||
| Dewiza: (łac.) Joannes Est Nomen Eius (pol. Jan to jego imię) |
|||||
| Hymn: La Borinqueña | |||||
 |
|||||
| Konstytucja | 25 lipca 1952 | ||||
| Język urzędowy | hiszpański, angielski | ||||
| Stolica | San Juan | ||||
| Ustrój polityczny | demokratyczny | ||||
| Status terytorium | Samorządne terytorium stowarzyszone | ||||
| Zależne od | Stanów Zjednoczonych | ||||
| Głowa terytorium | prezydent George W. Bush | ||||
| Szef rządu | gubernator Aníbal Acevedo Vilá | ||||
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
9 104 km² 1,6% |
||||
| Liczba ludności (2007) • całkowita • gęstość zaludnienia |
3 944 259▲ 433,2 osób/km² |
||||
| Jednostka monetarna | dolar amerykański (USD) | ||||
| Rok utworzenia | przejęcie od Hiszpanii 1898 |
||||
| Strefa czasowa | UTC -4 | ||||
| Kod ISO 3166 | PR/PRI/630 | ||||
| Domena internetowa | .pr | ||||
| Kod samochodowy | PRI | ||||
| Kod telefoniczny | +1 787,+1 939 | ||||
 |
|||||
Portoryko (hiszp. Puerto Rico) – państwo stowarzyszone z USA, leżące na wyspie w Ameryce Środkowej, nad Oceanem Atlantyckim i Morzem Karaibskim.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Wyspa odkryta przez Krzysztofa Kolumba w 1493 stała się częścią zamorskiego imperium Hiszpanii na następne 405 lat.
28 lipca 1898 podczas wojny amerykańsko-hiszpańskiej na wyspie wylądowały siły amerykańskie. Hiszpania przegrała wojnę i była zmuszona oddać Amerykanom Portoryko (traktat paryski podpisany w 1898).
W 1917 amerykański Kongres dał wszystkim mieszkańcom Portoryko obywatelstwo amerykańskie. W 1948 Portoryko otrzymało prawo do wybierania gubernatora w demokratycznych wyborach. 25 lipca 1952 przyjęto konstytucję, która precyzuje stosunki ze Stanami Zjednoczonymi.
[edytuj] Ustrój polityczny
Portoryko pozostaje pod zwierzchnictwem USA, ale ma duży zakres autonomii. Mieszkańcy Portoryko, pomimo że są obywatelami USA, nie głosują w wyborach do Kongresu i w wyborach prezydenckich, chociaż biorą udział w prawyborach prezydenckich. Nie płacą też federalnych podatków od dochodów wytworzonych na wyspie. Posiadają paszport USA jak i prawo do swobodnego osiedlania się na terytorium Stanów. Ci którzy osiedlają się w innych stanach automatycznie nabierają prawa do głosowania w wyborach prezydenckich, stanowych i lokalnych.
Przyszłość polityczna wyspy jest jeszcze otwarta, gdyż obecna sytuacja jest dalej do pewnego stopnia prowizoryczna. Niektórzy mieszkańcy wyspy domagają się pełnej niepodległości, inni z kolei chcą pełnej integracji ze Stanami Zjednoczonymi i przekształcenia wyspy w kolejny amerykański stan.
[edytuj] Gospodarka
PKB na jednego mieszkańca Portoryko w 2003 roku wynosiło 17 069 $. A struktura PKB kształtowała się następująco: -Rolnictwo: 1% -Przemysł: 45% -Usługi: 54% Eksportuje się głównie: farmaceutyki, żywność, sprzęt elektroniczny.
[edytuj] Demografia
Dane można znaleźć w CIA Factbook.
| Stany |
Alabama • Alaska • Arizona • Arkansas • Connecticut • Dakota Południowa • Dakota Północna • Delaware • Floryda • Georgia • Hawaje • Idaho • Illinois • Indiana • Iowa • Kalifornia • Kansas • Karolina Południowa • Karolina Północna • Kentucky • Kolorado • Luizjana • Maine • Maryland • Massachusetts • Michigan • Minnesota • Missisipi • Missouri • Montana • Nebraska • Nevada • New Hampshire • New Jersey • Nowy Meksyk • Nowy Jork • Ohio • Oklahoma • Oregon • Pensylwania • Rhode Island • Tennessee • Teksas • Utah • Vermont • Wirginia • Wirginia Zachodnia • Waszyngton • Wisconsin • Wyoming |
 |
| Terytoria zależne |
Baker • Guam • Howland • Jarvis • Johnston • Kingman • Mariany Północne • Midway • Navassa • Palmyra • Portoryko • Samoa Amerykańskie • Wake • Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych |
Antigua i Barbuda • Bahamy • Barbados • Belize • Dominika • Dominikana • Grenada • Gwatemala • Haiti • Honduras • Jamajka • Kanada • Kostaryka • Kuba • Meksyk • Nikaragua • Panama • Saint Kitts i Nevis • Saint Lucia • Saint Vincent i Grenadyny • Salwador • Stany Zjednoczone • Trynidad i Tobago
Terytoria autonomiczne i zależne: Anguilla • Antyle Holenderskie¹ • Aruba • Bermudy • Brytyjskie Wyspy Dziewicze • Grenlandia • Gwadelupa • Kajmany • Martynika • Montserrat • Navassa • Portoryko • Saint-Barthélemy • Saint-Martin • Saint-Pierre i Miquelon • Turks i Caicos • Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych
¹ 15 grudnia 2008 Antyle Holenderskie przestaną istnieć, a w ich miejsce utworzonych zostanie 5 osobnych terytoriów zależnych Holandii: Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius i Sint Maarten
