Traktat paryski

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Należy w nim poprawić: Zalecane jest rozbicie na poszczególne hasła, bo w obecnej formie treść jest mało czytelna.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Traktat lub traktaty paryskie - określenie stosowane w historiografii i politologii w odniesieniu do traktatów międzynarodowych podpisanych w Paryżu.

[edytuj] Traktat paryski (1229)

Pomiędzy królem Francji Ludwikiem IX, a Rajmundem VII z Tuluzy kończący wojnę w Langwedocji zapoczątkowaną krucjatą albigeńską. Postanowiono, że córka Rajmunda poślubi królewskiego brata Alfonsa i obejmą oni rządy w hrabstwie Tuluzy, a po ich śmierci cała Langwedocja stanie się dobrami korony.

[edytuj] Traktat paryski (1259)

Między królem Anglii Henrykiem III a Ludwikiem IX, królem Francji. Podpisany 4 grudnia 1259 oddawał formalnie pod władzę Francji utracone za rządów Jana bez Ziemi Normandię, Maine, Anjou i Poitou. Monarcha angielski zachował prawa do Gaskonii i części Akwitanii jednak jako wasal Ludwika, który zobowiązał się wycofać pomoc dla buntu możnych.

[edytuj] Traktat paryski (1763)

Kończył wojnę siedmioletnią 1756–1763 między Wlk. Brytanią a Francją i Hiszpanią. Utwierdził rosnącą dominację kolonialną Wlk. Brytanii. Francja musiała odstąpić jej Senegal w Afryce, śródziemnomorską Minorkę oraz w w Ameryce:

ziemie Nowej Francji (dzisiejsza południowa Kanada),
wschodnią część Luizjany po Missisipi, zaś pozostałą część Hiszpanii jako rekompensatę za przejęcie przez Wlk. Brytanię Florydy
wyspy w karaibskie Dominikę, Grenadę i Tobago;

[edytuj] Traktat paryski (1783)

Zobacz więcej w osobnym artykule: Pokój wersalski.

To właściwie 2 traktaty. Pierwszy kończył wojnę wyzwoleńczą między Stanami Zjednoczonymi a Wlk. Brytanią toczoną w latach 1775–1783, która uznała niepodległość USA. Drugi traktat został zawarty między Wlk. Brytanią a sojusznikami USA - Francją i Hiszpanią. Odwracał on część niekorzystnych dla Francji rozstrzygnięć z traktatu z roku 1763. Pod władzę Paryża wróciły wyspa Tobago, Senegal oraz posiadłości w Indiach. Hiszpania przejęła oddaną Florydę oraz Minorkę. Zjednoczone Królestwo uzyskało atol Providence oraz archipelag Bahamy.

[edytuj] Traktat paryski (1814)

Zobacz więcej w osobnym artykule: Pokój paryski (1814).

[edytuj] Traktat paryski (1815)

Podpisany po ostatecznej klęsce Napoleona. Odbierał pokonanej Francji graniczne miasta i twierdze na rzecz Holandii, Prus, Szwajcarii, Królestwa Sardynii i Austrii, obciążał ją takę znaczną kontrybucją w wysokości 700 mln franków i kosztami okupacyjnych wojskowej w ciągu następnych 3–5 lat.

[edytuj] Traktat paryski (1856)

Zobacz więcej w osobnym artykule: Traktat paryski (1856).

Zawarty w wyniku obrad kongresu paryskiego, który odbył się po wojnie krymskiej 1853–1856. Podpisany z jednej strony przez przedstawicieli Rosji, a z drugiej — Wielkiej Brytanii, Francji, Turcji, Sardynii, Austrii i Prus. Na jego mocy Rosja zwróciła Turcji zajęty podczas działań wojennych Kars. Ogłoszono neutralność i demilitaryzację Morza Czarnego, swobodę żeglugi na Dunaju pod kontrolą dwóch międzynarodowych komisji. Rosja oddała Mołdawii deltę Dunaju i przyległą do niej część południowej Besarabii. Wszystkie państwa zobowiązały się do nieingerencji w wewnętrzne sprawy Turcji i wspólnie gwarantowały autonomię Mołdawii i Wołoszczyzny oraz Serbii w ramach imperium osmańskiego. Jedna z załączonych do traktatu konwencji zabroniła Rosji budowy umocnień na Wyspach Alandzkich. Traktat osłabił pozycję Rosji na Bliskim Wschodzie, spowodował zaostrzenie się sprawy wschodniej.

[edytuj] Traktat paryski (1898)

Podpisany 10 grudnia 1898 kończył kolonialną wojnę hiszpańsko-amerykańską. Pokonana Hiszpania zmuszona była odstąpić USA wszystkie swoje pozostałe kolonie: Kubę (pozorna niepodległość pod okupacją USA, oficjalny protektorat od 1901), Portoryko, Filipiny i wyspę Guam na Pacyfiku.

[edytuj] Traktat paryski (1920)

Oddawał sprzymierzonej z Ententą Rumunii pozostałą po carskiej Rosji Besarabię.

[edytuj] Traktaty paryskie (1947)

Patrz Pokój paryski (1947)

[edytuj] Traktat paryski (1951)

Ustanawiał Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, która była jednym z zalążków EWG a w konsekwencji Wspólnoty Europejskiej. Podpisany przez Francję, RFN, Belgię, Holandię, Luksemburg i Włochy 18 kwietnia 1951. Celem tej organizacji międzynarodowej było powołanie do życia wspólnego rynku surowców i produktów przemysłu węglowego i stalowego. Traktat ten został podpisany na 50 lat, w związku z czym obecnie przestał już obowiązywać.

[edytuj] Inne

Czasami można zetknąć się z użyciem tego określenia w stosunku do traktatów pokojowych kończących rozliczenia po I wojnie światowej z państwami centralnymi po podpisaniu traktatu pokojowego w Wersalu z Niemcami (Saint-Germain z Austrią, Neuilly z Bułgarią i Trianon z Węgrami w 1919, Sèvres z Turcją w 1920) oraz umów podpisanych między USA a Wietnamem, które kończyły wojnę wietnamską w 1973 pl:Traktat paryski#Traktat_paryski_.281856.29