ترکیه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| Türkiye Cumhuriyeti جمهوری ترکیه |
|||||
|
|||||
| شعار ملی: Yurtta Barış, Dünyada Barış" | |||||
| سرود ملی: استقلال مارشی | |||||
 |
|||||
| پایتخت - مختصات جغرافیایی |
آنکارا |
||||
| بزرگ‌ترین شهر | استانبول | ||||
| زبان رسمی | ترکی | ||||
| نوع حکومت | جمهوری با پارلمان واحد عبدالله گل رجب طیب اردوغان |
||||
| تشکیل جمهوری ترکیه از امپراتوری عثمانی |
۲۹ اکتبر ۱۹۲۳ |
||||
| مساحت - کل - آبها (%) |
۷۸۳٬۵۶۲ km² (۳۷ام) ۱،۳ |
||||
| جمعیت - براورد ۲۰۰۵ - تراکم جمعیت |
۷۲٬۶۰۰٬۰۰۰ (۱۷ام) ۹۳/km² (۱۰۲ام) |
||||
| تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید) - کل - سرانه |
براورد ۲۰۰۶ ۶۱۲٬۳ میلیون دلار (هفدهم) ۸٬۳۸۵ دلار (هفتاد و پنجم) |
||||
| شاخص توسعه انسانی (۲۰۰۴) | ۰٬۷۵۷ (نود و دوم) – متوسط | ||||
| واحد پول | لیر جدید ترکیه (TRY) (TRY) |
||||
| منطقه زمانی - در تابستان (DST) |
|||||
| کد بین‌المللی خودرو |
TR
|
||||
| دامنه اینترنتی | |||||
| پیش‌شماره تلفن |
+90
|
||||
جمهوری ترکیه، کشوری است در خاورمیانه و قسمتی از آن در اروپا واقع است.
ترکیه در سال ۱۹۲۳ به رهبری مصطفی کمال پاشا (آتاترک) جانشین امپراتوری عثمانی شد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخ
امپراتوری عثمانی در جنگ اول جهانی از هم پاشید و مورد تهاجم بریتانیا و متحدانش واقع شد. مصطفی کمال پاشا به دلیل سازماندهی مقاومت ملی علیه دول خارجی قهرمان ملی ترکیه گردید و توانست جمهوری ترکیه را بر پایه اصل جدایی دین از سیاست بنا کند و ملقب به آتاترک شد.
بعد از یک دوران تک‌حزبی در سال ۱۹۵۰ حزب دمکرات از گروه سیاسی مخالف قدرت را بدست گرفت و به تعداد احزاب اضافه شد ولی آزادی سیاسی با دوره‌هایی از کودتاهای نظامیان در سالهای ۱۹۶۰، ۱۹۷۱ و ۱۹۸۰ شکسته شد.
در سال ۱۹۷۴ ترکیه با دخالت نظامی خود بر علیه کودتای یونانیان در قبرس مانع از الحاق قبرس به یونان شد.
در سال ۱۹۹۶ باز نیروهای نظامی دولتی را که با برنامه‌های اسلامی روی کار آمده بود، ساقط کرد.
از سال ۱۹۸۴ تاکنون حزب کارگران کردستان و حکومت ترکیه درگیری‌های نظامی بسیاری داشته‌اند که باعث مرگ بیش از ۳۰۰۰۰ نفر گردیده است.
ترکیه در سال ۱۹۴۶ به عضویت سازمان ملل در آمد و در سال ۱۹۵۲ به ناتو پیوست. ترکیه عضو جنبی جامعه اروپا است و اکنون با اجرای اصلاحاتی سعی در تحکیم و تقویت مردمسالاری و اقتصاد خود را دارد تا بتواند مذاکرات برای عضویت در اتحادیه اروپا را آغاز نماید.
[ویرایش] مردم ترکیه و زبان آنها
زبان اکثر اهالی در ترکیه ترکی است ولی در کنار آن زبانهای کردی, عربی و ارمنی در میان گروه های قومی استفاده می شود. گروه های قومی کوچک‌تری چون لازها، زازاها و چرکس‌ها به تنوع زبانی و فرهنگی این کشور افزوده‌اند.
کردهای ترکیه بیشتر در جنوب شرقی و شرق کشور زندگی می‌کنند. زبان رسمی این كشور ترکی است. گروه های قومی کوچک‌تر در ترکیه عبارت‌اند از ترک های آذربایجانی ها(شمال شرق)، لازها (شمال)، عرب‌ها (جنوب) و ارمنی‌ها (استانبول).
ترک‌های ترکیه از اقوام ترک سلجوقی بودند که از آسیای میانه به فلات آناتولی کوچ کردند و پس از غلبه بر امپراتوری بیزانس (روم شرقی)، امپراتوری عثمانی را در آنجا بنا نهادند.
[ویرایش] موقعیت جغرافیائی ترکیه
ترکیه در غرب قاره آسیا قرار گرفته‌است. منطقه جغرافیائی که ترکیه در آن قرار دارد آناتولی و آسیای کوچک (آسیای صغیر) نیز نامیده می‌شود.
ترکیه پیوندگاه دو قاره مهم آسیا و اروپا است. ترکیه در جنوب شرقی اروپا و جنوب غربی آسیا واقع شده‌است و بین ۵/۳۶ و ۴۲ درجه عرض شمالی و ۲۶ و ۴۵ درجه طول شرقی در نیمکره شمالی قرار گرفته‌است، سرزمین ترکیه بصورت مستطیلی قابل تصور است که طول آن از شرق تا غرب ۱۶۶۰ کیلومتر و عرض آن بطور متوسط ۵۵۰ کیلومتر می‌باشد. ترکیه از سه طرف با دریا احاطه شده‌است. از دیدگاه وسعت ترکیه با ۷۸۰٬۵۸۰ کیلومتر مربع مساحت٬سی و پنجمین کشور جهان بشمار می‌آید.
ترکیه شش همسایهٔ آسیایی و دو همسایهٔ اروپایی دارد. کشورهای هم مرز ترکیه عبارت‌اند از: جمهوری آذربایجان ۹ کیلومتر، ارمنستان ۲۶۸ کیلومتر، ایران ۴۹۹ کیلومتر، بلغارستان ۲۴۰ کیلومتر، گرجستان ۲۵۲ کیلومتر، عراق ۳۵۲ کیلومتر، سوریه ۸۲۲ کیلومتر، یونان ۲۰۶ کیلومتر.
[ویرایش] استان‌های ترکیه
نوشتار اصلی را بخوانید: استان‌های ترکیه
کشور ترکیه ۸۱ استان دارد. مراکز همه استان‌ها بجز سه استان با خود استان همنام هستند. سه استان نامبرده عبارت‌اند از: ختای (مرکز: آنتاکیا)، کوجاالی (مرکز: ایزمیت)، سقاریه (مرکز: آداپازاری). هرکدام از استان‌های ترکیه به چندین بخش تقسیم شده است.
| تصویر:Turkish-provinces.png | استان‌های ترکیه |  |
|---|---|---|
|
آدانا | آدیامان | افیون قره‌حصار | آغری | آق‌سرای | آماسیه | آنکارا | آنتالیا | اردهان | آرتوین | آیدین | استان بالیکسیر | بارتین | بایبورت | بیلجیک | بینگول | بتلیس | بولو | بوردور | بورسا | جناق‌قلعه | چانکیری | چروم | دنیزلی | دیاربکر | دوزجه | ادیرنه | الازیغ | ارزنجان | ارزروم | اسکی‌شهر | غازی عینتاب | گیرسون | گوموش‌خانه | حکاری | ختای | ایگدیر | اسپارتا | استانبول | ازمیر | قهرمان مرعش | قرابوک | کارامان | قارص | قسطمونو | قیصریه | کیلیس | قرق‌قلعه | استان کرکلارلی | قرشهر | قوجاالی | قونیه | کوتاهیه | ملطیه | مانیسا | ماردین | مرسین | موغلا | موش | نوشهر | نیغده | اردو | عثمانیه | ریزه | سقاریه | سامسون | شانلی‌اورفه | سیرت | سینوپ | شیرناک | سیواس | تکیرداغ | توکات | طرابزون | تونجلی | اوشاق | وان | یالووا | یوزگات | زونگولداک |
||
[ویرایش] تاریخچه پرچم ترکیه
- نوشتار اصلی را بخوانید: پرچم ترکیه
طرح اصلی پرچم ترکیه مدرن عبارت است از ماه و ستاره سفید با زمینه سرخ رنگ. این طرح مربوط می‌شود به علایمی که امپراتوری‌های ترک سلجوقی و عثمانی به عنوان پرچم استفاده می‌‌کردند.این پرچم را به عنوان نشانه دولت نگاه داشت. از آنجا که سلاطین عثمانی در عین حال عنوان خلیفه مسلمین را داشتند، نزد اروپائیان طرح این پرچم به عنوان نماد اسلام شناخته شد.
اکنون شمار بسیاری از کشورهای اسلامی ماه و ستاره را به صور مختلف به پرچم خود افزوده‌اند. نشانه هلال احمر نیز از این تأثیر به کنار نبوده است. صلیب سرخ جهانی در ۱۸۶۲ توسط هنری دونانت بازرگان سوئیسی تأسیس شد و چون نشانه دولت سویس و علامت دین مسیح را بر آن نهادند هلال احمر به عنوان برابر اسلامی-سنی (و شیر و خورشید سرخ به عنوان برابر اسلامی-شیعی) آن بعد از جنگ جهانی اول بر پا شد.
از جمله کشورهایی که نماد ماه و ستاره را روی پرچم کشورشان دارند عبارت‌اند از آذربایجان، ازبکستان، الجزایر، پاکستان، ترکیه، ترکمنستان، تونس، سنگاپور، مالزی و موریتانی.
[ویرایش] جستارهای وابسته
- وضعیت حقوق بشر در ترکیه
- شهرهای ترکیه
- دانشگاه‌های ترکیه
- کتابخانه‌های مهم ترکیه
- کردستان ترکیه
- الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا
[ویرایش] پیوند به بیرون
- نقشه ترکیه
- (Turkey) :Turk, Middle East, Balkan MIDI files, Turkish folk music lyrics, music sheets. (In Turkish)
- وب‌گاه دیدبان حقوق بشر در مورد ترکیه
- نقشه ترکیه
- Turkish.cc
- نمایه کشورها:ترکیه (بی‌بی‌سی فارسی)
|
||||||||||
|
|||||||
|
||||||||||
دانشگاه آبانت عزت بایسال،دانشگاه آک دنیز،دانشگاه آنکارا،دانشگاه غازی انتپ،دانشگاه آتاترک،دانشگاه آتیلیم،دانشگاه باغچه شهر،دانشگاه بالیکسیر،دانشگاه باشکنت،دانشکده بیکنت،دانشگاه بیلگی استانبول،دانشگاه بیلکنت،دانشگاه بغازیچی،دانشگاه چاغ،دانشگاه جلال بایار ،دانشگاه ۱۸ مارس،دانشگاه چوکوراُوا،دانشگاه جمهوریت سیواس،دانشگاه سلیمان دمیرل،دانشگاه دجله،دانشگاه دوغوش،دانشگاه دوکوز ایلول،دانشگاه دوملوپینار کوتاهیا،دانشگاه اژه،دانشگاه ارجیس،دانشگاه فاتح،دانشگاه فرات،دانشگاه گالاتاسرای،دانشگاه غازی،دانشگاه حاجت تپه،دانشگاه خلیج،دانشگاه حران شانلی اورفا،دانشگاه کادیرخاص،دانشگاه اینونو مالاتیا،دانشگاه ایشیک،دانشگاه استانبول،دانشگاه قفقاز قارص،دانشگاه قارا آلماس زونگولداک،دانشگاه فنی کارادنیز،دانشگاه قوچ،دانشگاه قوجاایلی،دانشگاه فرهنگ استانبول،دانشگاه مال تپه،دانشگاه مرمره استانبول،دانشگاه معمار سینان،دانشگاه موغلا،دانشگاه مصطفی کمال ختای،دانشگاه نیغده،دانشگاه خاورمیانه،دانشگاه غازی عثمان پاشا،دانشگاه پاموک قلعه،دانشگاه سابانجی،دانشگاه ساکاریا،دانشگاه سلجوق،دانشگاه فنی استانبول،دانشگاه اولوداغ،دانشگاه یوزونجوییل،دانشگاه یدی تپه
