Polonia
Wikipedia(e)tik
|
Poloniako Errepublika Rzeczpospolita Polska |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
| Goiburu nazionala: Ez du | |||||
| Ereserkia: Mazurek Dąbrowskiego | |||||
 |
|||||
| Hiriburua | Varsovia (Warszawa) |
||||
| Hiri handiena | Varsovia | ||||
| Hizkuntza ofiziala(k) | Poloniera1 | ||||
| Gobernua
Presidentea
Lehen Ministroa |
Errepublika Lech Kaczyński Donald Tusk |
||||
| Independentzia - Kristautzea2 - Aldarrikatua - Ber-aldarrikatua |
966 X. mendea 1918 azaroaren 11 |
||||
| Eremua - Guztira - ur % |
312.685 km² (68.) %2,6 |
||||
| Biztanleria - Estimaketa (2005) - Errolda (2002) - Dentsitatea |
38.558.000 (32.) 38.230.080 123,5 biztanle/km² (64.) |
||||
| Dirua | Złoty (PLN) |
||||
| Ordu eremua - Udan (DST) |
UTC (UTC +1) Bai (UTC +2) |
||||
| Interneteko domeinua | .pl | ||||
| Telefono aurrezenbakia | +48 |
||||
| Herritarra | poloniar | ||||
| 1Bielorrusiera, Kasubiera, Alemana eta Ukrainera bost udal administraziotan erabiltzen dira, baina ez dira ofizialak. 2Poloniako Kristautzea nazio gertaera nagusitzat hartzen da, norbanakoaren erlijioa gorabehera. |
|||||
Polonia Europa erdialdean kokatutako herrialdea da. Europar Batasuneko kidea da.
Eduki-taula |
[aldatu] Geografia
Poloniaren mendebaldean Alemania dago, hegoaldean Txekiar Errepublika eta Eslovakia daude, ekialdean Bielorrusia eta Ukraina daude, iparraldean Baltiar itsasoa, Errusiaren menpeko Kaliningrado enklabea eta Lituania daude.
[aldatu] Voivodiak
Polonia eskualdeka banatuta dago, voivodia izenekoak. Hauek dira Poloniak dituen voivodiak:
- Behe Silesia (Województwo dolnośląskie)
- Kuyavia eta Pomerania (Województwo kujawsko-pomorskie)
- Lublin (Województwo lubelskie)
- Lubusz (Województwo lubuskie)
- Polonia txikia (Województwo małopolskie)
- Lodz (Województwo łódzkie)
- Mazovia (Województwo mazowieckie)
- Opole (Województwo opolskie)
- Voivodia Azpikarpatikoa (Województwo podkarpackie)
- Podlakia (Województwo podlaskie)
- Pomerania (Województwo pomorskie)
- Silesia (Województwo śląskie)
- Gurutze Santuko voivodia (Województwo świętokrzyskie)
- Warmia eta Mazuria (Województwo warmińsko-mazurskie)
- Polonia handia (Województwo wielkopolskie)
- Mendebaldeko Pomerania (Województwo zachodniopomorskie)
[aldatu] Hiri handienak
- Varsovia (Warszawa) – 1.691.000 biztanle
- Łódź – 776.000
- Krakobia (Kraków) – 758.000
- Wrocław – 637.000
- Poznań – 573.000
- Gdańsk – 460.000
- Szczecin – 413.000
- Bydgoszcz – 369.000
- Lublin – 356.000
- Katowice – 321.000
- Białystok – 292.000
- Częstochowa – 259.000
- Gdynia – 253.000
- Sosnowiec – 230.000
- Radom – 228.000
- Toruń – 208.000
- Kielce – 205.000
- Gliwice – 202.000
- Zabrze - 192.500
- Bytom - 189.500
[aldatu] Erlijioa
Poloniako Eliza Katolikoak 2005.eko urtean ondorengo jaiak ospatuko ditu:
| Data | Jaiaren izena euskaraz | Jaiaren izena polonieraz |
|---|---|---|
| urtarrilaren 1ean | Jainkoaren Ama Maria | Bożej Rodzicielki Maryi |
| urtarrilaren 3ean | Jesusen Izen Guztiz Santua | Najświętszego Imienia Jezus |
| urtarrilaren 6ean | Jaunaren Agerkundea | Objawienie Pańskie |
| urtarrilaren 9ean | Jaunaren Bataioa | Chrzest Pański |
| otsailaren 2an | Jaunaren Aurkezpena | Ofiarowanie Pańskie |
| otsailaren 9an | Hausterre eguna | Popielec |
| martxoaren 19an | San Josef | Świętego Józefa |
| martxoaren 20an | Erramu-igandea | Niedziela Palmowa |
| martxoaren 24an | Ostegun Santua | Wielki Czwartek |
| martxoaren 25ean | Ostiral Santua | Wielki Piątek |
| martxoaren 26an | Larunbat Santua | Wielka Sobota |
| martxoaren 27an | Jaunaren Piztuerako Bazkoa | Wielkanoc |
| martxoaren 28an | Bazko-astelehena | Poniedziałek Wielkanocny |
| apirilaren 3an | Jaunaren Errukiaren eguna | Święto Miłosierdzia Bożego |
| apirilaren 4an | Jaunaren Gizakundearen adierazpena | Zwiastowanie |
| maiatzaren 1ean | San Jose langilea | Święto Józefa Rzemieślnika |
| maiatzaren 3an | Andredena Maria Poloniako Erregina | NMP Królowej Polski |
| maiatzaren 8an | Jaunaren Igokundea | Wniebowstąpienie |
| maiatzaren 15ean | Izpiritu Santuaren etorrera (Mendekoste) | Zesłanie Ducha Świetego |
| maiatzaren 22an | Hirutasun Guztiz Santua | Najświętszej Trójcy |
| maiatzaren 26an | Kristoren Gorputz eta Odol Sainduak | Boże Ciało |
[aldatu] Irudiak
 Gniezno |
 Gniezno |
||
.jpg/120px-Rogalin_palac_(1).jpg) Rogalin |
 Czestochowa |
 Kielce |
|
 Zamosc |
 Nowy Wisnicz |
 Ogrodzeniec |
 Rzeszow |
 Golub-Dobrzyn |
[aldatu] Literatura
Sakontzeko, irakurri: Polonierazko literatura
[aldatu] Poloniar ezagunak
- Frederic Chopin (1810–1849), musikaria.
- L. L. Zamenhof (1859-1917), mediku eta hizkuntzalaria.
- Karol Wojtyła, Joan Paulo II.a (1920-2005), Eliza Katolikoko Aita Santua.
- Jan Urban (1962-), futbolaria.
[aldatu] Kanpo loturak
 |
Europar Batasuneko kideak | |
|---|---|---|
|
Alemania • Austria • Belgika • Bulgaria • Danimarka • Erresuma Batua • Errumania • Eslovakia • Eslovenia • Espainia • Estonia • Finlandia • Frantzia • Grezia • Herbehereak • Hungaria • Irlandako Errepublika • Italia • Letonia • Lituania • Luxenburgo • Malta • Polonia • Portugal • Txekiar Errepublika • Suedia • Zipre Sartzeko negoziatzen ari direnak: Kroazia • Turkia · Mazedonia |
||
