פוילן

פֿון װיקיפּעדיע

‫

‫פּױלן איז אַ לאַנד אין אײראָפּע. זײַן הױפּטשטאָט איז װאַרשע.

די אפטייטשט פון פוילן איז א גלייכער פלאץ. (אין דער חסידישער וועלט איז באקאנט דער טייטש: פועל ישועות, אלץ גוטס). היינט אויף פויליש: פאָלסקא (טייטש: לאנד פון פעלקער).

אינהאַלט 1 היסטאריע 2 געאגראפֿיע 3 טוריסטישע אנווייזונגען 4 כדאי צו זען

[בעאַרבעטן] היסטאריע

די גרעניצען פון פולין האט זיך שטענדיג געריקט אהין און אהער, אויך זענען געווען צייטן ווען פולין איז בכלל נישט ערשינען אויף דער מאפע אלס א זעלבפֿארשטענדיק לאנד.

[בעאַרבעטן] געאגראפֿיע

פוילן ציט זיך אויף א שטח פון 312,677 קמ"ר, עס גרענעצט זיך מיט זיבן לענדער און איין ים. די הויפטשטאט איז ווארשא, פוילן פֿארמאגט 42 מיליאן איינוואוינער.

אנדערע גרויסע שטעט זענען: קראקא, וואס איז אמאהל געווען די הויפטשטאט אין לויף פון 500 יאר, לאדזש, פאזען, ווראצלאוו (ברעסלוי), גדאנסק (דאנציג), שטשעטשין, קאטאוויץ.

די זיבן לענדער וואס זי גרענעצט זיך זענען וואו פאלגענד: דייטשלאנד אין מערב, טשעכיי און סלאוואקיי אין דרום, די פעלקער פארבאנד אין מזרח און צפון מזרח (אוקראינא, ביעלארוס, ליטא, רוסלאנד), ביי צפון זייט גרעניצט זיך זיך מיטן באלטישן ים.

מער פון זעכציג פראצענט פון די פוילישע בירגער וווינען אין שטעטלעך און דערפער, די איבעריגע וואוינען אין די גרויסע שטאט ווי קראקא, ווארשא, א.ד.ג.

פוילן האט זיך אין די לעצטע יארן גאר אסאך געריקט אויף פאראויס מיט דעמאקראטיע און מאדערנקייט, עס איז אינגאצען נישט צוצוגלייכן צו וואס פוילן איז געווען ביז די תש"נ יארן, אלע באקוועמליכקייטן וואס מען געפינט אין אמעריקא איז דארט אויך דא צו געפינען, אבער פונדעסטוועגן ווערט נאך די טראדיציאנעלע אלטמאדישקייט אפגעהיטן אין די קליינע דערפלעך, צווישן זיי רוב פון די קברי צדיקים וואס מען רייזט ארום.

[בעאַרבעטן] טוריסטישע אנווייזונגען

מען מעג אריינברענגען אין פוילן בלויז ביז 5000 יורא.

די פוילישע מטבע איז דער זלאָטע, וואס דאס ווערט צעטיילט אויף 100 גראָשין. 5 ערליי שטרות איז דא דארט, וואו פאלגענד: 10, 20, 50, 100, 200 זלאטע'ס. און 9 ערליי מטבעות: 1, 2, 5, 10, 20, 50 גראשין.

דער צוגלייך צו אויסלענדישע מטבעות איז וואו פאלגענד: אמעריקאנער 1 דאלער: 4.03 זלאטע. ארץ ישראל'דיגע 1 ש"ח: 0.96 זלאטע. 1 יורא: 3.70 זלאטע.

מען קען איבעראל געפונען געוועלבן וואס זענען געאייגנט אויפצוטוישן מטבעות, אין פוליש ווערט דאס גערופען "קאַנטאָר".

פּאָסט וואס מען שיקט ארויס פון פולין וועט אנקומען אינדרויסן פון אייראפע נאך צוויי וואכן. דער פרייז פאר א סטעמפ איז 2 זלאטע.

די מעגנאטישע קאָלינג קארד'ס וואס מען דארף אריינלייגן אינעם פאבליק טעלעפאן סיי ווען און סיי ווי אימער מען וויל רופען, איז דא דריי ערליי: 1וואס מען קען רופן 25 מאהל (פרייז: 11.30 זלאטע), וואס מען קען רופען 50 מאהל (פרייז: 20.40 זלאטע), און 100 מאהל (פרייז: 37.20 זלאטע). נעמט אינאכט אז נאך יעדע דריי מינוט וואס מען רעדט גייט דאס שוין אריין צום קומעדיגע מאהל. אזוי א א קאלינג קארד וואס האט צ.ב.ש. 25 מאהל קען מען רעדן בלויז 75 מינוט.

ווען איר וועט רופען א נומער וואס האט בלויז 6 נומערן וועט איר הערן אויפן טעלעפאן אויף פארשידענע שפראכן (אויך ענגליש; ווארט מיט געדולד) אינסטרוקציעס וואספארא נומערן צו ניצען.

אויב די נומער וואס איר רופט הויבט זיך אן מיט די נומער:

1 אדער 2- לייגט צו 4 אנפאנג פונעם טעלפעאן נומער.

3, 4 אדער 5 - לייגט צו 6.

6, 7, 81, 83, 84, 85 - לייגט צו 2.

86, 87, 88, 89 - לייגט צו 3.

ווען איר רופט פון פוילן צו פוילן, דארפט איר דריקן צום ערשט 0, דערנאך דעם עריע קאד 1033, 1044, 1055 אדער 1066, ווענד זיך פון וועלכע טעלפאן קאמפאני איר רופט, דאן דעם נומער.

פון פולין צו ארץ ישראל דארפט איר דריקען 00-972 און דאן דעם נומער (נישט קיין 0 פאר די נומער).

פאר הילף דריקט 913 צו וויסען טעלעפאן נומערן פון יענעם פלאץ; 912 פאר גאנץ פולין; 908 פאר דער גאנצער וועלט, פונדעסטוועגן זייט געראכטן אז דער אויפן אנדערן זייט טרייבל וועט נישט קענען קיין ענגליש.

א פעקס קען מען שיקן פון יעדן פאסט אפיס, מיטן באצאלן די זעלבע פרייז וואו סתם א טעלעפאן-רוף.

פאר עמורדזשענסי -ארבעט די פאלעגנדע נומערן פאר אומזינסט 24 שעה א טאג: 998 פייער-לעשער, 999 אמבאלאנס; 997 פאליציי (אדער 112 פון א סעליולער טעלעפאן). און וואו אויבענדערמאנט זייט געראכטן אז דער אויפן אנדערן זייט טרייבל וועט נישט קענען קיין ענגליש...

די פוילישע חגאות זענען וואו פאלגענד: יונואר 1; מאי 1; מאי 3; אוגוסט 15; נובמבר 1; נובמבר 11; דצמבר 25-26.

• װאַרשע

[בעאַרבעטן] כדאי צו זען

Varsovie04-32.jpg װאַרשע	װאַרשע	װאַרשע	װאַרשע
װאַרשע	װאַרשע	װאַרשע	װאַרשע
װאַרשע	קראָקע	קראָקע	קראָקע
קראָקע	קראָקע	קראָקע	קראָקע
קראָקע	קראָקע	קראָקע	דאַנציג
דאַנציג	דאַנציג	דאַנציג	דאַנציג
װראָצלאַװ	װראָצלאַװ	װראָצלאַװ	װראָצלאַװ
טאָרן	טאָרן	פּױזן	פּױזן
לאָוויטש	לאָוויטש	לאָוויטש	לובלין
Bydgoszcz	Rogalin	פּילעװ	קשוינז
Pszczyna	טשענסטכאוו	קעלץ	זאמאשטש
Baranów Sandomierski	קוזמיר	Janowiec	ווישניצא
Ogrodzieniec	רײשע	Malbork	Frombork
Golub-Dobrzyń	Kwidzyn	Moszna	Tatry